“Ang Kamatuoran Mopatigbabaw,” kapitulo 24 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 (2018)
Kapitulo 24: “Ang Kamatuoran Mopatigbabaw”
Kapitulo 24
Ang Kamatuoran Mopatigbabaw
Sa ulahing bahin sa tingpamulak sa 1837, ang mga apostoles nga si Thomas Marsh, David Patten, ug William Smith mibiya sa ilang mga panimalay sa Missouri ug miadto sa Kirtland. Kadaghanan sa mga Santos sa Zion nanimuyo na karon diha sa daplin sa sapa nga gitawag og Shoal Creek, mga otsenta ka kilometro sa amihanang silangan sa Independence. Didto miestablisar sila og usa ka lungsod nga gitawag og Far West, migamit sa plano ni Joseph alang sa siyudad sa Zion isip ilang giya sa pagpahimutang sa mga pamuy-anan. Nanghinaut nga makakita og malinawong solusyon sa nagpadayon nga problema sa mga Santos ngadto sa ilang mga silingan, ang lehislatura sa Missouri miorganisar sa Distrito sa Caldwell, nga naglangkob sa kayutaan libut sa Far West ug Shoal Creek, alang sa pamuy-anan sa mga Santos.1
Matinguhaon si Thomas nga makigkita pag-usab sa ubang sakop sa Napulog Duha, ilabi na dihang iyang nasayran ang tinguha ni Parley nga dad-on ang ebanghelyo ngadto sa England. Ang pagsangyaw sa ebanghelyo sa gawas sa nasud usa ka importanting lakang sa buhat sa Ginoo, ug isip presidente sa korum, gusto ni Thomas nga pundukon ang mga apostoles ug dungan nga planuhon ang misyon.
Nabalaka usab siya sa mga report nga iyang nadawat mahitungod sa mga pagsupak diha sa Kirtland. Tulo sa mga masinupakon—si Luke ug Lyman Johnson ug John Boynton—mga sakop sa iyang korum. Gawas kon mas magkahiusa ang Napulog Duha, nahadlok si Thomas nga ang misyon ngadto sa England dili mahinayon.2
Didto sa Ohio, nakita ni Heber Kimball kon naunsa pagkabahin-bahin ang Korum sa Napulog Duha sukad nga nagsugod ang Kirtland Safety Society unom ka bulan na ang milabay. Kay pakyas man ang mga paningkamot ni Joseph nga makalingkawas ang simbahan sa utang, si Orson Hyde, William McLellin, ug Orson Pratt nagsugod na usab sa pagkasuko kaniya. Tungod kay si Parley Pratt dayag na nga namulong karon batok ni Joseph, si Brigham Young ug Heber na lang ang nahabilin nga maunungon nga mga apostoles sa Kirtland.3
Usa ka adlaw, samtang naglingkod si Heber uban sa propeta diha sa mga pulpito sa templo, mipaduol si Joseph kaniya ug miingon, “Brother Heber, ang Espiritu sa Ginoo mihunghong kanako, ‘Paadtua ang akong alagad nga si Heber sa England ug ipasangyaw ang akong ebanghelyo ug ipaandam ang dalan sa kaluwasan niana nga nasud.’”
Nakuratan si Heber. Yano lamang siya nga magkukulon nga gamay og edukasyon. Ang England maoy labing gamhanang nasud sa kalibutan, ug ang mga tawo niini inila sa ilang kahibalo ug relihiyusong debosyon. “O, Ginoo,” nag-ampo siya, “Usa ko ka tawo nga kanga-kanga ang sinultihan ug dili gayud angayan niana nga buhat. Unsaon nako sa pagsangyaw nianang yutaa?”4
Ug unsa na man lang ang iyang pamilya? Naglisud sa paghunahuna si Heber nga biyaan si Vilate ug ang ilang mga anak aron magsangyaw sa gawas sa nasud. Sigurado siya nga ang ubang apostoles mas kwalipikado nga mangulo sa misyon. Si Thomas Marsh ang senior nga apostol ug maoy usa sa unang nakabasa sa Basahon ni Mormon ug nagpasakop sa simbahan. Nganong dili man siya ang ipadala sa Ginoo?
O si Brigham kaha? Nangutana si Heber kang Joseph kon mahimo bang mokuyog si Brigham kaniya ngadto sa England. Mas senior si Brigham diha sa korum tungod kay mas magulang siya ni Heber.
Dili, miingon si Joseph. Gusto niya nga magpabilin si Brigham sa Kirtland.5
Nagpanagana, gidawat ni Heber ang tawag ug nangandam sa pagbiya. Nag-ampo siya sa templo matag adlaw, nangamuyo sa proteksyon ug gahum sa Ginoo. Wala madugay ang balita kalabut sa iyang tawag mikatap sa Kirtland, ug si Brigham ug ang uban mahinamong misuporta sa iyang desisyon nga moadto. “Buhata kon unsay sulti sa propeta nimo,” ilang gisultihan si Heber, “ug mapanalanginan ka og gahum sa pagbuhat og mahimayaong buhat.”
Wala makapadasig si John Boynton. “Kon bugo ra kaayo ka nga modawat sa tawag sa napukan nga propeta,” miyam-id siya, “dili ko maningkamot sa pagtabang nimo.” Supak usab si Lyman Johnson, apan human makita ang determinasyon ni Heber nga moadto, iyang gitangtang ang iyang kupo ug gibutang kini sa abaga ni Heber.6
Wala madugay miabut si Joseph Fielding sa Kirtland uban ang grupo sa mga Santos sa Canada, ug siya ug ang pipila pa ka tawo gi-assign ngadto sa mission, nagtuman sa panagna ni Heber nga ang misyon ni Parley sa Canada mao ang mopahimutang sa pundasyon alang sa misyon sa England. Naghinulsol si Orson Hyde sa iyang pagkasuko ug miapil usab sa misyon. Sa katapusan, gidapit ni Heber ang ig-agaw ni Brigham nga si Willard Richards sa pagkuyog kanila.7
Sa adlaw sa iyang pagbiya, miluhod si Heber uban ni Vilate ug sa ilang mga anak. Nag-ampo siya nga ang Dios mohatag kaniya og luwas nga biyahe tabok sa kadagatan, himoon siyang mapuslanon sa natad sa misyon, ug sangkapan ang iyang pamilya samtang anaa siya sa layo. Dayon, uban sa mga luhang midagayday sa iyang mga aping, mipanalangin siya sa matag usa sa iyang mga anak ug mibiya para sa British Isles.8
Ang nasudnong krisis sa ekonomiya mipadayon sa ting-init sa 1837. Walay kwarta ug diyutay ra og makaon, giundangan ni Jonathan Crosby ang pagtrabaho sa iyang balay ug miapil sa pundok sa mga trabahante nga nagtukod og balay alang ni Joseph ug Emma. Apan ang mga kwartang papel lang sa Safety Society ang mabayad ni Joseph sa mga trabahante, diin nagkadiyutay na ang mga negosyo sa Kirtland nga modawat niini isip bayad. Sa dili madugay ang mga kwartang papel hapit wala nay bili.
Sa hinay-hinay, ang mga trabahante mibiya aron mangita og trabaho nga mas maayo og sweldo. Apan ang pinansyal nga krisis misangput sa diyutay nga mga trabaho diha ug libut sa Kirtland—o sa bisan asang dapit sa nasud. Isip resulta, ang presyo sa mga palaliton misaka ug ang bili sa yuta miminos pag-ayo. Pipila lang ang mga tawo sa Kirtland nga makahimo sa pagsuporta sa ilang kaugalingon o sa mga trabahante. Aron mabayaran ang mga utang sa simbahan, napugos sa pagprenda sa templo si Joseph, nagbutang niini sa peligro nga marimate.9
Samtang nagtrabaho si Jonathan sa balay sa propeta, ang iyang asawa, si Caroline, naa kanunay sa higdaanan, nagpaayo gikan sa grabeng sakit. Usa ka impeksyon sa iyang dughan ang nakapugong niya sa pagpatutoy sa iyang anak, ug samtang nagkakunhod ang ilang suplay sa pagkaon, nabalaka siya kon asa mokuha ang pamilya sa sunod nilang pagkaon. Aduna silay gamay nga hardin sa mga utanon nga nakahatag og pagkaon, apan walay baka, nga nakapugos nila sa pagpalit og gatas sa mga silingan aron ipainom sa ilang anak.
Nasayud si Caroline nga daghan sa ilang mga higala susama og sitwasyon. Usahay, dunay tawo nga mopaambit nila og pagkaon, apan tungod sa kadaghan sa mga Santos nga naglisud sa pagtubag sa ilang mga panginahanglan, daw walay tawo nga igong makapaambit.
Paglabay sa panahon, nakita ni Caroline si Parley Pratt, ang mga Boynton, ug ubang suod nga mga higala nga mibasol sa simbahan sa ilang mga kalisud. Siya ug si Jonathan wala mawad-i og kwarta diha sa Safety Society, apan apektado gihapon sila sa pinansyal nga krisis. Sama sa daghan pang uban, maglisud sila og sangkap sa ilang panginahanglan, apan siya ug si Jonathan wala mobati nga mobiya sa simbahan o mosalikway sa propeta.
Gani, si Jonathan mitrabaho sa balay sa mga Smith hangtud nga siya na lang ang nahabilin sa mga trabahante. Sa dihang siya ug si Caroline nahutdan og pagkaon, wala siya motrabaho og usa ka adlaw aron mangita og pagkaon alang sa iyang pamilya, apan wala siyay nadala pag-uli.10
“Unsa may atong buhaton ron?” Nangutana si Caroline.
Nasayud si Jonathan nga bisan pa sa pinansyal nga kalisud ni Joseph ug Emma, duna sila usahay pagkaon nga ikahatag niadtong mas naglisud pa kay kanila. “Inigka-buntag,” miingon siya, “moadto ug mosulti ko ni Sister Emma kon unsay atong sitwasyon.”
Pagkasunod adlaw, mibalik og trabaho si Jonathan sa balay sa mga Smith, apan sa wala pa siya makahigayon sa pakigsulti kang Emma, miduol si Emma kaniya. “Wala ko masayud kon unsay inyong makaon,” miingon siya, “apan mianhi ka ug mitrabaho samtang nangawala na ang tanan.” Naggunit siya og usa ka dako nga ham. “Naghunahuna ko nga hatagan tika og gasa.”11
Nakalitan, nagpasalamat si Jonathan niya ug mihisgut sa iyang tipiganan og pagkaon nga wala nay sulod ug sa sakit ni Caroline. Sa pagkadungog ni Emma niini, giingnan niya si Jonathan sa pagkuha og sako ug sudlan kini og harina kutob sa iyang madala.
Gidala ni Jonathan ang pagkaon sa ilang balay wala madugay nianang adlawa, ug samtang mikaon si Caroline sa iyang unang bug-at nga pagkaon sa nangaging mga adlaw, naghunahuna siya nga wala nay sama niini ka lami.12
Sa hinapos sa Hunyo, ang mga masinupakon sa Kirtland nahimong mas agresibo. Gipangulohan ni Warren Parrish, gibalda nila ang mga miting sa Dominggo sulod sa templo ug mipasangil kang Joseph sa tanang matang sa sala. Kon dunay mga Santos nga mosulay sa pagpanalipod sa propeta, ang mga masinupakon maninggit aron dili sila madunggan ug gihulga ang ilang mga kinabuhi.13
Si Mary Fielding, kinsa mibalhin sa Kirtland uban sa iyang igsoong lalaki sa wala pa kini molarga padulong sa England, nasagmuyo sa kagubot sa Ohio. Sa usa ka miting sa templo usa ka buntag, giawhag ni Parley Pratt si Joseph sa paghinulsol ug mideklarar nga hapit tanan diha sa simbahan mibiya na sa Dios.
Ang mga pulong ni Parley nakapasakit ni Mary.14 Ang samang tawo nga mitudlo kaniya sa ebanghelyo karon nanaway sa propeta sa Dios ug nanghimaraut sa simbahan. Ang masuk-anong sulat ni Parley ngadto ni Joseph mikatap sa tibuok Kirtland, ug si Parley mismo wala mosulay sa pagtago sa iyang mga mulo. Sa dihang anaa si John Taylor sa lungsod, nakig-istorya si Parley niya ug mipasidaan kaniya nga dili mosunod ni Joseph.
“Sa wala pa ka mobiya sa Canada, mihatag ka og lig-ong pagpamatuod nga si Joseph Smith usa ka propeta sa Dios,” mipahinumdom si John niya, “ug miingon ka nga nasayud ka niining mga butanga pinaagi sa pagpadayag ug sa gasa sa Espiritu Santo.”
Si John dayon mipamatuod, “Aduna na ako karon sa samang pagpamatuod nga gikalipay nimo kaniadto. Kon ang buhat tinuod unom ka bulan na ang milabay, tinuod kini karon. Kon si Joseph Smith kaniadto usa ka propeta, siya karon usa ka propeta.”15
Sa kasamtangan, si Joseph nasakit ug dili makabiya sa iyang higdaanan. Sakit kaayo ang iyang lawas, ug dili niya maisa ang iyang ulo tungod sa kaluya. Si Emma ug ang iyang doktor nagpabilin sa iyang kiliran samtang nagwala-wala ang iyang panimuot. Miingon si Sidney nga nagtuo siya nga dili na mabuhi og dugay si Joseph.16
Ang mga kritiko ni Joseph nalipay sa iyang pag-antus, nag-ingon nga ang Dios misilot niya sa iyang mga sala. Hinoon, daghang mga higala sa propeta ang miadto sa templo ug nag-ampo sa tibuok gabii aron maayo siya.17
Paglabay sa panahon, naarang-arang si Joseph, ug si Mary mibisita niya uban ni Vilate Kimball. Miingon siya nga ang Ginoo mihupay kaniya atol sa iyang sakit. Nalipay si Mary nga naarang-arang na si Joseph ug gidapit siya sa pagbisita sa mga Santos nga nagpuyo sa Canada kon maayo na.
Pagkasunod Dominggo, si Mary mitambong og laing miting diha sa templo. Luya pa kaayo si Joseph aron makatambong, mao nga misaka si Warren Parrish ngadto sa pulpito ug milingkod sa lingkuranan sa propeta. Si Hyrum, kinsa maoy nangulo sa miting, wala magtagad sa maong pagpalagot, apan misangyaw siya og taas nga wali mahitungod sa kahimtang sa simbahan. Nakadayeg si Mary sa kamapaubsanon ni Hyrum samtang mipahinumdom siya sa mga Santos sa ilang mga pakigsaad.
“Humok ang akong kasingkasing,” misulti si Hyrum sa kongregasyon, “ug gibati ko karon nga sama sa gamayng bata.” Ang iyang tingog puno sa emosyon, misaad siya sa mga Santos nga ang simbahan mosugod sa paglambo sugod nianang taknaa.
Misulat si Mary sa iyang igsoon nga si Mercy paglabay sa pipila ka adlaw. “Tinud-anay akong nadasig nga molaum nga sa dili madugay mahiuli na ang kahusay ug kalinaw diha sa simbahan,” miingon siya. “Maghiusa kitang tanan sa pag-ampo alang niini uban sa tibuok natong kasingkasing.”18
Paglabay sa usa ka bulan, ang igsoon ni Mary nga si Joseph Fielding miabut sa Preston sakay sa karwahe. Ang lungsod usa ka industriyal nga sentro sa kasadpang England, nahimutang sa tunga-tunga sa lunhaw nga balilihan. Ang tag-as nga mga panghaw sa daghang pabrika ug galingan sa lungsod mibugwak og dagkong mga aso sa kahanginan, diin ang itumon nga aso niini nakasalipud sa daghang mga taluktuk sa simbahan. Ang Suba sa Ribble mitadlas sa sentro sa lungsod, miliko padulong sa dagat.19
Ang mga misyonaryo ngadto sa England midunggo sa pantalan sa Liverpool mga duha pa lang ka adlaw ang milabay. Misunod sa pag-aghat sa Espiritu, gisugo ni Heber ang mga lalaki sa pag-adto sa Preston, diin ang igsoon ni Joseph Fielding nga si James usa ka tigsangyaw.20 Si Joseph ug ang iyang mga igsoong babaye nakigsinulatay kang James, nagsulti kaniya mahitungod sa ilang pagkakabig ug nagpamatuod sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo. Daw interesado si James sa ilang gisulat ug gisultihan ang iyang kongregasyon mahitungod ni Joseph Smith ug sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.
Ang mga misyonaryo miabut sa Preston sa adlaw sa eleksyon, ug samtang nanglakaw sila sa kadalanan, ang mga trabahante mibuklad og bandera sa pangampanya gawas sa bintana ibabaw lang sa ilang mga ulo. Ang mensahe niini, nga gisulat sa bulawang mga letra, dili alang sa mga misyonaryo, apan nakaawhag gihapon kini kanila: ang kamatuoran mopatigbabaw.
“Amen!” misinggit sila. “Salamat sa Dios, ang kamatuoran mopatigbabaw!”21
Si Joseph Fielding misugod dayon sa pagpangita sa iyang igsoong lalaki. Sukad sa pagbiya sa Kirtland, nag-ampo siya nga ang Ginoo moandam ni James aron modawat sa ebanghelyo. Sama ni Joseph, si James nagmahal sa Bag-ong Tugon ug nagtinguha sa pagsunod sa mga lagda niini. Kon dawaton niya ang gipahiuli nga ebanghelyo, mamahimo siyang dako nga tabang sa mga misyonaryo ug sa buhat sa Ginoo.
Sa dihang nakit-an ni Joseph ug sa mga misyonaryo si James diha sa iyang balay, gidapit niya sila sa pagsangyaw diha sa iyang pulpito sa Vauxhall Chapel pagkasunod buntag. Nagtuo si Joseph nga ang interes sa iyang igsoon ngadto sa ilang mensahe binuhatan sa Ginoo, apan nakasabut usab siya sa tanan nga mawala sa iyang igsoon kon tugutan niya sila nga mosangyaw sa iyang chapel.
Ang pagsangyaw mao ang panginabuhian ni James. Kon dawaton niya ang gipahiuli nga ebanghelyo, mawad-an siya og trabaho.22
Diha sa dalan gikan sa Far West padulong sa Kirtland, si Thomas Marsh, David Patten, ug William Smith nasurprisa nga masugatan si Parley Pratt nga nagpadulong sa laing direksyon. Naningkamot nga makabawi sa iyang mga alkanse, gibaligya ni Parley ang pipila ka yuta, gipailisan og salapi ang iyang mga share sa Safety Society, ug misugod sa pagbiyahe padulong sa Missouri nga nag-inusara.23
Determinado gihapon nga magkahiusa ang Korum sa Napulog Duha, giawhag ni Thomas si Parley sa pagbalik ngadto sa Kirtland uban kanila. Dili ganahan si Parley nga mobalik sa dapit diin nag-antus siya og hilabihang kasubo ug kasagmuyo.24 Apan giawhag siya ni Thomas sa paghunahuna og usab, masaligon nga mapakig-uli siya sa propeta.
Gihunahuna kini ni Parley. Sa dihang gihimo niya ang sulat ngadto ni Joseph, misulti siya sa iyang kaugalingon nga ang sulat alang sa kaayohan sa propeta. Apan nasayud si Parley nga giilad lamang niya ang iyang kaugalingon. Wala siya moawhag ni Joseph sa paghinulsol base sa kinaiya sa kaaghup. Hinoon, nangataki siya kaniya, nagtinguha nga makabalos.
Nakaamgo usab si Parley nga ang iyang pagbati nga giluiban nakabuta kaniya sa kaugalingon nga mga kalisdanan ni Joseph. Ang pagpamulong batok sa propeta ug ang pagpasangil kaniya sa pagkadalo ug pagkahakog usa ka sayop.25
Naulaw, nakahukom si Parley nga mobalik sa Kirtland uban ni Thomas ug sa ubang mga apostoles. Sa ilang pag-abut, miadto siya sa balay sa propeta. Nagpaayo pa gihapon sa iyang sakit si Joseph, apan nag-anam na siya pagkalig-on. Mihilak si Parley sa dihang nakakita kaniya ug nangayo og pasaylo sa tanan nga iyang nasulti ug nahimo nga nakapasakit niya. Gipasaylo siya ni Joseph, nag-ampo alang niya, ug mipanalangin kaniya.26
Si Thomas, sa laing bahin, naningkamot nga magkauli ang ubang mga sakop sa Napulog Duha. Nagmalampuson siya nga magkauli si Orson Pratt ug Joseph, apan mibalhin na sa layo si William McLellin ug ang managsuong Johnson ug si John Boynton dili gayud mapakalma.27
Si Thomas mismo misugod sa pagbagulbol sa dihang iyang nasayran nga gipaadto ni Joseph si Heber Kimball ug Orson Hyde sa England nga wala mokonsulta kaniya. Isip presidente sa Napulog Duha, dili ba iya mang responsibilidad ang pagdumala sa misyonaryo nga buhat ug sa pagpangulo sa misyon ngadto sa England? Dili ba mianhi man siya sa Kirtland aron mapundok ang Napulog Duha ug ipadala sila tabok sa dagat?28
Nag-ampo siya alang ni Heber ug Orson ug sa buhat nga ilang gibuhat gawas sa nasud, apan ang iyang kalagot ug natandog nga garbo lisud mabuntog.29
Pagka-Hulyo 23, gihisgutan ni Thomas kini nga butang kang Joseph. Sa ilang pag-abut, nasulbad nila ang ilang mga kasungian ug nakadawat si Joseph og pagpadayag nga nagtumong kang Thomas.30 “Ikaw ang tawo nga akong gipili nga mohupot sa mga yawe sa akong gingharian, kalabut ngadto sa Napulog Duha, sa laing mga dapit diha sa tanang mga nasud,” gisiguro sa Ginoo kaniya. Mipasaylo Siya sa iyang mga sala ug miawhag kaniya nga magmalipayon.
Apan gipamatud-an sa Ginoo nga ang Napulog Duha milihok ubos sa awtoridad ni Joseph ug sa iyang mga magtatambag sa Unang kapangulohan, bisan sa mga butang kalabut sa misyonaryo nga buhat. “Busa, bisan diin sila mopadala kanimo, ikaw moadto,” miingon ang Ginoo, “ug Ako mag-uban kanimo.” Gisultihan Niya si Thomas nga ang pagsunod sa direksyon sa Unang Kapangulohan mosangput sa mas dakong kalampusan sa natad sa misyon.31
“Sa bisan asang dapit diin mopahayag ka sa akong ngalan,” misaad Siya, “usa ka masangputon nga pultahan ang pagabuksan nganha kanimo.”
Mitabang usab ang Ginoo nga masayud si Thomas unsaon sa pag-ayo sa iyang nagkabulag nga korum. “Magpaubos ka,” miingon Siya, “ug ang Ginoo nga imong Dios moagak kanimo pinaagi sa kamot, ug mohatag kanimo og tubag sa imong mga pag-ampo.”
Giawhag Niya si Thomas ug ang Napulog Duha sa paghiklin sa ilang mga kasungian kang Joseph ug tutukan ang ilang misyon. “Tan-awa nga kamo dili mahasol sa inyong mga kaugalingon mahitungod sa mga kalihokan sa akong simbahan niini nga dapit,” mipadayon Siya, “apan limpyohi ang inyong mga kasingkasing diha sa akong atubangan; ug unya panglakaw kamo ngadto sa tibuok kalibutan, ug isangyaw ang akong ebanghelyo ngadto sa matag linalang.”
“Tan-awa,” miingon ang Ginoo, “unsa kamahinungdanon ang inyong balaan nga tawag.”32