Kunean Iesu Kristo n te O Tetemanti
Koaua aika nimaua aika a kona ni buokira n ata ara Tia Kamaiu inanon ara kamatebwai ni booki aika tabu n te ririki aei.
N te bong teuana, e kaitibo Iesu Kristo ma uoman Ana reirei iaon te kawai imarenan Ierutarem ao Emmauti. Ngke a nakonako, E reireiniia taekan Tabena n aron are e kabwarabwaraaki inanon booki aika tabu ae ti atongnga ngkai bwa te O Tetemanti.
“Ao E kaeti nako ia baike E taekinaki iai n te Baibara ni kabanea, ni moa ni kaeti mairouni Mote ao mairouia burabeti ni kabaneia” (Ruka 24:27). Reiakinan te Tia Kamaiu ao Ana mition bon te taneiai n tamnei ae nano ibukiia Ana reirei, ao a butia bwa E na tiku riki ni kamanna (taraa Ruka 24:28–32).
N aroia taan iriira Kristo ngkoa, e reke ara tai ni kina ara Tia Kamaiu n te kawai ae uaana riki ngkai ti kamatebwaia te O Tetemanti n te ririki aei. Te rekooti aei, n raonaki ma ana boki Mote ao Aberaam inanon te Bwaeao ae Bati Bona, e kaotaira riki iaon atakina bwa antai Ngaia—Rikina, Ana mition, ao Ana reitaki ma Tamana ao ngaira n tatabemanira nako. Ti kainnanoa te atatai aei bwa tiaonga ni karekea te bwaintituaraoi are te maiu ae akea tokina (taraa Ioane 17:3).
Koaua aika nimaua aika a oti inano a kona ni buokiira ni kina ao n ataa riki Iesu Kristo rinanon te boki ngkoa, ae tabu aei.
Koaua 1: Iesu Kristo Bon Iehova
Inanon te Nu Tetemanti, ti wareka taekan Iesu Kristo ngke e kaotia bwa bon Ngaia Iehova (taraa Ioane 8:58, footnote b). A bane n un aomata ao a kataia ni karebanaia n te atibu ibukin ae E bakanatua (taraa Ioane 8:59). A aki kina te koaua ae kakawaki are e teimatoa n aki mataata irouia aika mwaiti n te bong aei: ae Iesu Kristo bon Iehova, Atuan te O Tetemanti.1
Tao tabeua bukina ngkai kinakin te Tia Kamaiu n te O Tetemanti e aki rangi ni mataata bon ibukina ae te ara “Iesu Kristo” e aki kabonganaki n te boki. Irarikina, taan koroboki a kabongana aara aika kakaokoro ni kaineti nako Ina, n aron te “Atua,” “Bon Ngai,” ke “te Uea.”2 Ngkana ti ata aei, ti moanna n nora Iesu Kristo n ae mataata raoi inanon booki aika tabu ni kabane. N aron te katooto:
-
Ngke e taetae Mote nakon te “Atua” n te buakonikai are ura, e taetae nakon Iesu Kristo (taraa Te Otinako 3:6)3
-
N aron naba aei, Iesu Kristo e taekina bwa bon Ngaia naba te “Korakora ae Ngai” nakon Iotebwa Timiti (Berita aika Tabu 29:1).
-
Ioane te Tia Bwabetito e weteaki bwa e na katauraoa kawain “te Uea” (Mataio 3:3). Aio koron bukin ana taeka Itaia 40:3, are e taetae ni burabetia Iesu Kristo.
-
Taraa te tiata iaon te iteraniba 17 ibukin katooto tabeua iaon Iehova rinanon booki aika tabu.
Koaua 2: A Kona Bwaai ao Bwaai aika Riki ni Kona n Reireiniira Taekan te Tia Kamaiu
Atam ao Ewa a tuangaki bwa a na anga karea n taian man bwa mwakoron aia nebonebo. A kauringiira aeka n anga karea aikanne ae Iesu Kristo, ana Tiibuteteei te Atua, ae E kariaia bwa e na tiringaki bwa mwakoron Ana Mwakuri ni kamaiu.
Adam ana Eve Offering Sacrifices [Atam ao Ewa n Anga Karea], iroun Keith Larson
E rawata inanon te O Tetemanti kanikina ao karaki aika a kona ni kauringiira n ana ibuobuoki te Tia Kamaiu are e anga. N aron te katooto:
-
A mwaiti booki aika tabu aika kabwarabwarai taai ake a tuangaki iai aomata aika kakaonimaki bwa a na angakarea n taian man bwa iteran aia nebonebo. Te katooto, a tuangaki tibun Iteraera bwa a na kareana te tiibu te teei ao ni mwaken aia mataroa n raraana. Naake a karaoa aei a kamanoaki man te mwakuri n tiritiri i Aikubita. A kauringiira aeka n anga karea aikanne ae Iesu Kristo, ana Tiibuteteei te Atua, ae E kariaia bwa e na tiringaki bwa mwakoron Ana Mwakuri ni kamaiu. Ana anga karea e kamaiura man te mate n rabwata ao n tamnei. (Taraa Te Otinako 12:13.)
-
Ngke te Burabeti Eria e birinako ibukin kamaiuana ao ni karaba n te rereua, e namakina te nanokawaki ao e taekinna bwa e tangiria ni mate. Ngke e matu, te kariki ao te ran a kaoti n ae kamimi bwa e na kanuaia iai ao ni kamarurungnga, ni kakorakora bwa e na waaki nako. E kona aio ni kauringiira ae Iesu Kristo bon te Ran ni Kamaiu ao te Berena ni Kamaiu. Ngaia bon oin ara kantaninga ae kakawaki. (Taraa 1 Uea 19:1–8.)4
-
“Boni bwaeni waeu ami taeka,” temanna te tia korea te areru e koreia (Taian Areru 119:105; e kairaki ma katuruturuana). Mika e kakoaua, “Ngkana I tekateka n te ro, ao bon otau Iehova” (Mika 7:8; e kairaki ma katuruturuana). E kauringiira aia taeka ae Iesu Kristo bon Otan te Aonaba, ae kairiira rikaaki nakon mwengan tamara are i karawa.
Ngkana ko wareware, ko kona ni kunei bwaai riki tabeua aika a na kauringko taekan Iesu Kristo ao Ana konabwai ni kamaiura—n aron ana utu Noa ngke a kamaiuaki man te ieka inanon te aake, ke ngke e anganaki ana tai Iona n raira nanona ngke e mena inanon te kua. A kona bwaai aikai ni kauringiira ae e kona te Tia Kamaiu ni kamaiura rinanon kangangan te maiu, ao E na anganiira ara tai n tainako n oki rikaaki nakon te kawai ae eti. (Taraa Karikani Bwai 7:1; Iona 1:17.)
Koaua 3: Iehova Bon te Atua
Inanon taai e taraa n ae te Atua n te O Tetemanti e un ao n irantaanga. Ti riai ni katikua n ara iango ae moan aomata aika korea te boki bon kaain rimoa n aroia ao aia katei ae e kuri ni kangaanga ibukira n te bong aei bwa ti na ota iai ao ni kabwarabwarai. Te Nakomai, Iriira ae te bokinreirei, marooro n te O Tetemanti n te kurubu, ao te kaotaota man te Tamnei ae Raoiroi e kona ni buokiira ni kaotaira n te bwai ae ti warekia n te O Tetemanti ma are ti ataia ibukin Iesu Kristo man booki aika tabu ake tabeua.
Ao aio teuana katein Iehova ae kinaaki are a na taneiai iai aomata ake a reiakina ke ni kamatebwaia taekan te Tia Kamaiu, Maiuna, ao Ana reirei: Bon ngaia te Atua. Rinnakona n ibuobuoki, ni kawai aika korakora ao ni bebete, e kamataata ae E tauraoi n tainako ni kamaiuia naake a Onimakinna. Aikai tabeua katooton ana mwakuri n te O Tetemanti:
-
Imwiin ae a karaoa te bure Atam ao Ewa, te Uea e karaoi karabaia aika kunia maan (taraa Karikani Bwai 3:21). Te taeka n Ebera ibukin te Mwakuri ni kamaiu e nanonaki n ae “ni kamanoa” ke “ni kabwara ana bure.”
-
E kaoa Enoka bwa e na nakonako ma Ngaia (taraa Mote 6:34) ao e uotia rake ana aomata Tion (taraa Mote 7:69).
-
E katauraoa Iotebwa bwa e na kamaiuia ana utu ao aika aki reke warekaia ake tabeman man akean te amwarake (taraa Karikani Bwai 37–46).
-
E kairiia tibun Iteraera rinanon te buakonikai (taraa Te Otinako 13:21–22).
-
E kawara Aaron ao Miriam bwa e na kakorakorai aia onimaki irouia burabeti aika maiu (taraa Warekaia Iteraera 12:5).
-
E kaira Ruta ao n tararuai Ana bakatibu rinanon ana kariki (taraa Ruta 3:10–11; 4:14–17).
-
E wetea te ataeinimwaane ae Tamuera n arana (taraa 1 Tamuera 3:3–10).
-
E anganaki te korakora Etita bwa e na kona ni kamaiuia ana aomata (taraa Etita 2:17; 8:4–11).
Koaua 4: Iesu Kristo E Buokiira ni Buakan Ara Buaka
N tabetai maiura ni katoabong ti tebo ma te buaka. Ni koauana ti bane ni mena i nukan te buaka n tamnei imarenan te raoiroi ao te buakaka, ti tebo ma te buaka are e kabwarabwwaraaki n te O Tetemanti. Ma taan ni buaka rimoa, ti tang, “Kairiira, Ngkoe ae Iehova.”5 Inanon booki aika tabu aikai, ti ongo Ana kaeka ni karaunano:
-
“N na bon aki kakiko, ao n na bon aki kitaniko” (Iotua 1:5).
-
“Kam na tai maku ao a na aki bara naba nanomi i bukin te koraki ae bati aei; bwa tiaki ami bwai te bo ni buaka, ma bon ana bwai te Atua” (2 Rongorongo 20:15).
-
“N na kakorakorai ngkami; … eng, n na boutokai ngkami” (Itaia 41:10).
-
“I memena i roum ni kamaiuko” (Ieremia 1:8).
Koaua 5: Ana Berita te Uea a Reitinako
Ti rang n reitaki riki nakoia aomata aika kakaonimaki n te O Tetemanti nakon ae ti na ataia. Taan mamata ngkoa a ingainga nanoia nakon ao ni korea rongorongon Iesu Kristo n te maiu ae mamate aei. Itaia, ibukin te katooto, e kabwarabwara te Uea ma taeka aika rang korakora are a riki bwa mwakoron te katangitang ae tiaki toki n tibwauaia n tain te Itita ao te Kiritimati (taraa Itaia 7; 9; 40; ao 53).6
N aroia burabeti aikanne, a ingainga naba nanora nakon kauaokin Kristo—n te tai aei ni kariariaa manga Okina n uea iaon te aba.7 Ao ngkai ti katauraoa te aonaaba ibukin Kauaokina, ti karekea te korakora man taian koaua ao berita ake a moan koreaki taekaia n te O Tetemanti, n aron:
-
Kakabwaia n te tamanuea, are e raonaki ma katanoatana bwa ti riki maia man te bata are Iteraera. Te berita ae tabu ae karaoia te Uea ma Aberaam ngaa ririki n nako a kaineti nakoira ngkai membwa n te Ekaretia aika beritanaki n te bong aei, n aki tabe bwa tera te baronga ae ti nako mai iai. (Taraa Karikani Bwai 13:14–17; Aberaam 2:9–11.)
-
Te tua ni kawakina te Tabati bwa te bong ae tabu, are e taekinna te Uea e na riki “ba te kanikina i marenau ma ngkami i nanon ami roro nako; ba kam aonga n ataai ba Iehova Ngai ae I tabuingkami” (Te Otinako 31:13).
-
Kaitiaki, kabiribiri, ao kunnikai aika tabu aika mwakoron te nebonebo n te tembora n te bong aei a moan ni karaoaki nakon Aaron ao ana kariki (taraa Nakoaia Ibonga 8).
Iangoia bwa iraman mwaane ao aine aika raoiroi aika anga nanoia ni uotira nakon te tai aei n rongorongon te aomata. Ti kateitei iaon aia mwakuri aika tabu ao n tibwaua aia iango aika kakawaki n te aonaaba ae kairaki iroun te Tia Kamaiu. N aron are e reirei Beretitenti Russell M. Nelson: “Imwiin tao 4,000 te ririki ni kariaria ao ni katauraoi, aio te bong are e namataki ngke e na uotaki te euangkerio nakoia aomata ni kabaneia n te aonaaba. Aio tain ikotakin Iteraera are e beritanaki. Ao ti riki n ira buakona!”8
Te Ririki ni Kamatebwai Ae E Rianako
Christ in a Red Robe [Kristo n te Ninira ae Uraura], iroun Minerva Teichert, ana mwamwannano te Miutiam n Rongorongon te Ekaretia
Iai inanon baira karakinan moan rikin te aomanta—ara karaki ngkai Kiritian aika beritanaki. Ibukin Ana mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo, ti ataia bwa e na kanga aron tokin te mwananga ae abwabwaki aei. Tatan e na kamaunaaki, ao aika raoiroi a na kimwareirei. Ma e na kanga ara karaki n tatabemaniira ni kaotaki?
Ti kona n rineia n nakonako ma Iesu Kristo n te ririki aei? Ti kona ni butia bwa E na tiku ma ngaira, n ingainga ni kan ongora nakon te bwai ae E reireia?
Bon te Tia Kamaiu ae tangira, are ti ongo bwanaana inanon Berita aika Tabu, are e koreaki taekan maiuna inanon te Nu Tetemanti, ao ana reirei ake a reiakinaki n ae mataata inanon Ana Boki Moomon. Ma te kataneiai ae uarereke, ti na kona iai ni kunea Ana reirei ni kaotaki rinanon nako baan te O Tetemanti naba. E boboto Iaona rongorongon maiun te aomata ngkoa, ngkai, ao nakon te tai ae na roko. E a tia n riki—ao E na teimatoa—ni memena irarikira iaon mwanekara nako ni kawaira.