Apendiks: “Ipabag-o ang Inyong Kaugalingon pinaagi sa Pagbag-o sa Inyong Panghunahuna”

Brigham Young University–Idaho nga Debosyonal

Elbert Robert S. Wood

Mayo 13, 2003

Sa dihang ako napulog unom ka tuig ang panuigon, nahinumdom ako nga mipauli sa panimalay og sayo usa ka gabii gikan sa usa ka sosyal nga kalihokan, nga wala pa gayod mobati og katulogon ug dili andam sa paghigda. Gihunahuna nako ang paggawas aron magpauntol sa basketball apan nahibalo nga ang mga silingan dili moangay niini nga kalihokan, ingon nga tingali sila nangatulog na. Gihunahuna ko usab nga mahimong magpatugtog og musika diha sa akong ponograpo [ponograph] apan nahibalo nga ang akong mga ginikanan mosupak niini kay ang ilang kwarto anaa ubos sa ako!

Nabutang diha sa lamesa kilid sa akong katre mao ang usa ka kopya sa Basahon ni Mormon nga kanunay ibutang sa akong inahan didto sa paglaom nga ako mobasa niini. Niana nga panahon, nakabasa na ko diha sa Basahon ni Mormon apan wala gayod sa tininuod mabasa ang Basahon ni Mormon. Sa tinuod, ang mao lamang nga hugpong sa mga pulong nga akong mahinumdoman sa walay duhaduha gikan sa basahon mao ang, “Ako, si Nephi, natawo sa matarong nga mga ginikanan.” Nianang gabhiona, walay daghang motibo gawas sa walay laing mas maayong buhaton, misugod ako sa pagbasa sa Basahon ni Mormon.

Sa pagkasunod buntag sa alas 11:00, tungod kay Sabado, nagtuo ang akong mga ginikanan nga ako natulog kay ako dili kinahanglan nga moadto sa trabaho hangtod niana nga hapon. Ako, bisan pa niana, nagmata pa gayod. Nagbasa ako sa panapos nga mga pulong ni Moroni, “Oo, duol ngadto kang Kristo, ug paghingpit diha kaniya, ug ilimod ang [inyong kaugalingon] sa tanan nga dili diosnon; ug kon kamo molimod sa [inyong kaugalingon] sa tanan nga dili diosnon, ug mohigugma sa Dios uban sa tibuok ninyo nga gahom, hunahuna ug kusog, niana ang iyang grasya igo alang kaninyo” (Moroni 10:32). Human mabasa ang panapos nga pagdapit ug panamilit gikan ni Moroni, miluhod ko sa kilid sa akong katre ug gisulayan ang saad nga mas una niyang gihimo: “Ug kon kamo makadawat niini nga mga butang, ako moawhag kaninyo nga kamo mangutana sa Dios, ang Amahan sa Kahangtoran, sa ngalan ni Kristo kon kini nga mga butang dili ba tinuod; ug kon kamo mangutana sa kinasingkasing, uban sa tinuod nga katuyoan, nga may hugot nga pagtuo kang Kristo, siya mopakita sa kamatuoran niini nganha kaninyo, pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo” (Moroni 10:4).

Nianang Sabado sa buntag ako nangayo sa pagsaksi sa Espiritu Santo, ug akong nadawat kini sa mas klaro ug gamhanan nga paagi kay sa bisan hain nga sulay-sulay nga konklusyon o pangatarongan nga sukad akong nahimo. Kini nahimo nga pundasyon diin ang labing importante nga mga lig-on nga pagtuo nagagikan.

Pagka sunod Lunes didto sa eskwelahan, nahimamat nako ang usa ka maayong higala, dili miyembro sa Simbahan, kang kinsa ako dihay daghang mga panaghisgotan mahitungod sa ebanghelyo. Miingon siya ngari kanako nga siya adunay usa ka lista sa 50 ka butang nga karaan diha sa Basahon ni Mormon nga nagpakita nga ang Basahon ni Mormon wala ibase diha sa karaang basahon apan usa ka imbento sa ikalabing-siyam nga siglo. (Ang anakronismo nagpasabot ngadto sa usa ka tawo o hitabo o butang nga ang pagkasunod-sunod sa panahon wala mabutang sa eksakto, may pagkasama og gamay sa pagkasulti nga si Julius Caesar nagmaneho sa iyang SUV ngadto sa Roma.)

Tan-awa, akong gisultihan ang akong higala nga awahi na kaayo siya, tungod kay ako adunay tino nga saksi sa Basahon ni Mormon! Apan, miingon ako ngadto kaniya, “Ihatag kanako ang imong lista ug tipigan ko kini.” Akong gitipigan kana nga lista ug sa paglabay sa mga katuigan, ug samtang daghan pang pagsiksik ug pagtuon ang gihimo pinaagi sa nagkalainlaing mga tigtuki ug mga eskolar, usa ka aytem pagkahuman sa lain nawala sa lista. Sa kataposan, pila ka tuig ang milabay, namulong ako ngadto sa usa ka grupo diha sa Cornell University ug gihisgotan ang akong lista ug namatikdan nga human niining daghang katuigan usa na lamang ka aytem ang nagpabilin—apan makahulat ako. Human sa akong pagpresentar, usa ka inila nga propesor miduol kanako ug miingon, “Sige, makatangtang ka sa imong kataposan nga aytem, tungod kay ang among mga pagtuon nagpakita nga kini dili anakronismo.”

Paghunahuna og usa ka minuto kon unsa kaha ang akong kinabuhi kon akong gipugngan ang akong lig-on nga pagtuo sa Basahon ni Mormon hangtod akong nasulbad ang tanang mga pangutana nga gihatag sa akong higala kanako. Kasagaran moingon ko nga, kon moabot man ngadto sa labing mahinungdanon nga mga kamatuoran, wala akoy mga pagduhaduha, bisan tuod og tingali duna akoy pipila ka pangutana! Adunay pipila ka butang diin kita kinahanglan nga adunay segurado nga pagpamatuod nga lapas sa dili kompleto nato nga pagsabot ug sa dihadiha nga mga pangutana. Gitudlo ni Moroni ang paagi sa pagdawat og tinuod nga kahibalo sa labing mahinungdanon nga mga pangutana ug sa labing importanteng mga kamatuoran.

Kaniadtong Enero 11, 2003, sa First Worldwide LeadershipTraining Meeting [Unang Tibuok Kalibotan nga Miting sa Pagbansay sa Pagkapangulo], si Presidente Boyd K Packer sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitawag sa atong mga lider sa “pagsukod sa tanan nga inyong nakat-onan mahitungod sa inyong pagka-orden ug pagkatawag itandi sa importanteng mga kamatuoran” ug ilatid kadto nga mga kamatuoran. Uban niini mao ang balaang misyon ni Jesukristo ug ang Simbahan nga Iyang gitukod, ang pagkawala sa bililhon nga mga kamatuoran sa ebanghelyo, ang pagkausab sa mga ordinansa, ug ang pagkawala sa mga apostolikanhong mga yawe atol sa Apostasiya; ang Pagpahiuli ubos sa direksyon sa Amahan ug sa Anak ug pinaagi ni Propeta Joseph Smith kabahin niana nga nawala; ug ang pagkamakanunayon sa mga yawe sa apostolikanhon ug pagkapari sa Simbahan karon.

Si Presidente Packer mitudlo ngadto sa Espiritu Santo isip ang mogiya nga instrumento nga madawat sa matag indibidwal atol sa bunyag aron sa pag-ila ug pagtukod sa atong kinabuhi niini nga mga kamatuoran. Si Elder Neal A. Maxwell, usab sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles, sa samang paagi namulong sa atong responsibilidad sa pagdawat og personal nga pagpadayag nga ang matag usa kanato mahimong adunay usa ka segurado nga saksi niadtong labing mahinungdanon nga mga kamatuoran.

Unsa ang eksakto nga kinaiyahan sa kamatuoran sa pagpadayag ug ang saksi sa Espiritu?

Gikan sa Impormasyon ngadto sa Kahibalo

Ginaingon nga kasamtangan kita nga nagsinati og dako nga kausaban sa impormasyon—mga kompyuter, information storage, analysis, ug mga retrieval system; mga network; artificial intelligence; mga satellite alang sa komunikasyon; mga sistema sa telebisyon ug telepono. Bisan og gibahaan kita sa impormasyon, daghan ang nalingla nga sila nagtuo na nga ang kaalam mao ang pagkawalay kabangkaagan. Sa tinuod, bisan sulod sa konteksto niining paspas nga pagkatap sa dako nga kausaban sa kalibotanong mga butang, ang importanteng isyu mao ang unsaon nato paghubad sa impormasyon ngadto sa kahibalo—unsaon nato sa paghaom sa mga tipik ug mga piraso, sa datos, ngadto sa maong mga sundanan nga kita makaingon gayod nga kita adunay nahibaloan nga butang. Kon mahiusa na ang impormasyon ngadto sa kahibalo, unsaon nato pagkahibalo nga ang unsay atong nahibaloan tukma o kompleto? Ang mga batid sa siyensiya ug sa pangatarongan managsamang nagkasinabot nga, sa mahinungdanong pagsabot, kita wala makahibalo. Ang tanang kahibalo nga gikan sa kasinatian temporaryo, nag-agad og dugang nga impormasyon ug sa pagsabot niini.

Usahay, hinuon, malibog kita sa atong temporaryong kahibalo ngadto sa mga butang nga atong nailhan nga tinuod. Sa usa ka ulohan sa New York Times, kini mabasa “Mass Found in Elusive Particle; Universe May Never Be the Same Gibug-aton Nakita sa Idlas nga Partikulo; Ang Uniberso Mahimong Dili na Mapareho]” (5 June 1998). Gisugyot sa artikulo nga karon nga ang mga batid sa siyensiya nakahibalo nga ang mga neutrinos adunay dakong gibug-aton, kini mopahinay sa pagpalapad sa uniberso. Sa pipila ka paagi naghunahuna ko nga ang uniberso mao gihapon karon sama kaniadto sa adlaw nga wala pa ang siyentipikong komunidad miusab sa mga teyoriya niini!

Busa, posible, nga makahibalo ka bisan kon wala ka makamatngon nga nahibaloan nimo kini. Gani sa pagkatinuod, nahisulat kini nga diha sa Konseho sa Langit, si Satanas, kinsa sa tinuod adunay daghang impormasyon, “wala masayod sa hunahuna sa Dios … mao nga siya nagtinguha sa paglaglag sa kalibotan” (Moises 4:6). Namulong si Pablo niadtong kinsa “kanunayng managtuon, apan bisan unsaon dili gayod managpakab-ot sa kahibalo sa kamatuoran” (2 Timoteo 3:7). Gitagna ni Amos nga sa atong adlaw adunay kagutom sa kahibalo, ug si Moroni namulong sa usa ka tabil sa pagkawalay pagtuo nga mao ang hinungdan nga ang mga tawo nagpabilin diha sa pagkakulang sa panabot sa ilang mga hunahuna (Ether 4:15).

Sa laing bahin, ang Ginoo misugo nga kita moalagad kaniya uban sa tanan natong mga salabotan (Doktrina ug mga Pakigsaad 4:2) ug nga kita mangita sa pagtulun-an pinaagi sa pagtuon ug pinaagi sa hugot nga pagtuo (Doktrina ug mga Pakigsaad 88:118). Nagtambag siya kanato sa pagsiksik og kasayoran bahin sa mga nasod ug sa mga gingharian, sa kasaysayan ug sa kinaiyahan, sa mga butang nga diha na, sa mga butang nga anaa, ug sa mga butang nga umaabot (Doktrina ug mga Pakigsaad 88:79; 93:24, 53). Nagsaad siya nga ang tabil kuhaon gikan sa atong salabotan (Doktrina ug mga Pakigsaad 10:1) ug nga kini banwagan pinaagi sa Espiritu (Doktrina ug mga Pakigsaad 11:13). Isip sangpotanan, kita mahimong gawasnon ug balaan (Helaman 14:30; Doktrina ug mga Pakigsaad 20:31). Mahibaloan nato ang kamatuoran, ug ang kamatuoran mohimo kanato nga gawasnon (Juan 8:32).

Gawasnon sa unsa? Sa pagkawalay alamag, sa sala, ug sa mga kasakit nga moresulta sa kamatayon. “Kon kamo mangayo, kamo makadawat og pagpadayag ug dugang nga pagpadayag, kahibalo ug dugang nga kahibalo, nga kamo masayod sa mga misteryo ug malinawon nga mga butang—nga nagdala og hingpit nga kalipay, niana nga nagdala og kinabuhi nga dayon” (Doktrina ug mga Pakigsaad 42:61).

Ang Kinaiya sa Espirituhanong Kahibalo—Ang Balaang Sanglitanan

Sa matag natad sa tawhanong salabotan, hapit tanan nga tanyag mahimong ipailawom ngadto sa pangutana nga “ngano?” Ang matag ginikanan nakasabot niini. Apan, human sa balik-balik nga mga pangutana kon “ngano” moabot kamo sa punto diin ang bugtong nga tubag mao ang, “Aw, mao ra gyod na!” Sa tinuod, nag-ingon kita nga kana paagi lamang nga mahan-ay ang kalibotan. Nakahibalo usab kita nga usahay bisan ang “sukaranang mga kamatuoran” mahugno pinaagi sa dugang nga ebidensya. Ingon niana ang mga kusog nga pagkatap diha sa kasaysayan sa siyensiya. Wala bay mahimong matukod sa kataposan nga dili maghulat og dugang nga kasinatian? Oo.

Aduna niini nga kinabuhi ang pipila ka kamatuoran nga hilabihan kamahinungdanon nga kini kinahanglan nga motuhop gayod sa atong mga salabotan ug mga kasingkasing nga wala magkinahanglan og dugang nga pruweba ang pagkatinuod niini. Aron makasagubang sa mga pagsulay sa mortalidad, ang atong Langitnong Amahan mihatag og piho nga saksi niadtong importante kaayong mga pagsabot diin kita makahimo sa pagpahaom sa dugang nga kahayag ug kahibalo nga atong madawat sa kadugayan. Tingali dili nato mahibaloan ang tanan nga tubag; sa tinuod, tingali dili kita makasabot sa tanang pangutana—apan atong natukod sa atong kinabuhi ang usa ka pihong sukaranan nga estraktura sa panabot nga maghatag dili lamang sa usa ka dili matarog nga intelektuwal ug espirituhanong pundasyon, apan mobag-o [usab] sa atoa gayod nga kinabuhi.

Unsa kini nga saksi nga naghatag kanato og panabot nga molabaw sa pagsabot sa mga pagbati? Ang saksi sa Espiritu Santo. Ang panabot nga nadawat gikan sa Espiritu Santo adunay tulo ka [mahinungdanong] mga aspeto: una, mahitungod kini sa labing importante ug dili hitupngan nga mga kamatuoran; ikaduha, dili kaduhaduhaan ang kasegurado niini; ug ikatulo, mousab kini og pamatasan.

Ang naangkon nga panabot isip resulta sa pagsaksi sa Espiritu Santo naghatag, sa unang bahin, og usa ka tukoran sa kahibalo—mga dapit diin ang dugang nga kahibalo makaigo. Laing paagi sa pagpasabot niini mao nga ang Espiritu Santo naghatag kanato og panabot sa unang mga basehan sa kaalam. Kamo makahinumdom nga ang tagsulat sa mga Proverbio mipahayag nga ang sinugdanan sa kaalam mao ang pagkahadlok sa Ginoo.

Miingon si Propeta Joseph Smith nga dihay tulo ka kaseguradohan nga gikinahanglan alang sa usa ka lalaki o babaye sa paglahutay sa mga pagsulay sa kinabuhi: Usa ka kahibalo nga ang Dios mao; usa ka pagsabot sa Iyang kinaiyahan, mga hiyas, ug mga kahingpitan; ug usa ka lig-on nga pagtuo nga ang dagan sa kinabuhi nga gitinguha nato pinasubay sa Iyang kabubut-on.

Isip usa ka estudyante sa kolehiyo, akong nakat-onan nga ang orihinal nga ideya o sugyot o daghang pangatarongan importanting matimbangtimbang. Ang usa ka tawo mahimong motrabaho pinaagi sa kahibulongan nga sopistikado ug makuti nga hugpong sa pangatarongan, nga ingon og makaagni kaayo diha sa matag lakang sa pangatarongan, apan, kon ang mga ideya sayop o kulang, ang tibuok linya sa pangatarongan masayop usab, bisan unsa pa ka batid ang mga pagpangrason.

Sama pananglitan, kon magsugod kita sa ideya nga ang kinabuhi mitunga pinaagi sa sulagma ug nga ang paglambo niini kasagaran walay tumong, atong mahubad ang pisikal, biyolohikal, ug sosyal nga impormasyon o kasayoran sa usa ka piho nga paagi—sa paagi nga motuis ug moguba sa atong panabot. Ang maong mga hunahuna adunay mga sangpotanan kon giunsa sa atong katilingban sa pagpalakaw ug giunsa nato sa paglihok. Kon, sa laing bahin, magsugod kita sa ideya nga ang mortal nga kinabuhi mitunga pinaagi sa plano ug molambo sumala sa mahangtorong balaod, atong masabtan ang mga nagkalainlaing ginagmay nga butang sa atong impormasyon sa laing paagi— atong makita ang pagkasumpay-sumpay ug katibuok sa kinabuhi. Atong masabtan ang han-ay sa kamatuoran; atong makita ang mga sundanan ug katuyoan diin sa tan-aw sa uban nagkaguliyang ug usa ka pagpamasin. Nasabtan ni Job ang kamahinungdanon sa orihinal nga ideya sa dihang, bisan sa giladmon sa iyang kasubo, mipahayag siya:

“Apan hain man ang tinubdan sa kaalam? ug asa man nato hikaplagi ang pagsabot? … Ug ngadto sa tawo siya miingon, Kahadloki ang Ginoo aron ka magmaalamon, biyai ang daotan aron ka makasabot” (Job 28:12, 28).

Ang luna sa tawhanong panabot talagsaon—sa iyang kaugalingon kalabot sa mahangtoron ug balaan nga mga gigikanan ug nalamdagan diha sa pagkahimugso pinaagi sa kahayag ni Kristo—apan dili nato ipakaubos ang pagkunhod sa panglantaw gumikan sa pagtinguha sa kamatuoran gawas sa Dios. Nagkadako ang akong katingala sa mga limitasyon ug mga kapiligrohan sa unsay gitawag ni Pablo og “lawasnong” sikolohiya, sosyolohiya, pilosopiya, siyensiya sa politika, literatura, drama, musika, pisika, kemistri, ug biyolohiya.

Kinahanglan nga dili gayod kita malit-ag pinaagi sa teoriya nga mga hinimo sa hunahuna o mga pagpasabot nga nagpugong kanato gikan sa “paglapas sa mga limitasyon sa panahon.” Kinahanglan kita nga mosalikway sa ideya nga nag-ingon nga walay plano o walay katuyoan ang kinabuhi sa yuta nga nag-aghat kanato sa pagpangutana og mga sayop, pagpunting sa temporaryong mga kasinatian sa kinabuhi ug pagbaliwala sa mahangturong mga katuyoan, sa paghimo og dili angay nga mga paghukom, ug pagsugyot og dili kompleto o dili angay nga mga rekomendasyon. Sa tiningob, girisgo nato ang pagsangyaw alang sa natukod nga kamatuoran sa lumalabayng mga doktrina sa katawhan, nagtan-aw, ingon sa gipahayag ni Pablo niini, “sama lamang sa hanap nga panagway diha sa salamin,” samtang kita gitawag sa atong Langitnong Amahan sa pagtan-aw Kaniya “nawong sa nawong.” Sama sa gisulat ni Pablo, “Ang nahibaloan ko karon tipik lamang, dayon [kon madan-agan pinaagi sa pagpadayag sa Balaang Espiritu] mahingpit ra unya kini, sama ka hingpit sa kahibalo sa Dios bahin kanako” (1 Mga Taga-Corinto 13:12).

Tanan kini mao ngano ang mga propeta nagtambag kanato sa pagtuon og maayo sa mga kasulatan ug sa mga pulong sa buhing mga propeta uban sa pagtuo ug pag-ampo. Sa mao gayod nga buhat, ang mga kasulatan, ubos sa paggiya sa Espiritu Santo, naglangkob sa tinuod nga “giya alang sa may mga kalibog.”

Ikaduha, ingon sa gisugyot na, kini nga kahibalo maoy usa nga dili kaduhaduhaan. Bisan tuod og ang atong mga kasinatian, mga obserbasyon, ug abilidad sa pagpangatarongan mogiya kanato ngadto sa pipila ka konklusyon, dili gayod kini makapugos sa kombiksyon nga nagwagtang sa pagduhaduha ug nagdasig sa paglahutay. Si Jesus miingon ngadto ni Pedro nga wala “sa bisan unsang tawhanong pamaagi” ang midala kaniya sa pagsabot nga si Jesus mao ang Kristo apan ang iyang “Amahan nga anaa sa langit” (Mateo 16:17). Si Apostol Pablo misulat, “Walay makasugid nga si Jesus mao ang Ginoo, gawas kon mandoan siya sa Espiritu Santo” (1 Mga Taga-Corinto 12:3). Makita ba ninyo kon nganong makahahadlok nga butang ang paglimod sa pagsaksi sa Espiritu Santo? Dili sama sa ubang ebidensya, motapos kini sa panaglalis. Ang ingon niana nga panghimatuod pinaagi sa Espiritu nagdala og usa ka kasegurohan nga wala mahibaloi bisan hain nga dapit sa hunahuna. Tingali adunay daghang pagpakita og katarongan bahin sa pagkaadunay Dios o sa balaan nga pagkaanak ni Jesus, o sa pagkatinuod sa Pagpahiuli, apan kini nagpabilin diha sa natad sa espekulasyon, bisan og kini makahaylo kaayo.

Kon ang usa ka tawo naningkamot ug nakadawat sa pagsaksi sa Espiritu Santo, ang tawo maghunahuna og usa ka tibuok kinabuhi nga obligasyon sa pag-usab. Kini nagsugyot sa ikatulong kinaiya kalabot niining pagsabot sa Espiritu. Kini makapausab. Misulat si Pablo nga siya adunay “panghunahuna ni Kristo” (2 Mga Taga-Corinto 2:16), ug ang katawhan ni Hari Benjamin mipahayag nga sila “wala nay hilig sa pagbuhat og daotan apan sa pagbuhat og maayo sa kanunay” (Mosiah 5:2). Kay nakadawat sa pagsaksi sa Espiritu, gitawag sila ug gitubag ang Espiritu. Sa pagkaila kang Kristo pinaagi sa Espiritu, Siya atong gihigugma ug nagsunod sa Iyang mga sugo—ug nadugangan ang paghupay ug pagtudo sa Espiritu kanato, hangtod, sama sa gipahayag ni Mormon, “kon siya moabot kita mahisama kaniya, kay kita makakita kaniya nga mao gihapon; nga kita mahimo nga makabaton niini nga paglaom; aron mahimo kita nga putli ingon nga siya putli” (Mormon diha sa Moroni 7:48; tan-awa usab sa 1 Juan 3:1–3).

Sa iyang sulat ngadto sa mga taga-Roma, si Apostol Pablo misulat:

“Ayaw kamo pagpahiuyon [sa] pamatasan niining panahona. Ipabag-o hinoon [sa Dios] ang inyong kaugalingon pinaagi sa pagbag-o sa inyong panghunahuna aron masayran ninyo ang kabubut-on sa Dios, unsay maayo, hingpit ug makapahinuot kaniya” (Mga Taga-Roma 12:2).

Gipaila ni Pablo ang kalainan tali sa tawhanong kinaiyahan nga nahiwi pinaagi sa pagkadili masulundon ug sayop nga mga pagtuo ug sa usa nga ubos sa kamandoan sa Dios ug nabag-o pinaagi sa Balaang Espiritu. Diha lamang kon kini nga pagbag-o magsugod sa pagkahitabo nga kita gani makahibalo kon unsa ang husto nga mga pangutana ug mahibalo alang sa unsa ang atong kinahanglan nga iampo. (Tan-awa sa Mga Taga-Roma 8:6–8, 26–27) Samtang ang Espiritu naglihok diha kanato, kita adunay “mas bukas [nga] panghunahuna” giandam sa pag-ila sa kamatuoran ug makab-ot “ang salabotan ni Kristo” (Mga Buhat 17:11; 1 Mga Taga-Corinto 2:14, 16).

Nakiglalis si Alma nga samtang kita nagtugyan sa atong kabubut-on ngadto sa Amahan pinaagi sa pagtuo diha ni Kristo, ang atong pagsabot “misugod sa pagdan-ag, ug ang [atong] salabotan misugod sa paglambo” (Alma 32:34). Sa ulahing mga adlaw ang Ginoo nag-ingon nga siya “nagkinahanglan sa kasingkasing ug sa usa ka andam nga hunahuna” (Doktrina ug mga Pakigsaad 64:34) ug mitambag kanato nga “[mahalon] sa kanunay diha sa [atong] mga hunahuna ang mga pulong sa kinabuhi” (Doktrina ug mga Pakigsaad 84:85), nagbalaan sa atong mga kaugalingon nga ang atong “mga hunahuna mahimo nga ipahinungod ngadto sa Dios, ug ang [adlaw] moabot nga [kita] makakita Kaniya; kay Siya mopakita sa Iyang nawong nganha [kanato]” (Doktrina ug mga Pakigsaad 88:68).

Ang gahom sa pagbag-o sa espirituhanong kahibalo dili limitado ngadto sa indibidwal. Sigon sa naobserbahan ni Pablo, samtang kita isip mga tawo magpaubos sa atong kabubut-on ngadto sa Dios ug maghimo sa atong mga hunahuna nga usa ngadto Kaniya, ang komunidad sa mga santos mahimong hingpit, aron walay pagkabahinbahin taliwala kanato ug kita “mausa hinoon diha sa mao rang paagiha sa paghunahuna ug sa mao rang hunahunaa” (1 Mga Taga-Corinto 1:10, tan-awa usab sa Mga Taga-Roma 14:1, 5, 19).

Ang mga Kinahanglanon sa Pag-angkon og Espirituhanong Kahibalo

Unsaon nato sa pagkab-ot ang ingon niana ka malukpanon, dili kaduhaduhaan, ug makapausab nga kahibalo? Atong hunahunaon ang upat ka aspeto sa mga kinahanglanon sa pag-angkon og espirituhanon nga kahibalo: una, usa ka dinalian nga pagsiksik alang sa kamatuoran; ikaduha, pagkaandam sa pagsunod sa kamatuoran nga nadiskobrehan; ikatulo, usa ka tinguha sa pagsaksi sa kamatuoran diha sa tanang dapit ug sa tanang panahon; ug ikaupat, usa ka pagdasig sa pagserbisyo sa uban diha sa kamatuoran.

Pagkamadawaton ug Makugihong Pagkat-on: Usa ka Matang sa Pagpaubos

Una, niana, kita kinahanglan nga bukas sa pagtulun-an ug makugihon sa atong paninguha sa pagkat-on sa Espiritu. Ang mao nga paninguha nagkinahanglan og pagbati sa atong kaugalingon nga panginahanglan ug labaw kaysa kaswal nga tinguha sa mga tubag nga atong gipangita. Ang Ginoo nagpadayag nga kadtong mga gigutom ug giuhaw sa pagkamatarong pagatagbawon sa Espiritu Santo (Mateo 5:6; 3 Nephi 12:6), apan Siya usab miingon, “Alaot kamo nga mga busog karon! Kay kamo unya gutomon” (Lucas 6:25). Ang Ginoo mipahayag ngadto ni Juan ang Tigpadayag nga siya mosalikway niadtong kinsa dagaang, dili bugnaw ug dili usab init, nagbaton sa pagbati nga sila makabarog na sa kaugalingon ug walay panginahanglan sa bisan unsa (Pinadayag 3:16–17).

Adunay usa ka istorya nga usa ka batan-ong lalaki makausa miduol ngadto ni Socrates, nga karaang batid sa pilosopiya, naghangyo nga matudloan og kaalam. Gitaho kadto nga dihadiha dayon gibira ni Socrates ang batan-ong lalaki ug gitukmod ug giduot ang iyang ulo ilawom sa tubig diha sa kasikbit nga gamay nga sapa hangtod sa kataposan iyang gipabarog, nagpungapunga sa pagginhawa. Dayon miingon si Socrates, “Kon ikaw gusto kaayo og kaalam sama sa imong pagkinahanglan og hangin, niana ako makatudlo kanimo.”

Sa mga pulong ni Robert Frost, kita kinahanglan gayod nga mapasaligon kaayo ug maninguha sa pagbuhat niana nga mga pasalig kon adunay bisan unsa nga malungtaron ang pagakab-oton. Gilakip ni Propeta Joseph Smith ang pagsiksik alang sa tinuod nga pagsabot sa pagsakripisyo ug mitambag nga ang usa ka tawo makahibalo lamang sa kamatuoran kon siya andam nga mosakripisyo sa tanang butang (Sixth Lecture on Faith).

Sukwahi niana nga pagkagutom ug pagkauhaw mao ang unsay gitawag sa propeta nga “pagkagahi sa kasingkasing,” ang pagkadili makakita sa unsa gayod kini, sa pagkadungog kon unsa ang tinuod nga gisulti, ug sa pagbati uban sa pagkabukas sa kasingkasing. Si C. S. Lewis diha sa iyang kataposan nga volume sa mga sugilanon ni Narnia, ang The Last Battle (“How the Dwarf’s Refused to be Taken In,” 143–48), nag-istorya kon giunsa, human ang mga pwersa sa White Witch napildi ni Aslan ang Liyon (nga representasyon ni Kristo) ug sa iyang mga sumusunod, ang mga bilanggoan ug mga kadena nga iyang gigamit sa paggapos daghan kaayo ang nangawala. Sulod sa kwadra nga prisohan nagsirkulo ang kinadenahan nga usa ka grupo sa mga unano. Sa kalit, ang kwadra ug ang ilang mga kadena nangawala, ug gawasnon na sila. Apan wala sila motuo sa ilang kaugalingon nga pagkalingkawas ug nagpabilin sulod sa ilang sirado nga sirkulo, wala mobati sa lab-as nga hangin, ni motan-aw sa adlaw, ni mosimhot sa mga bulak. Gani samtang si Aslan mingulob diha sa ilang mga dalunggan sa pagpukaw kanila, nasaypan nila ang ngulob og dalugdog o usa ka lingla. Sigon sa naobserbahan ni Aslan, nahadlok kaayo sila nga nadala sa sulod nga sila dili na madala sa gawas sa bilanggoan nga karon mao na ang anaa sa ilang kaugalingon nga hunahuna. Naobserbahan ni Aslan sa laing higayon, “Oh, mga anak nga lalaki ni Adan, pagkaabtik ninyong mopugong sa inyong kaugalingon batok sa tanan nga makaayo kaninyo” (C. S. Lewis, The Magician’s Nephew). Sama sa masulub-on nga gisulat ni Nephi:

“Ug karon ako, si Nephi, … nagpabilin [nga] magbangotan tungod sa pagkawalay pagtuo, ug sa pagkadaotan, ug sa pagkawalay alamag, ug sa pagkatikig og liog sa katawhan; kay dili sila magsiksik og kahibalo, ni makasabot og mahinungdanon nga kahibalo, dihang gihatag kini kanila sa kayano, gani sa labing yano nga pulong” (2 Nephi 32:7).

Daghan ang dili makadungog sa mga paghunghong sa Espiritu o makakita sa kamatuoran tungod kay wala na kaayo nila hatagi og importansya ang milagrosong mga hitabo. Daghan nga pagtuon kabahin ni Kristo ang naningkamot sa pagpasabot sa Iyang misyon ug impluwensya pinaagi sa pagpasabot sa Iyang balaan nga pagkaanak, ug ang uban naningkamot sa pagpasabot ni Propeta Joseph Smith pinaagi sa pagpasabot sa iyang propetikanhong balaan nga tawag. Sama sa maalamon kaayo nga pag-obserbar ni Jacob, binuang ang sobra nga pagsalig sa atong limitado nga mga obserbasyon ug panabot ug sa pagsalikway sa kaalam nga gikan sa Espiritu Santo. Apan, siya mitapos, “ang pagkamakinaadmanon maayo kon [kita] mopatalinghog ngadto sa mga tambag sa Dios” (2 Nephi 9:28–29).

Aron matudloan og kaalam pinaagi sa Espiritu, kinahanglan nga kita andam sa paghatag sa tanan nga atong gitinguha, usa ka pagtuon nga gipaspasan pinaagi sa daghang pag-ampo ug pagpuasa. Giingon nga si Alma “nagpuasa ug nag-ampo sa daghang nga mga adlaw” aron makahibalo (Alma 5:46). Nan kini, nagkinahanglan, dili lamang makugihon ug mainampoon nga pagtuon apan sa sakripisyo sa mga butang nga tingali bililhon kanato, bisan ang atong kaugalingong mga sala, kadtong mga elemento sa “atong estilo sa kinabuhi” nga mobabag sa pagkat-on. Kita kinahanglan nga mobuhat sama sa gipahayag sa amahan ni Lamoni sa iyang tinguha nga makaila sa Dios, “Biyaan nako ang tanan nakong sala aron makaila kanimo” (Alma 22:18). Ang kataposang mga pulong ni Jacob naghatag sa kinatibuk-ang gidaghanon sa butang: “O pagmaalamon; unsa pa ang akong ikasulti nga labaw pa niini?” [Jacob 6:12].

Pagkamasulundon

Kay nahimo ang pagtinguha sa kamatuoran uban ang mga kakugi, niana kita kinahanglan nga maandam sa pagsunod sa kamatuoran. Namulong si Alma bahin sa pagpukaw ug pagdasig sa atong mga galamhan (kana mao ang, atong kasingkasing ug hunahuna) aron sa pagsulay diha sa pulong (Alma 32:27). Sa tinuod nagpasabot kini sa dili uyon-uyon nga pagkat-on apan sa aktibo nga pagbuhat. Gisaway ni Apostol Juan kadtong nag-ingon nga sila nakaila ni Kristo apan napakyas sa pagsunod sa Iyang tambag, “Siya nga magaingon, Ako nakaila kaniya, apan wala magbantay sa iyang mga sugo, kini siya bakakon, ug wala niya ang kamatuoran”(1 Juan 2:4). Sama nga ang Ginoo nagpadayag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad, “Ug walay tawo nga makadawat sa usa ka kahingpitan [sa kamatuoran] hangtod siya maghupot sa iyang mga sugo. Siya nga maghupot sa iyang mga sugo makadawat og kamatuoran ug kahayag, hangtod siya pagahimayaon diha sa kamatuoran ug masayod sa tanan nga mga butang” (Doktrina ug mga Pakigsaad 93: 27–28).

Ang ingon nga pagpangita ug pagsunod ttingali magkinahanglan usab og pailob, maghulat sa Ginoo, kinsa miingon, “Tan-awa, kamo gagmay nga mga bata ug dili makaantos sa tanan nga mga butang karon, kamo kinahanglan motubo diha sa grasya ug diha sa kamatuoran” (Doktrina ug mga Pakigsaad 50:40). Ug sama sa naobserbahan ni Elder Neal A. Maxwell, “Ang paghatag og balanse nga pagtagad tali sa pagpangita ug pagkakontento sa paghulat alang sa dugang nga kahayag ug kahibalo makita nga dili sayon nga buluhaton!” (We Talk of Christ, We Rejoice in Christ, Salt Lake City: Deseret Book, Co., 1984, 93).

Ang makugihon nga pagpangita, pagkat-on, ug pagsunod inubanan sa mainantoson nga paghulat maayo nga pagkapahayag diha sa mga pulong ni John Henry Newman: “Bisag di makita ang halayo—usa ka lakang igo ra” [Mga Himno, nu.53]. Samtang kita mosunod sa kamatuoran diha sa pagkamasulundon, kita makadawat og mas dugang nga kamatuoran, ug kita magtubo diha sa atong imahe ngadto sa kamatuoran. Adunay halawom nga kahulogan ang gipamulong ni Kristo “Ako mao ang kamatuoran” inubanan sa Iyang mga pagtawag nga mahimo gani nga sama Kaniya.

Pagsaksi ug Pagserbisyo

Sa kataposan, kon kita magkinahanglan sa pag-angkon og espirituhanon nga kahibalo, kinahanglan nga andam kitang mosaksi sa kamatuoran nga atong nakab-ot ug andam sa pagserbisyo ug paglig-on sa uban diha sa kamatuoran, nakabaton, sama ni Enos, “og tinguha alang sa kaayohan sa [atong] kaigsoonan” (Enos 1:9).

Diha sa iyang pagdapit ngadto sa katawhan ni Hari Noah sa pagsulod sa katubigan sa bunyag agi og pakigsaad ngadto sa Ginoo, si Alma nga Tigulang kahibulongan nga mipahayag sa makataronganong koneksiyon sa pagsaksi ug pagserbisyo sa kamatuoran nga nadiskobrehan diha ni Kristo ug pinaagi sa Espiritu Santo. Ang mga bunga sa kamatuoran nga nadiskobrehan mao ang kaandam sa pakigtambayayong sa usag usa nga mga alantoson ug “mobarog isip mga saksi sa Dios sa tanang panahon ug sa tanang butang” (Mosiah 18:8–9). Dugang pa, ang integridad nga gipakita sa ingon niana nga kinabuhi nga nagsulti sa kamatuoran ug maayong buhat naghatag kanato og abilidad nga makat-on og dugang nga mga kamatuoran. Ang saad sa Ginoo niana natuman sa atong kinabuhi: “Unya ang imong pagsalig mosamot pagkalig-on diha sa atubangan sa Dios; ug ang doktrina sa pagkapari motuhop diha sa imong kalag ingon sa mga yamog nga gikan sa langit. Ang Espiritu Santo mao ang inyong kauban sa kanunay” (Doktrina ug mga Pakigsaad 121:45–46).

Nabalaan pinaagi sa mga butang nga atong nahibaloan, atong makab-ot ang kasegurohan nga nagwagtang sa pagduhaduha ug kahadlok ug, uban ni Apostol Pablo, makaatubang sa mga hagit sa kinabuhi uban ang “hingpit nga kahayag sa paglaom” nga walay “arang makapahimulag kanato gikan sa gugma sa Dios, nga anaa kang Kristo Jesus nga atong Ginoo” (2 Nephi 31:20; Mga Taga-Roma 8:39).