Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
28 Fepueli. ʻOku ʻUhinga ki he Hā Ke Fakatomalá? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19


“28 Fepueli. ʻOku ʻUhinga ki he Hā Ke Fakatomalá? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021 (2020)

“28 Fepueli. ʻOku ʻUhinga ki he Hā Ke Fakatomalá?” Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021

ʻĪmisi
finemui ʻoku fai ʻene ako

28 Fepueli

ʻOku ʻUhinga ki he Hā Ke Fakatomalá?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19

ʻĪmisi
fakaʻilonga fealeaʻaki fakataha

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú pe fakakalasí; fakafuofua ki ha miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné pe ko e Kaveinga ʻo e Kau Finemuí. Tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa hangē ko ʻení, pea palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e ngaahi meʻa ne mou aleaʻí (te mou lava ʻo fili ʻi ha fakataha fakapalesitenisī pe ko e hā ʻe aleaʻí):

  • Ko ʻetau kōlomú pe kalasí. Ko hai ʻoku foʻou ki hotau uōtí, pea ko e hā ha founga te tau lava ai ʻo tokoni ke nau ongoʻi ʻoku talitali lelei kinautolu? Ko e hā ʻoku tau fai ke ʻuhingamālie ai hotau taimi ʻi he ngaahi fakataha fakakōlomú pe fakakalasí?

  • Ko hotau ngaahi ngafá pe fatongiá. Ko e hā ha ngaahi ngafa mo ha ngaahi fatongia ʻe niʻihi ʻoku tau maʻu ko ha kau talavou mo ha kau finemui? ʻE founga fēfē haʻatau fakahoko lelei ange kinautolu?

  • Ko ʻetau moʻuí. Ko e hā ʻoku tau fai ke tau hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí mo maʻu Hono mālohí ʻi heʻetau moʻuí? Ko e hā ʻoku tau fai ke tokoni ki hotau ngaahi fāmilí ke nau haʻu kiate Iá?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻá ni, ʻo ka fie maʻu:

  • Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

  • Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e ngaahi palani mo e fakaafe ne fai ʻi he lolotonga e fakatahá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi e tokāteliné

Akoʻi e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

ʻOku faingataʻa ke lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:16–19 pea ʻikai ke tau ongoʻi e ʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻiate kitautolú. ʻI he ngaahi veesi ko ʻení, naʻá Ne fakamatalaʻi e mamahi naʻá Ne aʻusia ʻi Heʻene fakalelei maʻa ʻetau ngaahi angahalá mo fakahaaʻi e ʻuhinga naʻá Ne hoifua ai ke mamahi lahi peheé—“koeʻuhi ke ʻoua naʻa [tau] mamahi ʻo kapau te [tau] fakatomala.” Ko e fakatomalá ko ha tāpuaki ia kuo fakaʻatā mai ʻe he Fakamoʻuí. Ko ha faifeinga taʻetūkua fakaʻaho ia ke tafoki mei he angahalá ki he ʻOtuá. Ko ha konga ia ʻo e palani ʻa e Tamai Hēvaní ke tokoni ke tau foki hake kiate Ia. ʻE lava ke tokoni ʻa e mahino kau ki he fakatomalá ke fakamaʻa kitautolu mei heʻetau ngaahi angahalá, liliu hotau ngaahi lotó mo e ʻatamaí, pea ʻunu ke ofi ange ki he ʻOtuá.

Kuo tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he fakatomalá ke ke ofi ange ai ki he Tamai Hēvaní? Te ke lava fēfē ʻo tokoniʻi e niʻihi ʻokú ke akoʻí ke nau maʻu ha loto-holi ke fakatomala? Te ke lava fēfē ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau ʻilo ko e fakatomalá ko ha ngāue fakaʻaho ia ka ʻoku ʻikai ko e fakatatali pē ki he ngaahi angahala mamafá? ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, ʻe lava ke ke ako e pōpoaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “Te Tau Lava ʻo Fai Lelei Ange pea Toe Lelei Ange” (Liahona, Mē 2019, 67–69).

ʻĪmisi
Lotu ʻa Sīsū Kalaisi

Ko Kalaisi ʻi Ketisemani, tā fakatātaaʻi ʻe Harry Anderson

Ako Fakataha

Kuo malanga e kau palōfita kotoa pē talu mei he kamataʻangá ki he kakaí ke nau fakatomala. Ka neongo ia, mahalo ne ʻikai ongo mālohi ha fakaafe ʻo hangē ko ia ne fai ʻe he Fakamoʻuí ʻa ia ʻoku maʻu ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:15–19, ʻa ia mahalo kuo lau ʻe he toʻu tupú he uike ní. ʻE lava ke ke fehuʻi ange e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mei he ngaahi veesi ko ʻení. Ko e hā ʻoku fakamatalaʻi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e fakatomalá ki he ʻEikí? ʻE lava ke tokoni e ngaahi fakakaukau ko ʻení kiate kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau vakai ki he fakatomalá ko ha tāpuaki fakaʻaho ʻi heʻenau moʻuí.

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke mahino e founga ʻoku tāpuekina ai ʻenau moʻuí ʻe he fakatomalá, te ke lava ʻo kamata ʻaki hano ʻeke ange e ngaahi fehuʻí ni: Te u ʻilo fēfē nai ʻoku ngāue ʻeku ngaahi feinga ke fakatomalá? ʻE tokoniʻi fēfē nai au ʻe he Fakamoʻuí ke u liliu? ʻIkai ngata hono fakamolemoleʻi ʻo e angahalá, ko e hā mo ha ngaahi tāpuaki kehe ʻoku maʻu mei he fakatomalá? Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau lau ha potufolofola ʻe taha pe lahi ange mei he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú,” ʻo kumi ha tali ki he ngaahi fehuʻí. Ko e hā e meʻa ne nau maʻú?  

  • ʻOku maʻuhala ha tokolahi ʻo e kakai kei talavoú ki he ʻuhinga ʻo e fakatomalá. ʻE lava ke nau fakatuotuai ke fakatomala pe fakakaukau ʻoku toki fakahoko pē ia ʻi he ngaahi angahala mamafá. Ke tokoni ke fakatonutonu e maʻuhalá ni, te ke lava ʻo fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau ako ha konga ʻo e pōpoaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “Te Tau Lava ʻo Fai Lelei Ange pea Toe Lelei Ange” (Liahona, Mē 2019, 67–69), ʻo kumi ha ngaahi kupuʻi lea ke tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻa e ʻuhinga ke fakatomalá. Ko e hā ne nau maʻu ʻe tokoni ke nau fakakaukau ai ki he fakatomalá ʻi ha founga foʻou? Ko e hā ha ngaahi tāpuaki ne palōmesi ʻe Palesiteni Nalesoni kiate kinautolu ʻoku fakatomalá?

  • Te ke tokoniʻi fēfē e niʻihi ʻokú ke akoʻí ke mahino ʻa e ʻuhinga mo e founga ʻoku tau fakatomala aí? ʻE lava ke tokoni e pōpoaki ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi “Maʻa he Fakatomalá” (Liahona, Mē 2019, 91–94). ʻE lava ke ke vahevahe e kōlomú pe kalasí ki ha kulupu ʻe fā pea vahe ki he kulupu takitaha ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi konga ʻe fā ʻo e lea ʻa Palesiteni ʻOakesí. Hili iá ʻe lava ke fakaʻaliʻali ʻe he kulupu takitaha ha fakamatala nounou ʻo e meʻa ne nau akó ki he ngaahi kulupu kehé, fakataha mo ha ngaahi potufolofola mei he pōpoakí ʻokú ne poupouʻi e meʻa ne nau akó. ʻE lava ke ke fakaʻosi ʻaki haʻo kole ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke vahevahe ʻenau ngaahi fakamoʻoni ki he mahuʻinga ke fakatomalá ʻi he palani ʻa e ʻOtuá.

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi ʻa e kōlomú pe kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fai ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu he ʻaho ní. ʻOku felāveʻi fēfē ʻa e lēsoni he ʻaho ní mo e ngaahi taumuʻa fakafoʻituitui kuo nau fokotuʻú? Kapau te nau fie maʻu, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí

Naʻe fakaafeʻi ‘e he Fakamoʻuí ‘a e niʻihi kehé ke nau ngāue ‘i he tui pea moʻui ‘aki ‘a e ngaahi moʻoni naʻá Ne akoʻí. Ko e hā te ke lava ʻo fai ke tokoni kiate kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau vakai ki he mālohi ʻo e fakatomala fakaʻahó? (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí [2016], 3135.)

Paaki