Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
14 Fepueli. Ko e Hā ʻa e Lakanga Fakataulaʻeiki? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 12–13; Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:66–75


“14 Fepueli. Ko e Hā ʻa e Lakanga Fakataulaʻeiki? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 12–13; Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:66–75,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021 (2020)

“14 Fepueli. Ko e Hā ʻa e Lakanga Fakataulaʻeiki?” Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021

ʻĪmisi
Ko hono foaki ʻe Sione Papitaiso ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné

Kiate Kimoua ʻa Hoku Ongo Kaungā-Tamaioʻeiki, tā ʻe Linda Curley Christensen mo Michael T. Malm

14 Fepueli

Ko e Hā ʻa e Lakanga Fakataulaʻeiki?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 12–13; Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:66–75

ʻĪmisi
fakaʻilonga fealeaʻaki fakataha

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú pe fakakalasí; fakafuofua ki ha miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻa e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné pe ko e Kaveinga ʻa e Kau Finemuí. Tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa hangē ko ʻení, pea palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e ngaahi meʻa ne mou aleaʻí (te mou lava ʻo fili ʻi ha fakataha fakapalesitenisī pe ko e hā ʻe aleaʻí):

  • Ko ʻetau kōlomú pe kalasí. Ko e hā e ngaahi ʻekitivitī ne tau toki fakahokó? Naʻe ola lelei nai? Ko e hā naʻe ola leleí, pea ʻe founga fēfē haʻatau fakaleleiʻi kinautolu?

  • Ko hotau ngaahi ngafá pe fatongiá. Ko hai ʻokú ne fie maʻu ʻetau tokoní? Te tau lava fēfē ʻo tokoniʻi kinautolú?

  • Ko ʻetau moʻuí. Ko e hā ha ngaahi taumuʻa ʻoku tau ngāueʻi fakataautaha? Ko e hā ha ngaahi aʻusia te tau lava ʻo vahevahe? Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuo tau maʻu?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻá ni, ʻo ka fie maʻu:

  • Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

  • Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e ngaahi palani mo e fakaafe ne fai ʻi he lolotonga e fakatahá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi e tokāteliné

Akoʻi e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

ʻI hoʻo laukonga fekauʻaki mo hono fakafoki mai ʻo e Lakanga Taula‘eiki Faka-ʻĒloné ‘i he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 13, feinga ke ke lau ia ʻo fakakaukauloto ki he ongo mo e mahino ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí. ʻOku mahino nai kiate kinautolu e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻi heʻenau moʻuí? Kuo tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí hangē ko e papitaisó mo e sākalamēnití, ke ke maʻu e mālohi ʻo e Fakamoʻuí? Fakakaukau ki ha ngaahi aʻusia te ke lava ʻo vahevahe. Ke teuteuʻi koe ke ke faiako fekauʻaki mo e lakanga fakataulaʻeikí, ʻe lava ke ke ako e ngaahi potufolofola ʻoku fokotuʻu atu he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí mo e “Lakanga Fakataulaʻeikí” ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá (scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

ʻĪmisi
talavou ʻokú ne lau e folofolá ʻi he kalasí

ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe he folofolá ke mahino e founga ʻoku tāpuekina ai ʻe he lakanga fakataulaʻeikí ʻetau moʻuí.

Ako Fakataha

Ke kamataʻi ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e lakanga fakataulaʻeikí, ʻe lava ke ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo hono fakafoki mai ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, kau ai e meʻa ʻoku nau lau he uiké ni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 13 mo e Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:66–75. Te ke lava foki ʻo fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻokú ne fakahaaʻi hono fakafoki mai ko ia ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné (hangē ko e Tohi Fakatātā ‘o e Ongoongoleleí [2009], fika 93) pea fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e meʻa ko ʻeni ne hokó. Ko e hā ʻoku tau houngaʻia ai ʻi hono fakafoki mai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí? ʻE lava ke tokoni e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ke mahino lelei ange kiate kinautolu ʻokú ke akoʻí pe ko e hā ʻa e lakanga fakataulaʻeiki pea mo e founga ʻokú ne tāpuekina ai kitautolú.

  • ʻE fakamatalaʻi fēfē ʻe ha kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ko e hā ʻa e lakanga fakataulaʻeiki ki ha tokotaha ʻoku teʻeki fanongo ai kimuʻa? Te ke lava ʻo lisi ʻi he palakipoé ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ʻoku ala maʻu ʻe he kakaí fekauʻaki mo e lakanga fakataulaʻeikí ke tokoniʻi kinautolu, hangē ko e Ko e hā ʻa e lakanga fakataulaʻeiki? ʻOku maʻu fēfē ʻe ha tokotaha ʻa e lakanga fakataulaʻeikí? Ko e hā e founga ʻoku totonu ke fakafōtunga ai ha tokotaha ʻokú ne maʻu e lakanga fakataulaʻeikí? Ko e hā ʻoku fai ʻe he kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí? Fakaafeʻi ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau fekumi ki ha ngaahi tali ʻo ngāue ʻaki e folofolá mo e ngaahi maʻuʻanga fakamatala kehe ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú” pea hiki ʻenau ngaahi talí ʻi he palakipoé. ʻE lava ke ke kole ange ke nau vahevahe e ngaahi tāpuaki kuo hoko ʻi heʻenau moʻuí koeʻuhi ko e lakanga fakataulaʻeikí. Vakai foki ki he pōpoaki ʻa Teili G. Lenilani, “Ko e Lakanga Fakataulaʻeikí mo e Mālohi ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí,” Liahona, Nōvema 2017, 64–67).

  • Kapau ʻokú ke akoʻi ha kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒlone, ʻe lelei ke nau toe vakaiʻi e pōpoaki ʻa Misa Takilesi D. Holomesi “Ko e Meʻa ʻOku Fie Maʻu Ke Mahino ki he Tokotaha Maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒlone Kotoa Pē” (Liahona, Mē 2018, 50–53). Te ke lava ʻo vahe ki he mēmipa takitaha ʻo e kōlomú ke nau toe vakaiʻi e ngaahi fuofua palakalafi ʻo e pōpoakí pe ko ha taha ʻo e ngaahi konga ʻe fā kehé. Fakaafeʻi e tokotaha takitaha ke ne fakasio ha meʻa ʻokú ne ongoʻi ʻoku fie maʻu ke mahino ki he tokotaha kotoa pē ʻokú ne maʻu e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. ʻOange ha faingamālie kiate ia ke vahevahe e meʻa naʻá ne akó mo fakamatalaʻi e ʻuhinga naʻá ne fili ai e akonaki ko iá.

  • Kapau ʻokú ke akoʻi ha kau finemui, ʻe lava ke ke vahevahe e pōpoaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ko e “Ngaahi Koloa Fakalaumālie,” ʻa ia naʻe fakataumuʻa kiate kinautolú (Liahona, Nōvema 2019, 76–79). Te ke lava ʻo kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau kumi ʻi heʻene pōpoakí ha meʻa ʻe lava ke nau fai ke kakato ange ai ʻenau “maʻu e mālohi ʻo e Fakamoʻuí” ʻi heʻenau moʻuí (peesi 77). Ko e hā naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Nalesoni fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke tau fakaʻaongaʻi ai e lakanga fakataulaʻeikí? ʻE tāpuekina fēfē kitautolu ʻe he lakanga fakataulaʻeikí? Poupouʻi e kau finemuí ke nau fakakaukau ki he founga te nau ngāueʻi ai e fakaafe ko ʻeni meia Palesiteni Nalesoní: “ʻOku ou kole atu ke mou ako ʻi he faʻa lotu ʻa e ngaahi moʻoni kotoa te ke lava ʻo maʻu fekauʻaki mo e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí” (peesi 79).

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi ʻa e kōlomú pe kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fai ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu he ʻaho ní. ʻOku felāveʻi fēfē ʻa e lēsoni he ʻaho ní mo e ngaahi taumuʻa fakafoʻituitui kuo nau fokotuʻú? Kapau te nau fie maʻu, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí

Naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke fekumi ʻi he folofolá ke maʻu ha tali ki he ngaahi fehuʻí pea maʻu mo ha mālohi fakalaumālie. Te ke lava fēfē ʻo poupouʻi ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau tafoki ki he folofolá ke maʻu e ngaahi tali ki heʻenau ngaahi fehuʻí mo e ngaahi faingataʻaʻiá? (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí [2016], 30.)

Paaki