Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
28 Māʻasi. Ko e Hā ʻOku Ou Fie Maʻu Ai e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29


“28 Māʻasi. Ko e Hā ʻOku Ou Fie Maʻu Ai e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021 (2020)

“28 Māʻasi. Ko e Hā ʻOku Ou Fie Maʻu Ai e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021

ʻĪmisi
Ko e lotu ʻa Kalaisí

Ko Kalaisi ʻi Ketisemani, tā fakatātaaʻi Heinrich Hofmann

28 Māʻasi

Ko e Hā ʻOku Ou Fie Maʻu Ai e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29

ʻĪmisi
fakaʻilonga fealeaʻaki fakatahá

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú pe fakakalasí; fakafuofua ki ha miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné pe ko e Kaveinga ʻo e Kau Finemuí. Tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa hangē ko ʻení, pea palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e ngaahi meʻa ne mou aleaʻí (te mou lava ʻo fili ʻi ha fakataha fakapalesitenisī pe ko e hā ʻe aleaʻí):

  • Ko ʻetau kōlomú pe kalasí. Ko e hā te tau lava ʻo fai ke fakatupulaki ʻa e uouongatahá ʻi he kau mēmipa ʻo ʻetau kōlomú pe kalasí? Ko e hā ha ngaahi taumuʻa te tau fie ngāueʻi fakataha?

  • Ko hotau ngaahi ngafá pe fatongiá. Ko e hā ha meʻa ʻoku tau fai ke vahevahe e ongoongoleleí? Ko e hā ha ngaahi meʻa kuo tau aʻusia ʻi hono fakahoko ʻo e ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí?

  • Ko ʻetau moʻuí. Kuo tau mātā fēfē e toʻukupu ʻo e ʻEikí ʻi heʻetau moʻuí? Ko e hā ha meʻa kuó ne ueʻi fakalaumālie kitautolu ʻi heʻetau ako folofola he uike ní?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻá ni, ʻo ka fie maʻu:

  • Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

  • Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e ngaahi palani mo e fakaafe ne fai ʻi he lolotonga e fakatahá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi e tokāteliné

Akoʻi e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni: “ʻOku hangē ʻa e ʻikai fuʻu fie maʻu ʻe ha tangata ʻa e meʻakaí kae ʻoua kuo fiekaiá, pea mo e ʻikai ke ne fie maʻu ʻa e fakamoʻui ʻa Kalaisí kae ʻoua kuó ne ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻokú ne fie maʻu ai ʻa Kalaisí. He ʻikai pē feʻunga pe kakato hano ʻiloʻi ʻe ha taha ia e ʻuhinga te ne fie maʻu ai ʻa Kalaisí, kae ʻoua kuo mahino kiate ia mo ne tali e tokāteline ʻo e Hingá mo hono nunuʻa ki he faʻahinga kotoa ʻo e tangatá” (“The Book of Mormon and the Doctrine and Covenants,” Ensign, May 1987, 85). ʻI hoʻo ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29 he uike ní, mahalo naʻá ke fakatokangaʻi e fakamatala ʻa e Fakamoʻuí ki he Hingá mo e founga ʻoku huhuʻi ai kitautolu mei aí. Naʻá ke maʻu fēfē ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi mo Hono fatongia ko ho Fakamoʻui mo e Huhuʻí? Fakakaukau ki he founga ʻe liliu ai e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻi hono fakamālohia ʻenau fakamoʻoni kiate Iá.  

ʻĪmisi
kau finemui ʻi ha kalasi

ʻE lava ke tau maʻu ʻa e fiefiá koeʻuhí ne huhuʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí mei he Hingá.

Ako Fakataha

Ke fakafeʻiloaki e fealeaʻaki ʻo e ʻaho ní, te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí ke hiki ʻi he palakipoé ha meʻa pē ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví. Hangē ko ʻení, ko e hā ʻoku nau ako fekauʻaki mo e Hingá mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:36–50? Ko e hā ha fakamoʻoni ʻo e Hingá ʻoku tau vakai ki ai ʻi hotau ʻātakaí? ʻE tokoni e ngaahi ʻekitivitī ʻi laló ki he kōlomú pe kalasí ke nau ʻiloʻi e founga ʻe tokoniʻi ai kitautolu ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ke tau ikunaʻi e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá.

  • Ke mahino lelei ange e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví, ʻe lava ke lau ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e “Hingá” ʻi he Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí (79–83) pe “Tauʻatāina ke Filí mo e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví ” ʻi he vahe 3 ʻo e Malangaʻaki ʻEku Ongoongoleleí (55-56). Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakakaukau pē ʻoku ʻeke ange ʻe hanau kaungāmeʻa, “Ko e hā ʻoku ou fie maʻu ai ʻa Sīsū Kalaisí?” Fakaafeʻi kinautolu ke nau tauhoa ʻo feakoʻiʻaki e founga ʻe lava ke nau tali ʻaki e fehuʻi ko iá ʻo fakatatau mo e meʻa ne nau ako mei heʻenau laukongá.

  • Te ke lava fēfē ʻo tokoniʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau ako mei he folofolá e ʻuhinga ʻoku nau fie maʻu ai e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? Ko e founga ʻe taha ko hono hiki ha niʻihi ʻo e ngaahi potufolofola mei he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú” ʻi he palakipoé pea tohi leva ha ngaahi fakamatala fakanounou ʻo e ngaahi potufolofolá ʻi ha ngaahi laʻipepa. ʻOange ki he mēmipa takitaha ʻo e kōlomú pe kalasí ha laʻipepa. Fakaafeʻi kinautolu ke nau lau e ngaahi potufolofola ʻoku hiki ʻi he palakipoé ke ʻiloʻi pe ko fē ai ʻoku hoa mo ʻenau fakamatala fakanounoú. (ʻOku ʻi ai ha ngaahi fakamatala ʻe niʻihi ʻe felāveʻi ia mo ha potufolofola ʻe taha pe lahi ange.) Fakaafeʻi e mēmipa takitaha ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau lau leʻolahi e potufolofola ʻoku hoa mo ʻenau fakamatalá pea vahevahe e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku tau fie maʻu ai e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí.

  • Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau tali fakataautaha e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: ʻOku tāpuekina fēfē au ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? Ko e hā ʻe fie maʻu ʻe he Fakamoʻuí ke u liliu kae lava ke u aʻusia kakato ange e ngaahi tāpuaki ʻo ʻEne Fakaleleí? Kole ange ke nau aleaʻi fakataha e ʻuluaki fehuʻí.   Fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau maʻú.

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi ʻa e kōlomú pe kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fai ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu he ʻaho ní. ʻOku felāveʻi fēfē ʻa e lēsoni he ʻaho ní mo e ngaahi taumuʻa fakafoʻituitui kuo nau fokotuʻú? Kapau te nau fie maʻu, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí

Naʻe hūfia ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá mo hokohoko atu hono tokoniʻi kinautolú. Naʻá Ne maʻu ha ngaahi faingamālie ke feohi ai mo kinautolu mo fakahaaʻi ange ʻEne ʻofá. Ko e hā ha ngaahi faingamālie ʻokú ke maʻu ke fakahoko ai e meʻa tatau mo kinautolu ʻokú ke akoʻí? (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí [2016], 6.)

Paaki