Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
25 ʻEpeleli. Te u Lava Fēfē ʻo Anga Faka-Kalaisi Ange ʻi Heʻeku Tokoni ki he Niʻihi Kehé? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 41–44


“25 ʻEpeleli. Te u Lava Fēfē ʻo Anga Faka-Kalaisi Ange ʻi Heʻeku Tokoni ki he Niʻihi Kehé? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 41–44,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021 (2020)

“25 ʻEpeleli. Te u Lava Fēfē ʻo Anga Faka-Kalaisi Ange ʻi Heʻeku Tokoni ki he Niʻihi Kehé?” Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021

ʻĪmisi
Ko hono fufulu ʻe Sīsū e vaʻe ʻo e Kau ʻAposetoló

Ko Hono Fufulu ʻe Sīsū ʻa e Vaʻe ʻo e Kau ʻAposetoló, tā fakatātaaʻi ʻe Del Parson

25 ʻEpeleli

Te u Lava Fēfē ʻo Anga Faka-Kalaisi Ange ʻi Heʻeku Tokoni ki he Niʻihi Kehé?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 41–44

ʻĪmisi
fakaʻilonga fealeaʻaki fakatahá

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú pe fakakalasí; fakafuofua ki ha miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻa e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné pe ko e Kaveinga ʻa e Kau Finemuí. Tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa hangē ko ʻení, pea palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e ngaahi meʻa ne mou aleaʻí (te mou lava ʻo fili ʻi ha fakataha fakapalesitenisī pe ko e hā ʻe aleaʻí):

  • Ko ʻetau kōlomú pe kalasí. Ko hai ʻoku foʻou ki hotau uōtí, pea ko e hā ha founga te tau lava ai ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi ʻoku talitali lelei kinautolú? Ko e hā ʻoku tau fai ke ʻuhingamālie ai hotau taimi ʻi he ngaahi fakataha fakakōlomú pe fakakalasí?

  • Ko hotau ngaahi ngafá pe fatongiá. Ko e hā ha ngaahi ngafa mo ha ngaahi fatongia ʻe niʻihi ʻoku tau maʻu ko ha kau talavou mo ha kau finemui? ʻE founga fēfē haʻatau fakahoko lelei ange kinautolu?

  • Ko ʻetau moʻuí. Ko e hā ʻoku tau fai ke tau hoko ʻo tatau ange mo Sīsū Kalaisí mo maʻu Hono mālohí ʻi heʻetau moʻuí? Ko e hā ʻoku tau fai ke tokoni ki hotau ngaahi fāmilí ke nau haʻu kiate Iá?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻá ni, ʻo ka fie maʻu:

  • Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

  • Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e ngaahi palani mo e fakaafe ne fai ʻi he lolotonga e fakatahá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi e tokāteliné

Akoʻi e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

ʻI he taimi ne fekauʻi ai ʻe he ʻEikí e Kāingalotú ke nau tānaki fakataha ki Ketilani, ʻOhaioó, ne liʻaki ʻe ha kakai tokolahi honau ngaahi ʻapí ʻi he loto faivelenga pea nau fononga ki ai. Ka ne ʻikai fekauʻaki pē e hiki ko ʻení mo e nofo ʻi ha feituʻu foʻou—naʻe fekauʻaki foki ia mo e moʻui ʻi ha founga foʻou. Mahalo kuo ako ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 41–44 he uiké ni pea nau ako fekauʻaki mo e hiki ʻa e Kāingalotú ki Ketilaní pea mo e fono naʻe fakahā ʻe he ʻEikí kiate kinautolu aí. ʻI he kotoa ʻo e ngaahi meʻá, naʻe ʻamanaki e ʻEikí ʻe uouongataha e Kāingalotú ʻi heʻenau feʻofaʻaki mo fetokoniʻakí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:30–31, 38–39, 45; 44:6). Ko e hā ha ngaahi aʻusia te ke lava ʻo vahevahe ʻe tokoni ke ongoʻi ʻe hoʻo kōlomú pe kalasí e mahuʻinga ʻo e ngāue tokoni faka-Kalaisí?

Ke tokoniʻi koe ke ke teuteu ke faiako fekauʻaki mo e ngāue tokoni faka-Kalaisí, te ke lava ʻo toe vakaiʻi e “Ngāue Tokoní” ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ([2011], 32–33) mo e pōpoaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “Ko e Fekau Lahi Hono Uá” (Liahona, Nōvema 2019, 96–100).

ʻĪmisi
talavou mo ha fefine matuʻotuʻa ange ʻokú na kakata fakataha

Te tau lava ʻo tokoni ki he niʻihi kehé hangē ko ia ne fai ʻe he Fakamoʻuí.

Ako Fakataha

Ke kamataʻi ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e ngāue tokoni faka-Kalaisí, te ke lava ʻo hiki ʻi he palakipoé ʻa e “Nofo fakataha ʻi he ʻofa” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:45). Fakaafeʻi hoʻo kōlomú pe kalasí ke nau lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:30–31, 38–39, 45; 44:6 pea lisi e ngaahi founga naʻe finangalo e ʻEikí ke fetokoniʻaki ai e Kāingalotú. Ko e hā ha ngaahi faingamālie ʻoku tau maʻu mo hotau ngaahi fāmilí mo e niʻihi kehé, ke ngāue tokoni ki he niʻihi ʻoku faingataʻaʻia fakaesino, fakaeloto, pe fakalaumālié? Fili mei he ngaahi fakakaukau ʻi laló ke ueʻi hoʻo kōlomú pe kalasí ke fakahoko ha ngāue tokoni faka-Kalaisi ki he niʻihi kehé.

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau ako mei he sīpinga ʻo e ngāue tokoni ʻa e Fakamoʻuí, te ke lava ʻo vahe ki he tokotaha takitaha ke lau ha potufolofola fekauʻaki mo e ngāue tokoni ʻa e Fakamoʻuí ki ha tokotaha (vakai, “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú”). ʻE lava ke fakanounouʻi ʻe he tokotaha takitaha e potufolofolá pea fakamatalaʻi e meʻa ne fai ʻe he Fakamoʻuí ke tokoniʻi e niʻihi kehé. Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi sīpinga ko ʻení fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e ngāue tokoni hangē ko ia ne fakahoko ʻe he Fakamoʻuí? Ko e hā e faikehekehe ʻo e ngāue tokoni ʻi he founga ʻa e Fakamoʻuí mo e ngaahi founga kehe ʻo e ngāue tokoní? ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻenau ngaahi aʻusia ʻi ha taimi ne nau feinga ai ke ngāue tokoni hangē ko ia ne fakahoko ʻe he Fakamoʻuí, pe ko ha taimi ne tokoniʻi ai kinautolu ʻe he niʻihi kehé ʻi he foungá ni.

  • ʻE ʻaonga ki hoʻo kōlomú pe kalasí ke toe vakaiʻi e meʻa naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí mo ʻEne kau palōfitá fekauʻaki mo e ngāue tokoní. Ko ha ngaahi potufolofola ʻeni ʻe niʻihi ʻe lava ke nau lau fakataha: Mātiu 25:31–46; Luke 10:25–37; Sione 13:34–35; Sēmisi 1:27; Mōsaia 2:17; 18:8–10. Poupouʻi kinautolu ke hiki e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e ngāue tokoni ki he niʻihi kehé pea vahevahe e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi aʻusia ʻoku felāveʻi mo e meʻa ne nau akó. Hili iá, ʻe lava ke nau palaniʻi ha ngaahi founga ke fakahoko ai ha ngāue tokoni faka-Kalaisi. (Te nau lava ʻo maʻu ha ngaahi fakakaukau mei he mamataʻi ha foʻi vitiō ʻe taha pe lahi ange ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú”.)

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻi heʻenau feinga ke ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé, fakakaukau ke toe vakaiʻi fakataha e pōpoaki ʻa Palesiteni Poni H. Kōtoni “Hoko ko ha Tauhisipí (Liahona, Nōvema 2018, 74–76). Te ke lava ʻo kamata ʻaki hano fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻe niʻihi ʻo e ngāue tokoni ʻa e Fakamoʻuí (naʻe fakaʻaliʻali ʻe Palesiteni Kōtoni ha ngaahi fakatātā ʻe niʻihi lolotonga ʻene leá). Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi fakatātā ko ʻení fekauʻaki mo e founga te tau lava ai ʻo ngāue fakaetauhi ʻi ha ngaahi founga faka-Kalaisí? Fakakaukau leva ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau lau tauhoa ha taha ʻo e ngaahi konga ʻo e pōpoakí pea vahevahe e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e founga ke ngāue tokoni ai hangē ko e Fakamoʻuí. ʻE lava foki ke nau vahevahe e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e ngāue tokoni faka-Kalaisí ʻi heʻenau ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé.

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi ʻa e kōlomú pe kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fai ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu he ʻaho ní. ʻOku felāveʻi fēfē ʻa e lēsoni he ʻaho ní mo e ngaahi taumuʻa fakafoʻituitui kuo nau fokotuʻú? Kapau te nau fie maʻu, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí

Lolotonga ʻEne ngāue ʻi he māmaní, ne tuku ʻe Sīsū Kalaisi Hono taimí ke ngāue mo tokoni kiate kinautolu ne nau feohí. ʻOku fai pehē foki mo e kau ākonga ʻa Kalaisí (vakai, Sione 13:35). Kumi ha ngaahi faingamālie ke fakaafeʻi ai e kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke vahevahe e founga kuo nau ngāue tokoni ai ki ha niʻihi kehe pea ko e hā e meʻa naʻá ne ueʻi kinautolu ke nau fakahoko ha ngāue tokoní. (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí [2016], 4–5.)

Paaki