Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
24 ʻOkatopa. Te u Lava Fēfē ʻo Maʻu e “Ngaahi Mālohi ʻo e Langí” ʻi Heʻeku Moʻuí? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121–123


“24 ʻOkatopa. Te u Lava Fēfē ʻo Maʻu e “Ngaahi Mālohi ʻo e Langí” ʻi Heʻeku Moʻuí? Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121–123,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021 (2020)

“24 ʻOkatopa. Te u Lava Fēfē ʻo Maʻu e “Ngaahi Mālohi ʻo e Langí” ʻi Heʻeku Moʻuí?” Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2021

ʻĪmisi
kau fefine ʻoku nau lue fakataha

24 ʻOkatopa

Te u Lava Fēfē ʻo Maʻu e “Ngaahi Mālohi ʻo e Langí” ʻi Heʻeku Moʻuí?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121–123

ʻĪmisi
fakaʻilonga fealeaʻaki fakatahá

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú pe fakakalasí; fakafuofua ki ha miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné pe ko e Kaveinga ʻo e Kau Finemuí. Tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa hangē ko ʻení, pea palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e ngaahi meʻa ne mou aleaʻí (te mou lava ʻo fili ʻi ha fakataha fakapalesitenisī pe ko e hā ʻe aleaʻí):

  • Ko ʻetau kōlomú pe kalasí. Ko hai ʻoku foʻou ki hotau uōtí, pea ko e hā ha founga te tau lava ai ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi ʻoku talitali lelei kinautolú? Ko e hā ʻoku tau fai ke ʻuhingamālie ai hotau taimi ʻi he ngaahi fakataha fakakōlomú pe fakakalasí?

  • Ko hotau ngaahi ngafá pe fatongiá. Ko e hā ha ngaahi ngafa mo ha ngaahi fatongia ʻe niʻihi ʻoku tau maʻu ko ha kau talavou mo ha kau finemui? ʻE founga fēfē haʻatau fakahoko lelei ange kinautolu?

  • Ko ʻetau moʻuí. Ko e hā ʻoku tau fai ke tau hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisí mo maʻu Hono mālohí ʻi heʻetau moʻuí? Ko e hā ʻoku tau fai ke tokoni ki hotau ngaahi fāmilí ke nau haʻu kiate Iá?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻá ni, ʻo ka fie maʻu:

  • Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

  • Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e ngaahi palani mo e fakaafe ne fai ʻi he lolotonga e fakatahá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi e tokāteliné

Akoʻi e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; fakafuofua ki ha miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

Ko e mafai mo e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻoku ʻikai ko ha ongo meʻa tatau ia. ʻE lava ke maʻu ʻe ha taha e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻi hono hilifaki ʻo e ongo nimá—ʻe lava ke fakanofo e houʻeiki tangatá ki ha fatongia ʻi he lakanga fakataulaʻeikí, pea ʻe lava ke vaheʻi ʻa e houʻeiki tangata mo e fafine fakatouʻosi ki ha uiuiʻi. Ka ʻe toki lava pē ke fakaʻaongaʻi e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí—mālohi ʻo e ʻOtuá pe “ngaahi mālohi ʻo e langí” ʻi he “ngaahi founga ʻo e māʻoniʻoní” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121:36), pea ʻe lava ke fakaʻaongaʻi fakatouʻosi ʻe he houʻeiki tangata mo e fafine e mālohí ni. Kapau ʻoku tau fie maʻu ʻetau tokoni ki he niʻihi kehé ke mālohi mo liliu-moʻui, ʻoku fie maʻu ke tau moʻui taau ke kolea e ngaahi mālohi ʻo e langí.

ʻOku ʻiloʻi nai ʻe he kau mēmipa hoʻo kōlomú pe kalasí e founga ke maʻu ai e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí? Ne mei kehe fēfē nai ʻenau moʻuí pe ngāue tokoní kapau ne nau maʻu e mahino ko iá? Fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121. ʻE lelei foki ke ako e ongo pōpoaki meia Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní. ʻOku fakataumuʻa e taha ki he kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí—“Ko Hono Ngāueʻi ʻo e Mālohi ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí” (Liahona, Mē 2016, 66–69). Pea fakataumuʻa e tahá ki he kakai fefiné—“Ngaahi Koloa Fakalaumālie” (Liahona, Nōvema 2019, 76–79).

ʻĪmisi
talavou ‘oku fai ‘ene lotu

ʻOku maʻu e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻi he moʻui māʻoniʻoní.

Ako Fakataha

Ke kamataʻi ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, te ke lava ʻo kole ange ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ke nau vahevahe ha meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e mālohí ni mei heʻenau laukonga ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121 he uike ní. Kapau ʻe ʻaonga, te ke lava ʻo fokotuʻu ange te nau lava ʻo lau vave hifo e veesi 34–46 ke maʻu e feituʻu kotoa naʻe fakaʻaongaʻi ai e foʻi lea mālohi pea vahevahe leva e meʻa ʻoku nau akó. Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi e ʻekitivitī ko ʻení ke tokoni ki he kau mēmipa hoʻo kōlomú pe kalasí ke mahino ange kiate kinautolu te nau lava ʻo maʻu e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeiki ʻa e ʻOtuá ʻi heʻenau moʻuí.

  • ʻE ʻaonga ke fakahoa e founga ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻa e “mālohí” mo e “ivi tākiekiná” ʻi he māmaní fakataha mo e meʻa ne akoʻi ʻe he ʻEikí ʻi he vahe 121 fekauʻaki mo e founga ʻoku fakaʻaongaʻi ai e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Te ke lava ʻo fokotuʻu ha saati kōlomu ua ʻi he palakipoé mo e ongo ʻuluʻi fakamatala Mālohi Fakamāmaní mo e Mālohi ʻo e Langí. ʻE lava ke fakafonu ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí e sātí ʻaki ha ngaahi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121:34–46. ʻE liliu fēfē ʻe he mahino fekauʻaki mo e ngaahi veesi ko ʻení ʻa e founga ʻoku tau fekumi ai ki he ivi takiekina ʻa e niʻihi kehé ki he leleí, kau ai hotau ngaahi kaungāmeʻá, kau mēmipa ʻo e fāmilí, mo kinautolu ʻoku tau tokoni mo ngāue fakaetauhi ki aí? Fakatatau ki he ngaahi veesi ko ʻení, ʻe tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke takiekina e niʻihi kehé ʻi he māʻoniʻoni?

  • Ke tokoni ki he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ke nau ako e founga ke maʻu ai ha mālohi ʻi heʻenau ngāue lakanga fakataulaʻeikí, te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ha ngaahi meʻa kehekehe pea kole ange ki he kau mēmipa ʻo e kōlomú ke nau mateʻi e mahuʻinga ʻo e meʻa takitaha. Ko e hā ʻoku kehekehe ai e mahuʻinga ʻo e ngaahi meʻá ni? Ko e hā e meʻa mahuʻinga taha ʻi heʻetau moʻuí, pea ko e hā ʻa e ngāue ʻoku fie maʻu ke tau fai ke tau maʻu ai iá. ʻE lava leva ke fekumi e kau mēmipa ʻo e kōlomú ʻi he pōpoaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “Ko Hono Ngāueʻi ʻo e Mālohi ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí,” ʻo kumi e ngāue kuo pau ke tau fakahoko ke maʻu e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku liliu fēfē ʻetau moʻuí mo e moʻui ʻa e niʻihi kehé ʻi heʻetau ngāue lahi ange ʻaki e mālohi ʻo e Fakamoʻuí?

  • Ke tokoni ki he kau finemuí ke mahino e founga ʻoku nau maʻu ai e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, te ke lava ʻo kole ange ke nau fakakaukau ki ha ngaahi taimi ne nau ongoʻi ai e mālohi ʻo e ʻOtuá ʻi heʻenau moʻuí. Fakamatalaʻi ange ko e lakanga fakataulaʻeikí ko e mālohi ia ʻo e ʻOtuá. Te nau lava ʻo kumi e pōpoaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni “Ngaahi Koloa Fakalaumālié” ki ha ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e houʻeiki fafiné mo e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Ko e hā ne kole ʻe Palesiteni Nalesoni ki he houʻeiki fafine ʻo e Siasí ke nau fai kae lava ke nau “maʻu ʻo lahi e mālohi ko ia ʻo e Fakamoʻuí”? (peesi 77; tautautefito hoʻo vakaí ki he palakalafi ʻe fā ʻoku kamata ʻaki ʻa e “ʻE lava ke maʻu hangatonu ʻe he fefine mo e tangata kotoa”). Ko e fē ha taimi kuo tau fakaʻaongaʻi ai e mālohi ko ʻení ke tāpuekina ʻetau moʻuí mo e moʻui ʻa e niʻihi kehé? Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121:39–43 fekauʻaki mo e founga ke ngāue ʻaki ai e mālohi ʻo e ʻEikí ʻi heʻetau ngaahi moʻuí?

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi ʻa e kōlomú pe kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fai ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu he ʻaho ní. ʻOku felāveʻi fēfē ʻa e lēsoni he ʻaho ní mo e ngaahi taumuʻa fakafoʻituitui kuo nau fokotuʻú? Kapau te nau fie maʻu, ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kōlomú pe kalasí ʻenau ngaahi fakakaukaú.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí

ʻI hoʻo fekumi ke muimui he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí mo moʻui taau ke maʻu Hono mālohí, te ke lava ai ke faiako ʻaki ʻa e mālohí mo e mafaí.

Paaki