Fuakava Motuʻá 2022
13 Fēpueli. Te Tau Kei Tauhi Totonu Fēfē Nai ki he Fakamoʻuí ʻi ha Māmani Faiangahala? Sēnesi 12–17; ʻĒpalahame 1–2


“13 Fēpueli. Te Tau Kei Tauhi Totonu Fēfē Nai ki he Fakamoʻuí ʻi ha Māmani Faiangahala? Sēnesi 12–17; ʻĒpalahame 1–2,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2022 (2021)

“13 Fēpueli. Te Tau Kei Tauhi Totonu Fēfē Nai ki he Fakamoʻuí ʻi ha Māmani Faiangahala?” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Ngaahi Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné mo e Ngaahi Kalasi ʻa e Kau Finemuí: Ngaahi Tefito Fakatokāteliné 2022

ʻĪmisi
finemui ʻoku ako

13 Fēpueli

Te Tau Kei Tauhi Totonu Fēfē Nai ki he Fakamoʻuí ʻi ha Māmani Faiangahala?

Sēnesi 12–17; ʻĒpalahame 1–2

ʻĪmisi
fakaʻilonga fealeaʻaki fakatahá

Fealeaʻaki Fakataha

Tataki ʻe ha mēmipa ʻo e kau palesitenisī fakakōlomú pe fakakalasí; miniti ʻe 10–20

ʻI he kamataʻanga ʻo e fakatahá, lau fakataha ʻa e Kaveinga ʻo e Kau Finemuí pe ko e Kaveinga ʻo e Kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. Hili iá, tataki leva ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e ngāue ʻo e fakamoʻuí mo e hakeakiʻí ʻo fakaʻaongaʻi ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻi ʻi laló pe ngaahi fehuʻi pē ʻaʻau (vakai, Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoa, 10.2, 11.2, ChurchofJesusChrist.org). Palani ha ngaahi founga ke ngāueʻi ai e meʻa ne mou aleaʻí.

  • Moʻui ʻaki e ongoongoleleí. Ko e hā ha founga kuo tau ofi ange ai ki he Fakamoʻuí? Ko e hā ha founga ʻoku tau feinga ai ke tau tatau ange mo Iá?

  • Tokanga kiate kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá. Ko hai ha tokotaha naʻa tau fakakaukau ki ai kimuí ni? Ko e hā ha founga ʻe lava ke tau tokoniʻi ai ʻa e niʻihi fakafoʻituitui ko ʻení?

  • Fakaafeʻi ʻa e tokotaha kotoa pē ke nau maʻu e ongoongoleleí. Ko e hā ha founga ʻe lava ke tau tali ai ʻa e ngaahi fehuʻi ʻa hotau kaungāmeʻá fekauʻaki mo e Siasí ʻi ha founga ʻe fakamālohia ai ʻenau tui ki he Fakamoʻuí?

  • Fakatahaʻi ʻa e ngaahi fāmilí ke taʻengata. Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke tau fehokotaki lelei ange ai mo e kāinga ʻo e fāmilí, hangē ko e ngaahi kuí mo e ngaahi tokoua ʻakí?

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoní, fakahoko e ngaahi meʻá ni, ʻo ka fie maʻu:

  • Fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo akoʻí.

  • Fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú fekauʻaki mo e ngaahi palani mo e fakaafe ne fakahoko ʻi he lolotonga e fakatahá.

ʻĪmisi
teach the doctrine icon

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Tataki ʻe ha taki kakai lalahi pe toʻu tupu; miniti ʻe 25–35

Teuteuʻi Fakalaumālie Koe

Kuo teʻeki ai ha taimi ʻe faingofua ai ʻa e moʻuí ʻi ha māmani faiangahala. Kia ʻĒpalahamé, ko hono fakaʻaiʻai ke tafoki mei he ʻOtuá naʻe ʻikai ke fakahoko pē ia mei tuʻa—[ka] naʻe aʻu pē ki he tamai ʻa ʻĒpalahamé naʻá ne siʻaki ʻa e ʻEikí (vakai, ʻĒpalahame 1:5–12; 2:5). Naʻe fehangahangai ʻa ʻĒpalahame mo Sela mo ha ngaahi faingataʻa, ka naʻá na falala ki he ngaahi talaʻofa ʻa e ʻEikí “ʻo ʻilo pau ki ai, ʻo faufaua ia, ʻo [na] fakahā ko e [ongo] muli mo e [ongo] ʻaunofo ʻa [kinaua] ʻi he māmaní” (Hepelū 11:13).

Te ke tokoniʻi fēfē nai ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú ke nau kei faivelenga ʻi he taimi ʻoku nau ongoʻi ai hangē ko ha “kau muli mo e kau ʻaunofo” ʻi he māmaní koeʻuhí ʻoku nau moʻui ʻaki ʻa e ngaahi tuʻunga moʻui ʻa e ʻEikí? Te ke ueʻi fakalaumālie fēfē nai kinautolu ke nau loto-toʻa ʻi heʻenau tauhi totonu ki he ʻEikí? ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, fakakaukau ke toe vakaiʻi ʻa e Sione 15:18–20 mo e pōpoaki ʻa ʻEletā Neil L. Andersen “Ko Hono Ikunaʻi ʻo e Māmaní” (Liahona, Mē 2017, 58–62).

ʻĪmisi
talavou ʻoku sio ki ha anovai

ʻE lava ke maʻu ʻe he kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisí ha nonga ʻi heʻenau moʻui faivelengá neongo ʻa e fakafepakí.

Ako Fakataha

ʻE lava ke ueʻi fakalaumālie ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú he uiké ni ʻe he tā sīpinga ʻa ʻĒpalahamé ʻi heʻenau ako ʻa e Sēnesi 12–17 mo e ʻĒpalahame 1–2. Te ke lava ʻo fakaafeʻi ke nau toe vakaiʻi ʻa e ʻĒpalahame 1:1–19 pea vahevahe ʻa e meʻa ʻokú ne ueʻi fakalaumālie kinautolu fekauʻaki mo e tā sīpinga ʻa ʻĒpalahamé. Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻoku tau vakai ki ai ʻoku faitatau ʻi he ngaahi faingataʻa ne foua ʻe ʻĒpalahamé pea mo e ngaahi faingataʻa ʻoku tau fehangahangai mo ia he ʻaho ní? Fili ha foʻi ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange ʻi lalo ke poupouʻi ha fealeaʻaki fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke tau tauhi faivelenga ai kia Sīsū Kalaisi ʻi he ngaahi tūkunga kotoa pē.

  • Kuo pouaki ʻe he ʻEikí mo ʻEne kau palōfitá ʻa kinautolu kuo nau akoʻí ke nau moʻui faivelenga neongo e ʻākilotoa kinautolu ʻe he faiangahalá. Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku ʻahiʻahiʻi ai ʻe Sētane ʻa e toʻu tupú ke nau maumauʻi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ʻi hotau kuongá? ʻE lava ke lau ʻe he niʻihi ʻokú ke akoʻí ha konga ʻo e ngaahi potufolofola ʻoku hiki ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú.” Fakaafeʻi ke nau aleaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e tauhi totonu kia Kalaisí ʻi he taimi ʻoku ʻahiʻahiʻi ai kitautolu ke tau fakahoko ha meʻa ʻoku fehangahangaí pe manukiʻi kitautolu ʻe he māmaní. ʻE lava ke nau vahevahe ha ngaahi founga kuo nau ʻilo ke moʻui faivelenga ai ʻi he taimi ʻoku ʻikai fai pehē ai ʻa e niʻihi kehé. Ko e fē nai ha taimi kuo tau lava ai pe lava ʻe he niʻihi ʻoku tau ʻiló ke fakahoko ʻeni? Te ke lava foki ʻo fakaʻaliʻali ha foʻi vitiō ʻe taha pe lahi ange ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú.”

  • Ke tokoni ke mahino ki hoʻo kalasí pe kōlomú ʻa e founga ke ikunaʻi ai ʻa e māmaní mo maʻu e ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu mei hono fakahoko iá, hiki ʻi he palakipoé Ko hono ikunaʻi ʻo e māmaní ʻoku … mo e Ko hono ikunaʻi ʻo e māmaní ʻoku iku ia ki he … Te ke lava leva ʻo kole ki he toʻu tupú ke nau toe vakaiʻi ʻa e pōpoaki ʻa ʻEletā Neil L. Andersen ko e “Ko Hono Ikunaʻi ʻo e Māmaní.” Fakaafeʻi ke nau fekumi ki ha ngaahi founga ke fakakakato ai ʻa e ongo sētesi ko ʻení, pea hiki ʻi he palakipoé ʻa e meʻa ʻoku nau akó. Aleaʻi e meʻa ʻoku nau maʻú. Tomuʻa fakaafeʻi ha taha kimuʻa he taimi kalasí ke ne haʻu mateuteu ke vahevahe ha talanoa ʻoku fakahaaʻi ai ʻa e founga naʻe tauhi totonu ai ʻa Sīsū Kalaisi ki Heʻene Tamaí neongo e fakafepakí (hangē ko ʻení, vakai, Mātiu 4:1–11; Luke 22:39–44). Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku tokoni ai e tā sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ke mahino kiate kitautolu fekauʻaki mo hono ikunaʻi ʻo e māmaní? (vakai, Sione 16:33).

  • ʻOku fie maʻu ʻa e kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisí ke nau “ʻi māmani kae ʻikai ʻo māmani.” ʻE lava ke ʻuhinga ʻa e “ʻi māmaní” ke tau fehangahangai mo e fakafepakí ʻi he taimi ʻoku tau moʻui ʻaki ai hotau tuʻunga ʻulungāngá. Ka ʻoku toe ʻuhinga foki ia ʻe lava ke tau tākiekina ʻa e niʻihi kehé ki he leleí. Ke akoʻi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení, te ke lava ʻo kole ki ha taha ke haʻu mateuteu ki he kalasí ke vahevahe ha foʻi talanoa ʻe taha pe lahi ange mei he pōpoaki ʻa Palesiteni Bonnie H. Cordon “Koeʻuhí Ke Nau Mamata” (Liahona, Mē 2020, 78–80). Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku tau ako mei he ngaahi talanoa ko ʻení fekauʻaki mo hono fakaʻaongaʻi ʻetau māmá ke tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau ʻunu ke ofi ange kia Sīsū Kalaisí? Fakaafeʻi ʻa e kalasí pe kōlomú ke nau fekumi ʻi he pōpoaki ʻa Palesiteni Kōtoní ki ha ngaahi sētesi ʻoku nau ueʻi fakalaumālie kinautolu ke nau hoko ko ha maama ki he niʻihi kehé ʻi ha māmani faiangahala. Fakaafeʻi ke nau lau leʻolahi ʻenau ʻū sētesí pea vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ongoʻi fakalaumālie ke fakahokó.

Ngāue ʻi he Tui

Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí pe kōlomú ke nau fakalaulauloto mo lekooti ʻa e meʻa te nau fakahoko ke ngāueʻi ai e ngaahi ongo ne nau maʻu ʻi he ʻaho ní. ʻE lava ke nau vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú, ʻo kapau te nau loto ki ai. Fakaafeʻi ke nau fakakaukau ki he founga ʻe fakamālohia ai ʻe heʻenau ngaahi ueʻi fakalaumālié ʻa honau vā mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Poupoú

Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí

Naʻe fakaafeʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa Pita ke ne fakamoʻoni ʻaki hano fehuʻi ange, “ʻOku pehē ʻe kimoutolú ko hai au?” (Mātiu 16:15). ʻI he tali mai ʻa Pitá, naʻe fakamālohia ʻene fakamoʻoní. Ko e hā ha ngaahi fehuʻi te nau fakaafeʻi ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí ke nau fakamoʻoni koeʻuhí kae lava ʻe he Laumālié ʻo fakamālohia ʻenau fakamoʻoní?

Paaki