“5–11 Fēpueli: ʻTauʻatāina ke Fili ʻa e Tauʻatāiná mo e Moʻui Taʻengatá, tuʻunga ʻi he Fakalaloa Lahí.’ 2 Nīfai 1–2,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: Tohi ʻa Molomoná 2024 (2024)
“5–11 Fēpueli. 2 Nīfai 1–2,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: 2024 (2024)
5–11 Fēpueli: “Tauʻatāina ke Fili ʻa e Tauʻatāiná mo e Moʻui Taʻengatá, tuʻunga ʻi he Fakalaloa Lahí”
2 Nīfai 1–2
Kapau naʻá ke ʻilo ʻoku ofi ke ngata hoʻo moʻuí, ko e hā ha ngaahi pōpoaki fakaʻosi te ke fie vahevahe mo e kakai ʻokú ke ʻofa taha aí? ʻI he taimi naʻe ongoʻi ai ʻe he palōfita ko Līhaí kuo ofi ki he ngataʻanga ʻo ʻene moʻuí, naʻá ne fakatahaʻi fakaʻosi hono fāmilí. Naʻá ne vahevahe mo kinautolu ʻa e meʻa kuo fakahā ange ʻe he Tamai Hēvaní kiate iá. Naʻá ne fai ʻene fakamoʻoni ki he Mīsaiá. Naʻá ne akoʻi e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí naʻá ne mataʻikoloa ʻakí ki he kakai naʻá ne fakamahuʻingaʻí. Naʻá ne lea kau ki he tauʻatāiná, talangofuá, Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví, huhuʻi ʻia Sīsū Kalaisí, mo e fiefiá. Naʻe ʻikai fili kotoa ʻene fānaú ke nau moʻui ʻo fakatatau mo e meʻa naʻá ne akoʻí—he ʻikai lava ʻe ha taha ʻiate kitautolu ʻo fai e ngaahi fili pehení maʻa e kakai ʻoku tau ʻofa aí. Ka te tau lava ʻo akoʻi mo fakamoʻoni ki he Huhuʻí, ʻa ia ʻokú Ne ngaohi kitautolu ke tau “tauʻatāina ke fili ʻa e tauʻatāiná mo e moʻui taʻengatá” (vakai, 2 Nīfai 2:26–27).
Ngaahi Fakakaukau ki he Ako ʻi ʻApí mo e Lotú
Te u lava ʻo “ʻā hake! pea tuʻu hake mei he efú.”
Fakatokangaʻi ʻi he 2 Nīfai 1:13–29, ʻa e ngaahi lea naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Līhai ke fakamatalaʻi ʻaki ʻa e tuʻunga fakalaumālie ʻo Leimana mo Lēmiuelá. Ko e hā ʻoku tokoni atu ke ke ʻā hake ai mei ha “mohe maʻu”? Ko e hā ʻoku tokoni ke ke tupeʻi atu ʻa e “ngaahi seini” fakalaumālie ʻi hoʻo moʻuí? Fakakaukau ki he fakamoʻoni ʻa Līhai ʻi he veesi 15 mo ʻene fakaafe ʻi he veesi 23. Ko e hā ha pōpoaki ʻa e Tamai Hēvaní maʻau ʻi he ongo ʻveesi ko ʻení?
Koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi, ʻoku ou “tauʻatāina ai ke fili ki he tauʻatāiná mo e moʻui taʻengatá.
Kuo ʻi ha fonua foʻou ʻeni ʻa e fāmili ʻo Līhaí, ʻo fonu ʻi ha ngaahi faingamālie foʻou. Ko e ngaahi fili naʻa nau fai ʻi he feituʻu foʻou ko ʻení ʻe mahuʻinga ia ki heʻenau lavameʻá mo e fiefiá. Mahalo ko e ʻuhinga ʻeni naʻe akoʻi ai ʻe Līhai hono foha ko Sēkopé kau ki he tauʻatāina ke filí, pe ko ʻene malava ke fai ha ngaahi filí, ʻi he 2 Nīfai 2. ʻI hoʻomou ako ʻa e veesi 11–30, hiki hifo ha ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:
-
Ko e hā ʻoku fuʻu mahuʻinga ai ʻa e tauʻatāina ke filí ki he Tamai Hēvaní, neongo ʻoku fakaʻaongaʻi ia ʻe ha kakai ʻe niʻihi ʻi ha ngaahi founga fakamamahi?
-
ʻOku feinga fēfē ʻa e filí ke fakavaivaiʻi pe fakaʻauha hoʻo tauʻatāina ke filí?
-
ʻOku founga fēfē hono tokoniʻi koe ʻe he Fakamoʻuí ke ke “fili ʻa e tauʻatāiná mo e moʻui taʻengatá” (veesi 27)?
Ko ha founga ʻeni ʻe taha ke ako ai ki he tauʻatāina ke filí ʻi he 2 Nīfai 2: Kumi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku mahuʻinga ke tau maʻu, ka tau maʻu ʻa e tauʻatāina ke filí mo aʻusia hotau tuʻunga malava fakalangí. Hangē ko ʻení:
-
2 Nīfai 2:5: Ko ha ʻilo ʻo e leleí mo e koví; ko ha fono
Ko e hā ne mei hoko ki heʻetau tauʻatāina ke filí kapau naʻe ʻi ai ha meʻa ʻe taha pe toe lahi ange ne pulia mei heni?
ʻOku ʻi he konga takitaha ʻe ono ʻo e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú: Ko ha Fakahinohino ki Hono Fai ʻo e Ngaahi Filí ha “Ngaahi Fakaafe” mo e “Ngaahi Tāpuaki Kuo Talaʻofa Maí.” Vakai ki ha konga ʻe taha pe toe lahi ange ʻo e ngaahi konga ko ʻení, pea fili ha tāpuaki kuo talaʻofa ʻokú ke ʻamanaki ki ai ʻi hoʻo moʻuí. Ko e hā ha fakaafe ʻoku fiemaʻu ke ke ngāueʻi ke maʻu ʻa e tāpuaki ko ʻení? Fakakaukau ke ke vahevahe mo ha taha ʻa e ngaahi tāpuaki kuó ke maʻu mei he muimui ki he ngaahi fakaafe ko ʻení.
Vakai foki, Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí, “Tauʻatāina ke Filí mo e ʻEkeʻi Meiate Kita ʻa e Meʻa Ke Fai pe Taʻe Faí,” Gospel Library.
ʻE lava ʻe he ʻOtuá ʻo liliu hoku ngaahi ʻahiʻahí ko ha ngaahi tāpuaki
Naʻe ʻiloʻi ʻe Līhai kuo tofanga hono foha kei siʻi ko Sēkopé ʻi ha “ngaahi faingataʻa” mo ha “mamahi lahi” ʻi heʻene kei siʻí (2 Nīfai 2:1). ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe mei mahuʻinga ai e fakamoʻoni ʻa Līhai ʻi he 2 Nīfai 2:1–3, 6–25 kia Sēkopé? Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ia kiate koé? Kumi ha ngaahi foʻi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea ʻokú ke pehē ʻoku mātuʻaki mahuʻinga. Kuo fakatapui fēfē ʻe he ʻOtuá ho ngaahi mamahí ke ke tupulaki ai? (Vakai, 2 Nīfai 2:2.)
Vakai foki, Loma 8:28; Dale G. Renlund, “Taʻetotonu Fakatupu Lotolilí,” Liahona, Mē 2021, 41–45.
Ko e Hinga mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ko e ongo konga mahuʻinga ia ʻo e palani ʻa e Tamai Hēvaní.
ʻOku tui ha kakai tokolahi ko e Hingá ko ha meʻa fakamamahi pē pea naʻe fai ʻe ʻIvi mo ʻĀtama ha fehalaaki tuʻuloa ʻi heʻena fili ke kai ʻa e fuá. ʻI he 2 Nīfai 2:15–28, ʻoku akoʻi ai ʻe Līhai ha toe moʻoni kehe fekauʻaki mo e Hingá—pea mo e huhuʻi ʻo fakafou ʻia Kalaisí. ʻI hoʻomou fekumi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení, hiki ha lisi ʻo e ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e meʻa naʻe hoko ʻi he Ngoue ko ʻĪtení. ʻE lava ke tokoni ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení:
-
Ko e hā naʻe fiemaʻu ai ʻa e Hingá
-
Ko e hā e fatongia naʻe fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi ʻi hono ikunaʻi e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá?
-
ʻOku tokoni fēfē ʻene mahino totonu ʻo e Hingá ke mahino lelei ai kiate kitautolu ʻetau fiemaʻu ʻa Sīsū Kalaisí?
Vakai foki, Dallin H. Oaks, “The Great Plan of Happiness,” Ensign, Nov. 1993, 72–75.
Ngaahi Fakakaukau ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú
ʻOku tokoniʻi au ʻe Sīsū Kalaisi ke u ikunaʻi ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo e angahalá.
-
Ke tokoni ke mahino ki hoʻo fānaú ʻa e fakaafe ʻa Līhai ke “tupeʻi atu ʻa e ngaahi seini” ʻo e angahalá, mahalo te mou ala ngāue fakataha ke faʻu ha seini mei ha ngaahi laʻipepa. ʻE lava ke tokoni atu hoʻo fānaú ke tohi ʻi he fanga kiʻi laʻi pepá ha faʻahinga meʻa ʻoku fakataueleʻi kitautolu ʻe Sētane ke tau fai. Hili ia pea te mou lava ʻo lau fakataha ʻa e 2 Nīfai 1:13, 15, 23 ka nau fakatātaaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi kupuʻi lea ʻi he ngaahi veesi ko ʻení—kau ai hono tupeʻi ʻo e seini pepá. ‘Oku tatau fēfē ʻa e angahalá mo ha seini pepá? ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe Sīsū ke tau “tupeʻi atu ʻa e ngaahi seini” ʻo e angahalá?
ʻOku tāpuekina au ʻi heʻeku talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá.
-
ʻE ʻaonga nai ki hoʻo fānaú ke nau fakafehoanaki e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ki he suú, tataá, kofunimá, pe ha ngaahi meʻa kehe ʻoku nau maluʻi kitautolu? Mahalo te ke ala tuku ange ke nau tui ha niʻihi ʻi he lolotonga haʻo fakamatala ki he founga hono maluʻi kitautolu ʻe he ngaahi fekaú. Hili ia pea te ke lava ʻo lau ʻa e 2 Nīfai 1:20, ʻo fakamamafaʻi ʻoku tau “tupulaki” (ʻoku tāpuakiʻi pe maluʻi) kitautolu ʻi heʻetau tauhi ʻa e ngaahi fekaú. Vahevahe ha aʻusia ki ha taimi naʻe tāpuakiʻi pe maluʻi ai koe ʻe hoʻo muimui ki he ngaahi fekaú.
-
Ke fakatātaaʻi ʻa e faikehekehe ʻo e tupulakí mo e motuhi mei he ʻOtuá (vakai, 2 Nīfai 1:20), te ke lava mo hoʻo fānaú ʻo vakai ki ha fuʻu ʻakau moʻui lelei pea mo ha lauʻi ʻakau pe vaʻa kuo motuhi mei he fuʻu ʻakaú. Hili ia pea ʻe lava ke toe vakaiʻi ʻe hoʻo fānaú ʻa e ngaahi fili naʻe fakahoko ʻe Nífai mo hono ngaahi tokouá (vakai, 1 Nīfai 2:11–16; 3:5–7; 18:9–11). Ko e hā e ola pe nunuʻa ʻo e ngaahi fili ko ʻení? Ko e hā ha ngaahi fili ʻoku tokoni ke tau kei fetuʻutaki ai pē mo e ʻOtuá?
Naʻe foaki mai ʻe he ʻOtuá kiate au ʻa e tauʻatāina ke filí.
-
Koeʻuhí ke tokoni ke mahino ki hoʻo fānaú ʻa e meʻa naʻe akoʻi ʻe Līhai fekauʻaki mo e fehangahangaí pea mo e fai ʻo e ngaahi filí, te mou lava ʻo fai ha ngaahi vaʻinga te ke leaʻaki ai ha ngaahi foʻi lea (hangē ko e māmá) pea talaatu ʻe hoʻo fānaú ko hono fehangahangaí ko e (fakapoʻuli). Tokoniʻi ke nau ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻoku hoko ai ʻa e fehangahangaí ko e konga ʻo e palani ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻomou lau fakataha ʻa e 2 Nīfai 2:11, 16. Hili ia pea te ke lava leva ke fai ha ngaahi talanoa fekauʻaki mo ha kiʻi (tamasiʻi/taʻahine) ʻoku fakataueleʻi ke ne fai ha fili hala. ʻE lava ke vahevahe ʻe hoʻo fānaú ʻa e fehangahangai ʻo e fili halá mo fakatātaaʻi.
-
Ke ʻilo ʻa e faikehekehe ʻo e “tauʻatāiná” mo e “pōpulá” (2 Nīfai 2:27), ʻe lava ke tā ʻe hoʻo fānaú ha ngaahi fakatātā ʻo ha monumanu ʻi ha ʻā, mo ha monumanu ʻi hono ʻātakai fakanatulá. Ko e fē ʻa e monumanu ʻoku tauʻatāiná? Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau tuhu ki he fakatātā totonú ʻi he taimi te ke lau ai ʻa e foʻi lea ko e “tauʻatāiná” ʻi he 2 Nīfai 2:27. Fakamoʻoniʻi ʻoku fakatauʻatāinaʻi kitautolu ʻe Sīsū Kalaisi.
-
Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva hangē ko e “Fili ʻa e Moʻoní” (Ngaahi Himi, fika 146). Ko e hā ʻoku tau ako mei he foʻi hivá fekauʻaki mo e fai ha ngaahi filí?