ຈົ່ງ​ຕາມ​ເຮົາ​ມາ 2024
ສຽງ​ຂອງ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ: ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ບັນ​ພະ​ບຸ​ລຸດ​ຂອງ​ເຮົາ, “ຄຳ​ສອນ​ທີ່​ສະ​ຫງ່າ​ລາ​ສີ”


“ສຽງ​ຂອງ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ: ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ບັນ​ພະ​ບຸ​ລຸດ​ຂອງ​ເຮົາ, ‘ຄຳ​ສອນ​ທີ່​ສະ​ຫງ່າ​ລາ​ສີ,’” ຈົ່ງ​ຕາມ​ເຮົາ​ມາ—ສຳ​ລັບ​ບ້ານ ແລະ ໂບດ: ຄຳ​ສອນ ແລະ ພັນ​ທະ​ສັນ​ຍາ 2025 (2025)

“ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ບັນ​ພະ​ບຸ​ລຸດ​ຂອງ​ເຮົາ, ‘ຄຳ​ສອນ​ທີ່​ສະ​ຫງ່າ​ລາ​ສີ,’” ຈົ່ງ​ຕາມ​ເຮົາ​ມາ—ສຳ​ລັບ​ບ້ານ ແລະ ໂບດ: 2025

ໄອ​ຄອນ​ສຽງ​ຂອງ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ

ສຽງ​ຂອງ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ

ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ບັນ​ພະ​ບຸ​ລຸດ​ຂອງ​ເຮົາ, “ຄຳ​ສອນ​ທີ່​ສະ​ຫງ່າ​ລາ​ສີ”

ຮູບ​ວາດ​ພາບ ອ່າງ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ຢູ່​ໃນ​ພຣະ​ວິ​ຫານ​ນາ​ວູ

ຮູບ​ວາດ​ພາບ​ໃບ​ນີ້​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ອ່າງ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ຂອງ​ພຣະ​ວິ​ຫານ​ນາ​ວູ ຢອງ​ຢູ່​ເທິງ​ງົວ​ເຖິກ​ສິບ​ສອງ​ໂຕ.

ນາງ​ຟີ​ບີ ແລະ ວິວ​ເຝີດ ວູດ​ຣັບ

Portrait engraving of Orson Pratt

ນາງ​ຟີ​ບີ ວູດ​ຣັບ ໄດ້​ອາ​ໄສ​ຢູ່​ໃກ້​ເມືອງ​ນາ​ວູ ຕອນ​ໂຈ​ເຊັບ ສະ​ມິດ ໄດ້​ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ສິດ​ສອນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຄວາມ​ເປັນ​ໄປ​ໄດ້​ທີ່​ຈະ​ໄດ້​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຄົນ​ທີ່​ມີ​ຊີ​ວິດ​ຢູ່​ກ່ອນ​ໜ້າ​ນີ້. ນາງ​ໄດ້​ຂຽນ​ຈົດ​ໝາຍ​ເຖິງ​ວິວ​ເຝີດ ສາ​ມີ​ຂອງ​ນາງ, ຜູ້​ກຳ​ລັງ​ຮັບ​ໃຊ້​ເຜີຍ​ແຜ່​ຢູ່​ປະ​ເທດ​ອັງ​ກິດ ດັ່ງ​ນີ້:

“ບຣາ​ເດີ ໂຈ​ເຊັບ … ໄດ້​ຮຽນ​ຮູ້​ໂດຍ​ການ​ເປີດ​ເຜີຍ​ວ່າ ຜູ້​ທີ່​ເປັນ​ສະ​ມາ​ຊິກ​ຂອງ​ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ ສາ​ມາດ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຍາດ​ພີ່​ນ້ອງ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ ຜູ້​ທີ່​ຕາຍ ແລະ ບໍ່​ມີ​ໂອ​ກາດ​ໄດ້​ຍິນ​ພຣະ​ກິດ​ຕິ​ຄຸນ​ນີ້, ແມ່ນ​ແຕ່​ແທນ​ລູກໆ, ພໍ່​ແມ່, ອ້າຍ​ເອື້ອຍ​ນ້ອງ, ປູ່​ຍ່າ​ຕາ​ຍາຍ, ແລະ ລຸງ​ປ້າ​ນ້າ​ອາວ​ອາ. … ທັນ​ທີ​ທີ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ໝູ່​ເພື່ອນ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ ພວກ​ເຂົາ​ກໍ​ໄດ້​ຖືກ​ປົດ​ປ່ອຍ​ອອກ​ຈາກ​ຄຸກ ແລະ ເຂົາ​ເຈົ້າ​ສາ​ມາດ​ທວງ​ເອົາ​ພວກ​ເຂົາ​ໃນ​ການ​ຟື້ນ​ຄືນ​ຊີ​ວິດ ແລະ ນຳ​ພວກ​ເຂົາ​ເຂົ້າ​ສູ່​ອາ​ນາ​ຈັກ​ຊັ້ນ​ສູງ—ຄຳ​ສອນ​ຂໍ້​ນີ້ ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ​ໄດ້​ຮັບ​ຢ່າງ​ເປີດ​ເຜີຍ ແລະ ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ອອກ​ໄປ​ເປັນ​ກຸ່ມ​ໃຫຍ່, ບາງ​ຄົນ​ໄດ້​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ເຖິງ 16 ເທື່ອ … ໃນ​ໜຶ່ງ​ມື້.”1

ຕໍ່​ມາ ວິວ​ເຝີດ ວູດ​ຣັບ ໄດ້​ກ່າວ​ເຖິງ​ຫລັກ​ທຳ​ຂໍ້​ນີ້​ວ່າ: “ທັນ​ທີ​ທີ່​ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຍິນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ເລື່ອງ​ນີ້ ຈິດ​ວິນ​ຍານ​ຂອງ​ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ກໍ​ເຕັມ​ໄປ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ຊື່ນ​ຊົມ. … ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ອອກ​ໄປ ແລະ ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຍາດ​ພີ່​ນ້ອງ​ຜູ້​ທີ່​ຕາຍ​ຂອງ​ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ທຸກ​ຄົນ​ທີ່​ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ຄິດ​ອອກ. … ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ຮູ້​ສຶກ​ຢາກ​ຮ້ອງ ອາ​ເລ​ລູ​ຢາ ເມື່ອ​ການ​ເປີດ​ເຜີຍ​ນີ້​ໄດ້​ອອກ​ມາ ເພື່ອ​ເປີດ​ເຜີຍ​ຕໍ່​ພວກ​ເຮົາ ເຖິງ​ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຄົນ​ຕາຍ. ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ຮູ້​ສຶກ​ວ່າ ພວກ​ເຮົາ​ສາ​ມາດ​ປິ​ຕິ​ຍິນ​ດີ​ເພາະ​ພອນ​ຂອງ​ສະ​ຫວັນ.”2

ວີ​ເລດ ຄິມ​ໂບ

Portrait of Vilate Kimball.

ຄື​ກັນ​ກັບ​ຊິດ​ສະ​ເຕີ ວູດ​ຣັບ, ນາງ​ວີ​ເລດ ຄິມ​ໂບ ກໍ​ໄດ້​ຍິນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ ຂະ​ນະ​ທີ່​ຮີ​ເບີ ສາ​ມີ​ຂອງ​ນາງ ກຳ​ລັງ​ໄປ​ສັ່ງ​ສອນ​ພຣະ​ກິດ​ຕິ​ຄຸນ. ນາງ​ໄດ້​ຂຽນ​ຫາ​ເພິ່ນ​ວ່າ:

“ປະ​ທານ​ສະ​ມິດ​ໄດ້​ເປີດ​ຫົວ​ຂໍ້​ໃໝ່ ແລະ ສະ​ຫງ່າ​ລາ​ສີ … ຊຶ່ງ​ໄດ້​ເຮັດ​ໃຫ້​ຫລາຍ​ຄົນ​ໃນ​ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ​ມີ​ສັດ​ທາ​ຫລາຍ​ຂຶ້ນ​ກວ່າ​ເກົ່າ. ນັ້ນ​ຄື, ສາ​ມາດ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຄົນ​ຕາຍ. ໂປ​ໂລ​ໄດ້​ກ່າວ​ເຖິງ​ມັນ, ຢູ່​ໃນ ໂກ​ຣິນ​ໂທ ສະ​ບັບ​ທີ​ໜຶ່ງ ບົດ​ທີ 15 ຂໍ້​ທີ 29. ໂຈ​ເຊັບ​ໄດ້​ຮັບ​ມັນ​ຢ່າງ​ແຈ່ມ​ແຈ້ງ​ໂດຍ​ການ​ເປີດ​ເຜີຍ. … ມັນ​ເປັນ​ສິດ​ທິ​ພິ​ເສດ​ຂອງ​ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ​ທີ່​ຈະ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຍາດ​ພີ່​ນ້ອງ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ຜູ້​ທີ່​ໄດ້​ຕາຍ​ໄປ​ກ່ອນ​ພຣະ​ກິດ​ຕິ​ຄຸນ​ນີ້​ອອກ​ມາ; ແມ່ນ​ແຕ່​ກັບ​ຄືນ​ໄປ​ຫາ​ປູ່​ຍ່າ​ຕາ​ຍາຍ​ທວດ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ. … ເມື່ອ​ເຮັດ​ແນວ​ນັ້ນ, ພວກ​ເຮົາ​ສາ​ມາດ​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ໃຫ້​ເຂົາ​ເຈົ້າ; ແລະ ມອບ​ສິດ​ທິ​ພິ​ເສດ​ໃຫ້​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ທີ່​ຈະ​ອອກ​ມາ​ໃນ​ການ​ຟື້ນ​ຄືນ​ຊີ​ວິດ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ. ເພິ່ນ​ເວົ້າ​ວ່າ ພຣະ​ກິດ​ຕິ​ຄຸນ​ຈະ​ຖືກ​ສັ່ງ​ສອນ​ໃຫ້​ແກ່​ເຂົາ​ເຈົ້າ … ແຕ່​ວິນ​ຍານ​ບໍ່​ສາ​ມາດ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ. … ນັບ​ແຕ່​ລະ​ບຽບ​ການ​ຂໍ້​ນີ້​ໄດ້​ຖືກ​ສັ່ງ​ສອນ​ຢູ່​ທີ່​ນີ້, ນ້ຳ​ບໍ່​ເຄີຍ​ສະ​ຫງົບ. ລະ​ຫວ່າງ​ກອງ​ປະ​ຊຸມ ບາງ​ເທື່ອ​ກໍ​ມີ​ພວກ​ແອວ​ເດີ ຈຳ​ນວນ​ແປດ ຫລື ສິບ​ຄົນ ລົງ​ໄປ​ໃນ​ນ້ຳ​ພ້ອມ​ກັນ ເພື່ອ​ໃຫ້​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ. … ນ້ອງ​ກໍ​ຢາກ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ແມ່​ຂອງ​ນ້ອງ. ນ້ອງ​ຄິດ​ວ່າ​ຊິ​ລໍ​ຖ້າ​ຈົນ​ອ້າຍ​ກັບ​ມາ, ແຕ່​ເທື່ອ​ແລ້ວ​ນີ້ ເມື່ອ​ໂຈ​ເຊັບ​ໄດ້​ກ່າວ​ກ່ຽວ​ກັບ​ເລື່ອງ​ນີ້, ເພິ່ນ​ໄດ້​ແນະ​ນຳ​ໃຫ້​ທຸກ​ຄົນ​ຟ້າວ​ເຮັດ, ແລະ ປົດ​ປ່ອຍ​ໝູ່​ເພື່ອນ​ຂອງ​ຕົນ​ຈາກ​ການ​ຈ່ອງ​ຈຳ ໃຫ້​ໄວ​ເທົ່າ​ທີ່​ຈະ​ເປັນ​ໄປ​ໄດ້. ສະ​ນັ້ນ ນ້ອງ​ຈຶ່ງ​ຄິດ​ວ່າ​ຈະ​ອອກ​ໄປ​ເຮັດ​ໃນ​ອາ​ທິດ​ນີ້, ເພາະ​ມີ​ເພື່ອນ​ບ້ານ​ຫລາຍ​ຄົນ​ທີ່​ຈະ​ອອກ​ໄປ​ຄື​ກັນ. ບາງ​ຄົນ​ກໍ​ໄດ້​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ຫລາຍ​ເທື່ອ​ແລ້ວ. … ດັ່ງ​ທີ່​ອ້າຍ​ສາ​ມາດ​ເຫັນ ມັນ​ມີ​ໂອ​ກາດ​ສຳ​ລັບ​ທຸກ​ຄົນ. ນີ້​ບໍ່​ແມ່ນ​ຄຳ​ສອນ​ທີ່​ສະ​ຫງ່າ​ລາ​ສີ​ບໍ?”3

ຟີ​ບີ ເຈສ

Picture of Phoebe Carter Woodruff, wife of Wilford Woodruff, circa 1840.

ທັນ​ທີ​ທີ່​ອ່າງ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ຢູ່​ໃນ​ພຣະ​ວິ​ຫານ​ນາ​ວູ​ໄດ້​ຖືກ​ສ້າງ​ສຳ​ເລັດ, ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ກໍ​ໄດ້​ຖືກ​ກະ​ທຳ​ຢູ່​ໃນ​ນັ້ນ ແທນ​ແມ່​ນ້ຳ. ນາງ​ຟີ​ບີ ເຈສ, ຜູ້​ອາ​ໄສ​ຢູ່​ໃນ​ເມືອງ​ນາ​ວູ, ໄດ້​ຂຽນ​ເຖິງ​ແມ່​ຂອງ​ນາງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ພຣະ​ວິ​ຫານ, ບັນ​ຍາຍ​ກ່ຽວ​ກັບ​ອ່າງ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ ວ່າ​ເປັນ​ບ່ອນ​ທີ່ “ເຮົາ​ສາ​ມາດ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຄົນ​ຕາຍ​ຂອງ​ເຮົາ ແລະ ກາຍ​ເປັນ​ຜູ້​ຊ່ວຍ​ໃຫ້​ລອດ​ຢູ່​ເທິງ​ພູ​ຊີ​ໂອນ.” ນາງ​ໄດ້​ອະ​ທິ​ບາຍ​ຕື່ມ​ວ່າ ໃນ​ອ່າງ​ນີ້, “ລູກ​ໄດ້​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ພໍ່​ທີ່​ລູກ​ຮັກ​ຫລາຍ ແລະ ແທນ​ໝູ່​ເພື່ອນ​ທີ່​ລູກ​ຮັກ​ທຸກ​ຄົນ. … ບັດ​ນີ້ ລູກ​ຢາກ​ຮູ້​ຈັກ​ຊື່​ຂອງ​ພໍ່​ຕູ້​ແມ່​ຕູ້ ເພື່ອ​ວ່າ​ລູກ​ຈະ​ໄດ້​ປົດ​ປ່ອຍ​ພວກ​ເພິ່ນ, ເພາະ​ລູກ​ຢາກ​ປົດ​ປ່ອຍ​ຄົນ​ຕາຍ. … ພຣະ​ຜູ້​ເປັນ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ກ່າວ​ອີກ​ເທື່ອ​ໜຶ່ງ ແລະ ໄດ້​ຟື້ນ​ຟູ​ລະ​ບຽບ​ການ​ຂອງ​ສະ​ໄໝ​ບູ​ຮານ.”4

ຊາ​ລີ ແຣນ​ໂດ

ໃນ​ການ​ຂຽນ​ເຖິງ​ໝູ່​ເພື່ອນ ແລະ ຄອບ​ຄົວ​ຂອງ​ນາງ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ສະ​ມາ​ຊິກ​ໃນ​ຄອບ​ຄົວ​ທີ່​ມີ​ຊີ​ວິດ​ຢູ່​ກ່ອນ​ໜ້າ​ນີ້, ນາງ​ຊາ​ລີ ແຣນ​ໂດ ໄດ້​ກ່າວ​ເຖິງ​ການ​ຕາຍ​ຂອງ​ທ້າວ​ຈອດ ລູກ​ຊາຍ​ຂອງ​ນາງ ດັ່ງ​ນີ້:

“ໂອ້ ມັນ​ໄດ້​ເປັນ​ຊ່ວງ​ເວ​ລາ​ທີ່​ຍາກ​ຫລາຍ​ແທ້ໆ​ສຳ​ລັບ​ຂ້ອຍ ແລະ ເບິ່ງ​ຄື​ວ່າ​ຂ້ອຍ​ບໍ່​ສາ​ມາດ​ທຳ​ໃຈ​ໄດ້, ແຕ່ … ພໍ່​ຂອງ​ລາວ​ໄດ້​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ລາວ ແລະ ມັນ​ຊ່າງ​ເປັນ​ສິ່ງ​ສະ​ຫງ່າ​ລາ​ສີ​ແທ້ໆ ທີ່​ພວກ​ເຮົາ​ເຊື່ອ ແລະ ຮັບ​ເອົາ​ຄວາມ​ສົມ​ບູນ​ຂອງ​ພຣະ​ກິດ​ຕິ​ຄຸນ ຕາມ​ທີ່​ມັນ​ຖືກ​ສັ່ງ​ສອນ​ໃນ​ເວ​ລາ​ນີ້ ແລະ ສາ​ມາດ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ໝູ່​ເພື່ອນ​ຂອງ​ເຮົາ​ທີ່​ຕາຍ​ໄປ​ແລ້ວ ແລະ ຊ່ວຍ​ທຸກ​ຄົນ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ຢ້ອນ​ຄືນ​ຫລັງ​ເທົ່າ​ທີ່​ເຮົາ​ສາ​ມາດ​ຈື່​ຈຳ​ໄດ້.

“ເຖິງ​ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ ຂ້ອຍ​ຢາກ​ໃຫ້​ພວກ​ເຈົ້າ​ຂຽນ​ຕອບ​ຂ້ອຍ ແລະ ບອກ​ລາຍ​ຊື່​ຂອງ​ທຸກ​ຄົນ​ທີ່​ພວກ​ເຮົາ​ຮູ້​ຈັກ​ທີ່​ໄດ້​ຕາຍ​ໄປ​ແລ້ວ ຢ້ອນ​ຄືນ​ຫາ​ປູ່​ຍ່າ​ຕາ​ຍາຍ. ຂ້ອຍ​ຕັ້ງ​ໃຈ​ທີ່​ຈະ​ເຮັດ​ທຸກ​ສິ່ງ​ທີ່​ຂ້ອຍ​ສາ​ມາດ​ເຮັດ​ໄດ້ ເພື່ອ​ຊ່ວຍ​ນຳ​ຄວາມ​ລອດ​ມາ​ໃຫ້​ໝູ່​ເພື່ອນ​ຂອງ​ຂ້ອຍ ແລະ ຂ້ອຍ​ຈະ​ດີ​ໃຈ​ຫລາຍ​ທີ່​ພວກ​ເຈົ້າ​ບາງ​ຄົນ​ຈະ​ມາ​ຊ່ວຍ​ຂ້ອຍ​ເຮັດ ເພາະ​ມັນ​ເປັນ​ວຽກ​ງານ​ຢ່າງ​ຫລວງ​ຫລາຍ​ທີ່​ຄົນ​ຜູ້​ດຽວ​ຈະ​ເຮັດ​ຕາມ​ລຳ​ພັງ. … ຂ້ອຍ​ຮູ້​ວ່າ ພວກ​ເຈົ້າ​ຈະ​ຄິດ​ວ່າ ນີ້​ແມ່ນ​ຄຳ​ສອນ​ທີ່​ແປກ​ປະ​ຫລາດ ແຕ່​ພວກ​ເຈົ້າ​ຈະ​ພົບ​ວ່າ ມັນ​ເປັນ​ຄວາມ​ຈິງ.”5

ແຫລ່ງ​ອ້າງ​ອີງ

  1. ຈົດ​ໝາຍ​ຂອງ​ນາງ​ຟີ​ບີ ວູດ​ຣັບ ເຖິງ ວິວ​ເຝີດ ວູດ​ຣັບ, ວັນ​ທີ 6 ເດືອນ​ຕຸ​ລາ, 1840, ຫໍ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​ຂອງ​ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ, ເມືອງ​ເຊົາ​ເລັກ; ການ​ສະ​ກົດ​ຄຳ ແລະ ເຄື່ອງ​ໝາຍ​ວັກ​ຕອນ​ເປັນ​ຕາມ​ມາດ​ຕະ​ຖານ.

  2. Wilford Woodruff, “Remarks,” Deseret News, May 27, 1857, 91; ເຄື່ອງ​ໝາຍ​ວັກ​ຕອນ​ເປັນ​ຕາມ​ສະ​ໄໝ​ປະ​ຈຸ​ບັນ.

  3. ຈົດ​ໝາຍ​ຂອງ​ນາງ​ວີ​ເລດ ຄິມ​ໂບ ເຖິງ ຮີ​ເບີ ຊີ ຄິມ​ໂບ, ວັນ​ທີ 11 ເດືອນ​ຕຸ​ລາ, 1840, ຫໍ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​ຂອງ​ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ, ເມືອງ​ເຊົາ​ເລັກ; ການ​ສະ​ກົດ​ຄຳ ແລະ ເຄື່ອງ​ໝາຍ​ວັກ​ຕອນ​ເປັນ​ຕາມ​ມາດ​ຕະ​ຖານ.

  4. ຈົດ​ໝາຍ​ຂອງ​ນາງ​ຟີ​ບີ ເຈສ, ບໍ່​ລົງ​ວັນ​ທີ, ຫໍ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​ຂອງ​ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ, ເມືອງ​ເຊົາ​ເລັກ; ການ​ສະ​ກົດ​ຄຳ ແລະ ເຄື່ອງ​ໝາຍ​ວັກ​ຕອນ​ເປັນ​ຕາມ​ມາດ​ຕະ​ຖານ. ເມື່ອ​ໄພ່​ພົນ​ໄດ້​ເລີ່ມ​ຕົ້ນ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ການ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຄົນ​ຕາຍ​ເປັນ​ເທື່ອ​ທຳ​ອິດ, ບຸກ​ຄົນ​ທີ່​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ ໄດ້​ເຮັດ​ແທນ​ບັນ​ພະ​ບຸ​ລຸດ​ທີ່​ເປັນ​ທັງ​ເພດ​ຊາຍ ແລະ ຍິງ. ຕໍ່​ມາ​ຈຶ່ງ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ເປີດ​ເຜີຍ​ວ່າ ຜູ້​ຊາຍ​ຄວນ​ຮັບ​ບັບ​ຕິ​ສະ​ມາ​ແທນ​ຜູ້​ຊາຍ ແລະ ຜູ້​ຍິງ​ແທນ​ຜູ້​ຍິງ.

  5. ຈົດ​ໝາຍ​ຂອງ​ນາງ​ຊາ​ລີ ແຣນ​ໂດ, ວັນ​ທີ 21 ເດືອນ​ເມ​ສາ, 1844, ຫໍ​ປະ​ຫວັດ​ສາດ​ຂອງ​ສາດ​ສະ​ໜາ​ຈັກ, ເມືອງ​ເຊົາ​ເລັກ; ການ​ສະ​ກົດ​ຄຳ ແລະ ເຄື່ອງ​ໝາຍ​ວັກ​ຕອນ​ເປັນ​ຕາມ​ສະ​ໄໝ​ປະ​ຈຸ​ບັນ.