“ 5–11 agosto. Romanos 1–6: “A’an xnimal xwankil li Dios re xkolb’al chixjunileb’ ” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Ak’ Chaq’rab’ 2019 (2019)
“ 5–11 agosto. Romanos 1–6,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2019
5–11 agosto
Romanos 1–6
“A’an xnimal xwankil li Dios re xkolb’al chixjunileb’ ”
Wi nakatz’iib’aheb’ li musiq’anb’il na’leb’ nakak’ul, tatxtenq’a re taajultiko’q aawe li yoo chixk’utb’al aawe li Musiq’ej. K’oxla xtz’iib’ankil ajwi’ k’a’ru nakaweek’a chirixeb’ li musiq’anb’il na’leb’ a’in.
Xtz’iib’ankil li nakak’oxla
Naq laj Pablo yoo chixtz’iib’ankil lix hu reheb’ li komon aj Roma sa’ li Iglees, eb’ laj Judio jo’ ajwi’ eb’ aj Gentil, lix Iglees li Jesukristo ak kiniman chik chi naab’al chiru li kok’ ch’uut chi aj paab’anel li ke’wan chaq Galilea. Maare 20 chihab’ chirix lix waklijik li Kolonel chi yo’yo, ke’wan xch’utameb’ laj Kristiano yalaq b’ar ke’ru wi’ chi b’eek li apostol—toj reetal sa’ Roma, a’an li jolomil tenamit re li mama’il tenamit a’an. Us ta laj Pablo yoo chaq chi tz’iib’ak rik’ineb’ laj santil paab’anel aj Roma, li aatin kixtz’iib’a kiwan choq’ re chixjunil li ruchich’och’, ut wan ajwi’ xwankil choq’ qe laa’o anajwan: “Lix evangelio li Kristo ... a’an xnimal xwankil li Dios re xkolb’al chixjunileb’ li te’paab’anq re” (Romanos 1:16, tiqb’il xkawil li aatin).
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Romanos–Filemon
K’a’ruheb’ li taqlanb’il hu, ut chan ru naq tusub’anb’ileb’?
Eb’ li taqlanb’il hu, a’aneb’ xtz’iib’ahomeb’ laj jolominel sa’ li Iglees choq’ reheb’ laj santil paab’anel sa’eb’ li jar na’ajej sa’ li ruchich’och’. Li apostol aj Pablo kixtz’iib’a lix k’ihaleb’ li taqlanb’il hu li neke’tawman sa’ li Ak’ Chaq’rab’—li neke’tikla rik’in Romanos ut neke’raqe’ rik’in Hebreos. Tusub’anb’ileb’ li taqlanb’il hu a’ yaal jo’ nimaleb’ ru. Li hu reheb’ laj Romanos a’an li xb’een taqlanb’il hu sa’ li Ak’ Chaq’rab’, a’b’an kitz’iib’aman naq yoo chi raqe’k lix b’eenik laj Pablo jo’ aj k’amol aatin. Re xtawb’al chik aana’leb’ chirixeb’ li taqlanb’il hu a’in, chi’ilmanq “Pablo, eb’ lix hu,” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu.
Naq nink’ut inpaab’aal chirix li Kolonel rik’in xpaab’ankileb’ lix taqlahom, natiikob’resiik wu xb’aan li rusilal.
Eb’ li ch’olob’ank a’in maare tate’xtenq’a chixtawb’al ru li hu reheb’ laj Romano:
-
Li chaq’rab’:Naq laj Pablo kitz’iib’ak chirix “li chaq’rab’,” yoo chi aatinak chirix lix chaq’rab’ laj Moises. Jo’kan ajwi’, li aatin “b’aanuhom” sa’ lix tz’iib’ahom laj Pablo k’iila sut yoo chi aatinak chirixeb’ li tusub’anb’il k’anjel ut li k’a’aq re ru elajinb’il sa’ lix chaq’rab’ laj Moises. Chixjunpak’alil li chaq’rab’ a’in, laj Pablo kixk’e “lix chaq’rab’il li paab’aal” (chi’ilmanq Romanos 3:17–31), malaj lix tzol’leb’ li Jesukristo, a’an tz’aqal lix yo’leb’aal li qakolb’al.
-
Circuncision (xsetb’al xtz’uumal li tz’ejwalej), xmaak’a’il li circuncision:Sa’ najter kutan, neke’xset xtz’uumal li tz’ejwalej choq’ reetalil li sumwank li kixk’uub’ li Dios rik’in laj Abraham. Wan naq laj Pablo kiroksi li aatin “circuncision” re aatinak chirixeb’ laj Judio (a’aneb’ li tenamit re li sumwank), ut “ink’a’ xe’xk’ul li circuncision” re aatinak chirixeb’ laj Gentil (eb’ li maak’a’eb’ sa’ lix sumwank laj Abraham). Li setok xtz’uumal li tz’ejwalej ink’a’ chik na’ajman ru jo’ reetalil lix sumwank li Dios rik’ineb’ lix tenamit (chi’ilmanq Hechos 15:23–29).
-
Tiikob’resiik, tiikob’resiik xch’ool:Li aatin a’in naraj naxye naq na’isiman, malaj naq nakuyman, li maak. Naq natiikob’resiik qach’ool, nokowan chi kuyb’il, chi maak’a’ qamaak, ut nokokole’ chiru li tojb’a-maak li taawanq raj chi junelik. Jo’ kixye laj Pablo, ki’uxman a’in xb’aan li Jesukristo (chi’ilmanq “Tiikob’resink, xk’eeb’al xtiikilal” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu; chi’ilmanq ajwi’ D. Todd Christofferson, “Justification and Sanctification,” Ensign, junio 2001, 18–25). Sa’ Romanos, eb’ li aatin jo’ tiik ut tiikilal juntaq’eeteb’ rik’in li aatin tiik ru ut tiik xch’ool.
-
Usilal:Li usilal a’an “li choxahil maatan malaj metz’ew li k’eeb’il xb’aan li ruxtaan ut lix rahom li Jesukristo.” Sa’ xk’ab’a’ li usilal, chixjunileb’ li kristiaan te’wakliiq wi’chik chi yo’yo, ut te’xk’ul xwankil sa’ xb’een li kamk. Jo’kan ajwi’, li usilal a’an “li wankilal aj k’ehonel re li Dios, li nak’ehok reheb’ li winq ut li ixq naq te’xk’ul ... li junelik yu’am ut li taqenaqil loq’al” chirix naq xe’xb’aanu jo’ k’ihal li naru chiruheb’. Ink’a’ naqak’ul li usilal sa’ xk’ab’a’ li qab’aanuhom; a’an b’an li usilal li naxk’e qe li metz’ew ut li tenq’ re xb’aanunkil li chaab’il k’anjel li ink’a’ raj tooruuq chixb’aanunkil chi jalan chik chan ru (chi’ilmanq Dieter F. Uchtdorf, “Li maatan re usilal,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril, 2015; 2 Nefi 25:23).
Lin k’utk’uukil b’aanuhom tento taawanq sa’ xyaalal rik’in, ut tixnimob’resi, lix jalajik lin ch’ool.
Rik’in li k’a’ru kixk’ut laj Pablo, naru naqak’e reetal naq naab’aleb’ laj Kristiano aj Judio sa’ Roma toj neke’xpaab’ naq a’ rik’in xpaab’ankil li jar paay chi k’anjel ut b’aanuhom sa’ lix chaq’rab’ laj Moises naq nachal li kolb’a-ib’. Naru naqak’oxla naq chanchan naq li ch’a’ajkilal a’in ink’a’ chik natawman sa’ qayanq, xb’aan naq ink’a’ chik nokowan sa’ lix chaq’rab’ laj Moises. A’ut naq nakawil ru lix tz’iib’ahom laj Pablo, ut k’a’jo’ wi’chik li wan sa’ Romanos 2:17–29, k’oxla k’a’ru nakab’aanu laa’at re xyu’aminkil li evangelio. Laa k’utk’uukil b’aanuhom, jo’ xk’ulb’al li loq’laj wa’ak, malaj xik sa’ li santil ochoch, ma yoo chak’amb’al chixjalb’al aach’ool ut chixkawob’resinkil laa paab’aal chirix li Kristo? (chi’ilmanq Alma 25:15–16). K’a’ru naru taab’aanu re naq laa k’utk’uukil b’aanuhom te’wanq chixk’amb’al lix jalb’al aach’ool?
Chi’lmanq ajwi’ Dallin H. Oaks, “El desafío de lo que debemos llegar a ser,” Liahona, enero 2001, 40–43.
Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, naru nakuye’ lin maak.
Wankeb’ li naru neke’laj xch’ool rik’in lix kawil aatin laj Pablo naq “maa’ani tiik xch’ool, yal jun taxaq” (Romanos 3:10). A’b’anan wan ajwi’ resil li yo’onink sa’ Romanos. Chasik’ a’an sa’eb’ li ch’ol 3 ut 5, ut k’oxla k’a’ut naq xnawb’al naq chixjunileb’ xe’maakob’k ut maak’a’ xloq’al li Dios rik’ineb’ ” (Romanos 3:23) a’an jun yokb’ aajel ru re taqatzol “xnimankil qib’ rik’in royb’eninkil” li Jesukristo (Romanos 5:2).
Lix evangelio li Jesukristo nikinixb’oq chi “wank sa’ ak’ yu’am.”
Laj Pablo kixk’ut naq li evangelio tento raj tixjal chan ru naq wanko sa’ li qayu’am. K’a’ru li aatin sa’ Romanos 6 li taawoksi raj re xtenq’ankil jun aawas aawiitz’in chixtawb’al ru chan ru naq li evangelio xatxtenq’a chi “wank sa’ ak’ yu’am”? (raqal 4). K’a’ru laa k’ulum li taaruuq raj taawotz?
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li Q’ojyin re Junkab’al
Naq nakawileb’ xsa’ li loq’laj hu rik’in laa junkab’al, li Musiq’ej naru nakatxtenq’a chixnawb’al k’a’ru li na’leb’ taak’e xwankil ut tex’aatinaq wi’ re taak’anjelaq choq’ re laa junkab’al. Aʼin junjunq li naʼlebʼ naru taabʼaanu:
Chan ru naru naqak’ut naq “ink’a’ nokoxutaanak rik’in lix evangelio li Jesukristo”?
Wankeb’ li maare te’xye naq rik’in naq “maataninb’il xtiikob’resinkil qach’ool xb’aan rusilal li Dios,” (Romanos 3:24), maak’a’ li tento taqab’aanu re xk’ulb’al li usilal. Us ta maajo’q’e tooruuq chixb’aanunkil k’a’ruhaq re “qak’ulub’aq” li rusilal li Dios, wan li k’a’ru naxpatz’ li Dios naq taqab’aanu re xk’ulb’al. K’a’ru naru naqab’aanu re xk’ulb’al li usilal?
K’a’ru li rahilal xqak’ul laa’o? Chan ru naq li rahilal a’in xooxtenq’a re naq taqataw qakuyum, qachaab’ilal, ut li oyb’enink?
K’a’ru kixye laj Pablo sa’eb’ li raqal a’in chirix li eetalil re li kub’iha’? Maare taaruuq laa junkab’al chi wulak sa’ junaq kub’iha’. Malaj jun li komon sa’ laa junkab’al taaruuq chixk’utb’al li jalam-uuch malaj chixyeeb’al resil lix kub’ik xha’. Chan ru naq li ok sa’eb’ li sumwank re li kub’iha’, ut xpaab’ankileb’ li sumwank a’an, nokoxtenq’a chi “wank sa’ ak’ yu’am”?
Li kub’iha’ a’an reetalil jun ak’ yu’am jo’ xtzolom li Kristo.
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Xchaab’ilob’resinkil li tzolok aajunes
B’aanuheb’ li patz’om naq yookat chi tzolok. Naq nakatzoleb’ li loq’laj hu, naru nachal li patz’om sa’ laa k’a’uxl. K’oxlaheb’ li patz’om a’in, ut sik’ xsumenkileb’. Qayehaq, sa’ Romanos 1–6 taaruuq taasik’ xsumenkil li patz’om, “K’a’ru li usilal?”
Matxuwak, xb’aan laj Greg K. Olsen