Fuakava Motuʻá 2022
7–13 Māʻasi. Sēnesi 37–41: “Naʻe ʻia Siosefa ʻa e ʻEikí”


“7–13 Māʻasi. Sēnesi 37–41: ‘Naʻe ʻia Siosefa ʻa e ʻEikí,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: Fuakava Motuʻá 2022 (2021)

“7–13 Māʻasi. Sēnesi 37–41,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: 2022

ʻĪmisi
ko Siosefa ‘o ‘Isipité ʻi he fale fakapōpulá

Tā fakatātaaʻi ʻe Jeff Ward ʻa Siosefa ‘o ‘Isipité ʻi he fale fakapōpulá.

7–13 Māʻasi

Sēnesi 37–41

“Naʻe ʻia Siosefa ʻa e ʻEikí”

ʻI hoʻo lau ʻa e Sēnesi 37–41, lotua ke tokoniʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻilo ki he founga ʻoku felāveʻi ai ʻa e ngaahi potufolofolá mo hoʻo moʻuí. Lekooti ha faʻahinga fakakaukau ʻokú ke maʻu.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

Ko e taimi ʻe niʻihi ʻoku hoko ha ngaahi meʻa ʻoku kovi ki he kakai lelei. ʻOku akoʻi mahino mai ʻe he moʻuí ʻa e lēsoni ko iá, pea pehē foki ki he moʻui ʻa Siosefa, ko e foha ʻo Sēkopé. Naʻá ne hoko ko e ʻea ki he fuakava naʻe fakahoko ʻe he ʻOtuá mo ʻene ngaahi tamaí, ka naʻe fehiʻanekinaʻi ia ʻe hono ngaahi tokouá pea fakatau atu ia ki he nofo pōpulá. Na‘á ne fakafisi ke tukuange ʻene faitotonú ʻi he taimi naʻe fakataueleʻi ai ia ʻe he uaifi ʻo Pōtifá pea lī ia ki he fale fakapōpulá. Ne hangē ia ko e lahi ange ʻene faivelengá, ko e lahi ange ia ʻa e faingataʻa naʻá ne fepaki mo iá. Ka ko e kotoa ʻo e faingataʻa ko ʻení naʻe ʻikai ko ha fakaʻilonga ia ʻo e taʻe-tali ʻe he ʻOtuá. Ko hono moʻoní, “naʻe ʻiate ia ʻa e ʻEikí” (Sēnesi 39:3) ʻi he kotoa ʻo e faingataʻá. Naʻe hoko e moʻui ʻa Siosefá ko hano fakahaaʻi ʻo e moʻoni mahuʻingá ni: he ʻikai liʻaki kitautolu ʻe he ʻOtuá. Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa ʻo pehē, “He ʻikai hanga ʻe he muimui ia ki he Fakamoʻuí ʻo toʻo atu ho ngaahi faingataʻá kotoa. Ka te ne toʻo atu e meʻa ʻokú ne fakafeʻatungiaʻi e tokoni ko ia ʻoku finangalo e Tamai Hēvaní ke ke maʻú. Te ke feʻao mo e ʻOtuá” (“Ko ha Fakaʻānaua ki ʻApi,” Liahona, Nōvema 2017, 22).

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ako fakatāutahá

Ngaahi Fakakaukau ki Hono Ako Fakataautaha ʻo e Folofolá

Sēnesi 37:1–28; 39; 41:9–45

“Naʻe ʻia Siosefa [ʻa e ʻEikí]” ʻi hono faingataʻaʻiá.

Ne hangē naʻe toutou fepaki ʻa Siosefa mo e faingataʻá, ka naʻe ʻikai teitei liʻaki ia ʻe he ʻEikí. ‘I hoʻo lau e talanoa ʻo Siosefá, fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: Ko e hā naʻe fakahoko ʻe Siosefa ke nofo ofi ai ki he ʻEikí lolotonga hono ngaahi taimi faingataʻá? Ko e hā e founga “naʻe [ʻiate ia]” ai ʻa e ʻEikí? (Sēnesi 39:2–3, 21, 23).

Mahalo te ke fai foki ha ngaahi fehuʻi tatau fekauʻaki mo hoʻo moʻuí. Ko e hā ha fakamoʻoni kuó ke vakai ki ai kuo teʻeki liʻaki koe ʻe he ʻEikí ʻi ho ngaahi taimi faingataʻá? Fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo vahevahe hoʻo ngaahi aʻusiá mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí pea mo e ngaahi toʻu tangata he kahaʻú (vakai, 1 Nīfai 5:14). Ko e hā te ke lava ʻo fai he taimí ni ke teuteuʻi koe ke ke kei faivelenga ʻi hoʻo fepaki mo e ngaahi faingataʻá ʻi he kahaʻú?

Vakai foki, Sione 14:18; Loma 8:28; ʻAlamā 36:3; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 121:7–8; D. Todd Christofferson, “Ko e Fiefia ʻa e Kau Māʻoniʻoní,” Liahona, Nōvema 2019, 15–18.

Sēnesi 37:5–11; 40; 41:1–38

Kapau ʻoku ou faivelenga, ʻe tataki mo ueʻi fakalaumālie au ʻe he ʻEikí.

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo pehē, “ʻOku fakahoko mai e ngaahi fakahaá ʻi ha ngaahi founga kehekehe, hangē ko ʻení, ʻoku kau ai e [ngaahi misí], meʻa-hā-maí, fepōtalanoaʻaki mo ha kau talafekau fakalangí, mo e ueʻi fakalaumālié” (“Ko e Laumālie ʻo e Fakahaá,” Liahona, Mē 2011, 88). Na‘e fakaʻaongaʻi ʻe he ʻEikí ʻa e ngaahi misí ke fakahā ʻa e moʻoní kia Siosefa, tangata fua ipu mo ngaohi mā ʻa Feló, pea mo Felo. Naʻe toe fakahā foki ʻe he ʻEikí kia Siosefa ʻa e founga ke fakaʻuhingaʻi ʻaki e ngaahi misi ko ʻení. Ko e hā te ke lava ʻo ako mei he Sēnesi 37:5–11; 40:5–8; 41:14–25, 37–38 fekauʻaki mo hono maʻu mo e mahino ʻa e fakahā mei he ʻEikí? Hangē ko ʻení, ko e hā te ke lava ʻo ako mei he sīpinga ʻa Siosefá ʻi he taimi ʻoku ngali faingataʻa ai ke mahino ʻa e fakahaá? (vakai, Sēnesi 40:8; 41:16).

ʻĪmisi
Ko Siosefa ‘i he fale fakapōpulá ʻokú ne fakaʻuhingaʻi e ngaahi misí

Joseph Interpreting the Butler and Baker’s Dreams (Ko e Fakaʻuhingaʻi ʻe Siosefa ʻa e Misi ʻa e Tangata Fua Ipú mo Ngaohi Maá), tā fakatātaaʻi ʻe François Gérard

Fakalaulauloto ki he founga ‘oku fakahā atu ai ʻe he ʻEikí Hono finangaló kiate koé. Ko e hā ʻokú ke fai ke ngāue fakatatau ki he fakahā kuo tuku atu ʻe he ʻEikí kiate koé? ʻOkú ke fekumi fēfē ki ha toe fakahinohino meiate Iá?

Vakai foki, Russell M. Nelson, “Fakahā maʻá e Siasí, Fakahā ki Heʻetau Moʻuí,” Liahona, Mē 2018, 93–96; Michelle Craig, “Ivi Fakalaumālié,” Liahona, Nōvema 2019, 19–21.

Sēnesi 38; 39:7–20

Te u lava ʻo hola mei he fakatauelé ʻi he tokoni ʻa e ʻEikí.

‘I he taimi ʻoku fakataueleʻi ai koé, ʻe lava ʻe he sīpinga ʻa Siosefá ʻo ʻoatu ha fakalotolahi mo ha ivi kiate koe. ʻI hoʻo lau fekauʻaki mo ʻene aʻusiá ʻi he Sēnesi 39, fakatokangaʻi ange ʻa e ngaahi meʻa naʻe fai ʻe Siosefa ke tekeʻi ʻaki ʻa e fakatauelé. Hangē ko ʻení:

  • Naʻe “ʻikai loto ia” ki he ngaahi fakatauele ʻa e uaifi ʻo Pōtifá (veesi 8).

  • Naʻá ne ʻiloʻi ʻe fakatupu houhau ʻa e faiangahalá ki he ʻOtuá mo e niʻihi kehé (veesi 8–9).

  • Naʻe “ʻikai te ne tokanga” ki he ʻahiʻahí, neongo naʻe hokohoko atu ia he “ʻaho kotoa pē” (veesi 10).

  • Naʻá ne “siʻaki … hono kofú … [kae] hola ia ʻo hao ki tuʻa” (veesi 12).

‘I hoʻo fakakaukau ki he sīpinga ʻa Siosefá, fakakaukau ke faʻu ha palani ki he fakaʻehiʻehí mo e tekeʻi ʻa e fakatauelé. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fakakaukau ki ha fakatauele ʻokú ke fehangahangai mo ia, hiki hifo ʻa e ngaahi tūkunga ke fakaʻehiʻehi mei aí, mo faʻu ha palani ke falala ki he Tamai Hēvaní ʻi he taimi ʻoku hoko ai ʻa e fakatauelé (vakai, 2 Nīfai 4:18, 27–33).

Fakatauelé:

Ngaahi tūkunga ke fakaʻehiʻehi mei aí:

Palani ke tali ʻakí:

Ko e fakamatala ko ʻeni ki he mālohi ʻo Siosefá ʻi heʻene fehangahangai mo ha fakatauelé ʻoku muʻomuʻa ai ha fakamatala mātuʻaki kehe fekauʻaki mo hono taʻokete ko Siutá, ʻoku maʻu ʻi he Sēnesi 38. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he vahe 37, 38, mo e 39, ʻi hono lau fakatahá, ʻo fekauʻaki mo e angamaʻá?

Vakai foki, 1 Kolinitō 10:13; 1 Nīfai 15:23–24; 3 Nīfai 18:17–18.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ako fakafāmilí

Ngaahi Fakakaukau ki Hono Ako Fakafāmili ʻo e Folofolá mo e Efiafi ʻi ʻApí

Sēnesi 37.Kapau naʻá ke hoko ko ha taha ʻo e ngaahi tokoua ʻo Siosefá, ko e hā naʻá ke mei fakahoko ke taʻofi e loto-meheká mei hono fakavaivaiʻi ho vā fetuʻutaki mo iá? ʻE tokoni fēfē nai ia ke tau “[feleaʻaki] lelei” ai? (veesi 4).

Sēnesi 39.    Te mou lava ʻo hivaʻi fakataha ʻa e “ ʻOku ou Feinga ke Hangē ko Sīsuú” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 40) pea kumi ha faleʻi ʻe lava homou fāmilí ʻo vahevahe mo Siosefa ʻi heʻene fehangahangai mo hono ngaahi faingataʻá.

Sēnesi 39:7–12.ʻE lava ʻe hono lau ʻa e ngaahi veesi ko ʻení ʻo ʻoatu ha faingamālie ke aleaʻi ai e fono ʻo e angamaʻá mo homou fāmilí. Ko ha ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻeni ʻe niʻihi ʻe lava ʻo tokoni ki he fealēleaʻaki ko ʻení: Sēkope 2:28; ʻAlamā 39:3–9; “Ko e Haohaoa Fakasekisualé” (ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú [2011], 35–37).

Sēnesi 41:15–57.Ko e hā ʻoku tau ako mei he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e founga naʻe tāpuekina ai ʻe he ʻEikí ʻa e kakai ʻo ʻIsipité ʻo fakafou ʻia Siosefá? Ko e hā te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e teuteu ki he ngaahi meʻa fakatuʻupakē ʻi he kahaʻú? Alea‘i ʻa e meʻa te ke lava ʻo fai ke mou mateuteu lelei ange ai ko ha fāmilí.  

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange ki hono akoʻi ʻo e fānaú, vakai, fokotuʻutuʻu fakalēsoni ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí.

Hiva ʻoku fokotuʻu atú: “Sīsū Hotau Kaumeʻa ʻOfá,” Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 37.

Fakatupulaki e Ako Fakatāutahá

Fakatatau ʻa e folofolá ki hoʻo moʻuí. Lolotonga hoʻo laukongá, fakakaukau ki he founga ʻoku ʻaonga ai ʻa e ngaahi talanoa mo e akonaki ʻi he folofolá ki hoʻo moʻuí. Hangē ko ʻení, ʻe lava fēfē ʻe he faivelenga ʻa Siosefa ʻi ʻIsipité ʻo ueʻi koe ke ke tauhi faivelenga ki he ʻEikí neongo ʻa e filí?

ʻĪmisi
ko hono toʻo ʻe he ngaahi tokoua ʻo Siosefá hono pulupulú

Tā fakatātaaʻi ʻo hono toʻo ʻe he ngaahi tokoua ʻo Siosefá hono pulupulú, ʻe Sam Lawlor

Paaki