14–20 agosto

Romanos 7–16

“Maak’e chi numtaak li ink’a’ us sa’ aab’een”

Naq yookat chirilb’al Romanos 7–16, tz’iib’a li nakaweek’a chirix xk’utb’al chiruheb’ li kok’al eb’ li yaal wankeb’ sa’ li ch’ol a’an.

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Wiib’ oxib’ kutan chaq rub’elaj, patz’ re jun malaj wiib’eb’ li kok’al naq te’xtaw jun raqal sa’ Romanos 7–16 li naru te’xwotz sa’ li tzoleb’aal. Naru taab’oqeb’ xna’ xyuwa’ chixtenq’ankileb’ wi na’ajman ru.

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Romanos 8:35–39

Lin Choxahil Yuwa’ nikinixra.

Chan ru taawoksi li raatin laj Pablo re xk’utb’al chiruheb’ li kok’al naq li qaChoxahil Yuwa’ junelik tixraheb’?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Tenq’aheb’ li kok’al chixtzolb’al sa’ xk’a’uxleb’ li ch’ol aatin “Maak’a’ naru taajachoq qe rik’in lix rahom li Dios” (Romanos 8:39). K’oxla chan ru taak’ut li yaal a’an. Maare taak’am wiib’ li perel che’ t’ojb’ilaqeb’ chirib’il rib’; chiru jun tz’iib’anb’ilaq “laa’o” ut chiru li jun chik “lix rahom li Dios.” Kanab’eb’ li kok’al chixyalb’al xjachb’aleb’ ru li perel che’.

• K’ut jun xjalam-uuch li saq’e, malaj ye reheb’ li kok’al naq te’ril xsaqenkil li saq’e sa’ li ventaan. Chan ru naq li saq’e a’an chanchan lix rahom li qaChoxahil Yuwa’? Tenq’aheb’ li kok’al chirilb’al naq us ta li saq’e jwal najt wan, naru nokoxtenq’a chixtiqwasinkil qib’. Naru naqeek’a lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ chiru chixjunil li hoonal, us ta ink’a’ wan qik’in sa’ tib’elej. B’ichahomaq jun li b’ich chirix lix rahom li qaChoxahil Yuwa’, maare “Raabʼilin xbʼaan li Dios saʼ choxa” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 16–17).

Li kokʼal naru neke’xtenq’aheb’ li kristiaan chi tzolok chirix li Kolonel ut chixpaabʼankil. Xhoonal li seraqʼik saʼ Galilea, xb’aan laj Del Parson

Romanos 10:17

Li paab’aal nachal sa’ xk’ab’a’ li raatin li Dios.

Naq eb’ li kok’al neke’rab’i li raatin li Dios ut te’rab’i chi tz’aqal, lix paab’aaleb’ chirix li Dios taak’iiq.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Yaabʼasi Romanos 10:17 choq’ reheb’ li kok’al, ut k’uteb’ xjalam-uucheb’ hoonal b’ar wi’ naru neke’rab’i li raatin li Dios (maare sa’ xtzolb’aleb’ li loq’laj hu sa’ junkab’al, sa’ xtzolebʼaal li iglees, malaj sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’; chi’ilmanq li perel re kok’ k’anjel re li xamaan a’in). Patz’ reheb’ li kok’al jo’q’e rab’ihomeb’ li raatin li Dios.

• Seraq’i jun li esil chirix jun ch’ina al li narab’i li raatin li Dios chi jalan jalanq. Naq yooqat chixseraq’inkil, aapu jun li b’ejiiy chi ka’ch’inq re reetalinkil chan ru naq lix paab’aal li ch’ina al naniman rajlal naq narab’i li raatin li Dios.

• Re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru naq lix paab’aaleb’ naru naniman, tenq’aheb’ chixb’ichankil “Li paab’aal” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 50–51). Naq yooqex chi b’ichank, patz’ reheb’ naq te’xk’utzub’ rib’ re xk’oxlankil naq a’aneb’ li iyaj. Rajlal sut naq te’xb’icha li aatin paab’aal, kanab’eb’ chi wakliik chi b’ayatq, chanchan jun li che’ yoo chi k’iik.

• Muq sa’ li tzoleb’aal jun tasal li loq’laj hu, jun xjalam-uuch li Awa’b’ej re li Iglees, ut jun reetalil li hu Amigos. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xtaw li k’a’aq re ru a’an ut te’xye chan ru naq li junjunq chi k’a’aq re ru a’an nokoxtenq’a chirab’inkil li raatin li Dios.

Romanos 16:1–4

Naru ninb’antioxin chiruheb’ li neke’tenq’ank we.

Laj Pablo kib’antioxin chiruheb’ li kristiaan li ke’tenq’ank re. Laa’at naru nakatenq’aheb’ li kok’al chirilb’aleb’ li chaab’ilal neke’xb’aanu li ras riitz’in choq’ reheb’ a’an ut chixjultikankil xb’antioxinkileb’ chiru.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ch’olob’ naq laj Pablo kib’antioxin xb’aan li tenq’ kixk’ul rik’in jun li ixq xFebe xk’ab’a’, jo’ ajwi’ rik’ineb’ jun sumal li sumsu, xPrisila ut aj Akila xk’ab’a’eb’ (chi’ilmanq Romanos 16:1–4). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ xjalam-uuch laj Pablo ut eb’ li oxib’ chi kristiaan a’an naq yooqat chixyaab’asinkileb’ li raqal a’an.

• Patz’ re li junjunq chi kok’al naq te’xye jun usilal xb’aanuhom jun li kristiaan choq’ re a’an toje’. Tenq’aheb’ li kok’al chixyiib’ankileb’ kok’ perel hu re b’antioxink chiruheb’ li kristiaan a’an.

• Tenq’aheb’ li kok’al chi b’antioxink sa’ jalan jalanq aatinob’aal. Li b’ich “Yalaq b’ar na’ajej” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 4–5) naru na’oksiman choq’ re a’an.

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

Romanos 8:16–18

Li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq tinkawresi wib’ re xk’ulb’al chixjunil li k’a’ru wan re a’an.

Lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’ nokoxk’e chi wulak jo’ a’an ut chixk’ulb’al chixjunil li k’a’ru wan re a’an. Li yaal a’an naru naxwaklesi xch’ooleb’ li kok’al li nakatzoleb’ chixyu’aminkil li evangelio chi anchal xch’ooleb’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ilomaq Romanos 8:16–18. K’a’ru naqatzol sa’eb’ li raqal a’an chirix aniho laa’o ut ani naru nokowulak chi wank? Ch’olob’ chiruheb’ li kok’al naq li “eechanink” sa’ li raqal a’in naraj naxye naq jun alalb’ej naxk’ul li k’a’ru wan reheb’ lix na’ xyuwa’. Tz’iib’a chiru li pizarron K’a’ru tento taqab’aanu re reechaninkil chixjunil li k’a’ru wan re li qaChoxahil Yuwa’? Re xsik’b’al xsumenkil, b’ichahomaq jun li b’ich chirix li ab’ink chiru li Dios, maare “Tintaaqe li kixk’uub’ choq’ we” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 86–87). K’a’ chik ru lix sumenkileb’ naru neke’xk’oxla li kok’al?

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’oxla jun li rey li naraj naq eb’ lix kok’al ut lix rab’in te’jolominq sa’ li rawa’b’ejihom sa’ junaq kutan. Ch’olob’ naq li qaChoxahil Yuwa’ chanchan jun li rey, ut naq laa’o tz’aqal ralal ut xrab’in. Naru taawotz li esil chirix li rey Luis XVI re Francia, li natawman sa’ li raatin li Hermana Elaine S. Dalton, “Recuerden quienes son!” (Liahona, mayo 2010, 121). K’a’ut naq aajel ru xjultikankil naq laa’o ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’, ut kooyo’la re naq toowanq jo’ chanru a’an? Chan ru naq li na’leb’ a’an naxjal li naqasik’ ru xb’aanunkil arin sa’ ruchich’och’?

Romanos 10:17

Li paab’aal nachal sa’ xk’ab’a’ li raatin li Dios.

Eb’ li kok’al wan naab’al lix hoonaleb’ re rab’inkil li raatin li Dios. Tenq’aheb’ chixk’eeb’al reetal chan ru naq rab’inkil li raatin li Dios naru naxkawob’resi lix paab’aaleb’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Tz’iib’a chiru li pizarron li ch’ol aatin a’in: nachalk sa’ xk’ab’a’ li , ut sa’ xk’ab’a’ li li . Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xnujob’resiheb’ li yamyo chirix naq te’ril Romanos 10:17. Aatinan chirix junaq hoonal b’ar wi’ ani xk’ut junaq li yaal re li evangelio li xtenq’ank re chixkawob’resinkil laa paab’aal—maare naru nakawotz jun li raqal jwal nawulak chawu sa’ li loq’laj hu malaj junaq ch’ol aatin re li jolomil ch’utub’aj-ib’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz lix numsihomeb’.

• K’e re jun li ch’ina al jun xjalam-uuch li Kolonel naq yoo chixk’irtesinkil jun kristiaan, ut ye re naq ink’a’ tixkanab’ lix komoneb’ li kok’al chirilb’al. Patz’ re li ch’ina al naq tixk’e xtenq’ankileb’ lix komoneb’ li kok’al re te’xq’ehi k’a’ru naxk’ut li jalam-uuch. Chan ru naru naqatenq’aheb’ li qas qiitz’in chi tzolok chirix li Kolonel re naq te’paab’anq re?

Romanos 14:10, 13

“K’a’ naq nakaraq aatin sa’ xb’een aawas aawiitz’in?”

Naq eb’ li kok’al te’xjunaji rib’ rik’ineb’ kristiaan li jalan li neke’xsik’ ru rik’in li reheb’ a’an, naru naq te’reek’a ratawal raqok aatin chirixeb’. K’e reetal chan raj ru naq li na’leb’ kixk’e laj Pablo reheb’ laj Romano naru tixtenq’aheb’ re naq ink’a’ te’xb’aanu.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ re jun li ch’ina al naq taaril Romanos 14:10, 13 Patz’ reheb’ xkomoneb’ li kok’al naq te’rajla jarub’ sut kiroksi laj Pablo aatin li naraj naxye raqok aatin. K’a’ru naraj naxye raqok aatin chirix jun kristiaan? K’a’ut naq ink’a’ tooraqoq aatin chirixeb’ li qas qiitz’in?

• K’ut jun xjalam-uuch jun kristiaan, ut patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru naqanaw chirix li kristiaan a’an ka’ajwi’ rik’in rilb’al li jalam-uuch. K’a’ru li ink’a’ naqanaw chirix li kristiaan a’an? K’a’ut naq li Qaawa’ a’an tz’aqal li jwal chaab’il aj raqol aatin chirix li kristiaan a’an? (chi’ilmanq 1 Samuel 16:7).

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xsik’ ru jun li ch’ina k’anjel xe’xb’aanu sa’ li tzoleb’aal ut te’xb’aanu ajwi’ rik’ineb’ lix junkab’al. Ye reheb’ naq sa’ li xamaan chal re naru te’xwotz li k’a’ru xe’xb’aanu.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

K’eheb’ xhoonal li kok’al chireek’asinkil rib’. Wan naq ch’a’aj chiruheb’ li kok’al chunlaak ut ab’ink chiru k’iila hoonal. Chi jo’q’ehaq, ye reheb’ li kok’al naq te’xaqliiq chiru junpaat, malaj naq te’chunlaaq chi ch’och’.