Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
ʻAho 7–13 ʻo Sepitemá. 3 Nīfai 1–7: “Hanga Hake Ho Matá Pea Fiefia”


“ʻAho 7–13 ʻo Sepitemá. 3 Nīfai 1–7: ‘Hanga Hake Ho Matá Pea Fiefia,’” Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Tohi ‘a Molomoná 2020 (2020)

“ʻAho 7–13 ʻo Sepitemá. 3 Nīfai 1–7,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2020

ʻĪmisi
Naʻe siotonu e kakai Nīfaí ʻi he ʻaho naʻe ʻikai toe poʻuli

ʻAho ʻe Taha, Pō ʻe Taha, mo e ʻAho ʻe Taha, tā ʻe Jorge Cocco

ʻAho 7–13 ʻo Sepitemá

3 Nīfai 1–7

“Hanga Hake Ho Matá Pea Fiefia”

ʻE lava ke ueʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke tokanga taha ʻi he kalasí ki ha ngaahi tefitoʻi moʻoni pau mei he 3 Nīfai 1–7. Mahalo ko e ngaahi tefitoʻi moʻoni ia te nau tāpuekina ha taha ʻoku faingataʻaʻia.

Lekooti ʻa e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Ke tokoniʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ako ʻi ʻapí, kole ange ke nau hiki ʻi ha laʻipepa ha ngaahi moʻoni ne nau maʻu ʻi he 3 Nīfai 1–7 pea mo e fakamoʻoni fakafolofola ki he ngaahi moʻoni ko iá. Faʻo ʻa e ngaahi laʻipepá ʻi ha faʻoʻanga meʻa, pea toho mei ai ha niʻihi ke aleaʻi fakakalasi. Ko e taimi ʻoku vahevahe ai ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí, fakakaukauʻi pe ʻoku ʻi ai ha ngaahi fakakaukau ʻoku fekauʻaki ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení te nau lava ke fakaloloto ʻa e fealēleaʻakí mo fakakau mai e toenga ʻo e kau mēmipa ʻo e kalasí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

3 Nīfai 1–7

ʻOku fie maʻu e ngāue ʻosikiavelengá ʻi he ngāue ʻo e uluí.

  • ‘Oku fakamatalaʻi ʻe he 3 Nīfai 1–7 ha kakai ne nau ului kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí pea mo ha niʻihi naʻe ʻikai. Te mou lava ʻo ʻai ha saati ʻi he palakipoé, ke tokoni ke fakapapauʻi hoʻo kalasí ʻa e meʻa naʻá ne fakafaikehekeheʻi ʻa e ngaahi kulupu ko ʻení, pea ʻuluʻi tohi ʻaki ʻeni: Tui mo e ngaahi tōʻonga ʻoku nau fakavaivaiʻi ʻa e uluí mo e Tui mo e ngaahi tōʻonga ʻokú ne fakamālohia ʻa e uluí. Vahevahe ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ko ʻení ʻi he kau mēmipa ʻo e kalasí, pea fakaafeʻi kinautolu ke nau fakafonu e sātí ʻaki e meʻa ʻoku nau maʻú (ʻoku ʻoatu ha ngaahi sīpinga ki he fakamoʻoni fakafolofola ʻuluakí).

    Te tau lava fēfē ke pukepuke ke mālohi ʻetau uluí neongo ʻa e fakafepakí?

  • Mahalo naʻa mahuʻingaʻia hoʻo kalasí ke muimuiʻi e founga ke fakamālohia ai e meʻa ʻoku ui ʻe he 3 Nīfai 1:27–30 “ko e toʻu tangata kei tupu haké.” Te ke ala kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau kumi e ngaahi ʻuhinga ʻi he ngaahi veesi ko ʻení naʻe ʻikai ke lava ai ʻe he toʻu tangata kei talavou ʻo e kakai Nīfaí mo e kakai Leimaná ke tekeʻi e faiangahala naʻe ʻiate kinautolú. ʻE lava ke fakaiku ʻeni ki ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo ha niʻihi ʻo e ngaahi pole ʻoku fehangahangai he ʻahó ni mo e toʻu tangata kei tupu haké pea mo e ngaahi founga lelei taha ke tokoniʻi ai kinautolu ke nau fakatupulaki ha tui kia Kalaisí. ʻOku maʻu ha ngaahi fokotuʻu ʻe niʻihi ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé.”

3 Nīfai 1:4–21; 5:1–3

ʻE fakahoko ʻe he ʻEikí ʻEne ngaahi folofola kotoa pē.

  • ʻE lava ʻe hano lau e ngaahi fakamatala ʻi he 3 Nīfai 1:4–21 mo e 5:1–3 ke fakamālohia e tui ʻa e kau mēmipa hoʻo kalasí ki he ngaahi talaʻofa ʻa e ʻEikí. Mahalo naʻa lava ke lau fakataha ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e 3 Nīfai 1:4–7 pea hiki ʻi he palakipoé pe te nau ongoʻi fēfē kapau ko e kakai tui kinautolu ʻoku fakamatalaʻi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Te nau toe lava foki ke fakakaukau ki ha ngaahi tuʻunga meimei tatau ʻoku tau fehangahangai mo ia he kuonga ní. Ko e hā ʻoku tau ako mei he 3 Nīfai 1:8–21 mo e 5:1–3 fekauʻaki mo e ʻEikí pea mo ʻEne ngaahi talaʻofá? Te mou lava ʻo fakamanatu ha himi fekauʻaki mo e falala ki he ʻOtuá, ke fakalahi e fealēleaʻakí, hangē “Ko e Tui Mateakí” (Ngaahi Himi, fika 62). ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia naʻe iku lelei ai ʻenau tui mo e falala ki he ʻOtuá, neongo e fakafepakí.

3 Nīfai 1:4–15; 5:12–26; 6:10–15; 7:15–26

Ko e kau ākonga kitautolu ʻa Sīsū Kalaisi.

  • Naʻe pehē ʻe Molomona, “Vakai, ko ha ākonga au ʻa Sīsū Kalaisi” (3 Nīfai 5:13). Te ke ala fakaafeʻi ha kau mēmipa ʻo e kalasí ke mou fakatotolo ʻi he 3 Nīfai 1:4–15; 5:12–26; 6:10–15; pea mo e 7:15–26, ʻo kumi e ngaahi lelei, tui, mo e ngaahi tōʻonga ʻa e kau ākonga ʻa Kalaisí. Fakakaukau ke ke tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukauloto ai mo hiki ha faʻahinga meʻa te nau lava ʻo fai ke hoko ai ko ha kau ākonga lelei ange ʻa Sīsū Kalaisi.

3 Nīfai 2:11–12; 3:12–26; 5:24–26

Ko e taimi ʻoku fakataha ai ʻa e kakai māʻoniʻoní, ʻe lava ke fakamālohia mo maluʻi kinautolu ʻe he ʻEikí.

  • Ko ha konga ʻo e ʻuhinga ne lava ai ʻe he kakai Nīfaí ʻo ikunaʻi ʻa e kau kaihaʻa ʻa Katianetoní ko ʻenau kau fakataha mo e kakai Leimana naʻe uluí mo muimui ʻi he fakahinohino fakalaumālie ʻa Leikoneose ke “nau fakataha” ki Seilahemalá (3 Nīfai 3:22). Ko e hā ha ngaahi lēsoni ʻi heni maʻá e kau mēmipa hoʻo kalasí? Te ke lava ʻo kole ange ke nau vahevahe ha ngaahi aʻusia ki ha taimi naʻe fakamālohia ai kinautolu ʻe he kakai māʻoniʻoni naʻa nau feohi. Hili ia peá ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe fakamanatu ʻa e 3 Nīfai 3:12–26, ʻo kumi e ngaahi ʻuhinga naʻe fakatahataha ai ʻa e kakai Nīfaí pea mo e ngaahi tāpuaki naʻa nau aʻusiá. ʻOku tau aʻusia fēfē e ngaahi aʻusia tatau ko ʻení ʻi he taimi ʻoku tau fakataha ai mo e kau mēmipa hotau ngaahi fāmilí pe ngaahi koló mo e ngaahi uōtí? Ko e hā mo ha toe meʻa te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e fakatahatahá mei he 3 Nīfai 5:24–26?

  • ʻE lava ke hoko hano lau e 3 Nīfai 3 ko ha faingamālie ke tokoniʻi ai e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakatokangaʻi ʻa e toe lahi ange hotau mālohí ʻi he taimi ʻoku tau fakatahataha ai ʻi he māʻoniʻoní. Mahalo te ke lava ʻo fakakaukau ki ha lēsoni fakataumuʻa ʻoku fakahaaʻi ai ha fakaʻau ʻa ha faʻahinga meʻa ʻoku vaivai ʻo mālohi ange ʻi he taimi ʻoku fakatahaʻi ai mo ha ngaahi meʻa kehé. Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukauloto naʻe kole ange ke nau fakalotoʻi ʻa e kakai Nīfaí fekauʻaki mo e ngaahi lelei ʻo e tānaki fakatahatahá, hangē ko hono fakamatalaʻi ʻi he veesi 12–26. Mahalo te nau lava ʻo ngāue fakakulupu ke aleaʻi e founga ke fai ai ʻení, ʻo fakatefito ʻi he meʻa naʻa nau lau ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Tuku ange ke nau vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú. Hili ia pea mou toki aleaʻi fakakalasi ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: Ko e hā ha ngaahi palopalema ʻoku tau fehangahangai mo ia ʻe lava ke fakatatau ki he kau kaihaʻa ʻa Katianetoní? Te tau lava fēfē ke ʻai hotau ngaahi ʻapí mo hotau uōtí ko ha feituʻu ʻo e hūfangaʻanga?

3 Nīfai 11:1–13

ʻOku ʻikai fie maʻu ke tau manavahē ʻia Sētane.

  • Ko e tohi ko ia naʻe fai ʻe Kitianehai, ko e taki ʻo e kau kaihaʻa ʻa Katianitoní, ko ha feinga ia ke fakamanamanaʻi mo kākaaʻi ʻa e kakai Nīfaí. Mahalo naʻa lava ke toe vakaiʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa ʻene ngaahi lea ʻoku ʻi he 3 Nīfai 3:2–10 pea fakafehoanaki kinautolu ki he ngaahi founga ʻe ala feinga ʻa Sētane ke ne kākaaʻi ʻaki kitautolu he ʻaho ní. Ko e hā e meʻa ʻoku tau ako mei he meʻa naʻe fai ʻe Leikoneosé, ko e tuʻi fakamaau ʻo e kakai Nīfaí?

ʻĪmisi
learning icon

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Koeʻuhí ke ueʻi e kau mēmipa hoʻo kalasí ke nau lau ʻa e 3 Nīfai 8–11 ki he kalasi ʻi he uike kahaʻú, talaange ʻoku ʻi he 3 Nīfai 11 ʻa e “meʻa fungani taha” ‘o e Tohi ʻa Molomoná—ʻi he ngāue fakataautaha ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he lotolotonga ʻo e kakai Nīfaí (vakai, Talateu ki he Tohi ʻa Molomoná).

ʻĪmisi
fakaʻilonga maʻuʻanga tokoni

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Ko e tokoni ʻi hono langa hake ʻo e tuí ʻi he toʻu tangata kei tupu haké.

Naʻe fokotuʻu ʻe ʻEletā Vāleli V. Kōtoni ʻo e Kau Fitungofulú ha founga ʻe tolu ke tokoniʻi ʻaki e toʻu tangata kei tupu haké ke nau tuʻu maʻu ʻi he ongoongoleleí:

  1. “Faivelengá mo e Tokanga Lahi Ange ʻi ʻApi. … ʻOku mātuʻaki mahuʻinga ʻa e akoʻi mālohí ki hono paotoloaki ʻo e ongoongoleleí ʻi hotau ngaahi fāmilí, pea ʻe fie maʻu ki ai e faivelengá mo e ngāué. Kuo fakaafeʻi tā-tuʻo-lahi kitautolu ke tau anga ʻaki e ako fakaʻaho fakafāmili mo fakafoʻituitui e folofolá. ʻOku fai tāpuekina ʻi he ʻaho takitaha ʻa e ngaahi fāmili lahi ʻoku nau fai e ngaahi meʻa ko ʻení, ʻaki ha uouangataha lahi ange pea mo ha fetuʻutaki vāofi ange mo e ʻEikí.”

  2. “Tā Sīpinga Lelei ʻi ʻApí. … ʻOku ʻikai feʻunga ke lea pē ki heʻetau fānaú ʻo fekauʻaki mo hono mahuʻinga ʻo e mali temipalé, ʻaukaí, mo hono tauhi ʻo e Sāpaté ke māʻoniʻoní. Kuo pau ke nau sio ʻoku tau tuku ha taimi ke toutou ʻalu ai ki he temipalé. ʻOku fie maʻu ke nau mamata ki heʻetau tukupā ke ʻaukai maʻu pē mo tauhi kakato e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní.”

  3. “Ngaahi Talatukufakaholó. … ʻOku tau fie maʻu ke fakaʻehiʻehi e fāmilí mei ha faʻahinga talatukufakaholo te ne taʻofi kitautolu mei hono tauhi e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoní, pe ko hono fai ʻo e ako folofolá mo e lotu fakaʻaho ʻi ʻapí. ʻE fie maʻu ke tau mātuʻaki tokanga ke taʻofi e ponokalafí mo e ngaahi ivi tākiekina kehe ʻo e koví. ʻE fie maʻu ke tau fakaʻaongaʻi e folofolá mo e leʻo ʻo ʻetau kau palōfita ʻi onopōní ke fakafepakiʻi e ngaahi talatukufakaholo hotau māmaní he kuongá ni, pea ke akoʻi ki heʻetau fānaú honau tuʻunga fakalangí, ʻenau taumuʻa he moʻuí, mo e misiona fakalangi ʻo Sīsū Kalaisí” (“Ko e Lea Fakafonua ʻo e Ongoongoleleí,” Ensign pe Liahona, Mē 2017, 56–57; ko e toki tānaki atu hono fakamamafaʻí).

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fakakau ʻa kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá. ʻOku fie maʻu ʻi he taimi ʻe niʻihi ke fakakau ʻa e kau mēmipa ʻoku faingataʻaʻiá ke nau ongoʻi ʻoku ʻofaʻi kinautolu. Fakakaukau ke ke kole ange ke nau fakahoko ha konga ʻi ha lēsoni ʻe fakahoko pe fakapapauʻi ʻoku ʻi ai ha meʻalele ke nau ō ai ki he lotú. ʻOua naʻá ke foʻi kapau ʻe ʻikai ke nau liliu hoʻo ʻuluaki feingá. (Vakai, Faiako ʻi he Founga ‘a e Fakamo‘uí, 8–9.)

Paaki