Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
ʻAho 14–20 ʻo Sepitemá. 3 Nīfai 8–11: “Tuʻu Hake Pea ʻUnuʻunu Mai Kiate Au.”


“ʻAho 14–20 ʻo Sepitemá. 3 Nīfai 8–11: ‘Tuʻu Hake Pea ʻUnuʻunu Mai Kiate Au,’” Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Tohi ‘a Molomoná 2020 (2020)

“ʻAho 14–20 ʻo Sepitemá. 3 Nīfai 8–11,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2020

ʻĪmisi
Ko e hā ʻa Sīsū ki he Kakai Nīfaí

Ko Au ko e Maama ʻo Māmani, tā ʻe James Fullmer

ʻAho 14–20 ʻo Sepitemá

3 Nīfai 8–11

“Tuʻu Hake Pea ʻUnuʻunu Mai Kiate Au.”

ʻE ala ueʻi ʻe haʻo vakai ki he ngaahi ongo naʻá ke lekooti ʻi he lolotonga hoʻo ako fakafoʻituituí ʻa e 3 Nīfai 8–11, ha ngaahi fakakaukau fakafaiako. ʻE lava ke ʻoatu ʻe he ngaahi fokotuʻu ʻi laló ha ngaahi toe fakakaukau.

Lekooti ʻa e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Taimi ʻe niʻihi ʻe fie vahevahe ʻa e kakaí, kapau te ke fehuʻi ange ha faʻahinga meʻa pau. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha meʻa mei he 3 Nīfai 8–11 naʻá ne akoʻi ange kiate kinautolu fekauʻaki mo e ʻulungaanga ʻo Sīsū Kalaisí. Te ke lava ke fai ange ʻa e fakaafe ko ʻení ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi kimuʻa koeʻuhí ke nau omi mateuteu ke vahevahe.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

3 Nīfai 8–10

Kapau te tau fakatomala, ʻe tānaki, maluʻi, pea fakamoʻui kitautolu ʻe he Fakamoʻuí.

  • ʻOku ʻi he ngaahi vahé ni ha ngaahi fakamatala ʻo ha fakaʻauha mo ha maumauʻi, ka ʻoku nau toe akoʻi foki ha ngaahi lēsoni fakalaumālie ʻe lava ʻo tokoni ke tau omi ai ʻo ofi ange kia Sīsū Kalaisi. Te ke ala vahevahe ʻa e kalasí ki ha kulupu ʻe tolu pea vahe ki he kulupu takitaha ha vahe ʻe taha mei he 3 Nīfai 8–10, ʻo nau kumi e ngaahi foʻi lea pe ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi e meʻa naʻe ako pe aʻusia ʻe he kakaí. ʻE lava leva ʻe ha taha mei he ngaahi kulupú takitaha ʻo vahevahe mo e toenga ʻo e kalasí ʻa e meʻa naʻe ʻilo ʻe heʻenau kulupú. Poupouʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakamatalaʻi pe ʻe tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he ngaahi lēsoni fakalaumālié ni ke tau omi ʻo ofi ange ki he Fakamoʻuí.

  • Ko ha pōpoaki mahuʻinga ʻi he ngaahi vahe ko ʻení ko e tokoni mai ʻa e Fakamoʻuí kiate kitautolu ʻi he ʻofa mo e ʻaloʻofa ʻi he lolotonga hotau ngaahi ʻahiʻahi faingataʻa tahá. Te ke ala fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukau ki ha taha ʻoku nau ʻiloʻi ka ʻokú ne lolotonga tofanga ʻi ha taimi faingataʻa pea nau fakatotoloʻi e folofola ʻa e Fakamoʻuí ʻi he 3 Nīfai 9:13–22 mo e 10:1–10 ke ‘ilo ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻe ala tokoni ki he taha ko iá. Mahalo naʻa lava ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke vahevahe ha ngaahi aʻusia fakataautaha ne nau ongoʻi ai e tokoni ange ʻa e Fakamoʻuí kiate kinautolú.

3 Nīfai 9:19–22

ʻOku fie maʻu ʻe he ʻEikí ʻa “e loto mafesifesi mo e laumālie fakatomala.”

  • Kimuʻa pea hāʻele mai e Fakamoʻuí, naʻe tauhi ʻe he kau tui faivelenga ʻi he fonua ʻo e talaʻofá e fono ʻa Mōsesé, ʻa ia naʻe kau ai hono feilaulau ʻaki ʻo e fanga monumanú. Te mou lava ʻo vakaiʻi nounou e Mōsese 5:5–8 ke tokoni ke mahino lelei ange ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e fonó ni. Ko e hā naʻe fekauʻi ai e kakai ʻo e ʻOtuá ke nau feilaulau ʻaki e fanga monumanú ʻi he kuonga muʻá? Ko e hā ha fekau foʻou naʻe foaki ʻe he Fakamoʻuí ʻi he 3 Nīfai 9:20, pea ʻokú ne fakahinohinoʻi fēfē kitautolu kiate Ia mo ʻEne feilaulaú? ʻE lava ʻo tokoni e fakamatala fekauʻaki mo e fono ʻo e feilaulaú ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Makehé.”

  • Te ke tokoniʻi fēfē ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke mahino kiate kinautolu e ʻuhinga ke maʻu ha loto mafesifesi mo ha laumālie fakatomalá? Mahalo naʻa lava ke ke kamata ʻaki haʻo hiki ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi foʻi lea mafesifesi, fakatomala, mo e feilaulau. Hili ia peá ke kole leva ke tā ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi fakatātā ʻoku nau fakafofongaʻi e ʻuhinga ʻo e ngaahi foʻi lea ko ʻení pe hiki ha ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻoku nau ʻuhinga tatau. ʻI hono vahevahe ko ia ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻenau ngaahi fakatātaá, ngaahi foʻi leá, pe ngaahi kupuʻi leá, ʻe lava pē ke nau aleaʻi pe ʻoku fekauʻaki fēfē ʻeni mo e meʻa ʻoku kole mai ʻe he Fakamoʻuí ʻi he 3 Nīfai 9:19–22. ʻE lava ke tokoni foki e lea naʻe fai ʻe ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Makehé.”

3 Nīfai 11:1–17

Ko Sīsū Kalaisi ʻa e Maama ʻo Māmaní.

  • Ko e ngaahi meʻa ʻoku fakamatalaʻi ʻi he 3 Nīfai 11:1–17 ʻoku nau kau ʻi he ngaahi meʻa toputapu taha ʻi he Tohi ʻa Molomoná. Fakakaukau ke ke ʻoange ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi miniti siʻi ke nau lau fakalongolongo ai e ngaahi veesi ko ʻení. Mahalo te ke ala hiki ha ngaahi fehuʻi siʻi ʻi he palakipoé ke nau fakakaukauloto ki ai he lolotonga ʻenau lau iá hangē ko ʻení: Naʻá ke mei ongoʻi fēfē kapau naʻá ke ʻi he kakai ko ʻení? Ko e hā e meʻa ʻokú ke ongoʻi fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení? Ko e hā ʻokú ke ako mei he sīpinga ʻa Sīsuú? pe Ko e hā ha ngaahi aʻusia kuó ne ʻoatu kiate koe ha fakamoʻoni ko Sīsū Kalaisi ho Fakamoʻuí? Te ke lava ʻo tuku ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha niʻihi ʻo ʻenau ngaahi fakakaukaú pe ngaahi ongó.

    ʻĪmisi
    Ko hono fakaʻaliʻali ʻe Sīsū ʻa e ngaahi matakafo ʻi Hono ongo nimá ki he kakai Nīfaí

    Fakalautelau, tā ‘e Walter Rane

3 Nīfai 11:10–41

Naʻe fokotuʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻEne tokāteliné mo Hono Siasí.

  • ‘E ala tokoni ke fakatokangaʻi ʻa e ngaahi ʻuluaki meʻa naʻe fili ʻe he Fakamoʻuí ke folofola ʻaki mo fakahoko ʻi he taimi naʻá Ne hā ai ʻi he fonua ko Mahú. Mahalo naʻa lava ke fakaʻilongaʻi pe hiki ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi moʻoni ne nau maʻu mei he ngaahi folofola mo e ngaahi tōʻonga ʻa e Fakamoʻuí ʻi he 3 Nīfai 11:10–41. Fakaafeʻi ke nau vahevahe e meʻa naʻa nau maʻú. Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení? Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo Hono Siasí?

  • Koeʻuhí ke fakangata e ngaahi fakakikihi ʻi he kakaí fekauʻaki mo e papitaisó, ne fakahā ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi moʻoni mahuʻinga fekauʻaki mo e ouau ko ʻení ʻi he 3 Nīfai 11. Te ke lava ʻo hiki ʻa e ngaahi veesi ko ʻení ʻi he palakipoé ke tokoni ke ʻilo ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení: 21–25, 26–27, 33–34. Fakaafeʻi ʻa e mēmipa takitaha ʻo e kalasí ke nau fili ha foʻi veesi ʻe taha pe ua pea vahevahe ha foʻi moʻoni ʻokú ne akoʻi fekauʻaki mo e papitaisó.

ʻĪmisi
learning icon

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Mahalo naʻa fie ʻilo hoʻo kalasí naʻe faitokonia lahi fau ʻe he ʻaʻahi ʻa e Fakamoʻuí ki he kakai Nīfaí mo e kakai Leimaná pea iku nofo melino ai ʻa e ongo kakai fekeʻikeʻí ni ʻi he taʻu hokohoko ʻe 200 (vakai, 4 Nīfai 1). ʻE ala ueʻi ʻe he meʻá ni ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau ako e 3 Nīfai 12–16 ke nau ʻilo ai e meʻa naʻe akoʻi ange ʻe he Fakamoʻuí ki he kakaí ʻo fakaiku ai ke nau fakahoko ha faʻahinga liliu lahi pehē fau.

ʻĪmisi
fakaʻilonga maʻuʻanga tokoni

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Ko e fono ʻo e feilaulaú.

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni M. Lāsolo Pālati ha founga ʻe taha ʻoku tau moʻui ʻaki ai e fono ʻo e feilaulaú ʻi he ʻaho ní:

[“Hili e feilaulau aofangatuku ʻa e Fakamoʻuí, naʻe fai ha liliu ʻe ua ʻi he fakahoko ʻo e [fono ʻo e feialulaú]. ‘Uluakí, naʻe fetongi ʻe he ouau ʻo e sākalamēnití ʻa e ouau ʻo e feilaulaú; pea uá, naʻe hiki ʻe he liliu ko ʻení ʻa e tokanga ki he feilaulaú mei he monumanú ki he tangatá tonu pē. Ko hono moʻoní, naʻe liliu ʻa e feilaulaú mei he meʻa ʻoku feilaulau ʻakí ki he taha ʻoku fai feilaulaú.

“… Naʻe ʻikai toe fie maʻu ʻe he ʻEikí ʻa ʻetau fanga monumanú pe kēlení, ka ʻokú ne fie maʻu kitautolu he taimí ni ke tau tukuange ʻa e meʻa kotoa ʻoku ʻikai fakaʻotua. …

“… Ko e taimi ʻoku tau ikunaʻi ai ʻetau ngaahi holi siokitá kae fakamuʻomuʻa ʻa e ʻOtuá ʻi heʻetau moʻuí pea fuakava ke tauhi kiate Ia neongo pe ko e hā e lahi ʻo ʻetau feingá, ʻoku tau toki moʻui ʻaki ai e fono ʻo e feilaulaú”] (“The Law of Sacrifice,” Ensign, Oct. 1998, 10).

Naʻe pehē ʻe ʻEletā Niila A. Mekisuele ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá: “Naʻe ʻikai ʻaupito ko e hili ʻo e monumanú ki he funga ʻōlitá ko e feilaulau moʻoní ia mo fakatāutahá. Ka, ko e loto fiemālie ke ʻai ʻa e monumanú ʻiate kitautolu ki he funga ʻōlitá pea tuku ai ke vela ʻo ʻosi!“ (“Deny Yourselves of All Ungodliness,” Ensign, May 1995, 68).

[Ha] loto mafesifesi mo [ha] laumālie fakatomala

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni hono ʻuhinga ke maʻu ha loto mafesifesi mo ha laumālie fakatomalá ʻo pehē:

[“Te ke lava ʻo foaki ki he ʻEikí ʻa e meʻaʻofa ʻo e loto mafesifesi, pe fakatomalá, lotó mo ho laumālie fakatomala pe talangofuá. Ko hono moʻoní, ko e meʻaʻofa ia ʻoʻou—ʻo ho tuʻunga lolotongá pea mo e meʻa te ke aʻusiá.

“ʻOku ʻi ai nai ha meʻa ʻiate koe pe ʻi hoʻo moʻuí ʻoku taʻemaʻa pe taʻefeʻunga? ʻI he taimi ʻokú ke siʻaki ai iá, ʻoku hoko ia ko ha meʻaʻofa ki he Fakamoʻuí. ʻOku ʻi ai nai ha ʻulungaanga pe tuʻunga lelei ʻoku ʻikai ke ʻi hoʻo moʻuí? Ko e taimi ʻokú ke ohi ai pe ʻai ia ko ha konga ʻo ho ʻulungāngá, ko hoʻo foaki ia ha meʻaʻofa ki he ʻEikí”] (“When Thou Art Converted,” Ensign pe Liahona, May 2004, 12).

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Ngāue fakataha mo e kau mēmipa ʻo e fāmilí. “Ko e kakai ko ia ʻoku nau maʻu ha ivi tākiekina mālohi taha ʻi ha tahá—ʻo tatau pē he leleí pe koví—meimei ko kinautolu ia ʻi hono ʻapí. Koeʻuhí ko ʻapi ʻa e tefitoʻi feituʻu ʻoku moʻui ʻaki mo ako ai e ongoongoleleí, ʻe ola lelei ange hoʻo ngaahi feinga ke fakamālohia ha mēmipa ʻo e kalasí, ʻi he taimi ʻokú ke ngāue fakataha [ai] mo ha … mēmipa ʻo e fāmilí.” (Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí, 8–9).

Paaki