15–21 nō Tiurai

Te mau ’Ohipa 10–15

« Tupu atu ra ho’i te parau a te Atua, ’e ’ā’ano roa atu ra »

Hou a’e ’outou e tai’o ai i teie arata’ira’a e tauturu te tuatāpapara’a nā roto i te pure Te mau ’Ohipa 10–15 ia ’outou ’ia fāri’i i te mau mana’o nō ō mai i te Fatu ra. E mau tauturura’a noa teie mau mana’o i muri nei.

Pāpa’i i tō ’outou mau mana’o

Ani ’ia fa’a’ite mai i te mau mana’o

’A ani i te mau pīahi ’ia fa’a’ite mai i te tahi atu pīahi e pārahi ra i piha’i iho, i te hō’ē ’ā’amu misiōnare nō roto mai i Te mau ’Ohipa 10–15 tei ha’aputapū i tō rātou ’ā’au. ’A ani i te tahi mau pīahi ’ia fa’a’ite mai i tō rātou mau mana’o i te tā’āto’ara’a o te mau pīahi.

Ha’api’i i te ha’api’ira’a tumu

Te mau ’Ohipa 10 ; 11:1–18 ; 15:1–25

E ha’api’i mai te Metua i te Ao ra ia tātou reni i ni’a i te reni nā roto i te heheura’a.

• E mau mana’o hape paha tō te tahi mau pīahi nō ni’a i te huru ’o te fāri’ira’a i te heheura’a. E tauturuhia paha rātou nā roto i te tuatāpapara’a e nāhea te heheura’a i tae ai ia Petero ra ’e e nāhea e nehenehe ai ia rātou ’ia haere i mua ’e « ’eiaha roa e fē’a’a » (Te mau ’Ohipa 10:20), mai te mea e ’ere te heheura’a i te mea hope roa e ’aore rā i te mea māramarama roa. ’A feruri i te nīno’a i te hō’ē reni i ni’a i te ’iri pāpa’ira’a ’e ’ia pāpa’i i ni’a i te hō’ē hope’a ’o te reni E porohia te ’evanelia i te mau Edene. ’Ei piha ha’api’ira’a, ’a tai’o fa’ahou i Te mau ’Ohipa 10 ’e 11:1–18, ’a ’āmui atu i te tahi mau tāpa’o i ni’a i te reni ’o te fa’a’ite mai e nāhea tō te Fatu heheu-marū-noa-ra’a ia Petero ’e ’ua tae i te taime nō te poro i te ’evanelia i te mau Edene. ’Ei hi’ora’a, e ha’amata paha ïa ’outou ma te tāpa’o ’o tei pi’ihia « ’ua ’ite Koronelio i te hō’ē ’orama » (Te mau ’Ohipa 10:1–6) ’aore rā ’ia ha’amata ma te fa’auera’a a te Fa’aora i tāna mau pipi ’ia « ha’api’i i te mau fenua ato’a » i roto i te Mataio 28:19. E aha ïa tā tātou e nehenehe e ’apo mai i roto i te ’ohipa tei tupu i ni’a ia Petero ? E aha tā te mau ha’api’ira’a a Nephi nō ni’a i te heheura’a i roto i te 2 Nephi 28:30 ’e te mau ha’api’ira’a a Elder David A. Bednar ’e a Elder Dallin H. Oaks i roto i « Te tahi atu ā mau rāve’a tauturu » e ’āfa’i mai i roto i te tuatāpapara’a ?

• Nāhea e nehenehe ai ia ’outou ’ia tauturu i te mau pīahi ’ia feruri hōhonu atu ā e nāhea rātou e fāri’i ai i te heheura’a ? E nehenehe tā ’outou e tuatāpapa i te mau hi’ora’a i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a i reira tō te Fatu ha’api’ira’a i te ta’ata reni i ni’a i te reni. Ta’a ’ē noa atu i te ’ohipa i tupu ia Petero i roto i Te mau ’Ohipa 10, e nehenehe tā te mau pīahi e tai’o fa’ahou i te mau mea tei tupu ia Nephi (1 Nephi 18:1–3) ; Alama (Alama 7:8 ; 16:20) ; ’e Moromona (3 Nephi 28:17, 36–40). E aha te tahi atu mau hi’ora’a e nehenehe tā te mau pīahi e feruri nō te mau ta’ata tei fāri’i i te arata’ira’a vārua « te tahi vahi iti i ō nei, ’e mai reira ho’i ’ei ō te tahi vāhi iti » ? (2 Nephi 28:30). Nō te aha ho’i te Fatu e mā’iti ai i te tahi mau taime ’ia heheu mai i te mau mea mai te reira te huru ’eiaha rā i te hōro’ara’a mai ia tātou te mau pāhonora’a i te reira ihoa taime ? (’a hi’o PH&PF 50:40 ; 98:12). E tauturu paha teie fa’aaura’a : ’A feruri na ē e parau mai te tahi ta’ata ē e rave ’outou i te hō’ē piha ha’api’ira’a nō te nūmerara’a hou ’outou ’a ha’api’i ai i te nūmerara’a (algèbre) ’aore rā te nūmerara’a nā te ’aore (geometrie). Nāhea ïa outou i te pāhono ? Nāhea te reira e tū’ati ai i te hōho’a a te Fatu nō te heheura’a mai i te parau mau ?

• E mau uira’a ’aore rā e mau mana’ona’ora’a tō te mau melo i te tahi mau taime nō ni’a i te mau tauira’a i roto i te mau fa’aturera’a ’e te mau fa’anahora’a i roto i te ’Ēkālesia. E riro paha ’ei tauturura’a nō rātou ’ia tuatāpapa e nāhea te heheura’a nō te ’ōmuara’a i te porora’a i te ’evanelia i te mau Edene (’a hi’o Te mau ’Ohipa 10) i mono ai i te mau arata’ira’a mātāmua a te Fatu i tāna mau pipi (’a hi’o Mataio 10:1, 5-6). Nāhea e nehenehe ai i te mau pīahi ’ia pāhono atu i te tahi ta’ata i te tau o Petero ’o tei ’ore i fāri’i i te arata’ira’a a Petero nō te mea ’aita te reira i ’āfaro i te mau peu nā mua atu ? Nāhea e nehenehe ai i te heheura’a i roto i Te mau ’Ohipa 10 e tauturu ai ia tātou ’ia fa’aro’o i te heheura’a tāmau a te Fatu nā roto mai i tāna peropheta ?

• E mea ’ana’anatae paha ’ia tai’o ’āmui fa’ahou i te ’ohipa i tupu i rotopū i te mau ’āpōsetolo, mai tei fa’a’itehia mai i roto i Te mau ’Ohipa 15:1–22, ’e te rata tā rātou i pāpa’i atu i te feiā mo’a (’a hi’o i te mau ’īrava 23–29). E nehenehe tā ’outou e fa’a’ite i te video « Te ’āmuira’a i Ierusalema » (LDS.org). E aha te uira’a a te mau pipi ? Nāhea tō rātou ’imira’a i te hō’ē pāhonora’a ? E nehenehe te fa’ahitira’a parau a te peresideni Gordon B. Hinckley i roto i « Te tahi atu ā mau rāve’a tauturu » e ha’amāramarama atu ā e nāhea te Fatu e arata’i i tāna ’Ēkālesia nā roto i te heheura’a i te mau ’āpōsetolo ’e te mau peropheta.

Te mau ’Ohipa 10:9–48

« E’ita te Atua e ha’apa’o i te huru o te ta’ata ».

• E fana’o ānei tā ’outou mau pīahi i te tahi mea mai roto mai i te hō’ē tuatāpapara’a i ni’a i te aura’a « e’ita e ha’apa’o i te huru o te ta’ata » ? E nehenehe tā ’outou e ha’amata ma te ani i te mau pīahi ’ia tai’o i te mau pāpa’ira’a mo’a ’o te ha’api’i ē e’ita te Atua e ha’apa’o i te huru o te ta’ata, i roto i te Roma 2:1–11 ; 1 Nephi 17:34–40 ; 2 Nephi 26:32–33 ; Alama 5:33 ; Moroni 8:12 ; ’e Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 1:34–35. ’A ani i te mau pīahi ’ia pāpa’i i te mau aura’a nō te « ha’apa’o ’ore i te huru o te ta’ata », mai te au i tā rātou mau tai’ora’a, ’e ’ia fa’a’ite mai i te mea tā rātou i pāpa’i. E ti’a paha ia ’outou ’ia tauturu i te mau pīahi ’ia ’ite ē « te ha’apa’o ’ore i te huru o te ta’ata » e’ita ïa te Atua e ha’amaita’i-’aifāito-noa i te mau ta’ata ato’a noa atu e aha tā tātou mau ’ohipa. Tē hina’aro nei ’oia i te tā’āto’ara’a ’o tāna mau tamari’i ’ia fāri’i i tāna ’evanelia, ’ua fa’ahereherehia rā te ’īra’a o te mau ha’amaita’ira’a nō te mau ta’ata tei rave ’e tei ha’apa’o i te mau fafaura’a iāna. Nāhea te mau ’ohipa ’e te mau parau tumu i roto i Te mau ’Ohipa 10:34–48 e fa’a’ite ai ē e’ita te Atua e ha’apa’o i te huru o te ta’ata ? Nāhea te feiā parau-ti’a e « fāri’ihia ai » ’e e « ’itehia mai ai » e te Atua noa atu e’ita ’oia e ha’apa’o i te huru o te ta’ata ? (’a hi’o Te mau ’Ohipa 10:34–35 ; 1 Nephi 17:35).

Te mau ’Ohipa 12:1–17

E fa’atupu mai te mau pure a te feiā parau-ti’a i te mau temeio fa’ahiahia.

• E nehenehe te ’ā’amu nō tō Petero fa’aorara’ahia mai roto mai i te fare tāpe’ara’a i roto i Te mau ’Ohipa 12:1-17 e tauturu i te mau pīahi ’ia patu i tō rātou fa’aro’o i ni’a i te mana o te pure. Penei a’e e nehenehe te hō’ē pīahi e haere ineine mai nō te fa’a’ite i te hu’ahu’ara’a ’o teie ’ā’amu ’e tōna ’itera’a pāpū nō ni’a i te pure. ’Aore rā e nehenehe tā ’outou e ani i te hō’ē ’aore rā e rave rahi atu mau melo nō te pāroita ’aore rā ’āma’a nō te fa’a’ite mai i te mau ’ohipa i fāri’ihia ’e ’aore rā i ’ite-mata-hia e rātou nō ni’a i te pūai o te mau pure tāho’ē a te mau melo. E nehenehe ato’a tā ’outou e hīmene i te mau hīmene nō ni’a i te pure (mai teie « ’Ua pure ānei ’oe ? » Te mau Hīmene, nūmera 72) ’e ’ia tuatāpapa e aha tā te mau hīmene e ha’api’i ra nō ni’a i te mana o te pure.

Fa’aitoito i te ha’api’ira’a mai i te fare

’A ani i te mau pīahi ’ia feruri i te mau tumu e ’ore ai tātou i te tahi mau taime e fa’a’ite i te ’evanelia ia vetahi ’ē. ’A parau ē e nehenehe te tai’ora’a i Te mau ’Ohipa 16-21 e tauturu ia rātou ’ia upo’oti’a i ni’a i te mau fifi o tē tāpe’a nei ia rātou ’ia fa’a’ite i te ’evanelia.

Te tahi atu ā mau rāve’a tauturu

Te mau ’Ohipa 10–15

Fāri’ira’a i te heheura’a reni i ni’a i te reni.

Teie tā Elder David A. Bednar i parau nō ni’a i te huru ravera’a a te Fatu nō ni’a i te heheura’a : « E rave rahi ’o tātou ’o tē mana’o noa nei ē e fāri’i tātou i te hō’ē pāhonora’a ’aore rā i te hō’ē fa’a’itera’a i tā tātou mau pure ’e tā tātou mau tāparura’a tu’utu’u ’ore. ’E e mea pinepine tātou i te tia’i i taua huru pāhonora’a ra ’aore rā fa’a’itera’a ra ’ia tae ’oi’oi mai ’e i te reira ihoa taime. Nō reira, e au ra ē tē ti’aturi nei tātou ē e hōro’a ’oi’oi mai te Fatu ia tātou te hō’ē pāhonora’a rahi ’e te tā’āto’ara’a i te reira ihoa taime. Are’a rā, tē fa’a’ite mai nei te hōho’a tei fa’a’ite-tāmau-hia mai i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a ē e fāri’i tātou ’reni i ni’a i te reni, te a’o i ni’a i te a’o’, ’oia ho’i, e rave rahi mau pāhonora’a iti i roto i te roara’a o te hō’ē taime maoro. Te ’itera’a ’e te ta’ara’a i teie hōho’a ’o te hō’ē ïa tāviri faufa’a rahi nō te fāri’i i te fa’aurura’a ’e te tauturura’a a te Vārua Maita’i » (« Line upon Line, Precept upon Precept », New Era, Tetepa 2010, 3–4).

E tae pinepine mai te heheura’a a te ta’ata tāta’itahi i te pae hope’a nā roto i te tauto’ora’a tāmau.

’Ua hōro’a o Elder Dallin H. Oaks i teie mana’o tauturu : « E ti’a ia tātou ’ia tuatāpapa i te mau mea i roto i tō tātou ferurira’a, ma te fa’a’ohipara’a i te mau mana ferurira’a tā tō tātou Fatu i tu’u i roto ia tātou. I muri iho e ti’a ïa ia tātou ’ia pure ’ia arata’ihia tātou ’e ’ia ha’a ’ia fāri’i ana’e tātou i te pāhonora’a. Mai te mea e’ita tātou e fāri’i i te arata’ira’a, e ti’a ïa ia tātou ’ia rave mai te au i tō tātou pa’ari » (« Our Strengths Can Become Our Downfall », Ensign, ’Ātopa 1994, 13–14).

’Ua fa’a’ite mai te peresideni Gordon B. Hinckley i tōna hi’ora’a nō ni’a i te tāvinira’a i roto i te mau ’āpo’ora’a fa’atere a te ’Ēkālesia :

« I te ha’amatara’a i te feruria’a i ni’a i te mau ’ohipa, e riro te mau mana’o i te ta’a ’ē te tahi i te tahi. E ti’a ’ia ha’amana’o i te reira mau ta’a-’ē-ra’a mana’o. ’Ua rau te huru orara’a o teie mau ta’ata i muta’a ra. E mau ta’ata teie tē vai ra tō rātou iho mana’o […]

« … Nā roto i teie fa’anahora’a ’ia paraparau te mau ta’ata i tō rātou mana’o, ’ua riro ïa ’ei tīti’ara’a ’e ’ei mātutura’a i te mau ferurira’a ’e i te mau mana’o tumu. Terā rā, ’aita roa atu vau i ’ite i te hutihutira’a mana’o teimaha ’e ’aore rā, te mana’o ’ino’ino i rotopū i tō’u mau taea’e. ’Ua ’ite rā vau i te hō’ē mea nehenehe ’e te fa’ahiahia—te hō’ēra’a te mau hi’ora’a ta’a ’ē e tupu roa atu te au māite ’e te fāri’ira’a hope, i raro a’e i te fa’aurura’a arata’i a te Vārua Maita’i ’e i raro a’e i te mana o te heheura’a I reira ana’e e fa’a’ohipahia ai te fa’aotira’a. Tē fa’a’ite pāpū nei au, e ’o te reira ïa te hōho’a ’o te vārua nō te heheura’a tei fa’a’ite-pinepine-hia mai i roto i te arata’ira’a i teie ’ohipa a te Fatu » (« God Is at the Helm », Ensign, Mē 1994, 54, 59).

Ha’amaita’ira’a i tā tātou ha’api’ira’a

Ha’amata nā roto i te mau pāpa’ira’a mo’a. Hou a fāriu atu ai i te tahi atu mau rāve’a tauturu, ’a tuatāpapa mā’ite i te mau pāpa’ira’a mo’a tahito ’e te mea ’āpī. E fa’ati’a ïa te tutāpapara’a i te parau a te Atua nā roto i te pure i te Vārua ’ia tauturu ia ’outou ’ia turu’i atu i ni’a i te mea tā ’outou i tuatāpapa ’a ha’api’i ai ’outou (’a hi’o Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora 12).