Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
28 ʻOkatopá–3 Nōvemá. 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone: ‘Ke Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga’


“28 ʻOkatopá–3 Nōvemá. 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone: ‘Ke Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻoú 2019 (2019)

“28 ʻOkatopá–3 Nōvemá. 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2019

ʻĪmisi
three women standing outside the temple

28 ʻOkatopa–3 Nōvema

1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone

“Ke Ke ʻi he Kakai Tuí ko e Fakaʻilonga”

Lau ʻa e 1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; mo Filimone mo fakakaukau ki he kau mēmipa hoʻo kalasí. ʻE tokoni atu e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo te ke maʻú ke ke tataki e kau mēmipa ʻo e kalasí ki ha ngaahi potufolofola mahuʻinga mo fakaafea e Laumālié ki homou loki akó.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

ʻE ʻaonga ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fanongo ki he ngaahi lea takitaha fekauʻaki mo ʻenau ngaahi lavameʻá mo e ngaahi faingataʻaʻia he ako fakafoʻituitui mo fakafāmili e folofolá. ʻE lava ke kamata e kalasí ʻaki hano fakaafeʻi ha kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakamatala fekauʻaki mo e meʻa ʻoku lelei ʻi heʻenau ako folofolá.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

1 mo e 2 Tīmote; Taitusi

ʻI he mahino kiate kitautolu e tokāteline moʻoní ʻe lava leva ke tau fakaʻehiʻehi mei hono kākaaʻi kitautolú.

  • ʻOku moʻui e kau mēmipa hoʻo kalasí ʻi ha kuonga ʻoku lahi hono akoʻi ai ha ngaahi tokāteline loi. Naʻe moʻui foki ʻa Tīmote mo Taitusi ʻi ha taimi pehē, ko ia ʻe malava ke tokoni ki he kau mēmipa hoʻo kalasí ʻa e faleʻi ʻa Paula kiate kinauá. ʻOku maʻu ha niʻihi ʻo e ngaahi peesi ʻoku ʻi ai e faleʻi ʻa Paulá ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé.” ʻE lava ke ke vahe ange ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí ke nau lau ha taha ʻo e ongo potufolofola ko ʻení pea vahevahe e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e tokāteline moʻoní (vakai foki ki he ʻAlamā 31:5).

1 Tīmote 4:10–16

Kapau ʻoku tau “ʻi he kakai tuí ko [ha] fakaʻilonga,” te tau lava ʻo tataki e niʻihi kehé ki he Fakamoʻuí mo ʻEne ongoongoleleí.

  • ʻE malava pē ke taʻe fakatokangaʻi ʻe he kau mēmipa hoʻo kalasí e mālohi ʻo e sīpinga lelei ʻoku nau taá. Fakakaukau ke ke fakaafeʻi kinautolu ke nau talanoa fekauʻaki mo e founga kuo hoko ai e kakai ʻoku nau ʻiló, kau ai mo ha kaungākalasi, ko ha ngaahi sīpinga ʻo ha kau ākonga ʻa Kalaisi. ʻE lava ke tokoni ki he fealēleaʻakí hano lisi ʻi he palakipoé e ngaahi lea ʻi he veesi 12 ʻokú ne fakamatalaʻi e founga ʻoku totonu ke tau hoko ai ko ha sīpinga—lea, fepōtalanoaʻaki (ʻa ia ʻe lava foki ke ʻuhinga ki he ngāué pe ʻulungāngá), manavaʻofa, laumālie, tui, mo e loto maʻa. ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e founga te tau lava ai ʻo hoko ai ko ha ngaahi sīpinga ʻo e kakai tuí ʻi he ngaahi founga takitaha ko ʻení.

2 Tīmote 1

“He naʻe ʻikai foaki ʻe he ʻOtuá kiate kitautolu ʻa e laumālie ʻo e manavasiʻí; ka ko e mālohi, mo e ʻofa, mo e loto fakapotopoto.”

  • Naʻe fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa hoʻo kalasí ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uiké ni ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí, ke nau vakai ki he 2  Ki he faleʻi naʻe fai ʻe Paula kia Tīmote ke poupouʻi ia ʻi heʻene ngāué. Kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha faʻahinga fakakaukau pē ne nau maʻu, pe te ke tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ke nau kumi mo vahevahe ai ha niʻihi ʻo e ngaahi faleʻi ʻa Paulá (ʻoku ʻi ai ha ngaahi sīpinga lelei ʻi hevahe 1). ʻE lava foki ke nau vahevahe ha aʻusia naʻe tokoniʻi ai kinautolu ʻe he ʻOtuá ke ikunaʻi ʻenau ilifiá mo foaki ange e “laumālie ʻo e … mālohí, mo e ʻofá, mo e loto fakapotopotó” (2 Tīmote 1:7).

2 Tīmote 3

ʻE lava ke tokoni hono ako e folofolá ke tau ikunaʻi ai e ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí.

  • Hili e fakatokanga kia Tīmote fekauʻaki mo e “ngaahi kuonga fakatuʻutāmaki” ʻe hoko maí, naʻe fakamoʻoni ʻa Paula ki he mālohi mo e mahuʻinga ʻo e folofolá (vakai, 2 Tīmote 3:1, 14–17). Ke kamataʻi ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e folofolá ʻi he ngaahi taimi faingataʻá, ʻe lava ke ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe vakaiʻi e fakamatala ʻa Paula ki he fakatuʻutāmaki ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí ʻi he 2 Tīmote 3:1–7. ʻE lava ke nau fekumi mo vahevahe e ngaahi veesi folofola kuo tokoni ʻi hono maluʻi kinautolu mei he ngaahi fakatuʻutāmaki pehení (ʻoku lisi ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé”). Kuo maluʻi fēfē nai kitautolu ʻe heʻetau ako e folofolá mei he ngaahi fakatuʻutāmaki ʻi he māmani ʻo e ʻaho ní?

  • ʻE lava ke hoko hono ako e faleʻi ʻa Paula fekauʻaki mo e mālohi ʻo e folofolá ko ha faingamālie ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fepoupouʻaki ai ʻi heʻenau feinga ke ako e folofola ʻa e ʻOtuá. ʻE lava ke lau ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e 2 Tīmote 3:14–17 pea kumi e ngaahi tāpuaki mo e ngaahi maluʻi ʻoku tau maʻu mei hono ako e folofolá. Pea te nau vahevahe e ngaahi aʻusia ne fakahoko ai e ngaahi tāpuaki ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí koeʻuhí ko ʻenau ako e folofolá. Te ke lava foki ke tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki he meʻa ʻe lava ke nau fai ke nau maʻu ai ha ngaahi aʻusia ʻuhingamālie ange ʻi he folofolá, fakafoʻituitui mo fakafāmili fakatouʻosi.

Filimone

ʻOku fefakamolemoleʻaki e kau ākonga ʻa Kalaisí.

  • Kimuʻa pea fakahoko ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo e Tohi ʻa Filimoné, te ke ala kole ki ha mēmipa ʻo e kalasí ke ne vahevahe ha fakamatala ʻe niʻihi fekauʻaki mo Filimone mo ʻene tamaioʻeiki ko ʻOnesimosí (ʻoku ʻi ai ha fakamatala nounou ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Te ke ala vaeua hoʻo kalasí ki ha ongo kulupu ʻe ua pea ʻoange ki he kulupú takitaha ha taha ʻo e ongo fehuʻi ko ʻení: Ko e hā ha ngaahi meʻa faitatau ʻokú ke fakatokangá ʻi he meʻa naʻe loto fiemālie ʻa Paula ke fai maʻa ʻOnesimosí mo e meʻa naʻe finangalo e Fakamoʻuí ke fai maʻatautolú? Neongo naʻe ngali faingataʻa kia Filimone ke ne fakamolemoleʻi ʻene pōpula naʻe holá, ka ʻoku fakafaingofuaʻi fēfē nai ʻe he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻa e faʻa fakamolemolé? Hili hono vahevahe ʻe he ongo kulupú e meʻa ne nau akó, ʻe lava ke ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha potufolofola pe ngaahi aʻusia kuo tokoni ke mahino ange ai kiate kinautolu ʻa e faʻa fakamolemolé. ʻE ala tokoni e pōpoaki ʻa ʻEletā Kevin  R. Duncan ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ki he fealēleaʻaki ko ʻení.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akó

Poupouʻi e Akó ʻi ʻApi

Ke fakaʻai e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau lau e Tohi Hepeluú, ʻeke ange pe ʻoku nau ʻilo ha taha ʻokú ne ongoʻi ʻoku mamaʻo ʻa e ʻOtuá, taʻe fiefeohi, pe faingataʻa ke te fetuʻutaki mo Ia. Talaange te nau maʻu ha ngaahi veesi ʻi he Hepelū 1–6 ʻe lava ke nau vahevahe mo ha taha ke fakahaaʻi ʻoku manavaʻofa ʻa e ʻOtua ko e Tamaí mo Sīsū Kalaisi, ʻokú Na finangalo ke tokoniʻi kitautolu ʻi he taimi ʻoku tau faingataʻaʻia aí.

ʻĪmisi
resources icon

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

1 mo e 2 Tīmote; Taitusi; Filimone

Ko e faleʻi ʻa Paula fekauʻaki mo e tokāteline moʻoní.

Ko e ngaahi potu folofola ʻokú ne maluʻi kitautolu mei he ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí ʻoku fakamatalaʻi ʻi he 2 Tīmote 3:2.

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

ʻOfa kiate kinautolu pē

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Sione 15:12–13

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Manumanu

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:123

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Kau Polepole

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Mōsaia 2:24–25

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Laukau

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

ʻAlamā 5:27–28

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Kau Lea Kovi

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 63:64

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Talangataʻa ki he mātuʻá

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

ʻEfesō 6:1–3

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Taʻefakafetaʻi

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 78:19

Ngaahi fakatuʻutāmaki ʻo e Ngaahi ʻAho Fakaʻosí

Taʻemāʻoniʻoni

Ngaahi Folofola ʻOkú ne Maluʻi Kitautolú

Teutalōnome 7:6

ʻOku tokoni mai e faitoʻo faifakamoʻui ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí ke tau fakamolemoleʻi e niʻihi kehé.

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Kevin  R. Duncan:

“ʻOku ʻikai ke ʻi ai ha taha moʻui ʻe taʻehoko ki ai ha ngāue taʻetokanga, ʻulungaanga fakamamahi pe naʻa mo e tōʻonga faiangahala ʻa ha niʻihi kehe. Ko ha meʻa [ʻeni] ʻoku tau tōfuhia ai.

“Kae fakamālō kuo hanga ʻe he ʻOtuá ʻi Heʻene ʻofá mo e ʻaloʻofá ʻo teuteuʻi ha hala ke tau fou ai he ngaahi taimi faingataʻa ko ʻeni ʻo e moʻuí. Kuó Ne ʻomi ha founga ke hao kotoa ai ʻa kinautolu kuo uesia ʻe he ngāue kovi ʻa e niʻihi kehé. Kuó Ne akoʻi mai ʻe lava ke tau fakamolemoleʻi! …

“Ne tolounua hoku nimá lolotonga haʻaku monomono ha ʻā he ngaahi taʻu lahi kuohilí. Ne u feinga ke toʻo peá u fakakaukau kuo matoʻo kotoa ka tā naʻe ʻikai. Hili ha taimi, ne tupu e kilí ʻi ʻolunga he kiʻi mei ʻakaú, ʻo ake ai hoku foʻi tuhú. Naʻe fakatupuʻita pea mamahi he taimi ʻe niʻihi.

“Hili ha ngaahi taʻu mei ai ne u pehē ke u fai ha meʻa. Ne u vali e kiʻi pupulá ʻaki ha kilimi peá u haʻi. Ne u toutou fakahoko e foungá ni. Heʻikai ke mou lava ʻo mafakakaukaua ʻeku ʻohovalé ʻi heʻeku toʻo ʻa e haʻí he ʻaho ʻe taha, kuo ʻosi homo hake e kiʻi meʻi ʻakaú mei hoku tuhú.

“Ne hanga ʻe he kilimí ʻo fakamolū e kilí pea tupu ai e homo hake ʻa e meʻa kuó ne fakatupu e mamahí he ngaahi taʻu lahi. ʻI hono toʻo pē e meʻi ʻakaú, ne vave e moʻui e foʻi tuhú pea ʻi he ʻaho ní, ʻoku ʻikai toe ʻilonga ha lavea ia.

“ʻOku pehē pē e kei loto mamahi lahi ʻa e loto taʻefiefakamolemolé. Ko e taimi ʻoku tau ʻai ai e faitoʻo faifakamoʻui ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí, te Ne fakamolū hotau lotó mo tokoni ke tau liliu. Te Ne lava ʻo fakamoʻui ʻa e laumālie kuo kafó (vakai, Sēkope 2:8)” (“Ko e Faitoʻo Faifakamoʻui ʻo e Fakamolemolé,” Ensign pe Liahona, Mē 2016, 33).

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

ʻOku hoko ʻa e tupulaki fakalaumālié ʻi ʻapi. Ko ha kiʻi taimi siʻi pē ʻokú ke fakataha ai mo hoʻo kalasí ʻi he Sāpaté. ʻI he lolotonga ʻo e uiké, ʻoku ʻi ai honau tokolahi ʻoku nau maʻu ha ngaahi aʻusia ʻuhingamālie. ʻEke ha ngaahi fehuʻi ʻokú ne fakalotolahiʻi kinautolu ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako ʻi tuʻa he kalasí. (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 18.)

Paaki