Fuakava Foʻoú 2023
7–13 ʻAokosi. Loma 1–6: “Ko e Mālohi Ia ʻo e ʻOtuá ki he Fakamoʻuí”


“7–13 ʻAokosi. Loma 1–6: ‘Ko e Mālohi Ia ʻo e ʻOtuá ki he Fakamoʻuí’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2023 (2022)

“7–13 ʻAokosi. Loma 1–6,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2023

ʻĪmisi
Paula ʻokú ne hiki ha tohi

7–13 ʻAokosi

Loma 1–6

“Ko e Mālohi Ia ʻo e ʻOtuá ki he Fakamoʻuí”

Lau ‘i he faʻa lotu ʻa e Loma 1–6 mo ke fakakaukau ki kau mēmipa hoʻo kalasí. ʻE tokoni atu ʻeni ke ke ongoʻingofua e ngaahi ueʻi ʻa e Laumālié ʻi hoʻo teuteu ke faiakó.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakakaukau ke ʻoange ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi miniti siʻi ke nau fakatotolo ʻi he Loma 1–6 ki ha veesi naʻe tokoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke mahino lelei ange kiate kinautolu. Hili ia pea nau toki vahevahe ʻa e vēsí mo ha taha ʻoku tangutu ofi atu.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Loma 1:16–17

“ʻOku ʻikai te u mā ʻi he ongoongolelei ʻo Kalaisí.”

  • Kuo aʻusia ʻe ha kakai tokolahi ha ngaahi meʻa naʻe manukiʻi ai kinautolu ʻi heʻenau tuí. Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻi he taimi ʻoku nau foua ai e faʻahinga aʻusia peheé, te ke ala fakaafeʻi kinautolu ke nau lau ʻa e Loma 1:16–17 mo fakakaukau ki ha ngaahi meʻa ʻi he tohi Ngāué naʻe fakahaaʻi ai ʻe Paula naʻe ʻikai mā ʻi he ongoongoleleí. Mahalo naʻa lava foki ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi ʻuhinga naʻa nau ongoʻi mā ai ʻi he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Pe te nau vahevahe ha ngaahi aʻusia ne nau fakahaaʻi ai pe ko ha niʻihi kehe, naʻe ʻikai ke nau mā ʻi he ongoongoleleí.

    ʻĪmisi
    kau mēmipa ʻo e kalasí ʻoku nau hiki nima

    ʻE lava pē ʻo toʻo ʻetau maá kae vahevahe ʻetau fakamoʻoni ki he ongoongoleleí.

Loma 2:28–29

ʻOku maʻu ʻa e tuʻunga fakaākonga moʻoní ʻi he tukupā ʻi hotau lotó, kae ʻikai ʻi heʻetau ngaahi ngāué pē.

  • ʻOku tau fakafuofuaʻi fēfē hotau tuʻunga fakaākongá? ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he faleʻi ʻa Paula ki he kakai Lomá ke tau manatuʻi ke tokanga lahi ange ki he “lotó [mo e] laumālié” (Loma 2:29) ʻi he ngaahi ngāue ʻoku hā ki tuʻá. Koeʻuhí ke tokoni ke mahino ki hoʻo kalasí ʻa e faleʻi ʻa Paulá, te ke lava ʻo hiki ʻa e fakamatala mei he Loma 2:28–29 he palakipoé. Fetongi ʻa e foʻi lea Siú ʻaki ʻa e Kāingalotu ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, pea mo e foʻi lea kamú ʻaki ʻa e fuakavá. Ko e hā ʻoku tānaki mai ʻe he liliu ko ʻení ki heʻetau mahino fekauʻaki mo e ngaahi akonaki ʻa Paulá? Te mou toe lava foki ke aleaʻi ha ngaahi sīpinga ʻo ha ngaahi meʻa ʻoku tau fai ko ha kau mēmipa ʻo e Siasí, ʻoku mahuʻingamālie mo mālohi ange ka fakahoko ʻaki ia “e lotó … ʻi he laumālié” (Loma 2:29).

Loma 3–6

“Ko ia naʻe tupulekina ai ʻa e angahalá, kuo lahi ʻaupito ai hono tupulekina ʻo e ʻofá.”

  • Te tau lava fēfē ʻo tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke mahino e ngaahi akonaki ʻa Paula fekauʻaki mo e tuí, ngāué, mo e ʻaloʻofá? Fakakaukau ke vahevahe ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení ke tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻoku ʻikai totonu ke tau lau ʻetau ngāue leleí ko ha founga ke fakamoʻoniʻi ai ʻetau moʻui tāú, pe te tau lau e ʻaloʻofa ʻa Kalaisí ko ha ʻuhinga ke fakatonuhiaʻi ʻaki ʻetau ngaahi fehalākí mo e ngaahi angahalá. ʻE lava ʻa e kau mēmimpa ʻo e kalasí ke kumi e ngaahi moʻoni ʻi he Loma 3:20–31; 5:1–2; 6:1–2, 21–23 ʻa ia ʻe lava ʻo tokoni kia Kolōlia mo Sasitiní. Ko e hā mo ha ngaahi moʻoni kehe ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ʻe lava ʻo tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kalasí hono mahuʻinga ʻo e ngaahi ngāue māʻoniʻoní mo e ʻaloʻofa ʻa Kalaisí fakatouʻosi?

    Tūkunga 1

    ʻOku ongoʻi mafasia ha kaungāmeʻa ko Kolōlia ʻi heʻene feinga ke hoko ko ha ākonga faivelengá. ʻOku ngāue mālohi ke fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻokú ne ongoʻi ʻoku totonu ke ne faí, ka ʻoku hohaʻa maʻu pē naʻa tōnounou ʻene feingá. ʻOkú ne fifili, “ʻOku ou lelei feʻunga nai? ʻE tali nai au ʻe he ʻEikí?”

    Tūkunga 2

    ʻOku ʻi ai ha kaungāmeʻa ko Sasitini ʻoku ʻikai fuʻu hohaʻa ia fekauʻaki mo e fai ha ngaahi fili māʻoniʻoní. ʻOkú ne tui kia Sīsū Kalaisi, ʻoku ʻalu ʻo maʻulotu, pea ko ha tamai ʻofa ia mo ha kaungāʻapi lelei. Neongo ia, kuó ne fili ke ʻoua te ne moʻui ʻaki e ngaahi tuʻunga moʻui te ne fakafeʻungaʻi ia ki ha lekomeni temipalé. ʻI he taimi ʻoku feinga ai ʻa e fāmilí mo e ngaahi kaungāmeʻá ke fakalotolahiʻi ia ke teuteu ki he temipalé, ko ʻene talí, “Ko e taha lelei au. ʻOku ou tui kia Sīsū Kalaisi. Kuó ne ʻosi totongi huhuʻi ʻeku ngaahi angahalá, pea ʻoku ʻikai te u tui te Ne taʻofi au mei he puleʻanga fakasilesitialé, ʻi ha fanga kiʻi meʻa iiki pehē.”

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Tuí, ʻaloʻofá, mo e ngaahi ngāué.

Tūkunga 1

  • ʻEta 12:27

  • Molonai 10:32–33

  • J. Devn Cornish, “ʻOku ou Lelei Feʻunga Nai? Te u Lava Nai?,” Liahona, Nōvema 2016, 32–34

  • Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa: “He ʻikai ke lava ʻo fakatau e fakamoʻuí ia ʻaki e talangofuá pē; ʻoku fakatau ʻaki ia e taʻataʻa ʻo e ʻAlo ʻo e ʻOtuá. … “Ko e ʻaloʻofá ko ha meʻaʻofa ia ʻa e ʻOtuá, pea ko ʻetau holi ke talangofua ki he ngaahi fekau takitaha ʻa e ʻOtuá, ko e mafao atu ia hotau nima fakamatelié ke maʻu ʻa e meʻaʻofa toputapú ni mei heʻetau Tamai Hēvaní” (“Ko e Meʻaʻofa ʻo e ʻAloʻofá,” Liahona, Mē 2015, 109–10).

Tūkunga 2

  • Sēmisi 2:17–26

  • Hilamani 12:23–24

  • D. Todd Christofferson, “Nofomaʻu ʻi Heʻeku ʻOfá,” Liahona, Nōvema 2016, 48–51

  • Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni ʻUkitofa: “Kapau ko e ʻaloʻofá ko ha meʻaʻofa ʻa e ʻOtuá, ko e hā leva ʻoku fuʻu mahuʻinga ai e talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá? Ko e hā ʻoku tau toe hohaʻa ai ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá—pe fakatomalá, ʻi he ʻuhinga ko iá? … ʻOku hoko mai ʻetau talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ko ha tupulaki fakanatula pē ia ʻo ʻetau ʻofa mo e houngaʻia taʻe fakangatangata ʻi he ngaahi lelei ʻa e ʻOtuá. ʻE hanga ʻe he tuʻunga moʻoni mo fakamātoato ko ʻeni ʻo e ʻofa moʻoní mo e fakahoungaʻí, ʻo fakatahaʻi ʻi ha founga fakaofo ʻa ʻetau ngaahi ngāué mo e ʻaloʻofa ʻa e ʻOtuá” (“Ko e Meʻaʻofa ʻo e ʻAloʻofá,” 109).

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

ʻOku ueʻi fakalaumālie ho uiuiʻí. ʻI hoʻo hoko ko ha faiakó, kuo uiuiʻi ai koe ʻe he ʻEikí ke tāpuekina ʻEne fānaú. ʻOku finangalo ʻa e ʻEikí ke ke ikuna, pea ʻi hoʻo moʻui tatau mo ʻEne tokoní, te Ne foaki atu ʻa e fakahā ʻokú ke fekumi ki aí. (Vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 5.)

Paaki