Fuakava Motuʻá 2022
4–10 ʻEpeleli. ‘Ekesōtosi 14–17: “Tuʻu Fakalongo Pē ʻo Mamata ki he Fakamoʻui ʻa [e ʻEikí]”


“4–10 ʻEpeleli. ʻEkesōtosi 14–17: ‘Tuʻu Fakalongo Pē ʻo Mamata ki he Fakamoʻui ʻa [e ʻEikí],’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté 2022 (2021)

“4–10 ʻEpeleli. ʻEkesōtosi 14–17,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté 2022

ʻĪmisi
Tahi Kulokulá

Ko e Tahi Kulokulá

4–10 ʻEpeleli

ʻEkesōtosi 14–17

“Tuʻu Fakalongo Pē ʻo Mamata ki he Fakamoʻui ʻa [e ʻEikí]”

Fakakaukau ki he founga ‘oku ʻaonga ai e ngaahi aʻusia ʻa e fānau ʻo ʻIsilelí ki he kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí. Ko fē ʻa e ngaahi aʻusia lelei taha ʻe tokoni kiate kinautolu ke nau aleaʻí?

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻOku fonu ʻa e ʻEkesōtosi 14–17 ʻi ha ngaahi talanoa fakangalongataʻa. ʻE lava ke tā ʻe ha mēmipa ʻo e kalasí ha fakatātā ʻo ha meʻa naʻe hoko mei he ngaahi vahe ko ʻení kae mateʻi ʻe he kau mēmipa kehe ʻo e kalasí pe ko e hā ʻokú ne taá. Kole ange ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako mei he talanoá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

ʻEkesōtosi 14

‘Oku fakahaofi kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi heʻetau muimui ki he Laumālié.

  • Na‘e hangē e Tahi Kulokulá ko ha ngataʻanga ia ki he kau ʻIsilelí, ka naʻe ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá ha meʻa ne ʻikai ke nau ʻiloʻi. ʻE lava ʻe hono fakamanatu ʻo e talanoa fakaofo ki he kolosi ʻi he Tahi Kulokulá, ʻo fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi taimi ne fakahaofi ai kinautolu ʻe he ʻOtuá mei heʻenau ngaahi faingataʻaʻiá. ʻE lava ke ke kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakamanatu ʻa e ʻEkesōtosi 14 pea vahevahe ʻa e meʻa ʻokú ne ueʻi fakalaumālie kinautolu fekauʻaki mo e talanoa ko ʻení. Poupou‘i foki ke nau vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi hano fakahaofi kinautolu mei ha ngaahi faingataʻa, fakataha mo ha ngaahi veesi mei he vahe ʻokú ne fakatupulaki ʻenau tui ʻe lava ke fakahaofi kinautolu ʻe he ʻOtuá.

  • ʻE lelei foki ke lau fakataha ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 8:2–3. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo Mōsesé? ʻOku tokoniʻi fēfē ʻe he ngaahi veesí ni e anga ʻo ʻetau fakakaukau ki he ngaahi meʻa naʻe hoko ʻi he ʻEkesōtosi 14? Ko e hā ʻoku nau fokotuʻu mai fekauʻaki ki he founga te tau fekumi ai ki hano fakahaofi kitautolu mei heʻetau ngaahi faingataʻaʻiá? Fakakaukau ki he fakamatala ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ʻe lava ke tokoni atu ki hoʻomou fealeaʻakí.

ʻĪmisi
fefine ʻokú ne tānaki e maná

Naʻe fafanga fakatuʻasino ʻe he mana mei he ʻOtuá ʻa ʻIsileli; ʻoku tau fie maʻu foki ha fafanga fakalaumālie fakaʻaho. Tā valivali palasitā ‘e Leopold Bruckner

ʻEkesōtosi 15:23–27; 16:1–15; 17:1–7

‘E tokonaki ʻe he ʻEikí ʻetau ngaahi fiemaʻú ʻi heʻetau fononga ʻi he moʻuí.

  • ʻOku ʻomi ʻe he ʻEkesōtosi 15–17 ha ngaahi talanoa lahi te nau lava ʻo fakatupulaki e tui ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ki he mālohi mo e hoifua ʻa e ʻEikí ke tokonaki maʻa ʻetau ngaahi fiemaʻu fakatuʻasino mo fakalaumālié. ʻE lava ke ako ʻe he kau mēmipa takitaha ʻo e kalasí ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení, ʻo fekumi ki ha ngaahi pōpoaki fakalaumālie: ʻEkesōtosi 15:23–27; 16:1–15; 17:1–7. ‘Oange ki ha kau mēmipa ʻe niʻihi ʻo e kalasí ha faingamālie ke vahevahe e meʻa naʻa nau maʻú. Te tau fakaʻaongaʻi fēfē nai e ngaahi fakamatala ko ʻení ke poupouʻi ha taha ʻoku ʻikai maʻu ʻene ngaahi fiemaʻu fakatuʻasino mo fakalaumālié?

  • ʻE lava foki ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻo lau e ngaahi veesi ko ʻení pea ʻomi ha ngaahi sīpinga ʻo e lāungá. Te tau fakamatalaʻi fēfē ki ha taha e ʻuhinga ʻo e lāungá? Ko e hā ha ngaahi nunuʻa ʻe niʻihi ʻo e lāungá ʻe fuʻu fakatuʻutāmaki? Mahalo ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha faleʻi ki he founga ke tau fakaʻehiʻehi ai mei he ʻahiʻahi ke lāunga ki he ʻEikí ʻi heʻetau feʻao mo ha ngaahi faingataʻá .

  • ʻE ala tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí hano fakafehoanaki e mana ʻoku fakamatalaʻi ʻi he ʻEkesōtosi 16 mo e fafanga ʻoku fie maʻu ʻe hotau ngaahi laumālié. Ko e hā ha ngaahi meʻa faitatau ʻoku tau vakai ki aí? Ko e hā ha ngaahi lēsoni fakalaumālie ʻe ala finangalo e ʻEikí ke akoʻi ki he kau ʻIsilelí ʻaki hono ʻoange e maná ʻi he founga naʻá Ne fakahokó? (vakai, Sione 6:31–35, 48–58).   

ʻEkesōtosi 17:8–16

‘Oku tāpuekina kitautolu ʻi heʻetau poupouʻi e kau takí.

  • ‘Oku fakatātaaʻi ʻe hono hiki hake ʻe ʻĒlone mo Hua e nima ʻo Mōsesé, ʻa hono mahuʻinga ke poupouʻi ʻa kinautolu kuo uiuiʻi ke tataki kitautolú. Te ke lava ‘o fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakatātaaʻi e aʻusiá kae lau leʻo lahi ia ʻe ha mēmipa ʻe taha ʻo e kalasí. ‘Oku faitatau fēfē e ngaahi ngāue ʻa ʻĒlone mo Hua ke hiki hake e ongo nima ʻo Mōsesé, mo ʻetau ngaahi ngāue ke poupouʻi hotau kau takí? ʻOku tau fakahaaʻi fēfē ʻoku tau poupouʻi hotau kau takí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni kehé

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

ʻE lava ke ke maʻu ha ngaahi fakahinohino fakataautaha.

Na‘e akoʻi ʻe Sisitā Miseli Kuleki ʻo pehē:

“ʻI hoʻo hoko ko [ha] ākonga faivelenga [ʻa e Fakamoʻuí], te ke lava ʻo maʻu ha tataki fakafoʻituitui mo ha fakahā ʻoku fenāpasi mo ʻEne ngaahi fekau ʻoku fakapatonu kiate koé. ʻOku ʻi ai hamou ngaahi misiona mo e tufakanga makehe ke fai ʻi he moʻuí pea ʻe ʻoatu ha fakahinohino makehe ke mou fakahoko ʻaki kinautolu.

“Naʻe ʻi ai ha tahi ke kolosi ai ʻa Nīfai, tokoua ʻo Sēletí, pea naʻa mo Mōsese—pea naʻe kehekehe pē ʻenau takitaha fakahoko iá. Naʻe ngaohi ʻe Nīfai e ‘ngaahi ʻakaú ʻi ha founga fakatufunga fakaʻofoʻofa’ [1 Nīfai 18:1]. Naʻe foʻu ʻe he tokoua ʻo Sēletí ha ngaahi vaka lafalafa naʻe ‘malu ʻo hangē ko ha ngaahi ipú’ [vakai, ʻEta 6:5–8]. Naʻe ‘ʻalu pē [ʻa Mōsese] ʻi he mōmoá ʻi loto tahi’ [ ʻEkesōtosi 14:29].

“Naʻa nau takitaha maʻu ha fakahinohino fakafoʻituitui, fakapatonu kiate kinautolu, pea nau falala ki ai mo ngāueʻi ia. ʻOku ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá kinautolu ʻoku talangofuá pea ʻi he fakalea ʻe Nīfaí, te Ne ‘teuteu ha [founga] ke [tau] lava ai ʻo fai ʻa e meʻa kuó ne fekaú’ [1 Nīfai 3:7]. Fakatokangaʻi ʻoku pehē ʻe Nīfai, ‘ha hala’—kae ʻikai ko e ʻa e halá.’

“ʻOku ʻi ai nai ha taimi ʻoku ʻikai ke tau fakahoko pe tukunoaʻi ai e ngaahi fekau fakafoʻituitui mei he ʻEikí koeʻuhí kuó Ne teuteu ‘ha founga’ ʻoku kehe ia mei he meʻa ʻoku tau fakakaukau ki aí?” (“Ivi Fakalaumālié,” Liahona, Nōvema 2019, 21).

 

 

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Poupouʻi e niʻihi kehé ke fai ʻenau fakamoʻoní. ‘Oku tokolahi ha niʻihi ʻokú ke akoʻi ʻoku ʻi ai haʻanau ngaahi fakamoʻoni fakataautaha mālohi ki he moʻoní ke vahevahe. Fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi fakamoʻoní ʻaki hono fai e fehuʻi faingofua hangē ko e, “Kuo tāpuekina fēfē koe ʻi he muimui ki he palōfitá?” (Vakai foki, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 11.)

Paaki