Fuakava Motuʻá 2022
28 Māʻasi–3 ʻEpeleli. ‘Ekesōtosi 7–13: “Manatu ki he ʻAhó Ni, ʻa ia Kuo Mou Haʻu Ai Mei ʻIsipité”


“28 Māʻasi–3 ʻEpeleli. ʻEkesōtosi 7–13: ‘Manatu ki he ʻAhó Ni, ʻa ia Kuo Mou Haʻu Ai Mei ʻIsipité,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Motuʻá 2022 (2021)

“28 Māʻasi–3 ʻEpeleli. ʻEkesōtosi 7–13,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2022

ʻĪmisi
Mōsese, ʻĒlone, mo Felo

Tā fakatātaaʻi ʻo Mōsese mo ʻĒlone ʻi he fakamaauʻanga ʻo Feló, ʻe Robert T. Barrett

28 Māʻasi–3 ʻEpeleli

ʻEkesōtosi 7–13

“Manatu ki he ʻAhó Ni, ʻa ia Kuo Mou Haʻu Ai Mei ʻIsipité”

ʻE tupulaki lahi ange e tuʻunga malava ke tataki koe ʻe he Laumālié ʻi hoʻo faiakó, ʻi hoʻo maʻu haʻo aʻusia fakalaumālie pē ʻaʻau mei hono ako e ʻEkesōtosi 7–13.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakakaukau ki ha fehuʻi ʻe taha pe ua te ne fakalotolahiʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke vahevahe e ngaahi fakakaukau mo e aʻusia naʻa nau maʻu ʻi heʻenau ako fakataautaha mo fakafāmili e ʻEkesōtosi 7–13. Hangē ko ʻení, te ke ala fehuʻi, “Ko e hā naʻá ke ako he uiké ni naʻá ne fakamālohia ai hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí?” pe “Ko e hā naʻá ke lau naʻe hoko ko ha tāpuaki ki ho fāmilí?”

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné

ʻEkesōtosi 7–12

Te tau lava ‘o fili ke fakamolū hotau lotó.

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukau ki heʻenau loto-fiemālie ke fakavaivaiʻi honau lotó ki he ʻOtuá, te ke lava ʻo kole ange ke nau takitaha lau ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení: ʻEkesōtosi 7:14–25; 8:5–15; 8:16–19; 8:20–32; 9:1–7; 9:8–12; 9:22–26; 10:12–15; 10:21–29; 12:29–33. Hili iá pea te nau lava ʻo hiki ʻi he palakipoé e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi e founga tali ʻa Felo ki he ngaahi fakaʻauha ne ʻomi ʻe he ʻOtuá ki he kau ʻIsipité. (Fakatokangaʻi ange ʻoku hā ʻi he ngaahi fakatonutonu he Liliu ʻa Siosefa Sāmitá naʻe fakafefeka pē ʻe Felo hono loto ʻoʻoná.) Ko e hā naʻe pehē ai e tali ʻa Feló ʻo hangē ko ia naʻá ne faí? Ko e hā ʻoku faʻa faingataʻa ai he taimi ʻe niʻihi ke fakavaivaiʻi hotau lotó ki he ʻOtuá? ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke tau ikunaʻi e ngaahi faingataʻa ko ʻení?

  • Te ke lava ʻo tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ʻuhinga hono maʻu ha loto ʻoku vaivai mo fefeká, ʻaki haʻo ʻomi ha meʻa fefeka pe molū ki he kalasí. Te ke lava ʻo paasi takai e ongo meʻa ʻe uá ʻi he kalasí, lolotonga hano lau ʻe ha taha ha taha ʻo e ongo fakamatala ki he loto ʻo Feló ʻi he ʻEkesōtosi 7–10 (hangē ko e ʻEkesōtosi 9:22–35). Ko e hā ʻoku hoko ai e “fefeká” ko ha fakamatala lelei ki he loto ʻo Feló? Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e ʻuhinga ke maʻu ha loto ʻoku vaivaí? (Kapau ʻe tokoni, ʻe lava ke fekumi e kau mēmipa ʻo e kalasí ki ha ngaahi fakakaukau mei ha taha ʻo e ngaahi folofola ko ʻení pe lahi ange: 1 Nīfai 2:16; Mōsaia 3:19; ʻAlamā 24:7–8; 62:41; ʻEta 12:27.) ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ke fakavaivaiʻi hotau lotó?   

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukau ki hono ʻuhinga ne ʻomi ai ʻe he ʻEikí e ngaahi fakaʻauhá ki ʻIsipité, te ke lava ʻo fakaafeʻi e mēmipa takitaha ʻo e kalasí ke fili ha taha ʻo e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola mei he lisi ko ʻení ke maʻu ai e ngaahi ʻuhingá : ʻEkesōtosi 3:20; 7:5, 17; 9:14–16; 10:1–2. Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe e founga kuo nau ako ai “ʻoku ʻikai ha toko taha ʻi māmani ʻe hangē ko [e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí]” ( ʻEkesōtosi 9:14).

ʻEkesōtosi 12

ʻOku akoʻi ʻe he Laka Atú mo e sākalamenití ʻa e fakahaofi ʻoku fakafou ʻia Sīsū Kalaisí.

  • Na‘e tokoni hono fakamanatu ʻo e Kātoanga Laka Atú ke manatuʻi ʻe he fānau ʻo ʻIsilelí naʻe fakahaofi kinautolu ʻe he ʻEikí mei he nofo pōpulá. Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke mahino e fakataipe ʻo e Laka Atú, te ke lava ʻo tā ha kōlomu ʻe ua ʻi he palakipoé ʻo tohi ai e Fakataipé mo e Ngaahi ʻUhinga Ki Aí, pea mo ha fakatātā ʻo Sīsū Kalaisi ʻi ʻolunga he ongo kōlomú. ʻE lava ke ako ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e ʻEkesōtosi 12:1–13 pea tohi ʻi he palakipoé ha meʻa pē mei he ngaahi veesi ko ʻení te ne ala fakataipe hono fakahaofi kitautolu ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisí. Hili iá, te nau lava ʻo aleaʻi e meʻa ʻoku akoʻi mai ʻe he ngaahi fakataipe ko ʻení fekauʻaki mo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí (vakai ki he tēpile ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ki ha ngaahi fakakaukau ʻe niʻihi).  

    ʻĪmisi
    people taking the sacrament

    ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he sākalamēnití ke tau manatuʻi hotau Tokotaha Faifakahaofi ʻa ia ko Sīsū Kalaisí, ʻo hangē pē ko ʻetau maʻu meʻatokoni ʻi he Laka Atú.

  • ʻOku ʻikai faʻa fakalaumālie maʻu pē ʻa e sākalamēnití ki ha kakai ʻe niʻihi ʻo hangē ko ia ʻoku totonu ke hokó. Fakakaukau pe ʻe anga fēfē ha tokoni hono aleaʻi ʻo e ʻEkesōtosi 12 ki hono kotoa ʻo e kau mēmipa ʻo e kalasí ke mahuʻingamālie ange e sākalamēnití. Hangē ko ʻení, hili hono toe vakaiʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e ʻEkesōtosi 12, ʻe lava ke ke fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe e meʻa ne mei lea ʻaki ʻe he kau ʻIsilelí he taimi ko iá, kapau naʻe fehuʻi ange ʻe ha foha pe ʻofefine ko e hā e ʻuhinga ʻo e Laka Atú kiate kinautolú. ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e meʻa te nau lava ʻo lea ʻaki kapau naʻe fehuʻi ange ʻe ha taha pe ko e hā e ʻuhinga ʻo e sākalamēnití kiate kinautolú, pea kau ai ha ngaahi fakakaukau naʻa nau maʻu mei he Laka Atú. ʻE lava ke ke tuku ange ha taimi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke manatua fakaʻaho ai e Fakamoʻuí.   

ʻĪmisi
additional resources icon

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

‘Oku akoʻi ʻe he Laka Atú e Fakamoʻuí.

Fakataipé

Ngaahi ʻUhinga Ki Aí

Fakataipé

Ko e lamí ( ʻEkesōtosi 12:3–5)

Ngaahi ʻUhinga Ki Aí

Sīsū Kalaisi

Fakataipé

Taʻataʻa ʻi he kau matapaá ( ʻEkesōtosi 12:7)

Ngaahi ʻUhinga Ki Aí

ʻOku fakahaofi kitautolu ʻe he taʻataʻa fakalelei ʻo Sīsū Kalaisí

Fakataipé

Ko hono kai ʻo e lamí ( ʻEkesōtosi 12:8)

Ngaahi ʻUhinga Ki Aí

Ko hono fakakau e Fakamoʻuí ʻi heʻetau moʻuí

Fakataipé

Lou ʻakau kona ( ʻEkesōtosi 12:8)

Ngaahi ʻUhinga Ki Aí

Ko e kona ʻo e nofo pōpulá (angahalá)

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fakafanongo. “Ko e fakafanongó ko hano fakahaaʻi ia ʻo e ʻofá. … Kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoni ʻi hono fakamahino atu kiate koe e lea ʻoku fai atu ʻe he kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí. ʻI hoʻo tokanga lelei ki heʻenau ngaahi pōpoaki ʻoku lea ʻaki mo ʻikai lea ʻakí, ʻe mahino lelei ange ai kiate koe ʻenau fiemaʻú, mo e meʻa ʻoku nau hohaʻa mo tokanga ki aí” (Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 35).

Paaki