Leksiyon 134: Doktrina ug mga Pakigsaad 124

Pagtukod sa Nauvoo

Ang Matahom nga Siyudad

Human papahawaa ang mga Santos gikan sa Missouri, gihimo nilang malamboong siyudad ang kalapokan subay sa Sapa sa Mississippi. Ang Nauvoo, Illinois, nahimong nindot nga dapit ug nahimong punoang buhatan sa Simbahan gikan sa 1839 hangtod 1846. Kini nga leksiyon makatabang sa mga estudyante nga mopahisama sa mga asoy sa mga kasulatan ug kasaysayan sa Simbahan diha sa ilang kaugalingon.

Mga Posibleng Kalihokan sa Pagkat-on

Gitandi kanato

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong unsa ka sagad silang makakat-on sa mga kamatuoran gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad ug sa kasaysayan sa Simbahan nga may kalabotan kanila.

Sa usa ka bahin sa lawak, ikonsiderar ang pagpakita og kopya sa Doktrina ug mga Pakigsaad o litrato ni Propeta Joseph Smith nga morepresentar sa panahon sa unang mga Santos. Dapita ang usa ka estudyante nga motindog sa pikas bahin sa lawak nga morepresentar sa atong panahon. Hatagi og gibug-aton ang gilay-on sa panahon ni Joseph Smith ug sa karon, ug isukna ang mosunod nga mga pangutana.

• Sa unsang mga paagi lisod tingali para nato nga masabtan si Joseph Smith ug ang unang mga Santos?

• Samtang tun-an nimo ang Doktrina ug mga Pakigsaad ug ang kasaysayan sa Simbahan, unsay imong gihimo aron masabtan si Joseph Smith ug ang unang mga Santos o aron ipahisama sa imong kaugalingon ang imong gitun-an?

Isulat sa pisara ang tubag sa mga estudyante sa kataposang pangutana. Kon dili mahisgotan sa mga estudyante kining upat ka baroganan, ikonsiderar ang pagsulat niini diha sa pisara. Gamitonsa mga estudyante kini sa tibuok leksiyon.

1. Pangita og importante nga mga detalye.

2. Paghimo og mga pagtandi sa imong kinabuhi.

3. Pangita og bililhong mga leksiyon.

4. Tinoa ang personal nga paggamit.

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong kon unsa ang labing gikinahanglan nila nga tabang sa Ginoo karon diha sa ilang kinabuhi.

Dasiga silang magtinguha sa direksiyon ug tabang gikan sa Dios para niini samtang magtuon sila bahin sa mga Santos sa Nauvoo. Ipamatuod nga kaya silang tubagon sa Dios pinaagi sa Espiritu Santo.

Ang mosunod nga materyal gituyo aron giyahan ang mga estudyante sa kahanas sa pagpahisama ug andamon sila sa paghimo niini nga silasila lang.

Lakang 1: Pangita og importante nga mga detalye

Aron magpraktis kini, dapita ang mga estudyante nga paminawon ang importanteng mga detalye samtang basahon nimo o sa usa ka estudyante ang mosunod nga impormasyon:

Samtang anaa sa Bilangoan sa Liberty si Propeta Joseph Smith, linibo ka mga Santos ang gipapahawa sa ilang mga balay sa Missouri. Human siya makagawas, nagkita pag-usab si Joseph sa iyang pamilya ug sa mga 5,000 ka uban pang bakwit gikan sa Missouri nga gipapuyo sa buotang mga tawo diha sa Quincy, Illinois.

Gisugo sa Ginoo ang mga Santos nga paliton ug magpundok sa baratong lapokan duol sa tumoy sa Sapa sa Missouri. Namuyo sila sa mga tolda ug kariton samtang gisugdan nilag tukod ang usa ka siyudad nga ilang tawgon sa ulahi og Nauvoo. Daghan sa mga Santos ang nataptan og malaria nga gikan sa daghang lamok, nga moresultag grabeng hilanat, takig, ug daghan ang namatay.

• Unsa nga mga detalye niini nga asoy ang labing importante para nimo?

Lakang 2: Paghimo og mga pagtandi sa imong kinabuhi

Dapita ang mga estudyante nga praktison ang ikaduhang lakang pinaagi sa pagtubag sa mosunod nga pangutana, nga ipabilin sa hunahuna ang importanteng mga detalye gikan sa lakang 1.

• Bisag lahi ang mga kahimtang, unsa ang pipila ka paagi nga kita makakonektar sa unsa ang nahitabo sa mga Santos kaniadto ngari sa atong kinabuhi karon?

  Ang pipila sa mga tubag pwede nga maglakip sa pagbati sama sa nagsunodsunod nga atong mga pagsulay, pagbalhin sa laing lugar o pagsugod og usab, pagkinabuhi sa lisod nga mga sitwasyon, o pagkasakit.

• Unsay imong gibuhat aron sa pagpakita og hugot nga pagtuo sa Ginoo niining lisod nga mga sitwasyon?

Lakang 3: Pangita og bililhong mga leksiyon

Dapita ang mga estudyante sa pagpangitag bilihon nga mga leksiyon samtang himoon nila ang mosunod: Tan-awa ang “Joseph Smith: Prophet of the Restoration (2002 nge bersiyon)” gikan sa time code 47:39 hangtod 50:54, o ipasabot nga niadtong Hulyo 22, 1839, si Joseph Smith ug ang uban panagbalhin-balhin gikan sa usa ka balay ngadto sa lain ug sa matag tolda, aron ayohon ang masakiton. Dayon ipasabot nga usa sa ilang nabisita si Elijah Fordham. Nasakit siya pag-ayo nga ang iyanga asawa, si Anna, nagsige na og hilak ug giandam na ang iyang sinina para sa haya. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa mosunod:

Miduol si Joseph ni Elijah ug gigunitan ang iyang kamot. “Brother Fordham,” nangutana siya, wala ka bay pagtuo nga maayo?”

“Nahadlok ko nga ulahi na,” miingon siya.

“Wala ba ikaw magtuo nga si Jesus mao si Kristo?”

“Mituo ako, Brother Joseph.”

“Elijah, ang propeta mipahayag,nagmando ako kanimo, sa ngalan ni Jesus sa Nasaret, sa pagbangon og mamaayo.”

Ang pulong ingon og miuyog sa balay. Mibngon si Elijah gikan sa iyang higdaanan, ang iyang nawong naulian na. Nagsinina, nangayo og pagkaon, ug misunod ni Joseph sa gawas aron motabang sa pagpangalagad sa uban. (Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, vol. 1, Ang Sumbanan sa Kamatuoran, 1815–1846 [2018], 459)

Basaha ang dili moubos sa duha sa mosunod nga mga tudling, nga mangitag kaparehas sa gihimo o gipadayag sa Manluluwas ug sa istorya sa ibabaw: Mateo 4:23; 1 Nephi 11:31; Doktrina ug mga Pakigsaad 42:44; 66:9; 84:68.

• Unsang mga leksiyon ang imong nakat-onan gikan niini nga mga kasulatan ug gikan sa mga Santos sa Nauvoo?

Ilista ang mga tubag sa mga estudyante diha sa pisara. Ang usa ka ehemplo mao ang pinaagi sa atong hugot nga pagtuo kang Jesukristo ug sa gahom sa Iyang pagkapari, ang Dios mopanalangin ug molig-on kanato.

Aron matabangan ang mga estudyante nga masabtan kini nga baroganan, ikonsiderar ang pagsukna og dugang mga pangutana sama sa “Unsay gitudlo kanato niini nga kamatuoran bahin sa Ginoo?” “Unsay imong mga kasinatian nga nagkompirmar niini nga baroganan sa imong kinabuhi?” ug “Gawas sa pag-ayo kanato, unsa ang pipila ka laing paagi nga palig-onon ug panalanginan kita sa Ginoo?” Ikonsiderar ang pagpangutana sama sa mosunod bahin niini nga baroganan. Kon mao, hisgoti kini uban sa klase.

Ipasabot ang mosunod:

Bisan pa sa adlaw sa pagpang-ayo, mikuyanap gihapon ang sakit diha sa mga Santos sa misunod nga mga bulan. Hinoon, padayon nilang giatiman ang usag usa ug nagpakita silag hugot nga pagtuo sa Ginoo. Nagkalot sila og mga kanal aron mapahubas ang tubig gikan sa kalapokan paingon sa sapa, nga nakapahimo sa yuta nga mas magamit ug makuhaan ang problema sa lamok. Nagtukod silag mauswagong komunidad ug sa ngadtongadto ang Templo sa Nauvoo.

Lakang 4: Tinoa ang personal nga paggamit

Para niini nga lakang, dapita ang mga estudyante nga magpakigbahin og pipila ka paagi nga ilang maggamit ang mga kamatuoran nga ilang nakat-onan. Ang ilang tubag mahimong maglakip sa mga paagi nga sila nagpakita og hugot nga pagtuo sa Ginoo, apil ang pagpangayog mga panalangin sa pagkapari.

Dugang nga mga leksiyon

Aron padayong makapraktis sa pagpahisama sa mga kasulatan ug kasaysayan sa Simbahan ngadto sa ilang kaugalingon, pwedeng himoon sa mga estudyante ang mga kalihokan nga naa sa handout nga “Pagpahisama sa Kasaysayan sa Simbahan sa Atong Kaugalingon.” Pwedeng kompletohon sa mga estudyante kini nga mga kalihokan sa indibidwal o uban sa gamay ng mga grupo. Dapita ang mga estudyante sa pagsulat kon unsay ilang gihimo para sa kada usa sa upat ka lakang.

Pagpahisama sa Kasaysayan sa Simbahan sa Atong mga Kaugalingon

Kalihokan A

Pagsangyaw sa ebanghelyo

Si Propeta Joseph Smith misulat, “Ang pagpanglutos wala makapugong sa pag-uswag sa kamatuoran” (Kasaysayan sa Simbahan, 4:540). Ang Ginoo sa kanhi nagtawag og daghang miyembro sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles sa pagserbisyo og mga misyon sa gawas sa nasod. Bisan pa sa mga sakit ug kalisdanan, kadtong determinadong mga igsoon mibiya sa Nauvoo ug miserbisyo. Isip resulta, linibo ka tawo—kadagahan gikan sa England—ang nakadawat ug pamatuod gikan sa Dios, mipasakop sa Simbahan, ug miadto sa Nauvoo. Sila nakapalig-on gayod sa Simbahan.

Basaha ang 1 Nephi 3:7 ug Doktrina ug mga Pakigsaad 3:1, ug ikonsiderar kon sa unsang paagi kini nga mga bersikulo konektado niini nga ehemplo sa misyonaryong buhat.

Kalihokan B

Pagtukod sa Relief Society

Samtang ang mga Santos nagtukod sa Templo sa Nauvoo, namatikdan sa pipila ka sister nga daghan sa mga lalaki nga nagtrabaho sa templo ang walay igong mga sapatos, mga pantalon, ug mga sinina. Gidasig sa Ginoo, nag-organisar silag grupo sa mga babaye ug nagtinabangay sa paghatag niini nga mga sinina. Parehas sa mga grupo niadtong panahona, naghimo silag konstitusyon. Ilang gipakita kang Joseph Smith ang dokumento alang sa iyang aprobahan.

[Dihang nakita kini ni] Joseph, [siya] miingon nga mao kadto ang labing maayong konstitusyon. ““Apan dili kini mao ang inyong gusto,” miingon siya. “Sultihi ang mga sister nga ang ilang mga halad gidawat sa Ginoo, ug Siya adunay butang nga mas maayo alang kanila. … Akong i-organisar ang mga babaye ubos sa pagkapari subay sa sumbanan sa pagkapari.” (Mga Santos, 1:511)

Niadtong Marso 17, 1842, gisugo sa Dios si Joseph Smith sa pag-organisar sa Relief Society. Padayong gidasig sa Dios ang mga lider sa Relief Society sa pagserbisyo ug pagpalig-on sa mga miyembro sa Simbahan ug daghang uban pa.

Basaha ang Doktrina ug mga Pakigsaad 58:26–28, nga mangita kon sa unsang paagi kini nga mga bersikulo konektado sa dinasig nga mga babaye nga maoy hinungdan sa pagkatukod sa Relief Society.

Human makompleto sa mga estudyante ang ilang pagtuon, dapita sila sa pagpakigbahin kon sa unsang paagi nila gipahisama ang ilang kaugalingon ngadto sa ilang nakat-onan.

Ang pipila ka ehemplo sa kamatuoran nga ilang maila tingali maglakip sa mosunod: Nag-andam ang Ginoo sa dalan para matuman nato ang Iyang mga sugo. Ang buluhaton sa Dios dili mapakyas. Gantihan sa Dios kadtong kanunayng naningkamot sa pagpatuman sa pagkamatarong.

• Unsa man ang imong nakat-onan gikan niini nga kasinatian?

• Sa unsang paagi ang pagpahisama sa mga asoy sa kasulatan ug kasaysayan sa Simbahan ngadto sa imong kinabuhi makatabang nimo sa umaabot?

Dugang nga mga Kapanguhaan

Unsay ubang mga ehemplo sa pag-ayo sa Ginoo sa uban pinaagi kang Joseph Smith didto sa Nauvoo?

Sa usa ka higayon, giduol ni Joseph ang usa ka tolda nga gipanag-iya sa usa ka miyembro sa Simbahan nga ginganlan og Henry G. Sherwood, kinsa himatyon na. Sa dihang gimandoan siya sa Propeta nga mobangon ug mogawas sa tolda, mituman si Brother Sherwood ug naayo.

Mitabok si Joseph ngadto habig sa Iowa nga suba ug nagpadayon sa pagpanalangin sa masakiton. Samtang nangandam si Joseph nga mobalik ngadto sa habig sa Illinois, usa ka tawo nga dili miyembro sa Simbahan ang mihangyo sa Propeta kon makaadto ba siya aron mapanalanginan ang iyang kaluha nga mga masuso mga duha ka milya ang gilay-on. Miingon si Joseph nga dili siya makaadto, apan gihatagan niya si Wilford Woodruff og usa ka pula nga sida nga panyo ug giingnan siya sa pagpanalangin ngadto sa mga bata, nga misaad nga kon iyang trapohan ang ilang mga nawong gamit niini mamaayo sila. Gisunod ni Wilford kini nga instruksyon, ug naayo ang mga bata. Gitawag ni Wilford kanang adlawa nga “usa ka adlaw sa gahom sa Dios” (Mga journal ni Wilford Woodruff , July 22, 1839, Librarya sa Kasaysayan sa Simbahan, Salt Lake City; tan-awa sab ang Manwal sa Estudyante sa Kasaysayan sa Simbahan sa Kahingpitan sa mga Panahon, 2nd ed. [2003], 219).

Unsa epekto sa misyon sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles diha sa Simbahan?

Si Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan mitudlo:

Sumala sa atong mga talaan, gibana-bana nga tali sa 7,500 ug 8,000 ang nabunyagan atol sa duha ka misyon sa Napulog Duha didto sa British Isles. Kini mipahimutang sa pundasyon sa misyonaryo nga buhat sa Europe. Sa kataposan sa ika-19 nga siglo mga 90,000 ang mipundok ngadto sa Amerika, diin ang kadaghanan gikan sa British Isles ug Scandinavia. Ang Ginoo midasig ni Joseph ug niadtong matinud-anong mga misyonaryo kinsa mitrabaho sa pagkab-ot og usa ka ani nga tingali, nianang panahona, ingon og lapas sa ilang abilidad. Apan ang Ginoo, uban sa Iyang hingpit nga panglantaw ug pagpangandam, mihimo niini nga posible. (Henry B. Eyring, “Siya Mag-una Kanato,” Liahona, Mayo 2020, 68)

Asa ako makakat-on og dugang bahin sa Relief Society?

Si Eliza R. Snow, ang secretary sa Relief Society didto sa Nauvoo ug wala madugay nahimong ikaduhang kinatibuk-ang Presidente sa Relief Society, mitudlo:

Bisan og ang ngalan [Relief Society] tingali moderno, ang institusyon naggikan sa karaan. Gisultihan kita [ni Propetang Joseph Smith] nga ang sama nga organisasyon diha na sa karaan nga simbahan. (Eliza R. Snow, “Mga Babaye sa Relief Society,” Deseret News, Abr. 22, 1868, 1; tan-awa sab ang Mga Anak nga Babaye sa Akong Gingharian [2011], 7)

Ang mosunod nga bidyo naay dugang impormasyon bahin sa Relief Society: “The Nauvoo Female Relief Society” (7:19).

Makakat-on kag dugang sa Mga Anak nga Babaye sa Akong Gingharian: Ang Kasaysayan ug Buluhaton sa Relief Society (2011).

Dugang nga mga Kalihokan sa Pagkat-on

Mga bidyo ug istorya

Pwede nimong gamiton ang mosunod nga dugang nga kapanguhaan sa imong leksiyon:

• Larawan nga nagpakita sa adlaw sa pagpang-ayo sa Nauvoo: “Gikan sa Kinabuhi sa Propeta Joseph Smith: Usa ka Adlaw sa Gahom sa Dios,” Higala, Peb. 2009, 44–45

• Usa ka bidyo sa pipila sa Napulog Duha nga mibiya para moadto sa ilang misyon: “The Heart and a Willing Mind,” gikan sa time code 4:00 hangtod 7:57

• Istorya sa usa ka sakop sa Kurom sa Napulog Duha ka Apostoles sa England: Mga Santos, 1:408–11; “Gikan sa Kinabuhi sa mga Presidente sa Simbahan: Wilford Woodruff, Mangingisda sa Ginoo,” Higala, Hunyo 2001, 34–35

• Usa ka bidyo bahin sa epekto sa misyonaryong buhat sa Napulog Duha ka Apostoles: “The Heart and a Willing Mind,” gikan sa time code 45:26 hangtod 47:55

Kinatibuk-ang pagpasabot sa mga pagtulun-an ug mga pagpadayag sa Nauvoo

Samtang anaa sa Nauvoo ang mga Santos, gipadayag sa Ginoo ang importanteng mga kamatuoran ug ordinansa pinaagi ni Propeta Joseph Smith. Kon para nimo makatabang sa mga estudyante ang kinatibuk-ang pagpasabot sa pipila niini ka mga kamatuoran ug ordinansa, ipakita ang mosunod nga impormasyon. Dapita ang mga estudyante sa pagpili og pipila ka hilisgotan ug sa pagbasa sa materyal sa tupad niini. Pwede nilang pamalandongan kon nganong importante o makahuloganon para nila kini nga mga hilisgotan. (Timan:i: Kadaghanan niini nga mga hilisgotan mas detalyadong hisgotan sa umaabot nga mga leksiyon)

• Bunyag para sa patay: Doktrina ug mga Pakigsaad 124:29; 127:5–9; 128:15

• Ang pagtuga sa templo: Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Pagtuga,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org

• Mahangtoron nga kaminyoon: Doktrina ug mga Pakigsaad 131:1–4; 132:19

• Ang basahon ni Abraham: Abraham 1:1–2, 18; 3:22–25

• Importanteng mga kamatuoran: Doktrina ug mga Pakigsaad 130:18–23

• Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo: Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:1