Kasinatian sa Pagkat-on 6

Pagsabut sa Konteksto ug sa Sulod [Content]

Kinatibuk-ang Pagpasabut

Kini nga kasinatian sa pagkat-on naglangkob sa mosunod nga mga konsepto:

• Pagsabut sa kahulugan sa konteksto ug sa sulod

• Pagsabut sa kaimportante sa konteksto ug sa sulod

• Pagdiskubre sa sulod ug konteksto diha sa mga kasulatan

Mahinungdanong mga Konsepto

Sa sunod nga pipila ka mga kasinatian sa pagkat-on, atong tan-awon og maayo ang indibidwal nga mga bahin [component] sa sumbanan sa pagkat-on usa sa matag higayon. Ang sumbanan sa pagkat-on naghatag og basihan sa mahinungdanong mga butang nga makatabang aron masilsil ang ebanghelyo sa atong mga hunahuna ug kasingkasing. Niining kasinatian sa pagkat-on, atong makat-unan ang mahitungod sa pagsabut sa konteksto ug sa sulod.

Ang katuyoan niining kasinatian sa pagkat-on mao ang paghatag og mubo nga pasiuna sa mga aspeto sa sumbanan sa pagkat-on. Samtang nagserbisyo ka isip seminary o institute teacher, makabaton ka og daghan pa nga mga oportunidad sa pagkat-on ug pagpraktis niining mga kahanas.

Pagkat-on gikan sa mga Kasulatan: Pagsabut sa Konteksto ug sa Sulod

Sa sambingay sa mga bahandi, ang batan-ong babaye nagdamgo mahitungod sa pagkakita og mga bahandi diha sa balas. Ang iyang pagpangita nagsimbolo sa usa ka tigkat-on nga nangita og mahangturong mga kamatuoran diha sa mga kasulatan. Ang balas nagrepresentar sa konteksto ug sulod sa mga kasulatan—ang mga tawo, mga dapit, mga panghitabo, dagan sa istorya, mga pagtulun-an, ug uban pa—diin ang mga kamatuoran sa ebanghelyo mahimong makit-an.

Samtang nangita kita alang sa mahangturong mga kamatuoran diha sa mga kasulatan, kinahanglan kitang magsugod pinaagi sa pagsulay sa pagsabut sa background ug sukaranang mga detalye sa mga tudling [passage] nga atong gibasa. Ang pagtinguha nga makasabut sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan motugot kanato nga mas andam nga makadiskubre og importante nga mga kamatuoran sa ebanghelyo.

Gospel Teaching and Learning Handbook Activity

Basaha ang mga seksyon 2.4.1 (“Context”) ug 2.4.2 (“Content”) diha sa mga pahina 24–25 sa inyong Gospel Teaching and Learning nga handbook. I-highlight ang mga pulong niining mga seksyon nga nakatabang nimo nga makasabut kon unsay kahulugan sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan ug kon ngano nga importante kini sa atong pagtuon.

Irekord ang imong mga hunahuna ug mga impresyon mahitungod sa kaimportante sa pagsabut sa konteksto ug sa sulod sa pagtuon sa ebanghelyo diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa inyong inservice leader o grupo.

Ang Kahulugan ug Kaimportante sa Konteksto ug sa Sulod

Ribyuha ang mosunod nga tsart aron mas makasabut sa konteksto ug sa sulod:

Konteksto	Sulod
Unsa ang konteksto? Ang konteksto naglangkob sa mga kahimtang nga naglibut o naghatag og background sa usa ka piho nga tudling sa kasulatan, panghitabo, o istorya. Ang konteksto naglakip sa makasaysayanon, kultural, ug heyograpikanhong kahimtang; mga pangutana nga nakapaaghat sa mga panghitabo sa kasulatan; ug uban pa.	Unsa ang sulod? Ang sulod naglakip sa dagan sa istorya, mga tawo, mga panghitabo, mga wali, ug dinasig nga mga pagpasabut nga nahimong teksto sa kasulatan. Ang pagdiskubre sa sulod naglakip sa pagkat-on sa kahulugan sa lisud nga mga pulong ingon man usab sa interpretasyon sa mga sambingay, mga simbolo, ug uban pa.
Nganong importante man ang konteksto? Ang konteksto moklaro ug mopalambo sa pagsabut sa mga istorya, mga pagtulun-an, doktrina, ug mga baruganan diha teksto sa kasulatan.	Ngano nga importante man ang sulod? Ang sulod naghatag og kinabuhi ug kaimportante sa doktrina ug mga baruganan nga makita diha sa scripture block.

Pagpangutana

Aron makasabut sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan, unaha sa pagtinguha nga mahimong pamilyar sa sukaranang mga detalye sa tudling ug dayon susiha og maayo kadtong mga detalye aron mas masabtan pa. Imo kining mabuhat pinaagi sa pagpangutana mahitungod sa mga tawo, mga dapit, mga panghitabo, ug uban pa diha sa tudling sa kasulatan nga imong gibasa ug dayon pangitaa ang mga tubag niadtong mga pangutana gamit ang makatabang ug masaligan nga mga kapanguhaan.

Ang mga pangutana sama sa mosunod makatabang nimo nga mas masabtan ang konteksto ug ang sulod sa tudling sa kasulatan nga imong gitun-an:

• Unsa ang background sa tudling?

• Unsa ang makasaysayanon, kultural, ug heyograpikanhong kahimtang?

• Kinsa ang tagsulat?

• Kinsa ang mga tawo diha sa tudling? Unsa ang ilang gihimo o gisulti, ug ngano man?

• Unsa ang nahitabo? Unsa ang dagan sa istorya?

• Unsa ang kahulugan sa dili pamilyar nga mga pulong, o mga pahayag?

• Unsa ang kaimportante sa kostumbre ug mga pamaagi nga gihulagway?

Pagpangita sa mga Tubag

Ang mosunod mao ang pipila sa pinakamaayo ug labing kasaligan nga mga kapanguhaan nga imong magamit aron sa pagtabang nimo nga makakita sa mga tubag sa imong mga pangutana:

• Ang mga tabang sa pagtuon sa kasulatan sama sa kapitulo ug mga section heading, mga footnote, Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, mga mapa, ug uban pa

• May kalabutan nga mga tudling sa kasulatan

• Ang mga pulong sa buhing mga propeta ug mga apostoles (ilabi na kadtong makita diha sa mga pakigpulong sa kinatibuk-ang komperensya)

• Ang kurso sa kurikulum sa kasulatan sa seminary ug institute (lakip na ang mga manwal sa magtutudlo ug sa estudyante)

• Mga diksyonaryo

Kon masabtan nimo ang konteksto ug ang sulod sa mga kasulatan, mas makahimo ka sa pagsabut sa hingpit nga kahimtang sa mga tawo, mga dapit, mga panghitabo, ug mga pagtulun-an nga imong gibasa ug makakita sa mga butang sama sa pagkakita niini sa tagsulat. Makatabang kini nga masugdan ang pagdiskubre sa importante nga mga kamatuoran sa ebanghelyo.

Pagdawat og Balaanong Tabang sa Pagtudlo sa Ebanghelyo

Tan-awa ang video nga “Understanding Context and Content” (7:39), nga anaa sa churchofjesuschrist.org. Dinhi niini nga video, tulo ka mga magtutudlo ang naghisgot sa ilang mga paningkamot aron masabtan ang konteksto ug ang sulod.

Irekord ang duha o tulo ka mga ideya nga imong nakat-unan gikan sa video diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo.

Kalihokan gamit ang Kasulatan

Karon panahon na sa pagpraktis aron madiskubrihan ang konteksto ug ang sulod sa mga kasulatan.

Basaha ang Lucas 5:12–26, magsugod kon asa mihunong ang mga magtutudlo diha sa “Understanding Context and Content” nga video. Paghimo og lista sa mga pangutana mahitungod sa mga tawo, mga dapit, mga panghitabo, ug uban pang mga detalye nga mahimong makatabang nimo nga mas masabtan ang konteksto ug ang sulod niini nga mga bersikulo. Dayon paggahin og pipila ka minutos sa pagpangita sa mga tubag sa imong mga pangutana.

Human nimo makompleto ang kalihokan, isulat ang summary sa imong kasinatian diha sa study journal o sa laing dapit diin maka-refer ka niini ug makahimo sa pagpakigbahin niini sa imong inservice leader o sa grupo. Ilakip ang (1) pipila ka mga butang nga imong nakat-unan mahitungod sa kaimportante sa pagsabut sa konteksto ug sa sulod diha sa pagtuon sa ebanghelyo ug (2) pipila ka bag-ong mga hunahuna nga imong naangkon mahitungod sa mga tawo, mga dapit, ug mga panghitabo sa Lucas 5:12–26.

Summary ug Paggamit

Mga Baruganan nga Angayang Hinumduman

• Ang konteksto moklaro ug mopalambo sa atong pagsabut sa mga istorya, mga pagtulun-an, doktrina, ug mga baruganan diha sa teksto sa kasulatan.

• Ang sulod naghatag og kinabuhi ug kaimportante sa doktrina ug mga baruganan diha sa mga kasulatan.

• Ang pagsabut sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan makatabang nga mahibaloan ang daghang importante nga mga kamatuoran sa ebanghelyo.

• Aron masabtan ang konteksto ug ang sulod sa mga kasulatan, kinahanglan gayud kitang mangutana ug mangita og kasaligan nga mga kapanguhaan sa mga tubag niadtong mga pangutana.

“Magmahimong pamilyar sa mga leksyon nga gipangtudlo sa mga kasulatan. Magkat-on sa panghitabo ug dapit asa nahitabo ang mga sambingay sa Manluluwas ug ang mga pahimangno sa mga propeta. Pagtuon niini sama nga kini nakig-istorya kaninyo, kay kini mao ang kamatuoran” (Thomas S. Monson, “Himoa ang Imong Kaugalingon nga Labing Maayo,” Ensign o Liahona, Mayo 2009, 68).

“Busa, Unsa Man?”

Sa pagtapos niining kasinatian sa pagkat-on, isulat ang pipila ka mga butang nga imong buhaton basi sa mga baruganan nga imong nakat-unan karon.