Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: Sivi 2


Fakataukei Fakatokāteliné: Sivi 2

1 Kolinitō 6:19–20 ki he Fakahā 20:12

Lolotonga e konga hono ua ʻo e kalasi ko ʻení, naʻe ako ʻe he kau akó ha ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe 13 ʻoku maʻu ʻi he 1 Kolinitō ki he Fakahā. ʻOku fakataumuʻa ʻa e sivi ko ʻení ke fakafuofuaʻi e malava ʻa e kau akó ke maʻu ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení pea fakaʻaongaʻi kinautolu ʻi ha ngaahi tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí. Te ne toe fakafuofuaʻi foki ʻenau mahino ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié.

Fakahoko e sivi fakataukei fakatokāteline ko ʻení ʻi ha faʻahinga taimi pē hili hono akoʻi e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteline kotoa pē ʻi he 1 Kolinitō ki he Fakahā. Mahalo naʻa fiemaʻu ke akoʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi lēsoni fakataukei fakatokāteliné kimuʻa pea nau toki maʻu e fakahokohoko ʻo e folofolá kae lava ke fakahoko e siví kimuʻa he fakaʻosinga ʻo e semesitaá.

Kapau ʻe lava, fakahoko ʻa e siví ni fakahangatonu ke lava ʻe he kau akó ʻo fakatonutonu ʻa e siví ko ha kalasi ʻi he hili pē ʻenau fakakakato iá.

Makehe mei hono fakafuofuaʻi e ʻilo lolotonga ʻa e kau akó, ʻoku fakataumuʻa e aʻusia ʻo hono fai mo fakatonutonu ʻo e siví ke hoko ko ha aʻusia mahuʻingamālie mo fakatupulaki ʻo e fakamoʻoní maʻá e kau akó. Lolotonga hono fakatonutonu e fehuʻi 7–12, fakaafeʻi e kau akó ke fakahaaʻi e ʻuhinga ne nau fili ai e tali ne nau faí pea ke fakamatalaʻi e founga ʻe lava ke tokoni ai e potufolofola ne nau filí ʻi he ngaahi tūkunga ne fakamatalaʻi ʻi he siví. Tokoni ke mahino ki he kau akó ha faʻahinga fehuʻi pē naʻe hala ʻenau talí. Tuku ha taimi ke tali ai ha toe ngaahi fehuʻi ʻe ala maʻu ʻe he kau akó.

Fakataukei Fakatokāteline ʻo e Fuakava Foʻoú: Sivi 2

Ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ki he fakataukei fakatokāteliné

Ki he ngaahi fehuʻi 1–3, hiki ʻa e mataʻitohi ʻo e fakamoʻoni fakafolofola fekauʻakí ʻi he tafaʻaki ʻo e kupuʻi lea takitaha. Kātaki ʻoua naʻa fakaʻaongaʻi hoʻo folofolá ʻi he konga ko ʻeni ʻo e siví.

1. _____ “Ko e tuí, kapau ʻoku ʻikai ʻi ai ʻa e ngaahi ngāué, ʻoku mate ia.”

a. 1 Kolinitō 11:11

2. ____ “ʻI he kakato ʻo e ngaahi kuongá naʻá ne tuʻutuʻuni, ke ne fakakātoa fakataha ʻa e meʻa kotoa pē ʻia Kalaisi.”

e. ʻEfesō 1:10

3. ____ “ʻOku ʻikai ai ʻa e tangatá kae ʻi he fefiné, pea ʻoku ʻikai ai ʻa e fefiné kae ʻi he tangatá, ʻi he ʻEikí.”

f. 2 Tīmote 3:15–17

h. Sēmisi 2:17–18

i. Fakahā 20:12

Ngaahi kupuʻi lea mahuʻinga mei he folofolá

Ki he fehuʻi 4–6, fakafonu e ngaahi foʻi lea ʻoku pulia ʻi he ngaahi kupuʻi lea mahuʻinga ʻo e folofolá ‘i he fakataukei fakatokāteliné. Kātaki ʻoua naʻa fakaʻaongaʻi hoʻo folofolá ʻi he konga ko ʻeni ʻo e siví.

4. “Ko homou __________ ko e ___________ ʻo e _______________” ( 1 Kolinitō 6:19–20).

5.ʻOku fokotuʻu ʻa e Siasí “ki he _________ ‘a e kau ________ mo e kau palōfita, ko hono fuʻu maka tulikí ʻa _______ __________ pē” ( ‘Efesō 2:19–20).

6. “[Ko e] ʻaho ʻo Kalaisí … ʻe ʻikai ________ ʻa e ʻaho ko iá, ʻo kapau ʻe ʻikai _______ hoko ʻa e ____________ koví” ( 2 Tesalonika 2:1–3).

Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi hoʻo folofolá ʻi he toenga ʻo e siví.

Ki he fehuʻi 7–9, kumi ha potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe taha pe lahi ange ʻe lava ʻo tokoni ki ha tokotaha ʻi he ngaahi tūkunga ko ʻení.

7. Ne toki mālōloó ni e ʻofaʻanga ho kaungāmeʻá. ʻOku lahi ha ngaahi fehuʻi ho kaungāmeʻá fekauʻaki mo e meʻa ʻoku hoko kiate kitautolu hili ʻa e maté.

8. ʻOku ngahi faingataʻaʻia ho tokouá pea ʻokú ne fehuʻia pe ʻoku ʻafioʻi moʻoni nai ia ʻe he ʻOtuá.

9. ʻOku kole atu ʻe ha taki ʻo e Siasí ke ke fai ha faleʻi ki ho toʻú ʻi he lēsoni Lautohi Faka-Sāpate ka hokó ki he founga te nau lava ai ʻo faivelenga ʻi heʻenau fehangahangai mo e ngaahi fakakaukau halá mo e ngaahi ʻahiʻahí.

ʻI he fehuʻi 10–11, fakahaaʻi hoʻo ʻiló mo e tuʻunga malava ke fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié.

10. Te ke fakamatalaʻi fēfē nai ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ʻe tolu ʻo hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ki ha taha ʻoku ʻikai ke maheni mo ia?

  • Ngāue ʻi he tuí.

  • Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá.

  • Fekumi ki ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí.

11. ʻOku ʻi ai haʻo kaungāmeʻa ʻoku teu ke ʻosi mei he ako māʻolungá pea ʻokú ne manavasiʻi he ngaahi fili mahuʻinga te ne fai ʻi heʻene moʻuí ʻi he ngaahi taʻu siʻi ka hokó. Tali ‘a e ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa pau te ke fakaafeʻi ia ke ne fai ke ngāue ʻi he tuí?

  • Te ke lava fēfē nai ʻo tokoni kiate ia ke ne vakai ki hono tūkungá ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?

  • Ko e ngaahi potufolofola fakataukei fakatokāteliné ko ha ngaahi sīpinga ia ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí. Ko e hā ha (ngaahi) potufolofola fakataukei fakatokāteline te ke lava ʻo vahevahe mo ho kaungāmeʻá? Ko e hā hono ʻuhingá?

12. ʻI he potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻe 13 kuó ke ako ʻi he semesitā ko ʻení, ko e [potufolofola fakataukei fakatokāteline] fē kuó ne tokoniʻi lahi taha koé, pea ko e hā hono ‘uhingá? Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he tefitoʻi moʻoni ko ʻení kau ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

ʻĪmisi
New Testament Seminary Teacher Manaul - 2023

Tuku ha taimi feʻunga maʻá e kau akó ke fakakakato ai ʻa e siví. ʻO ka ʻosi e sivi ʻa e kau akó, mou vakaiʻi fakakalasi ia. ʻI hoʻo hoko ko e faiakó, fili pe ʻe ʻaonga ange ki he kau akó ke fakatonutonu ʻenau ngāue ʻanautolu peé pe ke ʻoange ia ki ha kaungāako ke nau fakatonutonu.

Ngaahi Talí

  1. h. Sēmisi 2:17–18

  2. e. ʻEfesō 1:10

  3. a. 1 Kolinitō 11:11

  4. sino; fale tapu; Laumālie Māʻoniʻoní

  5. tuʻunga; ʻaposetolo; Sīsū kalaisi

  6. hoko; tomuʻa; liliu

  7. ʻE ala kau ʻi he ngaahi talí ʻa e 1 Kolinitō 15:20–22 mo e 1 Pita 4:6 , ka ʻe lava ke maʻu ʻe he kau akó ha maaka ʻi hono fakaʻaongaʻi ha faʻahinga potufolofola fakataukei fakatokāteline pē ke tokoniʻi kinautolu ke fakamatalaʻi e palani ʻa e ʻOtuá maʻatautolu hili e mate fakatuʻasinó.

  8. ʻE ala kau ʻi he ngaahi talí ʻa e Hepelū 12:9 mo e Sēmisi 1:5–6 , ka ʻe lava ke maʻu ʻe he kau akó ha maaka ʻi hono fakaʻaongaʻi ha faʻahinga potufolofola fakataukei fakatokāteline pē ke tokoni ke nau fakamatalaʻi ʻoku ʻafioʻi kitautolu ʻe he ʻOtuá.

  9. ʻE ala kau ʻi he ngaahi talí ʻa e 1 Kolinitō 6:19–20 mo e Fakahā 20:12 , ka ʻe lava ke maʻu ʻe he kau akó ha maaka ki hono fakaʻaongaʻi ha faʻahinga potufolofola fakataukei fakatokāteline pē ʻoku kau ai ha ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke tau kei faivelenga ʻi he taimi ʻoku tau fehangahangai ai mo e ngaahi fakakaukau halá mo e ʻahiʻahí.

  10. ʻOku totonu ke lava ʻe he kau akó ʻo fakamatalaʻi nounou e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. Fakakaukau ke fakaafeʻi kinautolu ke nau fakafehoanaki ʻenau ngaahi talí mo e palakalafi 5–12 ʻo e konga “Ko Hono Maʻu ʻo e ʻIlo Fakalaumālié” ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022).

  11. ʻOku totonu ke lava ʻe he kau akó ʻo fakamatalaʻi e ngaahi angafai ʻoku fekauʻaki mo e ngāue ʻi he tuí pea vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá. ʻOku totonu foki ke nau ʻiloʻi ha potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻoku tokoni ke mahino kiate kitautolu ʻa e founga ke maʻu ai ha fakahinohino ki he ngaahi fili mahuʻinga ʻi heʻetau moʻuí. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi potufolofola ʻe niʻihi ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ʻa e ʻEfesō 2:19–20 mo e 2 Tīmote 3:15–17 .

  12. Ko e taimi pē ʻoku tali fakamātoato mo kakato ai ʻe he kau akó ʻa e fehuʻi ko ʻení, ʻoku totonu ke ʻoange haʻanau maaka.

Ke tokoni ke fakamatalaʻi, vahevahe mo fakamoʻoni ʻa e kau akó, fakaafeʻi kinautolu ke aleaʻi e potufolofola fakataukei fakatokāteline ne nau fili ki he fehuʻi 12 mo e ʻuhinga ne nau fili ai iá. Mahalo ʻe ʻaonga ke tuku ke vahevahe e tokolahi taha ʻo e kau ako ʻe lavá ʻi he toenga ʻo e taimí. Fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe e meʻa ʻoku akoʻi ange ʻe he potufolofola ne nau filí fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi. ʻI hoʻo hoko ko e faiakó, fakakaukau ke vahevahe foki ha potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻuhingamālie.

Fakaʻosi e siví ʻaki hono vahevahe e fakamoʻoni ki he mālohi ʻo hono ʻiloʻi e tokāteline ʻo Sīsū Kalaisí ʻo hangē ko ia ʻoku hā ʻi Heʻene folofolá mo mateuteu ke fakaʻaongaʻi ʻEne ngaahi akonakí ʻi he ngaahi tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

Paaki