Tanoakita
Founga ke Tali ʻAki hili ha Taonakita

“Ko e Founga ke Tali ʻAkí hili ha Taonakita,” Ko e Founga ke Tokoní (2018).

“Ko e Founga ke Tali ʻAkí hili ha Taonakita,” Ko e Founga ke Tokoní.

Founga ke Tali ʻAkí hili ha Taonakita

Neongo ʻemau ngāue tōtōiví, ʻe ʻikai lava ke taʻofi ʻa e taonakita kotoa pē. ʻOku angamaheni pē kia kinautolu ʻoku kei moʻuí hili ha taonakita ke ongoʻi fakaʻikaiʻi, ‘ohovale, loto halaia, ʻita, mo e puputuʻu. Naʻe pehē ʻe Palesiteni M. Lāsolo Pālati, “Ko e ngāue ki hono toʻo ha moʻui ʻa ha taha ko ha meʻa fakamamahi moʻoni ia koeʻuhí ko e ngāué ni ʻokú ne uesia ʻa e tokolahi: ʻuluakí ko e tokotaha ko ia ʻoku maté pea ko e niʻihi tokolahi kehé—ko e fāmili mo e ngaahi kaungāmeʻa—ʻa ia ko e toengá, ko e niʻihi ai ʻe lau taʻu ʻenau fepaki mo e mamahi lahi mo e puputuʻu” (“Suicide: Some Things We Know, and Some We Do NotEnsign,Oct. 1987, 7). He ʻoku haʻu ʻa e ngaahi fakamoʻui fakafoʻituituí ʻi he Fakamoʻuí, “ʻa ia ʻokú ne afioʻi ai ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē”, koeʻuhi ke ne afioʻi ʻo “fakatatau ki he kakanó ʻa e founga ke tokoniʻi ai ʻa hono kakaí ʻo fakatatau ki honau ngaahi vaivaí”(Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá 88:6; ʻAlamā 7:12). ʻE lava ke tokoni ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni mo e faleʻi fakapalofesinalé.

ʻE lava ke fealēleaʻaki ʻa e fakataha alēlea fakasiteikí mo fakauōtí e founga ‘e lava ke nau poupouʻi ha tokotaha fakafoʻituitui pe fakafāmili hili ha taonakita. ‘E ala kau e ngaahi meʻá ni ʻi he ngaahi fehuʻi ke aleaʻí:

  • ‘E ʻomi fēfē nai ‘e he ngaahi akonaki mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ‘a e fakamoʻuí ki he fakafoʻituituí pe fakafāmilí?

  • Ko e hā ʻa e fie maʻu ʻoku lava ke sio ki ai ʻa e ngaahi tokoua mo e tuofāfine ngāue fakaetauhí ʻi ha taha pe fāmili? Ko e hā ha ngāue tokoni kuo nau ʻoange kiate kinautolu?

  • Ko e hā ha tokoni fakaeloto pe fakalaumālie ʻe ala fie maʻu ‘e he fakafoʻituituí pe fakafāmilí? Ko hai te ne ala fai e tokoni ko ʻení?

  • ‘Oku ʻi ai nai ha ngaahi fiemaʻu fakatuʻasino ʻa e fakafoʻituituí pe fāmilí, hangē ko e fefonongaʻakí pe meʻatokoní?

  • ‘E poupouʻi fēfē nai ʻe he kau taki ʻo e ngaahi houalotu ʻo e uōtí ʻa e fānau mo e toʻu tupu ‘a ia kuo mole ha taha ʻoku nau ʻofa ai?

‘E lava ke kiʻi taimi lōloa ʻa e taimi fakamamahi hili ha taonakita. Kapau kuo ʻi ai ha taha ‘oku kei ongoʻi mamahi pe loto mamahi, fealeaʻaki mo e niʻihi kehe ʻoku nau tokanga ki he tokotaha ko iá. Fakakaukau ‘i he faʻa lotu ki he founga ʻe lelei taha te ke lava ke fai ai ha tokoni. Te ke ala tokoni ki he tokotahá ke ne maʻu e tāpuaki ʻo e lakanga fakataulaʻeikí pe fetuʻutaki mo e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻi homou feituʻú. ʻE ala tokoni ʻa e ngaahi kulupu tokoniʻi ‘a e loto mamahí, kau toketaá pe kau mataotao fakafaitoʻo kehé.

Fakatokangaʻi ange: Kapau ʻokú ke tataki ha fealēleaʻaki, ʻoua te ke talanoa fekauʻaki mo e founga ne toʻo ai ʻe he tokotahá ʻene moʻuí. ʻE ala taʻeʻamanekina hano fakaʻaiʻai heni ha taha ʻi he kulupú ke fakatatau ki he ʻulungaanga kuo fakamatalaʻí. Kapau ‘oku kamata ke vahevahe ʻe ha taha ʻa e ngaahi fakaikiiki ko ‘ení ʻi ha kulupu, toe fulihi e talanoá ‘i ha founga angaʻofa.

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Tānaki Maí