Leksiyon sa Kabatan-onan: Pagkontrol sa Paggamit sa Teknolohiya
I. Pasiuna
Isip mga batan-on, nagpuyo kita sa kalibotan diin ang teknolohiya usa ka dakong bahin sa atong kinabuhi. Posibling dali rang mahitabo ang pagkalinga sa walay hunong nga pag-scroll, sa mga sunod-sunod nga mensahe, ug sa makaadik nga kinaiyahan sa teknolohiya. Apan isip mga disipulo ni Jesukristo, gitawag kita sa paggamit sa teknolohiya nga adunay tumong ug sa positibo nga paagi. Niini nga leksiyon, atong makat-onan kon unsaon nato sa pagkontrol ang atong paggamit sa teknolohiya ug paggamit niini sa paagi nga makapasidungog sa Dios.
II. Ang mga Benepisyo ug Gasto sa Teknolohiya
Mga Benepisyo
-
Ang Simbahan naggamit og teknolohiya aron sa pagpakigbahin og impormasyon sa tibuok kalibotan ug sa pagpakaylap sa ebanghelyo.
-
Ang teknolohiya naghatag kanato og kahigayonan sa pag-ambit sa tibuok kalibotan nga hiniusang kahibalo ug makaarang ra gayod sa atong bulsa.
Gasto
-
Ang gasto sa teknolohiya mao ang atong panahon ug atensiyon, o mas grabe pa, ang pag-usik-usik sa kahigayonan ug mga panalangin.
-
Kon dili kita mag-amping, mahimong malinga kita sa butang nga dili angay sa atong pagtagad, o gani sa pagtipas gikan sa atong mga pakigsaad ngadto sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo.
-
Sa kataposan, mga igsoon, bisan unsang butang tinuod, bisan unsang butang dungganan, bisan unsang butang matarong, bisan unsang butang ulay, bisan unsang butang hiligugmaon, bisan unsay butang maayong pamation, kon aduna may kahalangdon, kon aduna may pagkadalaygon, palandonga ninyo kining mga butanga.
III. Mga Hagit sa Teknolohiya
Mapildi ka ba kon lisod para kanimo ang paghunong sa paggamit sa teknolohiya? Ikaw ba huyang lang sa espirituwal? Siyempre dili! Normal ra ang paggamit sa teknolohiya, apan ang pagkontrol niini mahimong usa ka lehitimong pakigbisog. Nakigharong ka sa siyensiya, mga kemikal sa utok, ug sa dili palupig nga mga industriya nga nagtinguha sa imong atensiyon—ug dili kini patas nga pakigbugno.
Ang “Punto sa Kalipayan” sa Teknolohiya
-
Ang teknolohiya usa ka himan nga naghatag nato og kahigayonan sa pag-ambit sa tibuok kalibotan nga hiniusang kahibalo ug magamit alang sa maayo.
-
Kon mas daghang pagtagad ang atong ihatag sa teknolohiya, mas daghan ang nakakwartang mga tigmugna sa teknolohiya.
-
Ang mga tigtuon ug mga tigdesinyo mogamit ug mga teknik aron padayon kitang moapil ug makontento sa teknolohiya, susama sa “punto sa kalipayan” sa industriya sa pagkaon.
-
Ang Langitnong Amahan ug ang atong Manluluwas nakasabot sa atong mga panlimbasog sa teknolohiya ug mopalig-on kanato.
-
Apan siya nag-ingon kanako, Ang akong grasya igo alang kanimo, kay ang akong gahom ginahingpit diha sa kahuyang. Labi pang igakalipay ko hinuon ang pagpasigarbo tungod sa akong mga kahuyang aron ang gahom ni Kristo magapandong kanako.
Pagbuntog sa “Punto sa Kalipayan”
-
Ang teknolohiya adunay iyang kaugalingong “punto sa kalipayan” ug mogiya sa atong mga emosyon ug sa mga kemikal sa lawas.
-
Normal ra ang pagpakigbisog sa teknolohiya, ug nakigharong kita sa siyensiya, mga kemikal sa utok, ug sa dili palupig nga mga industriya nga nagtinguha sa atong atensiyon.
-
Mahimo natong kontrolon ang atong paggamit sa teknolohiya pinaagi sa pagpangutana sa atong kaugalingon og mga pangutana nga may katuyoan, paghimo og plano, ug paghunong kon gikinahanglan.
-
Ang pagkamanggihunahunaon sa sulod nga atong gibasa o gitan-aw ug ang pagmugna og mga dapit sa atong balay nga layo sa mga teknolohiya makatabang usab kanato sa pagbuntog sa “punto sa kalipayan” sa teknolohiya.
-
Pagtukaw ug pag-ampo kamo aron dili kamo mahidalin-as ngadto sa panulay; sa pagkatinuod matinguhaon ang espiritu apan maluya ang lawas.
Ang pagsabot kon asa gikinahanglan ang paglimitar sa paggamit sa teknolohiya ug paghimo og mga lakang sa pagbuntog sa tentasyon sa sobrang paggamit o pag-abusar niini makamugna og maayong relasyon sa teknolohiya. Hinumdomi, kita ang mokontrolar sa teknolohiya, dili kay kini ang mokontrolar kanato.
IV. Pagkontrol sa Paggamit sa Teknolohiya
A. Katuyoan: Paggamit sa teknolohiya nga adunay tumong sa pagkat-on ug pagmugna.
-
Bisan unsa ang inyong pagabuhaton, buhata kini sa kinasingkasing, nga ingon sa nangalagad kamo sa Ginoo, ug dili sa tawo.
-
Pangutan-a ang imong kaugalingon og mga pangutana sama sa “Nganong gigamit nako ang akong device karon?” ug “Nalipay ba ko sa akong gibuhat?”
Mahimo nimong gamiton ang teknolohiya sa mapuslanong paagi pinaagi sa pagpadala og usa ka positibo nga mensahe, pagpaminaw sa malinawon nga musika, ug paghimo sa imong kaugalingong sulod [content]. Unsa pay ubang mga paagi nga magamit nimo ang teknolohiya alang sa maayong mga tumong?
B. Plano: Pagplano daan alang sa mas maayong mga pagpili.
-
Itugyan ang imong mga buhat ngadto sa Ginoo, ug ang imong mga laraw malig-on.
-
Pangutan-a ang imong kaugalingon og mga pangutana sama sa “Unsa ang akong plano sa paggamit sa akong device?” ug “Unsa nga ilhanan ang akong gipakita sa Dios kon giunsa nako paggamit ang akong panahon?”
Mahimo nimong gamiton ang teknolohiya sa mapuslanong paagi pinaagi sa paghatag sa imong kaugalingon og inadlaw nga limitasyon sa oras sa screen, pagsubay ug pagkontak lamang sa suod nga pamilya ug mga higala, paghimo og mga dapit sa balay diin didto gidili ang paggamit og device, pag-set up og estasyon sa pag-charge sa pamilya, ug paggamit og filter. Unsa ang ubang paagi nga mahimo nimong planohon daan aron makahimo og mas maayong mga pagpili kon mogamit og teknolohiya?
C. Hunong: Moundang una kon gikinahanglan.
-
Humilom kamo ug ilhon ninyo nga ako mao ang Dios.
-
Pangutan-a ang imong kaugalingon og sama sa “Naglikay ba ko sa sulod nga nahibal-an nako nga dili husto o walay mapuslanong tuyo?” ug “Nabati ba nako nga ang Espiritu mibiya?”
Mahimo nimong gamiton ang teknolohiya sa mahunahunaong paagi pinaagi sa paghipos sa imong device ug mopalayo, mag-ampo alang sa kalig-on, ug makigsulti og laing tawo. Sa unsang paagi nimo mapanalipdan ang imong kaugalingon kon maggamit og teknolohiya?
V. Diskusyon sa Grupo:
Ipangutana ang mga mosunod ug hisgoti uban sa grupo ang mahitungod sa mga kasinatian ug pagdumala sa teknolohiya.
-
Unsa ang labing dagkong mga hagit nga imong giatubang sa pagdumala sa teknolohiya?
-
Unsay imong bation kon naggamit ka sa teknolohiya sa taas nga panahon?
-
Unsaon nimo pagkahibalo kon oras na sa pag-undang una?
-
Sa unsang paagi ang social media makaepekto sa imong pagtamod sa kaugalingon ug sa pagbati og kasuod sa uban?
-
Unsa ang pipila ka paagi nga imong magamit ang teknolohiya aron makaangkon og positibong epekto sa kahimsog sa imong pangisip?
-
Giunsa nimo pagbalanse ang buluhaton sa eskuylahan ug paggamit sa teknolohiya? Unsang mga estratehiya ang nakatabang nimo kaniadto?
-
Unsa ang pipila ka posibleng mga risgo ang nalanggikit sa paggamit sa teknolohiya, (sama sa cyberbullying o pagkaadik)? Sa unsang paagi nimo mapanalipdan ang imong kaugalingon gikan sa maong mga risgo?
-
Unsaon nimo sa paggamit ang teknolohiya sa pagkat-on og bag-ong mga kahanas o pagpadayon sa imong mga interes imbes nga mag-usik-usik lang sa pagsuhid sa tanang sulod niini?
-
Giunsa nimo pagpakigsulti sa imong mga ginikanan o mga tigbantay bahin sa imong paggamit sa teknolohiya? Giunsa nila sa pagtabang nimo sa pagtakda og mga limitasyon?
-
Unsa ang pipila ka estratehiya sa responsableng paggamit sa teknolohiya, sama sa paglikay sa pagdungan og buhat sa daghang gimbuhaton o pagtakda og mga limitasyon sa oras?
-
Unsa ang pipila ka mga paagi nga imong magamit ang teknolohiya aron makonektar sa uban sa makahuloganong paagi, sama sa pag-apil sa mga online nga komunidad o pagsuporta sa mga tumong nga imong ganahan?
VI. Panapos
Isip mga disipulo ni Jesukristo, gitawag kita sa paggamit sa teknolohiya nga adunay tumong ug sa positibo nga paagi. Samtang ang teknolohiya adunay daghang benepisyo, aduna usab kini mga gasto, sama sa atong oras ug atensiyon. Kinahanglang nga magmahunahunaon kita sa “punto sa kalipayan” sa teknolohiya ug kontrolahon ang atong paggamit sa teknolohiya pinaagi sa pagpangutana og may katuyoang mga pangutana, paghimo og plano, ug pagkamahunahunaon sa sulod [content] nga atong gitan-aw. Pinaagi sa pag-atiman kon giunsa nato paggamit ang teknolohiya, magamit nato kini sa paagi nga makapasidungog sa Dios ug makapaduol kanato ug sa uban ngadto Kaniya.