“Ang Pag-ula ni Jesukristo diha sa Daang Tugon,” Liahona, Abr. 2022.

Ang Pag-ula ni Jesukristo diha sa Daang Tugon

Ni Donald W. Parry

Propesor sa Hebreohanon nga Biblia ug sa Kasulatan nga nakit-an sulod sa mga kuweba dapit sa Patayng Dagat [Dead Sea Scrolls], Unibersidad sa Brigham Young

Ang Daang Tugon usa ka buhat sa kasulatan nga nagpadayag sa Ginoo isip ang Manluluwas, Manunubos, ug halangdon nga Tig-ula.

ang Paglansang sa Krus ni Jesukristo — Ang Salmo 22 nagsugilon sa eksakto nga mga pulong nga gisulti ni Jesus samtang anaa sa krus: “Dios ko, Dios ko, nganong gitalikdan mo ako?”

Ang Daang Tugon mao ang Biblia sa Manluluwas, nga Iyang gibasa ug gihisgotan panahon sa mortalidad. Ang Daang Tugon mao (ug mao gihapon) ang usa ka hamili, eksepsiyonal nga hut-ong sa mga teksto sa kasulatan. Talagsaon kini ug walay katumbas. Ngano man? Tungod kay kini:

“Ang unang tugon ni Kristo.” ¹
Usa ka mahinungdanon nga tamdanang basahon sa Pag-ula sa Manluluwas.
Ang katukorang dokumento nga gihimo sa pag-andam sa kalibotan alang sa pagkatawo sa Manluluwas, diin Siya mamatay alang kanato.
Usa ka rekord nga naglakip sa gatosan ka simbolo nga nagpadayag bahin ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula.
Usa ka rekord nga nagpresentar og daghang panagna kabahin ni Jesukristo ug sa Iyang balaan nga misyon.

Sa laktod, ang Daang Tugon usa ka buhat sa kasulatan nga nagpadayag sa Ginoo isip ang Manluluwas, Manunubos, ug halangdon nga Tig-ula. Sa dihang si Jesukristo mimando nga, “[Tun-i] ang kasulatan; … diha niana makaangkon kamo sa kinabuhing dayon” (Juan 5:39), Siya nagpasabot ngadto sa Daang Tugon. Kini nga artikulo nagpakita sa pipila ka paagi nga ang Daang Tugon nagpamatuod sa Manluluwas ug sa Iyang Pag-ula.

Mga Kolor, Mga Panganod, ug Dagat: Ang Iyang Gahom sa Pagpasaylo

Ang Daang Tugon nagpresentar sa gatosan ka simbolo nga nagpadayag ni Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula. Ania ang pipila ka mubo nga mga ehemplo:

Sidlakan ug kasadpan. “Sama sa gilay-on sa sidlakan gikan sa kasadpan, mao usab ang gilay-on sa pagwagtang [sa Ginoo] sa atong mga sala” (Salmo 103:12). Ang gilay-on tali sa sidlakan ug kasadpan, dayag lang, walay kataposan ug dili masukod; mao usab, ang abilidad sa Dios sa pagwagtang sa atong mga kalapasan.

Baga nga panganod. “[Ako ang Ginoo] [m]iwagtang na [sa] imong mga sala, sama sa usa ka panganod, ug ang imong kalapasan sama sa gabon, balik kanako: kay gitubos ko na ikaw” (Isaias 44:22). Sama sa padayon nga pagporma sa baga nga mga panganod, pag-usab sa porma, mawala, ug makita na usab diha sa kalangitan, nagtanyag sa ideya sa pagkawalay kataposan, mao usab ang Dios mopasaylo niadtong kinsa maghinulsol ug mobalik ngadto Kaniya.

Maghinulsol sa mga sala. Ang Dios “mopasaylo sa kasal-anan, ug … [mo]salibay sa mga sala ngadto sa kahiladman sa dagat” (Miqueas 7:18–19). Ang Dios mosalibay sa mga sala ngadto sa lawom nga dapit sa dagat, diin kini mahanaw sa kahangtoran. Human si Ezequias naayo sa iyang sakit, siya misulat, “Gikalimtan mo [Dios] ang tanan kong mga sala” (Isaias 38:17). Kon kalimtan sa Dios ang atong mga sala, dili na Niya kini hinumdoman pa.

Mapula ug puti. Ang Ginoo miingon, “Bisag unsa ka pula ang inyong sala, maputi kini kaayo; bisan pa kinig dagtom-pula, maputi kini sama sa balhibo sa karnero” (Isaias 1:18). Ang tulo ka hapit managsama nga mga kolor—mapula, pula, ug dagtom-pula—nagrepresentar sa dugo sa tawo ug kadaotan (tan-awa sa Isaias 59:3; Miqueas 3:10; Habacuc 2:12). Ang dugo ni Kristo (tan-awa sa Moises 6:59–60), naghatag og mahangturon nga kinabuhi (tan-awa sa Juan 6:53–54), ug nag-usab sa dugo sa tawo nga pula sa kadaotan ngadto sa puti, nagrepresentar og kaputli.

Mga Panagna ni Kristo

Ang Daang Tugon nagpresentar og gatosan ka panagna ni Jesukristo, kadaghanan niini kabahin gayod sa Iyang Pag-ula. Sama pananglit, si Isaias nanagna:

“Giantos Niya ang atong mga kasakitan, ug gipas-an ang atong mga alantuson” (Isaias 53:4).
“Gisamaran siya tungod sa atong mga sala, napangos siya tungod sa atong pagkadaotan.” (Isaias 53:5).
“Gihunosan siya sa iyang kinabuhi tungod sa kalapasan sa akong katawhan” (Isaias 53:8).
“Siya maoy mopas-an sa silot sa katawhan” (Isaias 53:11).
“Gipas-an niya ang sala sa daghang mga tawo” (Isaias 53:12).

Ang Salmo 22 talagsaon nga panagna sa kataposang mga oras sa Manluluwas dinhi sa kalibotan, diin Siya moantos og hilabihang pag-abuso ug dayon ilansang. Ang mga tawo mobugalbugal ug moabuso Kaniya (tan-awa sa mga bersikulo 4–8; tan-awa usab sa Mateo 27:30–31, 39–43; Lucas 23:35). Kini nga salmo naghatag sa eksakto nga mga pulong ni Jesus nga ilitok diha sa krus: “Dios ko, Dios ko, nganong gibiyaan mo ako?” (bersikulo 1; tan-awa usab sa Mateo 27:46). Ang Salmo 22 usab naglangkob og tataw nga pagpasabot sa Paglansang sa Krus: “Gikuniskunis nila ang akong mga kamot ug tiil” (bersikulo 16; tan-awa usab sa Mateo 27:35). Ang mga pulong diha sa bersikulo 18, “Gibahinbahin nila ang akong bisti ug nagripa sila alang sa akong kupo,” tukma nga natuman niadtong kinsa milansang kang Jesus (tan-awa sa Mateo 27:35).

Mga Indibidwal isip mga Simbolo ni Kristo

Ang dako nga bahin sa matarong nga mga indibidwal gikan sa Daang Tugon nagsilbing buhi nga mga simbolo ni Jesukristo. Ang pagkatukma tali niining mga indibidwal ug ni Jesukristo tataw kaayo mao nga si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles misulat:

“Si Jehova migamit og daghan nga mga sumbanan [archetype] ug mga simbolo. Gani, kini sa kanunay mao ang dayag nga matang sa instruksiyon sa Ginoo ngadto sa iyang mga anak. Ang mga ehemplo niadtong mga tawo—ilabi na sa mga pagbanabana [prefiguration] bahin ni Kristo—anaa sa tibuok pre-Messianic nga rekord. …

“… Si Moises (sama ni Isaac, Jose, ug sa uban nga daghan pa diha sa Daang Tugon) sa iyang kaugalingon usa ka propetikanhong simbolo ni Kristo kinsa moabot.” ²

Aniay tulo ka ehemplo niining buhi nga mga simbolo:

Si Job nakasinati sa pagkawagtang sa iyang mga anak ug mga kabtangan ug miantos og hilabihan diha sa unod (tan-awa sa Job 1–2), nagpaabot sa nag-antos nga sulugoon ug usa ka tawo nga nagmasulob-on, si Jesukristo (tan-awa sa Isaias 53).
Si Jonas usa ka tipo nga sama kang Jesus, kinsa mikomparar sa tulo ka adlaw ug tulo ka gabii ni Jonas sulod sa tiyan sa dakong isda (tan-awa sa Jonas 1:17) sa Iyang kaugalingon nga “tulo ka adlaw ug tulo ka gabii sa ilalom sa yuta” (Mateo 12:40).
Si Abraham andam sa paghalad sa iyang bugtong anak nga si Isaac isip usa ka sakripisyo, sama sa paghalad sa Dios sa Iyang Bugtong Anak, si Jesus. Ang pagkamasulundon ni Abraham “sa paghalad sa iyang anak nga lalaki nga si Isaac … usa ka simbolo sa Dios ug sa iyang Bugtong Anak” (Jacob 4:5; tan-awa usab sa Mga Hebreohanon 11:17–19).

Si Job nga nagluhod sa yuta — Si Job miantos og hilabihan diha sa unod, nagpaabot sa nag-antos nga sulugoon ug tawo nga nagmasulub-on, si Jesukristo.

Atong Manluluwas, Manunubos, ug Tig-ula

Ang Daang Tugon nagpresentar og gibanabana nga 100 ka ngalan ni Jehova, kadaghanan niini mahinungdanon sa atong pagsabot sa Iyang Pag-ula. Sama pananglit, Jehova ginganlan og Manluluwas: “Kay ako ang Ginoo nga imong Dios, ang Balaang Dios sa Israel maoy nagluwas kanimo” (Isaias 43:3; tan-awa usab sa 43:11; 45:15, 21; 49:26; 2 Samuel 22:3; Salmo 106:21; Oseas 13:4).

Si Jehova usab gitawag og Manunubos: “Mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Manunubos sa Israel” (Isaias 49:7; tan-awa usab sa 44:6; 47:4; 54:5; Jeremias 50:34).

Ang Daang Tugon tataw nga nagpadayag nga si Jehova mao ang halangdong Tig-ula: “Tabangi kami, O Dios nga among manluluwas, alang sa kahimayaan sa imong ngalan: ug luwasa kami, ug [himoa ang pag-ula alang] ³ sa among mga sala, aron daygon ka sa mga tawo” (Salmo 79:9).

Si Jehova balikbalik nga nagsugo sa Iyang mga propeta ug mga pari sa paghimo og pag-ula alang sa katawhan. Gani, ang Ininglis nga pulong nga atonement makita diha sa King James nga Bersiyon sa Daang Tugon 69 ka higayon. Matag usa niini nga pamahayag nagdugang sa atong panabot bahin sa kahulogan ug kamahinungdanon sa maulaong sakripisyo ni Jesus.

Sagradong mga Kasaulogan—Nagtimaan sa Pag-ula ni Jesukristo

Ang talagsaong balaan nga mga kasaulogan nagtimaan sa Pag-ula ni Jesukristo. Ang Adlaw sa Pag-ula, sama pananglit, nagpunting sa daghang ritwal nga nagpaabot sa Pag-ula ni Jesus (tan-awa sa Levitico 16; Mga Hebreohanon 7–9). Laing kasaulogan, ang Pagsaylo, usab naglantaw sa unahan sa sakripisyo ni Jesukristo (tan-awa sa Exodo 12). Ang Pagsaylo sa nating karnero naghulagway kang Jesukristo, ang Karnero nga gisakripisyo alang sa mga sala sa kalibotan (tan-awa sa Exodo 12:3–6, 46). Ang karnero kinahanglan nga walay tatsa (tan-awa sa Exodo 12:5), ingon nga si Jesukristo walay buling o mansa (tan-awa sa 1 Pedro 1:18–19).

Ang pagbutang og dugo sa nating karnero diha sa mga haligi sa pultahan miluwas sa karaang Israel gikan sa kamatayon (tan-awa sa Exodo 12:13), ingon nga ang dugo sa pag-ula ni Kristo nagluwas kanato gikan sa lubnganan ug gikan sa espiritwal nga kamatayon (tan-awa sa Helaman 5:9). Ang pagkasama tali sa Pagsaylo ug kamatayon ni Jesukristo bililhon kaayo nga si Pablo mitawag kang Jesus nga “atong pagsaylo” (1 Mga Taga-Corinto 5:7).

Agianan ngadto ni Kristo

Si Jehova Mismo midesenyo ug mipadayag sa balaod ni Moises sa pagtudlo sa Iyang pag-abot isip ang gisaad nga Mesiyas, si Jesukristo, ug ang Iyang maulaong sakripisyo (tan-awa sa Mga Taga-Galacia 3:24; 2 Nephi 11:4; Jarom 1:11; Mosiah 13:30–33; Alma 25:15).

Si Elder Holland mihatag niini nga summary sa katuyoan sa balaod ni Moises: “Kining makasaysayanong pakigsaad, hinatag sa kamot sa Dios mismo ug ikaduha lamang sa kahingpitan sa ebanghelyo isip usa ka agianan ngadto sa pagkamatarong, kinahanglan nga tan-awon … isip ang dili hitupngan nga koleksiyon sa mga larawan, mga anino, mga simbolo, ug mga paghulagway daan ni Kristo. Alang niana nga rason nga mao kaniadto (ug mao gihapon karon, sa lintunganay ug kaputli) usa ka giya sa pagkaespiritwal, usa ka agianan ngadto kang Kristo.” ⁴

Ingon sa gipamatuod ni Amulek, “Kini ang kinatibuk-an nga kahulogan sa balaod, matag tipik nagtudlo ngadto niana nga mahinungdanon ug kataposan nga sakripisyo; ug kana nga mahinungdanon ug kataposan nga sakripisyo mao ang Anak sa Dios” (Alma 34:14).

Ako mopamatuod nga ang Biblia—ang Daang Tugon ug ang Bag-ong Tugon—nagpahayag kang Jesukristo nga may dakong katin-awan, gahom, ug awtoridad. Ako naglaom nga ang karon ug ang bag-o nga kaliwatan mohigugma ug mohunahuna sa Biblia ug ang kamahinungdanon sa mensahe niini mahitungod kang Jesukristo.