Librarya
Hinumdumi ug Buhata


Hinumdumi ug Buhata

Satellite nga Sibya sa Seminaries and Institutes of Religion • Agosto 4, 2015

Sa usa ka kinatibuk-ang komperensya, si Elder Marlin K. Jensen said, K. Jensen miingon, “Kon atong tutukan ang mga paggamit sa pulong nga hinumdumi diha sa balaang mga kasulatan, atong mamatikdan nga ang paghinumdom sa paagi nga ang Dios nagplano usa ka sukaranan ug makaluwas nga baruganan sa ebanghelyo.” Busa, sa unsang paagi nga ang paghinumdom nagsilbing “sukaranan ug makaluwas nga baruganan”? Si Elder Jensen mipadayon sa pag-ingon, “Mao gayud kini tungod kay ang mapanagnaon nga mga pahimangno sa paghinumdom kanunay nga nagtawag sa paglihok: sa pagpaminaw, sa pagtan-aw sa pagbuhat, sa pagsunod, sa paghinulsol.”1

Kita adunay usa ka ehemplo niana nga girekord diha sa Basahon ni Mormon. Si Helaman mihingalan sa iyang mga anak og Nephi ug Lehi ug misulti kanila kon ngano:

“Tan-awa, ako mihatag nganha kaninyo sa mga ngalan sa atong unang mga ginikanan kinsa miabut gikan sa yuta sa Jerusalem; ug kini ako mibuhat nga sa panahon nga kamo mahinumdom sa inyong mga ngalan kamo mahinumdom kanila; ug sa panahon nga kamo mahinumdom kanila kamo mahinumdom sa ilang mga buhat; ug kon kamo mahinumdom sa ilang mga buhat kamo masayud giunsa kini pagsulti, ug usab pagsulat, nga sila mga maayo.

Busa, akong anak nga mga lalaki, ako manghinaut nga kamo magbuhat niana nga maayo.”2

Busa, sa unsang paagi nga ang paghinumdom nagsilbing “sukaranan ug makaluwas nga baruganan”? Makatabang kini nato sa paglihok sa tukma ug matarung nga mga pamaagi. Tungod niana kita giawhag sa Simbahan sa paghinumdom niadtong kinsa nangamatay na: kadtong anaa sa atong kasaysayan sa pamily, kadtong anaa sa kasaysayan sa Simbahan, kadtong anaa sa mga kasulatan, ug labing importante, sa paghinumdom sa Manluluwas Mismo.

Usa ka batan-on nga babaye nga Jewish namatay atol sa pagpanglutos sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan mihatag og usa ka matahum nga paghulagway kon sa unsang paagi nga kadtong mga nanglabay makapanalangin sa atong kinabuhi. Siya misulat: “Adunay mga bitoon kansang kasanag makita sa ibabaw sa yuta bisan og kini dugay nang namatay. Adunay mga tawo kansang kahayag padayon nga nagbanwag sa kalibutan bisan og wala na sila taliwala sa mga buhi. Kini nga mga banwag may partikular nga kahayag kon ang kagabhion mangitngit. Kini nagbanwag sa agianan alang sa katawhan.”3

Kini nga mga baruganan magamit gihapon ngadto sa kasaysayan sa mga seminary ug Institute. Daghan diha sa atong kasaysayan nga angayan nga hinumduman. Tungod niana, usa ka kasaysyan ang gisulat bahin sa Seminaries and Institutes of Religion. Kami malipayong mopahibalo nga sa umaabut usa ka gimantala o kopya niining kasaysayan diha sa Internet magamit na sa matag usa ninyo. Kami naglaum nga mabasa kini ug mahimong usa ka importante nga kapanguhaan sa atong indibidwal o tiningub nga pagtuon. Kini nga kasaysayan makatabang nato sa pagkat-on gikan sa mga indibidwal kinsa mihimo sa Seminaries ug Institutes kon unsa kini karon. Atong ipadayon unsay ilang nasugdan sa pagtukod ug motagamtam sa buhong nga kabilin nga ilang gibilin kanato. Ug bisan daghan na ang mipanaw, sila magsilbi lang gihapon isip giya nga banwag samtang magpadayon kita sa kaugmaon. Kami naglaum nga sa paghinumdom kanila kita mapahinumduman sa ilang mga buhat ug sa paglihok.

Alang sa pipila ka mga gutlo niining buntaga, ganahan kong mopakigbahin og pipila ka mga sugilanon gikan sa among kasaysayan. Kini gisugilon uban sa paglaum nga diha sa paghinumdom kadtong kansang sinugdanan atong gipadayon, gusto natong sundogon sila—ang ilang tinguha ug mga paningkamot.

Sa iyang pakigpulong nga “The Charted Course,” si Presidente J. Reuben Clark Jr. miingon nga ang unang requisito alang sa relihiyusong tig-edukar mao ang personal nga pagpamatuod nga si Jesus mao ang Kristo ug nga si Joseph Smith propeta sa Dios”4 Kini nga pagpamatuod naghatag og kadasig alang sa daghang matinud-anon sa relihiyusong tig-edukar ug sa ilang mga pamilya sa pagdawat og lisud ug dili komportable nga mga tahas ug sa pagsakripisyo sa daghan personal nga ambisyon ug kahupayan. Ilang gikuhaan og panig-ingnan si President Gordon B. Hinckley, I Presidente Gordon B. Hinckley, kinsa miingon sa iyang kaugalingon, “wala ko kahibalo kon unsaon paghuman sa bisan unsang butang gawas lang kon moluhod ug mangamuyo alang sa panabang ug unya mobarug ug motrabaho.”5 Usa ka tawo nga ingon niana mao si Ray L. Jones, kinsa gihangyo nga magsugod sa programa sa seminary sa sayo sa buntag alang sa Simbahan.

Atol sa kinatibuk-ang nga komperensya sa Abril 1950, 10 ka mga stake president gikan sa area sa Los Angeles nakighimamat uban ni Elder Joseph Fielding Smith aron hisgutan ang posibilidad sa pag-establisar pipila ka matang sa programa sa seminary alang sa kabatan-onan sa ilang area.” Dili sila sigurado unsaon sa paghimo niini tungod kay sa oras nga tingklase wala itugot ang relihiyuso nga panudlo sa maong estado.

Franklin L. West, sa Church commissioner of education, nakamatngon nga ang uban sa mga klase sa Utah ipahigayon sa dili pa oras sa klase ug nakita kini isip maoy posibling solusyon sa hangyo gikan sa Southern California. Ang commissioner mihangyo ni Ray L. Jones, usa ka principal sa seminary sa Logan, Utah, kon mahimo ba siya nga mobiyahe ngadto sa California aron sugdan ang programa. Komportable sa iyang kasamtangang buluhaton ug mipahimutang diha sa bag-ong napalit nga balay, si Brother Jones … nagduha-duha nga siya ang angayan nga mosugod sa programa.

Matinguhaon nga masugdan na ang programa, si Commissioner West “misugyot nga si Brother Jones lagmit mobiya sa iyang pamilya sa Logan ug yano nga “mobiyahe” panagsa ngadto sa Los Angeles—ang distansya mokapin sa 700 ka milya. Si Brother Jones sa katapusan miuyon sa pag-ampo mahitungod sa pangutana. Pagkahuman sa pipila ka higayon nga paghunahuna, mihukom [siya] sa pagbaligya sa iyang balay sa Logan ug magpermanente didto sa Los Angeles aron ilusad ang programa.”6

Sama ni Nephi, kinsa miingon, “ako giubanan sa Espiritu, wala masayud sa sinugdanan sa mga butang nga ako mobuhat,”7 Si Ray L. Jones misugod sa iyang biyahe padulong sa Southern California.

Ang Simbahan wala mohatag og kwarta alang sa iyang biyahe, busa si Brother Jones nakatrabaho magtabang sa pagmaneho og tren sa mga baka nga magdala og mga hayop gikan sa Utah padulong sa California. Sa katapusan Iyang gibalhin ang iyang pamilya ngadto sa Los Angeles ug mitabang sa pag-organisar sa lokal nga hunta sa edukasyon. Usa ka stake president sa area, si Howard W. Hunter, miserbisyo isip chairman sa hunta, ang ang tanan—matud pa nila—kasaysayan na lang.8 Unsay nasugdan niadtong 1950 uban sa 195 ka mga estudyante sa pito ka klase, sulod sa 65 katuig, nahimong labaw sa ikaupat nga bahin sa usa ka milyon ka mga estudyante sa 136 ka mga nasud.

Kana nga diwa sa kamapahinunguron ug sakripisyo balik balik nga gipakita diha sa mga kasingkasing sa relihiyuso nga mga tig-edukar sa tanang bahin sa kalibutan. Paminaw niining asoy sa usa sa atong relihiyuso nga mga tig-edukar didto sa Mongolia kinsa nakadungog sa tambag sa iyang lider sa priesthood ug mitrabaho ubos sa malisud nga kahimtang aron kini mahitabo:

Si Odgerel Ochirjav, usa ka kinabig sa Simbahan, nakahuman og PhD sa forestry ug nagtrabaho isip researcher didto sa Mongolia sa dihang siya gihangyo sa pagtrabaho og full time isip coordinator sa seminary ug institute. Siya mibalibad sa sinugdanan apan sa kadugayan miuyon. Niadtong November sa 2008, si Brother Odgerel ug ang iyang area director, si Patrick Cheuck, dunay miting uban sa presidente sa misyon. Ang presidente nangutana nganong ang sayo sa buntag nga klase sa seminary wala gipahigayon sa Mongolia. Si Brother Odgerel mitubag, “President, Mongolia kini. Tugnaw, ngitngit, daghang iro, ug walay kasakyan.” Human sa usa ka tuig ang tulo nagkatigum na usab, ug ang presidente sa misyon nangutana sa samang pangutana. Si Brother Odgerel mitubag pag-usab, “Tugnaw, ngitngit, daghang iro, ug walay kasakyan.” Human sa miting, si Brother Cheuck midala ni Brother Odgerel sa daplin ug miingon, “Odgerel, kon ang imong lider sa priesthood maghangyo nimo og usa ka butang, kinahanglan imo kining trabahoon!” Agig tubag, si Brother Odgerel miingon, “Patrick, wala ka makasabut sa Mongolian nga kangitngit,sa Mongolian nga katugnaw, sa Mongolian nga mga iro ug sa walay kasakyan!’ Nahuman ang panag-istorya.

“Pagkataud taud, si Brother Odgerel nagbasa Doktrine ug mga Pakigsaad 85:8, [ug] ang mga pulong nga “magpahimutang sa iyang kamot” mikuha sa iyang pagtagad. Gibasa … niya ang kinutlo ni Presidente David O. McKay [diha sa manwal sa institute] nga nag-ingon nga kadtong kinsa nagtinguha nga “magpahimutang sa iyang kamot” sa dili madugay mamatay sa espirituhanon nga paagi. Si Brother Odgerel pagkataud taud misulat: ‘Dili gustong mawad-an sa espiritu, misugod ko sa pagbuhat sa programa sa sayo sa buntag nga seminary alang sa Mongolia. Sa katingala, ang among local nga mga lider sa priesthood nadasig bahin sa ideya.’”9 Niadtong Septyembre 2009 nagsugod sila sa 140 ka estudyante, ug pagka Marso, 352 na ang nanambong, gisuklan ang kabugnaw sa tingtugnaw sa Mongolia sulod sa 30 ka tuig—ang kasarangan nga tingtugnaw moubos sa 25 degrees (Fahrenheit).

Sa kinatibuk-an nga komperensya, si Bishop Victor L. Brown miingon: “Sa kalibutan, daghang mga organisasyon, simbahan, gobyerno, bisan mga pamilya nga nawad-an sa ilang kalagsik tungod kay sila nahadlok sa paghangyo sa mga tawo sa pagsakripisyo. Mahinungdanon kaayo nga dili kita makahimo sa samang sayop.”10

Hinaut hatagan ko og gamayng higayon ug magpasalamat ninyo, alang sa administrasyon, alang sa mga sakripisyo nga gihimo ninyong tanan. Daghan sa labing mahinungdanon nga mga butang nga inyong nabuhat nga nakapanalangin sa kinabuhi sa mga kabatan-onan nga wala mapahibalo ug wala makita diha sa report. Ako nagtuo nga kining pagserbisyo ug sakripisyo nagpadayon sa paglambo diha sa atong organisasyon. Salamat. Samtang atong kantahon ang usa sa atong himno, hinaut ang inyong mga sakripisyo “magdala og panalangin”11 diha kaninyo ug sa inyong minahal.

Ang malampusong mga programa sa seminary ug institute kanunayng nagkinahanglan og relihiyuso nga mga tig-edukar nga adunay maayong relasyon ngadto sa uban, lakip sa mga ginikanan, lider sa priesthood, kawani sa eskwelahan, ug mga sakop sa komunidad. Ang atong gawi ug pagkigtambayayong sa uban kinahanglan kanunayng ipanig-ingnan sa Espiritu ni Kristo ug sa Iyang ebanghelyo.

Elder Robert D. Hales nag-ingon, “Kon sa unsang paagi nga atong gitratar ang mga sakop sa atong pamilya, atong mga silingan, kauban sa patigayon, ug sa tanan nga atong mahimamat mopadayag kon kita midala sa Iyang ngalan ngari kanato ug kanunayng mihinumdom Kaniya.”12 Ang mao nga esiritu gipakita sa unang direktor sa institute, si Brother J. Wyley Sessions.

Human makaserbisyo og pito ka tuig isip presidente sa South African mission. Si Brother ug Sister Sessions gihangyo sa Unang Kapangulohan nga mobalhin ngadto sa Moscow, Idaho, sa pagsugod sa programa sa institule. Samtang ang mga miyembro sa Simbahan sa Moscow, Idaho, mi-welcome ni Brother Sessions ug sa iyang pamilya, ang ubang pundok sa komunidad mitan-aw nila uban sa katahap. Ang dili tukma nga matang sa iyang tahas didto sa Moscow nakamugna og kawalay pagsalig. … Pipila sa mga lokal nga negosyante mitudlo og usa ka komite aron sa pagbantay niya ug mosiguro nga dili niya “I-mormonize” ang unibersidad.

Si Brother Sessions miapil sa pipila ka orgnisasyon sa komunidad sa paningkamot aron makatabang sa katawhan kinsa dili unta andam nga makig-istorya kaniya. Diha sa sunod sunod nga sinimanang panihapon nga gipahigayon sa Chamber of Commerce, naningkamot siya nga makatupad [sa nangulo] sa komite nga gitudlo aron sa pagsupak sa iyang trabaho. Atol sa usa niining panihapon, [kini nga tawo] miingon, ‘… “Ikaw na ang labing ngilngig nga tawo. Ako ang gipili sa komite aron mawala ka sa Moscow, ug sa matag higayon nga makakita ko nimo, mianhi ka nga mahigalaon kaayo nga mas ganahan ko nimo sa tanang higayon.” Si Brother Sessions mitubag, “Ako ingon usab niana. Maayo pay maghigalaay nalang kita.” Si Brother Sessions sa kaulahian mihinumdom nga [kining tawhana] nahimong usa sa suod niyang mga higala atol sa iyang pag-istar sa Moscow.”13

Sa Doktrina ug mga Pakigsaad, ang Ginoo miingon, “Walay bisan usa nga makatabang niini nga buhat gawas kon siya magpaubos ug puno sa gugma.”14 Dili kita makahimo sa pagbuhat sa buluhaton sa usa ka relihiyuso nga mga tig-edukar kon kita dili dinasig sa gugma: gugma alang sa Ginoo, sa atong mga pamilya, atong mga estudyante, ug niadtong atong katambayayong.

Niadtong 1978, si Elder Gordon B. Hinckley Hinckley namulong ngadto sa kawani sa edukasyon ug miingon:

“Tuguti nga ang inyong gugma maoy inyong giya. Kini ang labing talagsaon nga pwersa sa yuta. …

“ Ugmara … ang gugma alang sa imong gitudloan, ilabi na alang niadtong lisud maabut. Sila mas labing nagkinahanglan kaninyo, ang milagro nga moabut diha sa ilang mga kinabuhi samtang kamo maghago uban nila sa diwa sa pag-awhag ug kamabination makahatag kini og kahimuot ug katagbawan nganha kanimo sa tanang adlaw sa imong kinabuhi ug kalig-on ug hugot nga pagtuo ug pagpamatuod ngadto nila.”15

Mahimong, dunay okasyon, nga maglisud kita sa paghigugma sa usa ka estudyante nga atong gikatrabaho. Nan unsa man? Sa atong kasaysayan kita adunay asoy sa usa kanhi administrador ug ang mga kalisud sa paghigugma niadtong iyang gikatrabaho. Palihug hibaloi niini nga sugilanon unsay nakatugot niya sa paghigugma.

Samtang ang Simbahan nagkahalapad sa lain laing nasud, ang Seminaries and Institutes nag-atubang og hagit sa paghatag sa relihiyuso nga edukasyon diha sa bag-ong mga nasud, kultura, ug mga pinulongan. Sa sayo nga bahin sa 1970 ang administrasyon sa Seminaries and Institutes nausab ug ang mga kaabag nga mga administrador nahatagan og area sa lain laing nasud sa pagdumala.

Si Frank Day, usa sa assistant administrators, nagserbisyo isip usa ka Marine sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan II. Siya nagkigubat didto sa South Pacific ug gitudloan sa pagkasilag sa kaaway. Si Brother Day karon nabalaka nga mahimong ipadala siya aron makatrabaho uban sa mga tawo sa Asia.

Sumala sa iyang gikahadlokan, si Brother Joe  J. Christensen, associate commissioner sa edukasyon, gihangyo siya ang modumala sa South Pacific ug Asia. Samtang nagbyahe si [Brother] Day tabok sa Pacific Ocean paingon sa Japan, ang … mga pagbati [nga iayng nasinati sa gubat] nag-umido [smoldered] lang gihapon diha sa iyang kasingkasing bisan og sinsero siya nga nag-ampo nga unta mawala na kini. Sa iyang pagpangandam sa paglanding, si Brother Day napuno sa kahadlok. Nakagawas na siya sa airport … ug miduol sa [mission president]. Sa iyang pagtan-aw sa nawong sa mission president, nakita niya ang gugma ug gibuntog sa kaugalingon niyang pagbati sa gugma. Tanan niyang negatibo nga mga pagbati nahanaw.16

Si Brother Day miingon nga siya sinsero nga nag-ampo ug ang Espirito sa Ginoo midala sa gugma ngadto sa iyang kasingkasing nga wala diha sa natural nga paagi. Makahimo kita og sama niana. Mitambag si Mormon, “Pag-ampo ngadto sa Amahan uban sa tibuok kusog sa kasingkasing, nga kamo unta mapuno niini nga gugma.”17

Kanang sama nga Espiritu makadasig usab ug makabayaw kanato kon kita adunay mga panahon sa pagbati nga nag-inusara, wala mapasalamti, o nahigawad.

Si Bob ug Gwenda Arnold nakadawat og tahas nga mobalhin ngadto sa Guatemala ug magsugod sa programa sa seminary ug institute didto. Si Brother Arnold mihulagway sa gibati sa taas kaayong biyahe pauli sa iyang panimalay human nakompleto ang iyang tahas: “Alas dose y medya o ala una pa kadto sa buntag. Mga ingon niining orasa nga aduna koy grabeng pagbati sa kamingaw nga walay bisan kinsa sa kalibutan nga nasayud kon hain ako. Ang akong pamilya nagtuo nga natulog lang ko sa usa ka dapit. Ang mga tawo sa Estados Unidos wala kahibalo kon unsa nay akong gibuhat. Gibati nako nga nag-inusara. Samtang nag-drive agi sa matahum nga [kakahuyan], ang kalangitan puno sa hayag nga bitoon, mipasiplat ko sa babaw ug ang Espiritu mihunghong, ‘nakahibalo ako kon hain ka.’ Ang kamingaw mibiya ug nakahilak ko hangtud na sa pag-abut sa balay. Ang pagbati og hingpit nga kalipay ug kalinaw miabut gikan sa kahibalo nga ang akong Amahan sa Langit nakahibalo kanako ug sa unsay akong gibuhat.”18

Kon ang kasaysayan sa mga seminary ug institute nagtudlo kanato sa bisan unsang butang, sigurado gayud nga kini adunay pagpasalamat alang sa walay kinutuban nga pribelihiyo nga maato sa pagpakig-uban sa matinud-anon ug tumutuo nga kabatan-onan sa Simbahan. Sa matag suok sa kalibutan kini nga mga estudyante nagpakita sa usa ka espiritu sa pagtuo ug sakripisyo. Sama pananglit, usa ka batan-ong lalake mobangon sa alas 3:15 kada buntag aron makatambong sa seminary sa tukmang oras. Kinahanglan pa niyang lakawon paingon sa hununganan sa bus, mosakay sa bus sulod sa 15 minutos, maghulat alang sa ikaduhang bus, mosakay niana nga bus, ug unya molakaw og mga upat ka eskina ngadto na sa bilding sa Simbahan. Kanunay niya kining gihimo bisan mag-ulan ug sa katugnaw. Sa tapos sa tuig, nakakuha siya og kapin sa 90 porsyento nga pagtambong ug walay late.

Ako modalit pa og usa ka ehemplo kon unsa ka puno sa hugot nga pagtuo ug kapahinunguron ang among mga estudyante.

Si Stephen K. Iba, usa ka kanhi assistant administrator, miserbisyo isip misyonaryo sa Pilipinas ug mibalik pipila ka tuig aron sa pagtabang nga masugdan ang seminary didto. Iyang giasoy ang pagbisita sa usa ka pamilya nga iyang nailhan isip misyonaryo—ang pamilya nga naglakip sa usa ka anak nga babaye nga ginganlan og Maria. Si Brother Iba misulat:

“Nanuktok ko sa pultahan sa ilang hallow block nga [balay] … ug ang mama mitubag. … Ako [misulti] kaniya nganong mibalik ko ug mipasabut kaniya sa programa nga home-study seminary.

“Nangutana ko mahitungod ni Maria, kinsa nag-edad na og mga 19. Ang inahan miwalis sa kurtina nga nagsilbing partisyon sa kwarto ug didto si Maria naghigda sa tiheras, daw mannequin, nagtimbang og mga singkwenta o saysenta ka libras, mao si Maria, sa iyang katapusan nga ang-ang sa kanser. Nindot kaayo ang iyang pahiyom ug kadtong mikislap nga mga mata samtang miduol ko sa iyang kiliran.

“Nangtutana siya kon mahimo naba siyang makasugod sa iyang pagtuon sa seminary. Aduna nalang siyay unom ka bulan nga mabuhi ug gusto nga mas maandam sa pagtudlo sa iyang mga paryente didto sa kalibutan sa mga espiritu. Ako siyang gisaaran nga inig abut sa mga materyal sa Manila siya ang kinaunahan nga makadawat niini. Sa dihang mibalik ko human sa usa ka semana, si Maria andam na sa pagtuon.

“Ang iyang amahan, karon usa na ka miyembro ug mao ang presidente sa branch, nagbutang og samin ibabaw sa iyang ulohan aron makatan aw siya ug makabasa ug makasuwat. Gumikan sa nagkaluya niyang kahimtang, dili na siya makalingkod. Usa ka semana sa wala pa ang iyang kamatayon … , nakompleto ni Maria ang katapusan nga home-study Book of Mormon exercise—siyam ka bulan nga trabaho, usa ka libo nga mga pahina o mas daghan pa, kada pulong, kada blanko.”19

Manghinaut kami nga sa paggawas niining kasaysayan nga inyo kining basahon, sabton ang mga leksyon nga matudlo niini kanato, ug—labing importante—mahimong lig-on nga sumpay sa kadena sa atong kasaysayan.

Si Presidente Dieter F. Uchtdorf miingon:

“Usahay maghunahuna kita sa Pagpahiuli sa ebanghelyo ingon nga kompleto, butang nga nahitabo na. … Sa tinuod lang, ang Pagpahiuli usa ka nagpadayon nga proseso; nagpuyo kita niini karon mismo. …

“Usa kini sa labing talagsaon nga panahon sa kasaysayan sa kalibutan!”

Tungod niana, Si Presidente Uchtdorf mitambag kanato nga dili “mangatulog panahon sa Pagpahiuli.”20 Kita angayng magmapasalamaton ug mapainubsanon nga nahatagan kita sa sagradong pribelihiyo sa pagtabang aron masulat kining anib diha sa nagpadayon nga sugilanon sa Pagpahiuli.

Kitang tanan mga saksi kon giunsa sa Ginoo sa “pagpadali sa Iyang buhat sa kaluwasan.” Elder Quentin L. Cook said, “Kadaghanan sa lisud nga mga buhat sa pagpadali sa buhat sa kaluwasan alang sa mga buhi ug mga patay buhaton [sa] kabatan-onan.”21 Isip relihiyuso nga mga tig-edukar makatabang kita sa pag-andam kanila sa pagbuhat nianang lisud nga mga buhat. Mas makatabang kita kanila, sumala sa gisugyot ni Presidente Eyring pipila ka tuig na ang milabay, pinaagi sa paghangyo kanila og daghan, dili gamay ra.22

Samtang patas-an sa mga estudyante ang ilang pagkat-on pinaagi sa pagtambong sa klase, pinaagi sa pagbasa sa gawas sa klase, ug pinaagi sa pag-apil sa mga assessment, makaandama sila kay sa bisan hain sa nangaging mga henerasyon.

Ang Kristiyanong tagsulat ug apologist nga si C. S. Lewis S. Lewis makausa misulat, “Ang labing importante nga panghitabo sa matag kapanahonan wala gayud nalakip sa mga libro sa kasaysayan.”23 Misobra na sa gatusan ka mga tuig nga dunay kadtong anaa sa seminary ug institute nga naghago sa hilom ug misakripisyo aron makatabang sa pagdala sa batan-ong katawhan ngadto ni Kristo. Ang kadaghanan niadto nga mga indibidwal ug sa ilang mga istorya dili gyud mahimong libro, apan duna tay kasiguroan nga kini mahibaloan gayud. “Anghel sa kahitas an nagtimaan,”24 ug adunay usa ka libro nga gitipigan sa laing dapit nga maglakip sa matag buhat—lakip ang imong buhat—nga nagtabang sa Ginoo mapatuman ang Iyang buhat.

Kami namulong sulod sa gamayng panahon karon mahitungod sa atong kasaysayan. Apan samtang atong balikon ug lantawon ang umaabut, maayo kining mahinumduman ang usa ka komentaryo ni Elder James E. Talmage. “Panagna,” siya miingon, “maoy usa ka rekord sa mga butang nga nahitabo sa una. Ang kasaysayan mao ang rekord kanila human nga kini nahitabo; ug ang duha sa mga panagna mas maayong masaligan kaysa kasaysayan.”25

Ug unsa man ang giingon sa panagna sa atong umaabut? Si Propeta nga si Joseph Smith miingon kanato: “Walay dili balaan nga kamot ang makapugong sa buhat sa paglambo; … ang kamatuoran sa Dios magpadayon nga maisugon, halangdon ug gawasnon, hangtud nga kini makasulod sa matag yuta, makabisita sa matag dapit, molukop sa matag nasud, ug makasulti sa matag dunggan, hang-tud ang mga katuyoan sa Dios matuman, ug ang Halangdong Jehova moingon nga ang buhat nahuman na.”26

Hinaut ang Ginoo mopanalangin sa matag usa kanato sa atong mga paningkamot sa paggamit sa atong kasaysayan sa paghinumdom—ug sa paglihok—samtang kita mitabang sa pagpahinabo sa mahimayaon nga kadaugan sa buhat sa Ginoo. Pinaagi sa pangalan ni Jesukristo, amen.

Mubo nga mga Sulat

  1. Marlin K. Jensen, “Hinumdumi ug Dili ka Malaglag,” Ensign o Liahona, Abr. 2007, 36.

  2. Helaman 5:6–7.

  3. Hannah Senesh, kinutlo sa Danel W. Bachman, “Joseph Smith, a True Martyr,” in Susan Easton Black and Charles D. Tate Jr., eds., Joseph Smith: The Prophet, the Man (1993), 330.

  4. J. Reuben Clark Jr., “The Charted Course of the Church in Education,” rev. ed. (1994), 6.

  5. Gordon B. Hinckley, kinutlo ni Russell M. Nelson, “Spiritual Capacity,” Ensign, Nov. 1997, 16.

  6. By Study and Also by Faith: One Hundred Years of Seminaries and Institutes of Religion (2015), 124.

  7. 1 Nephi 4:6.

  8. Tan-awa sa By Study and Also by Faith, 125–26.

  9. Tan-awa sa By Study and Also by Faith, 397–99.

  10. Victor L. Brown, “The Vision of the Aaronic Priesthood,” Ensign, Nov. 1975, 68.

  11. “Praise to the Man,” Hymns, no. 27.

  12. Robert D. Hales, “In Remembrance of Jesus,” Ensign, Nov. 1997, 25.

  13. Tan-awa sa By Study and Also by Faith, 66–67.

  14. Doktrina ug mga Pakigsaad 12:8.

  15. Gordon B. Hinckley, “Four Imperatives for Religious Educators” (address to religious educators, Sept. 15, 1978), 3–4, si.lds.org.

  16. Tan-awa sa By Study and Also by Faith, 237–38.

  17. Moroni 7:48.

  18. Robert B. Arnold, kinutlo sa By Study and Also by Faith, 244.

  19. Stephen K. Iba, “Our Legacy of Religious Education” (walay petsa ug wala mamantala nga pakigpulong), 8; ang spelling ug punctuation gi-standardized.

  20. Dieter F. Uchtdorf, “Wala Ba Kamo Nalambigit sa Buhat sa Pagpahiuli?” Ensign or Liahona, Mayo 2014, 59, 62.

  21. Quentin L. Cook, “Mga Gamut ug mga Sanga,” Ensign o Liahona, Mayo 2014, 46.

  22. Tan-awa sa Henry B. Eyring, “Raising Expectations” (Church Educational System satellite training broadcast, Ago. 4, 2004), si.lds.org.

  23. C. S. Lewis, The Dark Tower and Other Stories (1977), 17.

  24. “Do What Is Right ” Hymns, no. 237.

  25. James E. Talmage, The Great Apostasy (1958), 35.

  26. Joseph Smith, sa History of the Church, 4:540.