Nodra Saumaki Mai na Luve ni Kalou.

Elder Donald L. Hallstrom

Ena Mataveiliutaki ni Vitusagavulu

Kakaburaki ni Vuli Vakayabaki ni Semineri kei na Inisitute ni Lotu • 13 ni June, 2017

E ka ni marau vei au na vakaitavi ena lotu kaburaki oqo nikua vata kei kemuni o ni liutaka ka vakavulica na Semineri kei na Inisitute ni Lotu kei ira na nomuni itokani lomani. Keimami sa sotava e vuqa vei kemuni e vuravura raraba, ka ko ni sa vakasakiti dina. Au vakabauta e vica na vuna na ka oqori. Matai, na Lotu e vakacakacakataki ira ga na tamata vakaivola ka kilikili kaya e dua na ivolatara ni valetabu, sa vakadinadinataki ni rawa ni veivakavulici, ka vakaturi ka vakadonui ena itagede eso, oka kina mai vei iratou na Matabose ni Vuli. O kemuni na qasenivuli kacivi o ni sega beka ni dikevi sara vakamatailalai me vakataki ira na qasenivuli saumi, ia, ena veika au sa kila, o ira na iliuliu ena veivanua era dau kacivi ira na ka vinaka duadua me ra veivakavulici ena semineri kei na inisitute. Karua, o ni sa luvuci tu ena ivunau i Karisito, ka tukuna o Nifai ni “sai koya oqo na ivakavuvuli i Karisito, ka sa ivakavuvuli dina duadua ga i Tamada kei na Luvena, kei na Yalo Tabu.”¹ Na vakavulici ni ivunau oqo ena veivakayaloqaqataki tikoga me bulataki, qori na vuna o ni sa rui vinaka kina. Toka dei kina!

O keda e dua na matavuvale ni semineri! Au a kacivi ena 32 na yabaki sa oti meu peresitedi ni iTeki na Honolulu Awaii. Sa vula 18 kina na luvei keirau gone duadua ka yabaki 11 o koya e qase duadua vei iratou na va na luvei keirau. Au qarava tiko e dua na cakacaka osooso, ka vaka me keitou sa yacova sara tu ga na neitou iyalayala. Eratou qai mai raici au na qarava tiko na semineri ena neitou iteki ka kerea, ena dela ni lomalomarua me baleta na ituvaki ni neitou matavuvale gone, “O nanuma beka, mmm, ni rawa, mmm, ni vakavulica na semineri o Sisita Hallstrom?” Io, e sega ni neirau ivakarau me keirau dau vakasuka na veikacivi, keirau mani vakatabuicegu kina ka kaya, “O io.”

A tekivu kina e dua na gauna osooso ia levu na kena kalougata ena neitou matavuvale. E dau yadra na watiqu o Diane ena 4:30 ena veimataka ni lomanimacawa me vakarautaki koya ki na semineri ena 6 ena mataka. E gadrevi talega vei au meu vakayadrati ira na gone, vukea me ra sili ka vakaisulu, vakarau ikatalau, ka vakarautaka na ka kece me rawa kina ni gauna e curu mai kina ena icurucuru ni motoka o Diane ena 7. Sa rawa niu lako i cakacaka ka kauti ira na gone qase cake i vuli o koya.

Qori na neirau ituvatuva ni cakacaka ena walu na yabaki, me yacova na gauna e kacivi kina o Diane me peresitedi ni Goneyalewa. Ni oti e lima na yabaki se baci mai tukituki tale ena neitou katuba na kodineita ni semineri ena kerekere, “E dua tiko na kalasi e cake dredre; e rawa beka ni vakavulica tale o Sisita Hallstrom na semineri?” Sa mani vakuri tale kina e tolu na yabaki ki na walu, ka qai vakacegu ga ni sa yaco mai e dua na veikacivi mai vei Peresitedi Hinckley. Au sa kacivi me dua na Vakaitutu Raraba, ka keirau lesi ki Japani ena imatai ni ilesilesi. O koya, vei kemuni na qasenivuli kacivi, mo ni qarauna na vakanuinui ki na vagalalataki—o na sega ni kila na vanua o na tini kina!

Ia, keirau dau raica lesu na gauna dredre, osooso, ka vakamosiulu oya me ka talei kei na vakavinavinaka. E dau lomani ira vakalevu nona gonevuli ni semineri o Diane (ka ra lomani koya o ira). A vakavulici ira talega na luvei keirau kece sara ena semineri o koya, kei ira na vugoi keirau, e dua vei ira sa dairekita tiko ni iniisitute ena gauna oqo, kau nuitaka, ni tiko talega ena kakaburaki oqo. Kena ikuri, na veivakavulici oya sa vakatitobutaka na nona kila na kosipeli kei na ivakadinadina nei Diane—e dua na ka sa yaga sara vakalevu vei au kei na noqu matavuvale. Vakakina, sa “rawa kina” vei au meu tiko vata kei ira na luvei keirau ena gauna duadua ga ena loma ni siga au rawa ni tiko kina—na veimataka caca ni lomanimacawa. Oqori e dua na veivakalougatataki levu vei au, kau vakabauta, vei iratou talega. O koya, eda raica kina, ni so na noda icolacola levu sa dau yaco dina me noda veivakalougatataki cecere.

Au marau nikua meu tiko vata kei ira na itokani au dau raici ira cake tu. Niu lewena na Matabose ni Vuli kei na Komiti Veiliutaki ena Matabose, au dau sota vakarua kei Elder Kim B. Clark, na noda Komisina vakasakiti, kei Chad H Webb, na iliuliu uasivi ni Semineri kei na Inisitute. O kemuni na vakacakacakataki se veiqaravi ena semineri kei na inisitute o ni sa liutaki vakavinaka. Me vaka o ni kila e levu vei kemuni, na Matabose ni Vuli ena Lotu e liutaka o Peresitedi Thomas S. Monson ka okati kina o Peresitedi Henry B. Eyring kei Peresitedi Dieter F. Uchtdorf. O Elder Dallin H. Oaks e lewe talega ni Matabose ka liutaka na Komiti Veiliutaki. O iratou tale na lewe ni Matabose kei na Komiti Veiliutaki o Elder Jeffrey R. Holland, Sister Jean B. Bingham, kei Sister Bonnie L. Oscarson. Au dau qoroya tu ga na kena vakaliuci kei na ivurevure ni veika e dau solia ki na vuli ena Lotu.

Ia, meu wasea mada eso na vakasama vata kei kemuni e nomuni na itavi bibi sara ena nodra vuli vakayalo na itabagone ena Lotu. Au sa cavuta oti na ivunau matata i Karisito. E vukei ira vakacava na lewena na Lotu oqo me ra kila ka bulataka na ivunau oqo? E dua tale na kena itarotarogi na taro oqo e vaqo, “Na cava na veika vakaiapositolo e vakaliuci ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai?”

E dua na ivakarau eda na vulica kina na veika e vakaliuci oqo sai koya me da kila na “cakacaka ni veivakabulai.” Na ivakamacala matata duadua ni cakacaka ni veivakabulai e tiko ena iVoladusidusi 2. Nanuma tiko na ivoladusidusi ni Lotu eratou vakadonuya na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua. E tukuna vaqo: “Eda sa kacivi na lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai “meda cakacaka ena nona were ni vaini mera vakabulai kina na tamata’ (V&V 138:56). Na cakacaka ni veivakabulai oqo e wili kina na cakacaka vakadaukaulotu ni lewenilotu, nodra maroroi na saumaki mai, vakabulabulataki ni lewenilotu luluqa, cakacaka ni vola kawa kei na valetabu, kei na vakavulici ni kosipeli.”²

E dua tale na vakasama ena veika taumada oqo na iyatuvosa ena ivoladusidusi ni Lotu ena ulutaga “Na iNaki ni Lotu.” E vaqo: “Na Kalou a tauyavutaka na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai me vukea na Nona cakacaka me rawa ni ra vakabulai ka bula vakacerecerei na Luvena. Na Lotu e sureta na tamata kecega me “lako mai vei Karisito, ka me da vakataucokotaki vua’ (Moronai 10:32; raica talega na V&V 20:59). Na veisureti ni lako mai vei Karisito e baleti ira kece era sa mai bula oti, se o ira era na qai mai bula, e vuravura.”³

E tukuna talega na malanivosa oqo ena ivoladusidusi, “Ena kena vakayacori rawa na inaki ni nodra vukei na tamata yadudua kei na matavuvale me ra rawata na bula vakacerecerei, sa raica vakatabakidua tiko kina na Lotu na ilesilesi vakalou. Oqo e okati kina na nodra vukei na lewenilotu me ra bulataka na kosipeli i Jisu Karisito, vakasoqoni vata o Isireli ena cakacaka ni kaulotu, nodra kauwaitaki na dravudravua kei na vakaleqai, ka rawati na nodra vakabulai na mate ena kena tara na valetabu ka caka na veicakacaka vakalotu vakaveisosomitaki.”⁴

Koya qori na vuna erau tautauvata kina na “cakacaka ni veivakabulai”lesi vakalou oqo” ka dodonu me dusimaki kina na veika kece eda cakava ena Lotu, oka kina (rairai vakauasivi cake) nodra vakavulici na noda itabagone.

Kena ilutua, na veika kece eda cakava—ena vukuda, noda matavuvale, kei na noda itutu ena gauna oqo—me da vakavulica na “cakacaka ni veivakabulai kei na “itavi lesi vakalou” me veivuke ena nodra saumaki mai na luvena tagane kei na yalewa na Kalou. Sai koya me da veivakavulici me vakataki Eroni kei iratou na tacina o Amoni, Omana, kei Iminai—me ra veivakavulici “me vaka na yalo ni ivakatakila kei na parofisai, kei na kaukauwa ni Kalou,” me rawa kina ni o ira kece era vakabauta “na [nomu] ivunau, ka [yaco] me saumaki mai vua na Turaga, tale.”⁵

Me vaka eratou tukuna na Mataveiliutaki Taumada vei ira na nodra itubutubu kei na nodra iliuliu na itabagone, “Ni sa kacivi mai vua na Turaga mo ni vukei ira na itabagone me ra saumaki mai ki na kosipeli.”⁶ Ni da vakatotomuria na nona ivakarau ni veivakavulici na iVakabula, sa nuidei na yaloda ni ra na vuli na itabagone ena ivakarau titobu cake ka na vakavuna na saumaki mai.

Me da vakavukui ira na itabagone e sega ni noda vakavulici ira walega ena itukutuku makawa, sai koya na noda vakavulica vei ira na ivunau ena vakauqeti ira me ra cakacakataka. Na noda itavi me da “iyaya ni cakacaka ena ligana na Kalou”⁷ me ra kakua kina ni rogoca walega, ia me rawa ni ra vakila, oti me rawa ni ra qai cakava. Na noda itavi me da “veidusimaki ka veivakatataki cake vakataki keda”⁸ me rawa kina ni da vauci [keda] ka ivalavala savasava.”⁹ Na noda itavi me da vakavuvulitaka na “vakabauta ki na veivutuni.”¹⁰

Na sala ena vakayacori vakavinaka kina na mataqali veivakavulici vakaoqo? Na ivakarau sa tauyavu ena Lotu ni Turaga sai koya me da vakaitavi taucoko sara ena sokalou raraba, sokalou vakamatavuvale, kei na sokalou yadua. Meu vakamacala mada baleti iratou yadua.

Sokalou Raraba

Na sokalou raraba sai koya na noda soqoni vakaluve ni Kalou, vakaveitacini ka veiganeni, vakaitikotiko ni Yalododonu. Na mataqali soqoni vakaoqo ena so na gauna e dau lewelevu sara, me vaka ena iteki se na koniferedi raraba, se so na gauna dau lewe lailai, me vaka ena dua na kuoramu se soqoni ni Goneyalewa se iSoqosoqo ni Veivukei se dua na kalasi ni semineri se inisitute. Na noda soqoni ni lotu nikua e dua na ivakarau ni soqoni raraba. Ena veisoqoni yadua vaoqo, eda dau masu, eda veivakavulici, eda wase ivakadinadina, ka da veivakatataki cake—na kedra inaki kece me vakalevutaki na noda kila na Tamada Vakalomalagi, o Jisu Karisito, kei na Yalo Tabu. Sa qai noda itavi me da vakadewataka na kilaka tubucake tikoga oya ki na yalomatua—me vakaqiqotaki tikoga kina na maliwa ena veika eda kila kei na ivakarau ni noda bula.

Na sokalou ena valetabu e ivakarau bibi ni sokalou raraba baleta ni okati kina vakadodonu sara na cakacaka vakalotu kei na veiyalayalati ka semati keda vua na Kalou. E vakacava beka na kemu isema ki na valetabu kei na nomu veiyalayalati. O sa dau vakayagataka tiko beka na ivakarau savasava ni sokalou raraba oqo me vaqaqacotaki nomu kilaka kei na yalomatua? O sa vukei ira tiko beka o vakavulica me ra semati ki na valetabu? O sa vakayaloqaqataki ira tiko beka na noda itabagone me ra kilikili kaya ka taura tiko e dua na ivolatara vakaiyalayala ni valetabu ka dau vakayagataka ena vanua era voleka kina? Vakaitavi ena cakacaka ni veivakabulai ena nomu vaqara na yaca ni matavuvale ka lako ki na valetabu mo papitaiso ka vakadeitaki ena vukudra na tubumu ena basika kina na madigi me ciqomi na veituberi vakayalo.

E bibi duadua ena noda veisoqoni raraba, ena taudaku ni valetabu, na soqoni ni sakaramede. Me ikuri ni veitaviqaravi vakasokalou era tiki ni noda veisoqoni vakalotu e vuqa, na soqoni oqo e yavutaki ena cakacakaa vakalotu bula, ni sakaramede. Ni da tekivuna ka tinia na soqoni, ka vakauasivi ni da vakarau me da vakayagataka na sakaramede, eda lagasere ka masu. Sa taucoko tiko li noda vakaitavi? Sa tiko beka kina na yaloda kei na noda vakanananu, se ra tiko tale ena dua na vanua? Sa boko tu beka noda talevoni vuku, se eda teks ka tuwiti (se vei keda na qase, na imeli) ena gauna ni cakacaka vakalotu se ena dua tale na gauna ena soqoni? Ni ra vosa o ira era vosa, vakauasivi ni ra sega soti ni dau vosa vinaka sara, eda sogoti keda beka ena qaciqacia, ka nanuma, “au sa rogoca oti na vosa kece oqo e liu.”

Kevaka eda dau cakava e dua vei ira na cala oqo, na ka eda cakava eda sa vakalailaitaka—se muduka—na kaukauwa ni Yalo me veitaratara mai kei keda. Oti eda qai vakataroga se cava na vuna eda sega kina ni vakatataki cake ena soqoni ni sakaramede kei na veisoqoni tale eso ni Lotu?

Na soqoni raraba e dua na madigi vakasakiti me vukei keda kece, okati kina o ira na itabagone, ena salatu ni saumaki mai.

Sokalou Vakamatavuvale

Na sokalou raraba e dodonu me vakauqeta na sokalou vakamatavuvale. Ena 1999, eratou veivakasalataki na Mataveiliutaki Taumada vei ira na itubutubu kei na gone “me ra dau vakaliuca na masu vakamatavuvale, lotu vakamatavuvale, vulici ni kosipeli kei na ivakasala, vata kei na itaviqaravi vakamatavuvale savasava. Se cava sara na kena kilikili ka dodonu na soqo se itaviqaravi tale eso, me ra kakua ga ni sosomitaka na ilesilesi vakalou era na vakayacora ga vakavinaka na itubutubu kei na matavuvale.”¹¹ Ka dina sara, na ivakavuvuli vata oqo era sa dau vakavulici vakavuqa mai vei ira e vuqa na iliuliu ni Lotu ena veisala sega ni wili rawa ena veiyabaki e vuqa.

Eda bula tiko oqo ena vuravura ni bula osooso. Niu dau veilakoyaki voli ena Lotu raraba, ena so na gauna au dau vakatataro lo vei ira na iliuliu e veivanua—qo o ira na Yalododonu Edaidai vinaka—o ni dau vakayacora tiko beka na masu vakamatavuvale kei na lotu vakamatavuvale? O dou dau vulica tiko beka vakamatavuvale na kosipeli? Vakavuqa, ni dau soli mai na matamadua kei na ivakamacala, “Keitou sa dau osooso sara ga. Nodra vuli na luvei keirau kei na itaviqaravi vakavuli e taudaku, ivakatagi, kei na lesoni tale eso, na ituvatuva ni bula raraba, kei na soqo ni Lotu sa dau vakasinaita saraga na nodra gauna. Keirau sa dau osooso sara ga vakaveiwatini ena cakacaka, Lotu, kei na oga tale eso. Dau vakavudua sara keitou qai tiko vata vakamatavuvale.” Na yalo ni ivakasala mai na Mataveiliutaki Taumada oya kevaka eda sa rui osooso ena veika vinaka sa sega kina na gauna ni veika yaga, sa dodonu me da vaqara na kena iwali.

Ni ra susugi cake na gone vei ira na itubutubu sa saumaki mai ka ra sa tauyavutaka e dua na ivakarau ni sokalou vakamatavuvale, ena rawarawa nodra vakila na veiuqeti ni Yalo Tabu ni ra se gone ka ra na dau muria tu me tawamudu na ivakaraitaki dodonu oqo. Sa na qai tudonu kina na noda veivakavulici ena Lotu, e dua na ivakarau veitokoni ki na veivakavulici mai vale.

Ni da sa dau sokalou vakavinaka e veigauna ena noda veimatavuvale, eda na gadreva na qasenivuli ni itabagone me da dau veivakayaloqaqataki vakadodonu vakamatau ena sokalou vakamatavuvale vei ira na nodra gonevuli. Eso era lako mai na veimatavuvale sa yaco tiko kina na ivakarau oqo, ka rawa ni da tu ga ena yasa ni laini ka kaila lo toka yani. Vei ira tale eso se bera tiko ni caka baleta na iulubale e vuqa—mai vua na gone e lewena taudua ga na Lotu ena nona matavuvale (se lewenilotu bulabula duadua ga) vei ira era tiki ni dua na matavuvale dau lotu wasoma ia se bera ni toboka na rai me baleta na bibi ni sokalou vakamatavuvale. Mo kua ni vakaisosomitaka nodra lewa kei na itavi na iliuliu vakalotu kei na itubutubu, mo ivakaraitaki ka vakavulica na ivakarau dodonu ka vukei ira na noda itabagone me raica ka kila na sala me ivurevure kina ni veivakauqeti ki na matavuvale ena kena tarai cake na itovo ni lotu vakamatavuvale e veigauna.

Sokalou Yadua

Kena ilutua, na saumaki mai e ka ni tamata yadua. Na sokalou raraba ena kauti keda ki na sokalou vakamatavuvale, ka na qai kauti keda ki na sokalou yadua. E oka kina na masu yadua, na vulici yadua ni kosipeli, kei na vakananumi vakatitobu ni noda veiwekani kei na Kalou Levu. “Ena kila vakaevei na tamata na nona turaga … ka sega ni kilai koya se nanumi koya se lomana?”¹²

E kaya o Elder D. Todd Christofferson: “Na bibi ni kena tiko vei keda e dua na yalo ni kila na veika tabu o ya—ni dua e sega ni taleitaka na veika tabu, ena takali tani mai vei koya. Ni yali na yalo ni vakarokoroko, sa na yaco na veivakawaleni ena ivakarau ni vakasama kei na itovonibula. Sa na ciri tani mai na ikelekele ni waqa ka rawa ni vakarautaka na nona veiyalayalati kei na Kalou. Sa na kataremoremo ka guilecavi yani na yalo ni vakadodonutaki koya vua na Kalou. Mai na gauna oya, sa na leqataka ga na nona tikovinaka ka vakamamautaka ga na lomana sega ni lewai rawa. Kena itinitini, ena yaco me beca na veika tabu, na Kalou sara mada ga, oti ena qai beci koya ga vakataki koya.”¹³

Sa yaco me da kila ni ivakarau levu duadua ni qaqa vakayalo (e vakarautaki ena veitabaki ki na Matabete i Melikiseteki, ciqoma na edaumeni, laki kaulotu, vakamau ena valetabu, ka susuga cake e dua na matavuvale buladodonu) vua e dua na cauravou se dua na goneyalewa me ra sotava kina eso na veika vakayalo ni tamata yadua ena nodra gauna ni itabagone—me ra vakila na veivakauqeti ni Yalo Tabu. E uasivia cake na bulabula ena Lotu; sai koya na bulabula ena kosipeli!

Na nomu inaki baleta na kalasi yadua o vakavulica, na veivosaki yadua o liutaka, na veitalanoa ena olo o vakayacora sai koya me qasenivuli dina na Yalo Tabu. Me vaka e vakavulica na iVaabula, “Ia na Dauveivakacegui na Yalo Tabu, ko koya ena tala mai ko Tamaqu e na yacaqu, ena vakavulici kemudou ena ka kecega, kau a vosataka vei kemudou.”¹⁴ E tu vua na Yalo Tabu na kaukauwa me vakaibalebaletaka na itukutuku vei keda yadua me da “vakararamataki ena Yalo ni ka dina.”¹⁵ O koya, ni da vakavulica na cakacaka ni veivakabulai kei na itavi lesi vakalou, eda vakayacora ena kena ivakarau me veivakatataki cake, veilaveti, veiuqeti, ka na tuberi ira eda vakavulica me vaqaqacotaki nodra vakabauta na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki.

Vei kemuni na qasenivuli cecere vakalotu, keimami kaya: Vinaka vakalevu! Vinaka vakalevu! Vinaka vakalevu! Ena vukudra na veiliutaki ena Lotu, vinaka vakalevu! Bulataka na bula kilikili yadua, qarava nomu matavuvale, ka qarava na Turaga—vakauasivi nodra qarauni na itabatamata vakamareqeti era tubucake tiko mai. Ni da vakaitavi ena cakacaka ni veivakabulai kei na itavilesi vakalou, ena veidusimaki kei na idola vakaiapositolo, ena laveti keda ka vakauqeti keda.

Au cavuta na vakaturaga ni noda ivotavota Vakalomalagi kei na noda rawa ni ciqoma na “bula tawamudu, na isolisoli cecere duadua ni Kalou.”¹⁶ Au vakadinadinataka na Jiova cecere, ka sucu mai me o Jisu, ka vakatokai ko Jisu Karisito, na “ilumuti.”¹⁷ Au vakadinadinataka na Nona Veisorovaki sega ni vakatauvatani rawa ka rawa kina vei keda yadua kei ira yadua eda vakavulica me vakamalumalumutaki vuravura—me da lakosivita rawa na veituvaki dredre duadua vakavuravura ena “taucoko ni [noda] vakanuinui.”¹⁸ Ena veivakalougatataki ni dua na kosipeli sa vakalesui mai kei na lotu vakalesui mai, sa tu vei keda na veika kece eda gadreva me vukei keda me da rogoca, vakila, ka cakava. Ena yacai Jisu Karisito, emeni.

© 2017 mai na Intellectual Reserve, Inc. Dodonu kece e taqomaki. Vakadonui me Vakavalagi: 5/17. Vakadonui me vakadewa: 5/17. iVakadewa ni “The Conversion of the Children of God.” Fijian. PD60004121 858