Doandoare Atail Pahson en Kosonned Sarawio
Atail kamehlele koasondi sarawi kin kihong Souleng en Imwin Rahn-akan ehu pwukoa en uhki oh doare Pahson en Kosonned en United States oh koasondi kan en kosonnedo.
Nan ansou apwal wet, I medewehda ien koasoia duwen Pahson en Kosonned sarawio en United States. Pahson wet wia mehkoat kesempwal ong towehkan nan United States, ahpw e pil wia ehu sohso kesempwal ong pahson en kosonned akan nan sampah.
I.
Pahson en kosonned ehu me kin pahsonehda koapwerment. E kin kasalehda wiepe oh uwen manaman kan en koapwerment. Pahson en Kosonned en United States me keieu mah nan pahson en kosonned akan me wie momour rahn wet. Tetehn ni tapio e kamanaman sang koloni malaulau kei ahpw e mwadangete wiahla mehkoat me sampah pwon kin alasang. Rahn wet, wehi koaros likin meh silu kamanalahr arail pahson en kosonned me ntingda.1
Nan kapahrek wet, I sohte koaskoasoiki ehu pali en koapwerment de pwihn en aramas. I koaskoasoia Pahson en Kosonned en United States, me I onohnopkiher sounpar 60 samwa. I koaskoasoi sang ni ei wiaier pelien klerk en kosonned ong Sounkopwung Laplalap en Mwolehn Kopwung Ileile en United States. I koaskoasoi sang sounpar 15 ni ahi wia sounpadahk en pali en kosonned oh pahr 3½ ni ei wia emen sounkopwung nan Mwolehn Kopwung Ileile nan Utah. Keieu kesempal, I koaskoasoi sang sounpar 37 me I wia emen Wahnparon en Sises Krais, ahneki pwukoa en onopiki wewehn Pahson en Kosonned en United States ong pelien dodohk en Sapwellime kopwurupwurdohn Mwomwohdsiso.
Pahson en Kosonned en United States me ehusoahng pwehki Koht kasalehdahr me Ih me ketin “kauwada” apeo “ong pwuhng kan oh poadondorpen aramas koaros” (Doctrine and Covenants 101:77; pil tehk ire tikitik 80). Ihmekahrehda pahson en kosonned wet wia mehkoat kesempwal ong Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn-akan wasa koaros nan sampah. Ma peien de wiepen koasondi kan konehng en doadoahk nan wehi teikan nan sampah pahn wia mehn pilipil ong irail.
Ia kahrepe me Koht ketin kauwadahki Pahson en Kosonned en United States? Kitail kak kilang kahrepeo sang kaweid kan me aramas pilada. Nan irair en keieun sounpar me Mwomwohdisou kopwurupwurdo, Souleng en Imwin Rahn-akan me mihmi pali epeng kin alahle kalokolok ni rir oh sansal. Kisehn met kak wiawi pwehki arail uhong kalidu en aramas me wie tikitikla nan United States. Nan mwekid sohte mwahu pwukat, Koht ketin kasalehda rehn Soukohp Joseph Smith me mehlel poatopot akan me pid Sapwellime padahk.
Koht ketikihongehr Sapwellime serihkan saledek en pilipil—manaman en pilada oh doadoahngki. Koasondi me anahnepe keieu laud pwehn doadoahngki saledek en pilipil iei saledek unsek en ohl oh lih en doadoangki pein arail pilipil. Eri, kaudiahlo masanih, “aramas koaros pahn pwukoahki pein dipe kan ni rahn en kadeiko” (Doctrine and Covenants 101:78). “Ihme kahrehda,” Kauno ketin kasalehda, “me e sohte pwung aramas emen en luduwe emen tohrohr” (Doctrine and Covenants 101:79). Met pil kak wewehki me kaliduh aramas udahn sapwung. Oh nin duwen kosonned ohte, e sapwung ong tohn wehi kan en sohte ahneki pwung en pilada arail kaun kan de kokoudahn arail kosonned akan.
II.
Atail kamehlele me Pahson en Kosonned en United States kokoukihda kamarain sarawi sohte wewehki me kaudial sarawio me kihda lepin lokaia oh pwuloi koaros, me duwehte irehkan me koasonehdi uwen tohtohn weliepe sang ehu state de wen tikitiklang en emen eh sounpar.2 Pahson en Kosonnedo sohte wia “dipwisou unsek ehu,” Presiden J. Reuben Clark koasoia. “Ahpw”, ohlo kawehwe me, “se kamehlele me e pahn anahne keirda oh koadoahk pwehn dapwin anahn kiewek kan ong sampa ehu me wie kekeirda.”3 Ni karasepe, wekdekla kaselel kei kasohrala kalidu oh kihong lih pwung en usuhs. Ahpw, se sohte kilang kamarain ni ansou koaros me Mwolen Kopwung Ileile kin koasonehdi kawehwe pen Pahsono.
I kamehlele me Poahson en Kosonned en United States kakete kolokol kaweid sarawi limau en kosonned kan.4
Keieuo iei ire me koasonehdi manaman en koapwerment rehn aramas. Ih soangen ansouo me aramas kin kasik me manaman lapo kin kohda sang rehn nanmwarki kan de sang pali en sounpei, oh wia mehkot kapw ni eh uhd kohdasang rehn aramas. Aramas sukuhl laud kan kin uhki ire wet, ahpw Pahson en Kosonned en United States me tepin doadoahngki ire wet. Manaman unsek rehn aramas sohte wewehki me pelin de pwihn teikan en aramas kak kedirepwa pwehn kamasak de iding koapwerment en wia mehkoat. Pahson en Kosonnedo kauwada wehin demokrasi ehu, wasa me aramas kin doadoahngki arail pwuhng sang arail usada welieperail kan.
Keriaun ire me alahldi sang ni kamarain sarawi ie katorohrpeseng en manaman kan nan pwungen wehi lapo oh ehuehu wehi tikitik kan. Nan atail koapwerment lap wet, koasondi kaselel wet pil ekei ansou wekdeklahr sang wekdekla kamarain kei, me iangahki irehkan me kasohrehla kalidu oh kiong pwung kan en usuhs ong lih me koasoiepe wiawi mwowe. Me keiou Kesempwalpeo, Pahson en Kosonned en United States kin ite uwen manaman me koapwerment lapo kin doadoahngki de koasondi me sohte kamanamanla, oh e kin koledi manaman en koaperment teikan koaros “ong States kan de ong aramas.”5
Pil ehu koasondi sarawi iei katohrohrpeseng en manaman kan. Pohnangin sounpar epwiki mwohn Tiepene en Koupahson en 1787, Pwihn en Koukosonned en England katapiada katohrohrpeseng en manaman kan en pali eh koukosonned oh pali en kakehlaka kosonned ni ansou me irail adi manaman kei sang arail nanmwarkio. Koasondi sarawi nan koupahson en America iei kamanamanlahn uhdatoahr ong rahkan en kakehlaka kosonned, koukosonned oh teneki kosonned pwe rah silu pwukat en kak tetehk ehu ehu rah kan.
Kapahioun koasondi sarawi iei e mihmi nan ehu wasa en mweimweidahn pwuhng kan en emen emen aramas oh uwen manaman en koapwerment me mih nan Bill of Rights, me kamanamanla sounpar silu mwurin Pahson en Kosonnedo e tepda doadoahk. Bill of Rights o sohte kapw. Met, koasondi sarawio iei me sansal nan kokoudahn kosonned akan me tepin wiawi nan England, me tepda sang rehn Magna Carta. Sounnting kan en Pahson en Kosonned inenen wehwehki ire pwukat pwe ekei charter kan kolokol soangen pwuhng pwukat.
Ma sohte Bill of Rights, America sohte pahn kak wia wehi me Kopwurupwurdohn rongamwahuo pweida ie, sounpar 30 mwuri. Mie koasondi sarawi sansal nan tepin irehkan me ketihtihki me sohte des en mwomwohdiso pahn wiawi nan opis kan,6 ahpw kisehn saledek en iang mwomwohdiso oh pali me kin uheng udahn iang kesempwal nan Wekdekla Keieu en Pahsono. Se pil kilang koasondi sarawi nan Wekdekla Keieuo iei saledek en kapahrek oh wiahda rohng kan oh pil perehrehn aramas me sansal nan wekdekla teikan, me rasohng pali en pahkadeik pen dihp.
Kelimau oh keimwsekla, I kilang koasondi sarawi nan kahrepe kesempwal en Pahson en Kosonnedo pwon. Udahn kitail en ale sawas sang kosonned oh kaidehn pein kitail oh atail peik en kohieng Pason en Kosonnedo oh iangahki kaweid kan oh wiepe kan, ahpw kaidehn koun en opis kan. Nan wiepe wet, aramas koaros en pahrek mowhn kosonnedo. Kaweid pwukat irehdi lamalam en emente aramas en koun me kapingadahr wehi tekan. Ire pwukat pil wehwehki me sohte ehu rah silu kan en koapwerment pahn kehlail sang rah teikan de irehdi rah teikan en doadoahngki arail pwukoa sang pahson en kosonnedo pwehn kin tetehk ehu ehu rah kan.
III.
Likin koasondi sarawi kan en Pahson en Kosonned en United States, ni ansou me aramas sapwung kan kin doadoahngki arail ineng kan sohte kin kalap pweida. Ire kesempwal kei me pid kokoudahn kosonned, duwehte kosonned akan me apwalih ehupene nan peneinei, sohla kin wiawi nan wehi kan pwehki kopwerment me kauhdi. Saledek en kapahrek me kamanamanla nan Wekidekla Keieuo ekei ansou kieweklahr sang ni irairdi en kapahrek me sohte ndand kan. Koasondi en katohrohrpeseng en manaman kan kin kalap ale kawiawi sang ni mwekmwekid kan en ehu rahn koapwerment ni ah kin doadoahngki de adi manaman kan en ehu rah tohrohr.
Met iei kawiawi teikan me kin kasohwe koasondi sarawi kan en Pahson en Kosonned en United States. Soar en Pahson en Kosonnedo kin sohrala sang ni mwekid kan me pahn kawelianki dahme wie mwekmwekid nan wehi en wia kahrepen eh kokouda, ahpw kaidehn saledek oh kokoudahn wehi. Manaman en Pahson en Kosonnedo kin kamwamwahlla sang kandideid de opisihr kan me sohte ehu ong koasondi kan. Wahu oh manaman en Pahson en Kosonnedo kin sohla sansal sang irail kan me kin wiahki arail mehn tenekih iawen ahmw papah de kadek koasoai, ahpw sohte wiawki mehkot kesempwal me kin sawas irehdi dahme kopwerment sohte kak wia.
IV.
Atail kamehlele koasondi sarawi kin kihong Souleng en Imwin Rahn-akan ehu pwukoa en uhki oh doare Pahson en Kosonned en United States oh koasondi kan en wauneki pahson en kosonned wasa me kitail kin kouson ie. Kitail anahne liki Kauno oh kamehlele duen mwehi wet ehu rahn.
Iange kan me Souleng pwoson en Imwin Rahn-akan kak en wia? Kitail anahne kapakap ong Kauno en kahluwa oh kapaiada wehi oh arail kaun kan koaros. Met wia kisehn atail irehn pwoson kan. Pwehn uhpa presiden kan oh kaun kan7 ni mehlel sohte uhwong atail kosonned de koasondi wekpeseng kan. Met wehwehki me kitail anahne doadoahngki atail manaman ni wahu oh meleilei, nin duwen atail pahson en kosonned akan. Ong ni ire me saparair kan, kitail anahne rapahki pwehn kapwungala oh miniminpene.
Mie ekei pwukoah me kin utungada Kosonned sarawi wet. Kitail anahne kaskuhlki oh sewese koasondi sarawi kan en Kosonnedo. Kitail anahne rapahkida oh utung aramas marain oh mwahu me pahn utung koasondi pwuko nan arail pukoahn apwalih wehi pokon.8 Kitail anahne pohnese tohn wehi kan me kin iang utung sawaspenehn aramas kan.
Nin duwen me wie mwekmwekid nan United States oh wehi teikan, doadoahk en poletik kin wie mwekwekid sang kandideid kan (me se kangoange), sang ni usuhs, sang ni sawas en mwhoni, sang ni towehda pwihn kan oh papah nan pwihn en politik kan, oh sang ni poden tuhtuhong lapalap kan, pwihn kan, oh kandideid kan. Pwehn doadoahk mwahu, democracy anahne mepwukat koaros, ahpw tohn wehi nseno men sohte ahnahne kasalehda soang koaros.
Tohto mwekid en poletik kin wiawi, oh sohte ehu pwihn, pwihn en kosonned, de emen kandideid kak pwungki en emenemen ire kan. Tohn wehi men pahn anahne en pilada dahme pahn mwahu me keiou kesempwal ong ih nan ansou sohte lipilipil. Eri, towehkan anahne rapahki kaweid ong dahme re kak doadoahngki arail pwung ong pali me irail mwahuki kan. Wiepe wet sohte pahn mengei. E pahn mwein anahne wekidala utuht ong ehu pwihn de kandideid kan, ong ni ehu ehu ushus.
Ekei ansou e kin kahrehiong tohn usuhs kan en utung kadideid kan de pwihn kan de ouraman kan me ekei pali kan me re sohte kak kamanahla.9 Met wia ehu kahrepen aht padahkihong towehkan en dehr kadeiki emenemen nan mwokid en poletik kan. Kitail sohte anahne douluhl irehdi emen Souleng en Imwin Rahn-akan en sohte kak iang ehu pwihn de usada emen kandideid. Se kin kasukuhlki padahk pwung kan oh mweidehng towehkan en pilada dahme irail kesempwaliki oh doadoahngki arail pilipil ong ni irehkan ni ansou kan. Se pil kangoange, oh peki kaun kan en kangoange, me pilipil en politik oh ehuong pwihn kan sohte pahn wia irehn kasukuhl de kakehlail nan mihting kan en Mwomwohdiso.
Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn-akan pahn, ni mehlel, doadoahngki ah pwuhng en uhki de uhwong kamwomwadahn kosonned akan me se kamehlele pahn uhwong saledek en doadoahngki pali en lamalam de ire kesempwal teikan en Mwomwohdisoh kan.
I kadehdeki koasondi sarawi en Pahson en Kosonned en United States oh kapakap pwe kitail me kamehlele me Mwohnsapw Sarawio me kasarawiala pahn ansou koaros uhki oh doare koasondi kan en pahsono. Ni mwaren Sises Krais, amen.