Ekkewe Nongonongen Ketiw
Ewe nongonongen ketiw feitiw ngeni ei ren emon me emon kich: ngang emon ren Kraist non ewe kapas allimen pwon mi pin.
Ua mochen kapas usun met ua eita ngeni nongonongen ketiw non Ewe Mwichefenin Jises Kraist ren Aramas mi Pin Non Fansoun Soponon Ei nongonong a wor unungat kinikinin: (1) ewe wis ren ketiw non ioifengenin Noun ewe Samon kewe aramas pwon, (2) ouchean ewe angang me asoren fangeno non ketiw, me (3) ewe nukanapen Jises Kraist ngeni ketiw.
Ewe Mwichefenin Jises Kraist Ren Aramas mi Pin Non Fansoun Soponon non an keran poputa a foruta ren chommongun mi pwechepwech chon North America me sounengin eorun Europe fiti ekkewe pwan chon Indian, African Americans, me chon Pacific. Iei, wanu ier seni ewe 200th achechemen an ewe a keran poputa, ewe Mwichefen a fen chommongono non chochon me sokopat sokkun aramas pwan mwo non unusen fonufan.
Non fansoun a nakatam awitiwiti me achufengenin noun ewe Samon kewe aramas pwon, ewe Mwichefen epwe ennetin foruta ren chochon seni meiniisin fonu, marar, sokkun kapas, me aramas.1 Ei esap ew kapachan ika oumwesanong sokopaten aramas, nge ew mi pusin fis mi ennetin fis iwe sipwe osuku, esinna pwe ewe kapas allim a ionir seni meinisin fonu me aramas.
Ifa me feiochuch sipwene kuna ewe ran Saion epwene kouta won ew me ew fonu me non pusin neniach. Usun ewe Soufos Joseph Smith a apasa, ekkewe aramas noun Kot non ew me ew kinikinin fansoun ra awitiwit fiti meseik atapwanapwana ei ran, me “kich ekkewe aramas mi finita Kot a fen fori mochenin ne wato ewe ning non fansoun soponon.”2
A kawor ngeni kich ei tufich, sise tongeni etiwa sokkun aramas mi tipekinikin, ra ekieki pwe ir mi sokono ika ekkoch kinikin mi wor non ewe Mwichefenin Kraist non fansoun soponon. Ewe Samon a annuk ngenikich, “Oupwe chok ew; pun ika ousap chok ew iwe esap nei ami.”3 Sipwe achocho ne utau ekkewe aramas mi tipekinikin ra ekieki pwe ir mii sokono seni ewe Mwichefen, seni non imwach, nge akaewin, seni non netipach. Nupwen chochon ach Mwichefen a marino fiti sokopaten chon, ach etiwetiw epwe pwan marino ren pusin fetanin me kinamwein. Sia mochen oukich fengen.4
Non noun Akaewin Taropwe ngeni ekkewe chon Koronit, Paul a afata pwe meinisin ion mi papataisino non ei Mwichefen ir chok ew non inisin Kraist:
“Ren an ewe inis a chok ew, me pwan chommong chochon mwichefen, me meinisin chochon ena ew inis, pokiten chommongun, ew inis, iwe pwan Kraist.
“Ren ewe emon chok Ngun meinisin sia papataisino non ew chok inis, ika mo kich chon Jews ika Gentiles, ika kich mi fotek ika ngaseno; me meinisin ra fen foruta ar repwe un seni ewe emon chok Ngun. …
“Pwe esap wor keimu fesen non ewe inis; nge ekkewe chon Mwichefen epwe wor ar pwan tumunoch fengen.
“Me ika emon chon Mwichefen a riaffou, meinisin kewe chon Mwichefen repwe pwan fiti ne riaffou; ika emon chon Mwichefen a wor sufonoch ngeni, meinisin kewe chon Mwihefen repwe fiti ne pwapwa.”5
Ew memefin pachenong a auchea ngeni pekin inis, ekiek, me manauen ngun. Nge mi ekis tufich pwe non fansoun emon me emon neich sipwe mefi pwe sise tufich non. Non fansoun tipemwaramwar, meni sipwe mefi pwe sisap tongeni ukukun tekian nonnomun ewe Samon ika ekkewe osukusuk an ekkoch.6 Meni sisap tepereni eriaffoun met ekkoch ra osuku, pwan mo oukich won inisich, esap an ewe Samon ekiek. Meni sipwe kapas fengen non ekkewe an minne esap wenengeni minne mi namot ngeni ngunuch a anongonong won ekkoch mettoch sia awesano ika wis, nge ekkei esap iei koukun nonnomuch me non mesen ewe Samon. “Ewe Samon a nennengeni ewe netip.”7 I a aucheani ach pochokunen memefin mochen me pochokunen memefin anean me met sipwe winiti.8
Sister Jodi King a pusin makkei ussun met a fis ngeni non ekkewe ier a no:
“Esap mo fan ew ai upwe mefi pwe use choni enan mwichefen tori ewe fansoun punuwei ewe, Caameron, me ngang am ouwa poputa ani riafoun am ewe ouse nounou. Ekkewe semirit me famini ekkewe ra ngeniei pwapwa ai kuner non ewe fan iei a poputa pwe ai netipengaw me metek.
“Ua mefi ai use tongeni nouni emon semirit non pei ika ew potoun an pamper non pei, …
“Ewe Raninifen a kon aweires am iwe aewin raninifen non ew minefon wart. Pokiten am ouse nounou semirit, ra eisinikem ika am ou keran chok pupunu me inet am ouwa kokoten poputani ew famini. Ua angeoch ne ponueni ekkei kapas eis nge use pwar ngenir pwe mi aweresiei—ngang mi sinei pwe rese ururun repwe ameteki ei ren ar fos.
“Iwe nge, non tichikin ei Raninifen, ai ponueni ekkana kapas eis a fokkun weires. Am ouwa chok keran sinei, mwirin am aneanei pwe am oupwe—nge am—ouse popo.
“Ua fetaninong non ewe mwichen sakramen mefi netipengaw, me ponueni ekkana aramas ‘poputani ai upwe sisinekemi’ ekkewe kapas eis mi weires ngeniei. …
“Nge ewe Sunday School ewe a kon amoku ngasangasei. Ewe nesen—ussun porousen ewe auchean wisen inenap—emwitiri ne siwini kia me winiti ew fansoun pwarano pochokunen memef. Ngasangasei a kokotiw me chonun mesei a surutiw won sapei nupwen uwa rong ekkewe fefin ra pwarano ar netipengaw ussun ew feioch ita upwe angei och mettoch ren.
“Ua su u me non ewe fan. Akkom, use mochen upwe niwin sefan. Use mochen upwe mefi sefani enan memefin imuno seni. Nge ewe pwinin, mwirin ai porous ngeni punuwei we, am ouwa sinei pwe am oupwe chok soposopono ne fiti fan esap chok pokiten ewe Samon a fen ereni kich nge pwan pokiten am mi sinei pwe ewe pwapwa a feitto seni asofosefani ekkewe pwon me memef ewe Ngun ren ewe fan a awesano ewe netipengaw ua mefi non ena ran. …
“Non ewe Mwichefen, mi wor chochon ese wor punuwer, ir mi keimufesen, me rese pupunu; ekkana ir mi wor ar famini nge rafen towaw seni ewe kapas allim; aramas mi wor ar semwen non fansoun nakatam ika osukosuken pekin mwoni; chon mwichefen ekkewe ra sani fengenir mwan ngeni mwan, fefin ngeni fefin; chon mwichefen ra anganga ar repwe wes seni ar umwesiti kewe mettoch mi ngaw ika tipemwaramwar, ekkewe re karan chon mwichefen; minefon chon tonong non ewe neni; ekkewe ra suseni imwer; me ewe tetenin mettoch mi chok soposopono. …
“Ewe Chon Amanau a tingor ngeni kich ach sipwe feitto ren I—inamo ika mi wor ach osukosuk. Sia feito ngeni fan ach sipwe asofo sefani ach kewe pwon, sipwe anapano ach nuku, ach sipwe kuna kinamwe, me fori ussun I a fori murinno non Manauan—iamwiri ekkoch ekkewe ra mefi pwe esap ir chochon.”9
Paul a awewei pwe ewe Mwichefen me noun kewe chon angang ra kawor seni Kot “ren ewe ounusochunon ekkewe souneng, ren ewe angangen iamwir, ren ewe fefeita ren ewe inisin Kraist:
“Iei minne kich meinisin sipwene chufengen non ew chok ach nuku, iwe ren ach sinei ussun ewe Noun Kot, sipwene winiti aramas mirit, iwe ach manau epwene tori ukukun tekian an Kraist ewe manau mi unusoch.”10
Ew atongen memef, nupwen, emon, a mefi pwe ese tori sokkun feioch meinisin non manauach, awesano pun esap ir chon non ewe mwich a for seni Kot an epwe anisi kich ne fefeita ngeni unusoch.
Sipwene nikiti kapungun non poun Kot me ekkana I a fen ngenir ar angang me menemenoch ne tong me anisi fengenikich non ukukun ach tongeni. Sipwene tingor ngeni I an epwe pwar ngeni kich ewe an, ran me ran, ach sipwe “wanong … ekkewe mi mwenene, me ekkewe mi feiengaw, me ekkewe rese chiwen mokutukut, me ekkewe mi chun 11—pwe ir, meinisin—ngeni ewe watten kametip an ewe Samon.
Ewe oruen kinikinin ewe nongonongun noun Kot aramas a seni pusin met sia awora. Iwe nge sia ekieki pwe napengeni pisekich ra feitto seni ach angang me ekkewe asoren fangeno sia fori fan iten ekkoch me fan iten ewe Samon. Nununon ach anonga ach ekiek won ach mochen ika pusin ach kinamwe a tongeni angawano ach memefin pwe kich chochon.
Sia achocho ne tapweno mwirin an ewe Chon Amanau kewe nongonong:
“Ionewe wate me neimi, ina ii noumi we chon iamwir. …
“Pwe i mwo ewe noun Kot ese feito an epwe iamwir ngeni, nge epwe afanafana, me fangono manauan fan itach meinisin.”12
Pachenong neir ese feito ren ach awiti nge ren ach awora aninis fengen.
Ikenai, tufichingawan, epinono emon ngeni ew popun ika fangeno mettoch fan iten emon a winiti pwe ew oreni. Non echo chon ewe Deseret Magazine nepoputan ei ier, chon mak puk Rod Dreher a aporous ngeni emon inenap fopun non Budapest:
“Ua nom won efoch sein uou aramas sein non Budapest fiti emon … chiechiei ierin 30—itan Kristina—nupwen am fetanin am oupwe interfiuni emon chinap fefin emon [Souneng] ewe minne punuwan, a pochokun ngeni eriaffoun me ren kewe kamonis. Nupwen sia sasa won ewe an, Kristina a porous won ifa ussun weiresin an epwe ennet ngeni chiechian kewe nonno chok nefengir ussun ekkewe riaffou a mesengeni an emon fefin mi pupunu me inenapen kukkun semirit.
“An Kristina kewe osukosuk ese fokkun pwan wor itingawan ngeni emon fopun a kaeo ifa ussun an epwe emon in me fefin mi pupunu—nge pwanon mokutukut nein tapin kewe manau mi aweires ra eniuokus ngeni emon me esap chiwen mochen etiwa. Neminewe me punuwan ewe ir mi kan akanini? Ra era, pwe epwe poutano. Noun kewe mi pwapwaiti? Iwe epwe uweireno non nenien tumun semirit.
“Kristina a oureki pwe chiechian kewe resap komochunuk ekana sosot, me fen pwan riaffou, ir chok kinikinin nonnomun manauach—me meni fen pwan kinikinin ew manau mi murinno, ika ena riaffou a aitikich ifa ussun sipwe nikitu, kirekiroch me tong. …
“… Christian Smith a kuna non an kaeo pekin nuku an kewe mwichefen me aramas mi mukono [ierir] 18-23 me non ewe University Notre Dame pwe napengenir ra nuku pwe ikewe aramas ra nom fengen ian, ew nenien chon an aramas ‘chuchufengen ar repwe chok apwapwai manauer.’”13
Me ren ei pekin mirit, metichok emon a kuna pwe mi weires “ina ew napanapen eriaffou.”14
Ren ei sokofesen, ach kewe neuo chon ei Mwichefen akkom ra angei ew anononun memefin ketiw, chufengen, me epinukunuk non Kraist ren ekkewe angangen asor ra fori ne fori angangen misineri, oueta tempel, poutano imwer mi kinamwe fan echimw me poputa sefani, me non chommongun ekkoch an ra epinano inisir me mettochur ngeni ewe koutan Saion. Ra tipemecheres ar repwe fangano manauer ika mi tufich. Me kich meinisin sia angei feiochun ar atures. Ewe chok mi pung ren chommong ikenai ekkewe ir mi nusuni ar famini me chiechier, tou seni ar ngang, ika fen riaffoun anonofengen seni ekkoch ika eriaffour pwe ew niwiningawen ach papatais. Niffanger, ewe pochokunen memefin ketiwenong nein ekkewe aramas pwon. Asoren fangeno sia fori non an ewe Samon popun a anisi ach sipwe apungano neniach ren I ewe a fangeno Manauan pwe ew niwin fan iten meinisin.
Ewe amuchunoon me auchean mettoochun ewe nongonongun ketiw ina ewe akauchean wis an Jises Kraist. Sise choni ewe Mwichefen ren ach sipwe chok akanamon, auchean pwe. Sia choni ren epinipinino seni ewe tong me chen an Jises Kraist. Sia choni ach sipwe tumunu ekkewe angangepin ren amanaua me manau mi tekia fan itach me ekkana sia tonger won ir me ruepek ewe eppet. Sia choni ach sipwe fiti ew watten angang ne forata Saion ne amonata ren an ewe Samon epwe niwin sefanito.
Ewe Mwichefen i ewe chon tumunu ekkewe pwonen amanau me manau tekia ewe Kot a ngenikich seni ekkewe angangepin ren ewe pristut mi pin.15 Ren ach aponueta ekkei pwon sia angei ewe tekian me anononun memefin ketiw. Preseten Russell M. Nelson a karen makkei:
“Nupwen en me ngang sia fori eu pwon mi pin ngeni Kot, nefinach ngeni I a fokkun arap ngeni I nap seni me mwen ach pwon mi pin. Iei sia fofo fengen. Pokiten ach pwon mi pin ngeni Kot, I esap tongeni apwangapwang non An achocho ne anisi kich, me sisap tongeni apekusu An umoumochun tipepos ngeni kich. Emon me emon kich a wor neniach auchea me non netipen Kot. …
“… Jises Kraist i ewe chon etetteni ekkena pwon mi pin (nengeni Hebrews7:22; 8:6).”16
Ika pwe sia chechemeni ei, an ewe Samon epinukunuk non kich epwe emweni kich, esap pesei, kich.
Sia tongeni mefi pwapwa nupwen emon me emon kich sia chufengen ne atapa, “ewe koukun tekian ewe unusochun Kraist.”17 Ina mo ren ekkewe netipengaw me awosukosuk won ewe an, iei ew watten kut. Sia komochuta me pesei fengenikich non ach atapa ewe an mi feita, ina mo ika kich mi sinei pwe mi aweires me inamo ika ekkewe feioch mi pwon ra mang, sia tongeni epinukunuk; [pokiten Jises Kraist afen] okufatiw fonufan”18me sia fen chiechi ngeni I. An emon chiechi ngeni ewe Sam, Nau, me Ngun mi Fel ese wor tipemwaramwar ren ewe omuchunon ketiw.19
Nge, ewe nongonongen ketiw a feittiw ngeni ei, emon me emon kich a tongeni apungano: Jises Kraist a mano fan itei: I a aitiei pwe upwe nimenimoch ren Chan we. I a tongei ei me a tongeni fori meinisin ekkewe osukosuk non manauei: An chen epwe ewinieino. Nupwen ua aier, An we chen a angasaeino. Ua chiechi ngeni I non ewe kapas allimen pwon; Ua chon non An Mwichefen me muu; me uwa chon non An nongonong an epwe wato ngaseno ngeni meinisin noun Kot semirit.
Ua pwarata pwe en ka ketiw, non iten Jises Kraist, amen.