“Viti: iVakamacala Raraba,” iTukutuku makawa e Vuravura Raraba: Viti (2022)
“Viti: iVakamacala Raraba,” iTukutuku Makawa kei Vuravura Raraba: Viti
E Dua na iTukutuku Makawa ni Lotu e
Viti
iVakamacala Raraba
Dina ga ni ra dau mai cegu vagauna e Viti na daukaulotu Yalododonu Edaidai ka ra veilakoyaki wavoki ena Ceva ni Pasifika, a sega ni dua na sasaga e caka me tauyavutaka na Lotu ena kedra maliwa na tamata e Viti me yacova na 1924. Ena yabaki oya, a toki mai kina i Suva o Mele Vea Inoke Tidboald Ashley, e dua na kai Tonga saumaki‑mai. A tudei tu o Mele Vea ena nona vakabauta ni tu tani voli, ka dau veitaratara vagauna ga kei na Lotu me yacova na 1947, na gauna erau a tekivuna kina o Cecil kei Amely Smith na soqoni vakamacawa ni Lotu ena nodrau itikotiko.
Na sasaga eso ni ilawalawa lailai oqo me wasea na kosipeli a taracake e dua na yavudei ni lewe ni Lotu e Suva ni se bera sara ni ra yaco mai na daukaulotu. Ena 1958, ni oti ga e va na yabaki nodra lesi mai i Viti na daukaulotu, a mai vakatabuya na Peresitedi ni Lotu David O. McKay e dua na valenilotu e Suva, ka tauyavutaki sara e dua na tikina. Ena gauna a mai yalana kina na matanitu na iwliwili vakatarai ni daukaulotu vulagi e Viti, era a lako wavoki e veiyanuyanu mera vunau na daukaulotu lewenilotu itaukei. Ni yacova mai na 1971, sa tauyavu na veitabana ena tolu na yanuyanu lelevu duadua e Viti.
Ena veiyabaki ni 1970, era tekivu vakadewataka na Yalododonu iTaukei na iVola i Momani kei na ivola ni Lotu tale eso ki na vosa Vakaviti, ra tauyavutaka e dua na parokaramu ni vuli‑e‑vale ni seminari, ka dolava e vica na koronivuli cicivaka-na‑Lotu e Viti raraba. Qai yacova mai na 1980, sa kilai tu na Lotu vaka tiki ni vanua e Viti, era dau tiko ena soqoni eso na ivakalesilesi ni matanitu. Ena 1983, a tauyavutaki kina na iTeki e Suva Viti.
Ena 2000, a vakatabui kina na Valetabu e Viti Suva mai vua na Peresitedi ni Lotu Gordon B. Hinckley, donuya na vuaviri ka a yaco ena vuku ni veicacati vaka matatamata. Ena 2016, ni oti vakalekaleka ga e dua na cagilaba veivakarusai, a mai vakatabuitale na valetabu vakavoutaki. Ena maliwa ni tiko yavavala vakapolitiki kei na vei leqa tubukoso ka yaco vagauna, era a reki vata tu e dua na ilawalawa duidui ni Yalododonu e Viti, ni ra “sa dua bauga ena vuku i Karisito” (Kalatia 3:28).
Veika Dina Totolo
Yaca Vakamatanitu: Matanitu Tugalala o Viti / Matanitu Tugalala o Viti / फ़िजी गणराज्य
Koro Turaga: Suva
Siti Levu Duadua: Suva
Vosa Vakamatanitu: iTaukei / Vakavalagi / Idia Vakaviti
Vanua Mamaca: 18,274 km2 (7,056 mi2)
Wasewase ni Lotu: Pasifika
Tabana ni Kaulotu: 1 (Suva)
iVavakoso: 52
Valetabu: 1 (Suva)