E ’ā’amu poto nō ni’a i te ’Ēkālesia i

Pōrīnetia farāni

Mau parau rahi

I te matahiti 1843, ’ua pi’i te peropheta Iosepha Semita ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo e maha misiōnare nō te poro i te ’evanelia « i te mau motu nō te moana » i Pātifita (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 133:8). I Tubuai, ’o Addison Pratt te misiōnare feiā mo’a mātāmua tei poro i te ’evanelia nā roto i te hō’ē reo ’ē i te reo peretāne. Nā Benjamin Grouard i ha’amau i te ’Ēkālesia i Tuamotu mā ; nā Ha’ametua ’e Hamoe, e mau mā’ohi fa’afāriu mātāmua, tei ha’amau i te tupura’a o te ’Ēkālesia i Tahiti. ’Ua ha’api’i ’o Teri’i, hō’ē o te mau melo mātāmua i bāpetizohia e Pratt, tei ha’api’i i te feiā fa’afāriu tahiti nāhea i te hīmene i te mau hīmene feiā mo’a, ’o tā rātou ho’i i fa’aau i te huru o te mau hīmene o te fenua.

I te matahiti 1852 ra, nō te mārōra’a pae fa’aro’o i roto i te Farāni ’e te Peretāne, ’ua ti’avaruhia te mau misiōnare feiā mo’a mai te mau motu atu. Nō te roara’a e 40 matahiti te maoro, ’ua tāpe’a noa te feiā mo’a i Pōrīnetia farāni i te fa’aro’o noa atu te hāmani-’ino-ra’a. ’Ei hi’ora’a, ’ua ’arohia te feiā mo’a i Ana’a, ’e e pae ta’ata tei ha’apohehia i muri mai i te tahi fifi ’e te hō’ē mūto’i. Noa atu ā te iti o te paraparaura’a ’e te pū fa’atere o te ’Ēkālesia, ’ua fa’aruru te feiā fa’atere nō ’ō nei i te fare tāpe’ara’a, ’ua ha’aparare i te ’evanelia ’e ’ua fa’anaho i te hō’ē Sōtaiete Tauturu.

I te ho’ira’a mai te mau misiōnare i te matahiti 1892, ’ua ha’amau-pāpū-hia te mau fa’anahora’a a te ’Ēkālesia, ’e ’ua ha’amata te mau ’ohipa nene’ira’a. ’Ua patu te feiā mo’a i te mau fare purera’a, ’ua putuputu nō te mau ’āmuira’a ’e ’ua fa’anahonaho i te mau pupu hīmene. I te matahiti 1963, ’ua tere te hō’ē pupu feiā mo’a i Aotearoa ’e ’ua ravehia te mau ’ōro’a o te hiero mātāmua nā roto i te reo tahiti. I te matahiti 1983, ’ua ha’amo’a te peresideni Gordon B. Hinckley i te hiero nō Pape’ete (Tahiti). I teienei, tē fa’ahanahana nei te feiā mo’a nō Pōrīnetia farāni i tō rātou a’a hōhonu i roto i te ’Ēkālesia ’a tauturu ato’a ai i tō rātou huira’atira.

Mau parau moto

I’oa mana : French Polynesia/Polynésie Française/Pōrīnetia Farāni
’Oire pū : Pape’ete
’Oire rahi roa a’e : Fa’a’a
Reo mana : Farāni
’Ā’ano o te ārea : 4,167 km² (1,609 mi²)
Ārea o te ’Ēkālesia : Pātifita
Misiōni: 1 (Pape’ete)
’Āmuira’a : 93
Hiero : 1 (Pape’ete)