Mataupu 9
O Lenei Aso Ofoofogia
I le faaiuga o le 1965, sa tali ai e Hélio da Rocha Camargo le telefoni i lona ofisa i São Paulo, Pasila. O Wayne Beck, o le peresitene o le Misiona a Pasilia, sa i le isi itu o le laina. Sa ia fia iloa pe mafai ona vave tuua e Hélio le galuega ma sau i le ofisa o le misiona. O Victor L. Brown, o se fesoasoani i le Au Epikopo Pulefaamalumalu o le Ekalesia, sa asiasi atu i São Paulo, ma sa ia manao e talanoa ma Hélio a o lei toe foi atu i Iuta.
O Hélio, lea ua faigaluega nei i se kamupani taavale, sa alu atu loa lava i le ofisa o le misiona. Sa la talanoaina talu ai nei ma Peresitene Beck ni mataupu eseese e faatatau i le misiona faatasi ma Epikopo Brown, e aofia ai le tulaga o lomiga a le Ekalesia i Pasila, ma sa manatu Hélio sa manao le epikopo e faaauau le talanoaga.
Ina ua taunuu atu Hélio i le ofisa o le misiona, sa ta’u atu e Epikopo Brown ia te ia se suiga tele o le a oo mai i le Ekalesia i Pasila. Ua silia nei ma le luasefulu tolu afe le Au Paia i le atunuu, ua silia ma le faasefulu le aofai o tagata o le ekalesia talu ona papatisoina Hélio i le valu tausaga na muamua atu ai. Ina ia taulimaina lenei tuputupu ae, sa finagalo le Au Peresitene Sili e faatu se ofisa tutotonu o le faatonu e pulea lomiga a le Ekalesia i Pasila.
Talu ai nei, sa tatalaina ai e le Au Peresitene Sili se ofisa faapena i le Aai o Mekisiko e vaaia lomiga a le Ekalesia i malo e tautatala faaSipaniolo. Talu ai ona sa gaosia e le Ekalesia ni tusitaulima ma tusi lesona fou e fesootai i ai, sa talafeagai le taulimaina o lenei galuega e ala i ofisa tutotonu nai lo le faamoemoe i misiona e taulimaina e i latou lava le galuega tele o le lolomiina. O le a faaliliuina e le nofoaga autu fou i Pasila lomiga uma a le Ekalesia i le faaPotukale ona lolomi lea ma tufatufa atu i le Au Paia.
“Ou te fia valaaulia oe e vaaia le galuega, ma avea oe o se tagata faigaluega tumau o le Ekalesia,” na ta’u atu ai e Epikopo Brown ia Hélio.
“Na pau lava le tali e mafai ona i ai o le ioe,” na tali atu ai Hélio.
E lei leva ona taliaina le tofiga fou, ae faatau ese atu loa e Hélio ma Nair le la taavale ina ia mafai ona la asiasi atu i le Iunaite Setete ma auai i le Malumalu o Sate Leki. I le aluga o le masina sa la i ai i Iuta, sa latou feiloai soo ma le Au Paia, ma le maofa i le toatele ma le malosi o a latou uarota ma siteki. Mai mea na mafai ona iloa e Hélio, sa tumu vasega o le Aualofa, Peraimeri, Aoga Sa, ma korama a le perisitua i tagata o le Ekalesia o e sa mausali i le faatuatua. Sa ia iloa o loo tuputupu ae pea le Ekalesia i Pasila, ma o le a umi se taimi e faagaoioia ai e pei ona sa faia ai i Iuta. Ae sa talitonu o ia ua toeitiiti lava saunia le Au Paia Pasila mo se siteki.
“Faatasi ai ma le taitaiga ua tatou maua nei,” sa ia manatu ai, “o le a vave ona tatou tutusa ma o tatou uso o le Iunaite Setete, aua e lelei foi o tatou tagata, ma pe a latou mananao e fai se mea, latou te faia.”
A o lei tuua Iuta, sa maua faaeega paia o Hélio ma Nair i le Malumalu o Sate Leki ma maua ai o la faamanuiaga faapeteriaka mai ia Eldred G. Smith, le peteriaka i le Ekalesia. O uo mai le Iunaite Setete, e aofia ai e sa avea muamua ma peresitene o misiona o Asael Sorensen ma Grant Bangerter, sa auai i le faamauga. O Elder Spencer W. Kimball, o lē sa i ai se nofoaga faapitoa i loto o le au Camargo ina ua uma ona faamanuiaina lo la atalii ma’i, sa faatinoina le sauniga.
Sa toe foi atu Hélio ma Nair i Pasila i le ogatotonu o Tesema 1965, ma sa amata loa lava e Hélio ona faatulaga le ofisa tutotonu o le faatonu a o faaauau pea ona tiute i le au peresitene o le misiona. A o ia auai i konafesi i le misiona, sa ia taumafai e musuia le Au Paia i se faaaliga o mea o le a avea ai le Ekalesia i Pasila i le taimi lava e faatulagaina ai siteki i la latou vaega o le lalolagi.
I se konafesi faaleitu, i fafo atu lava o São Paulo, sa ia faanoanoa ai ona sa itiiti so latou taimi e feiloai ai ma aoao faatasi o ni Au Paia. “E tatau ona tatou taofimau i le tele e mafai ai i mea uma ua aoaoina ai i tatou,” na ia saunoa ai. Sa ia uunaia tagata o le ekalesia e fesoasoani i o latou peresitene o paranesi ma ia usiusitai i mataupu faavae o le talalelei. Sa pei se paranesi o se taavale tutuu, sa ia faamatala mai. “O le MIA, Peraimeri, Aualofa, ma le Aoga Sa o pa’u ia e fa,” na ia saunoa ai. “O le perisitua o le afi, ma o le avetaavale o le peresitene o le paranesi.” Sa tofu vaega taitasi ma se matafaioi i le faagaoioia o le taavale.
Sa ia fautuaina i latou e tausi poloaiga a le Atua ma le naunautai. “E tatau ona tatou usiusitai,” na ia folafola atu ai, “pe afai tatou te mananao e avea ma se siteki.”
I le amataga o le 1966, sa lei malamalama lava LaMar Williams pe aisea na valaauina ai o ia e le Au Peresitene Sili e foi i le fale mai Naitiria. I ni nai itula talu ona maua le latou uaealesi, na ia pu’e ai se vaalele e malaga ese atu ai mai le atunuu. O ana fesootaiga i le malo o Naitiria sa lei mananao e alu ese atu o ia i le ogatotonu o a latou feutagaiga.
Sa faamoemoe LaMar ia manino atili i le taimi na taunuu ai i le Aai o Sate Leki. E lei leva ona foi mai o ia, ae feiloai o ia ma le Au Peresitene Sili ma faailoa atu lona le mautonu i lona valaauina faafuasei e foi mai i le aiga. Sa ia ta’u atu ia i latou e uiga i ana fonotaga faamoemoeina ma taitai o le malo ma le faitau afe o tagata Naitiria naunautai o e sa mananao e auai i le Ekalesia.
Ae ua uma ona faaleoina e le Au Peresitene Sili ia le le mautonu e uiga i le lumanai o le misiona. A o i ai LaMar i Naitiria, sa valaauina e Peresitene MaKei ni fesoasoani faaopoopo se toalua, o aposetolo Iosefa Filitia Samita ma Thorpe B. Isaacson, i le Au Peresitene Sili. O Peresitene Isaacson, o lē sa avea ma Fesoasoani i le Toasefululua a o lei valaauina o ia, sa foliga mai na faapitoa lava lona popole i le ala o le a tali atu ai le Au Paia Naitiria i le tapulaa o le perisitua.
E le gata i lea, sa popole nisi o aposetolo faapea o le talaiga i le faitau aofai o Tagata Uli i Naitiria o le a uunaia ai vaega o aia tatau faalemalo i le Iunaite Setete e faamalosia le Ekalesia ina ia aveesea le tapulaa. O isi sa popole faapea o le talaiina atu o le talalelei i Naitiria o le a faatiga ai i taitai o tagata faaitu’au i Aferika i Saute ma atonu foi e faaoso i latou i le faasaina o le galuega faafaifeautalai i lo latou atunuu.
Sa taumafai LaMar i le mea sili na te mafaia e tuumāmā ai popolega o le au peresitene. “Atonu o se mea lelei mo se tasi pe sili atu o le au pulega aoao ona o atu i Naitiria ma vaavaai i le tulaga o loo i ai a o lei faia le faaiuga mulimuli,” na ia fautua atu ai. Peitai, sa le’i manatu le Au Peresitene Sili o se ituaiga ala sa’o lea e tatau ona uia.
Sa tuua e LaMar le fonotaga ma le lotovaivai. Sa talitonu o ia e finagalo le Alii ia te ia e faatu le Ekalesia i Naitiria. Na aoao mai tusitusiga paia e faapea o le savali o le talalelei e mo tagata uma ma e le faafitia e le Alii se tasi na sau ia te Ia—“uliuli pe pa’epa’e, pologa pe saoloto, o tane ma fafine.” Afai e moni lena mea, aisea na valaauina ai o ia e le Au Peresitene Sili e foi i le fale?
Ona oo lea i le aso 15, Ianuari 1966, i le lua masina talu ona toe foi mai LaMar i Iuta, sa faia ai e taitai o le vaegaau a Naitiria se tete’e faamiliteli, ma taupulepule ai le fasiotiga o le palemia ma isi taitai o le malo. Sa vave ona faamutaina e fitafita sa tumau i le faigamalo le tete’e, ae o le tete’e na faateteleina ai feeseeseaiga i itu ma faaleagaina ai le atunuu.
O tala e uiga i le feteenaiga sa le mautonu ai LaMar. E tusa lava pe na mafai ona ia faatuina se misiona i Naitiria, ae semanu e faamuta e le gaioiga faamiliteli lana galuega. Ua ia talitonu nei e lei o’o i le taimi tonu e faavae ai le Ekalesia iina.
Ae sa popole o ia mo le toatele o ana uo i Naitiria. “Ou te faamalie atu i le valaauina faafuasei o au e le Au Peresitene Sili e foi mai i le fale,” na ia ta’u atu ai ia Salesa Agu i se tusi a o lei leva ona uma le tete’e faamiliteli. “Faamolemole faailoa mai pe mafai ona ou faia se isi auaunaga po o se faamalosiauga ia te oe i lou manao e auauna atu i le Alii ma i latou o loo i ai faatasi ma oe.”
“Salesa, o le a nutimomoia lo’u loto pe afai e mou ese lou faatuatua ma le lototele e faaauau ai pea i le galuega matagofie ua e amataina,” na ia tusi atu ai. “Ou te lei masalosalo lava o le a iu ina faatuina le galuega a le Alii i lo outou atunuu. Ou te lagonaina i lo’u loto, ma ou te mautinoa o loo molimau mai ai le Agaga. Ou te le o iloa po o le a le umi o totoe.”
Pe tusa o le taimi lea, i Colonia Suiza, Iurukuei, sa faitau ai e Delia Rochon le Tusi a Mamona i le fale ina ua ia maua se uunaiga faaleagaga: “E tatau ona e alu.”
O le uunaiga sili lea ona mamana na ia lagonaina. Sa na o le sefuluono ona tausaga, ma o le tuua o le aiga o le a faalavelaveina ai le olaga e pei ona ia iloaina. Ae sa ia iloa foi o le nofo ai i le mea o loo i ai o le a taofia ai o ia mai le tuputupu ae ma le atiaeina o se soo o Keriso.
Talu mai le papatisoga o Delia, sa lagolagoina o ia e lona tina ma sa i ai nisi taimi na sau ai i gaoioiga a le Ekalesia. Ae sa tauivi le aiga i tulaga tautupe, ma sa i ai le vevesi i le va o lona tamā fai ma lona tina. O lona tamā, i le taimi lea, sa nofo mamao ese ma manatu ua vavaeeseina o ia e le Ekalesia mai lona aiga. Pe a nofo o ia faatasi ma lona tamā, sa le mafai ona ia faia le Peraimeri pe auai i ana fonotaga.
O le mea e lelei ai, e i ai nai taimi i le tausaga e mafai ai e Delia ona tuua le aiga ae alu i konafesi faaleitu ma gaoioiga faamisiona i Montevideo ma isi aai. Sa fiafia Delia e auai i nei fonotaga mamao, ae maise lava konafesi a le MIA lea e mafai ona ia faauo ai i isi talavou o le Au Paia o Aso e Gata Ai—o se avanoa na te lei maua i lana lava paranesi laitiiti. O le sauniga molimau i le faaiuga o faatasiga uma na fesoasoani i lona faatuatua e tuputupu ae atili ai.
E lei leva ona maua lona uunaiga, ae talanoa atu Delia i le peresitene o le paranesi. Sa iloa e Peresitene Solari le aiga o Delia ma sa lei taumafai e tauanau o ia e nofo. Sa ia ta’ua se ulugalii i le taulaga, o le au Pellegrini. Sa le o i laua o ni tagata o le Ekalesia, ae o lo la afafine, o Miryam o se tagata o le Ekalesia.
“Sei vaai pe mafai ona talia oe e lona aiga,” o le saunoaga lea a Peresitene Solari.
Sa naunau i taimi uma le au Pellegrini e fesoasoani i se tasi e le tagolima, ma sa latou valaaulia ma le fiafia Delia e nonofo faatasi ma i latou. Sa talia e Delia la latou ofo agalelei ma ioe e fesoasoani i le faamamaina o le fale ma galulue mo ni nai itula i le aso i le faleoloa i le isi itu o le auala. E ui ina sa faigata le siitia ese atu mai le aiga, ae sa tuputupu a’e Delia i lona siosiomaga fou. Faatasi ai ma le au Pellegrini, sa ia maua ai le lagolago ma le mautu.
Ae, sa le’i saoloto atoa lona olaga mai feteenaiga. O Iurukuei o se tasi o atunuu sili ona faamanuiaina i Amerika i Saute, ae o lona tamaoaiga sa i ai i se tulaga faaletonu. O nisi tagata sa matuai masalosalo lava i le Iunaite Setete, ma sa latou vaaia le faakomunisi o se tali i faafitauli tautupe a lo latou atunuu. A o feagai isi atunuu i Amerika i Saute ma ni faafitauli faapena faaletamaoaiga, sa sosolo atu le tete’e faa-Amerika i le konetineta. Talu ai ona sa i ai le laumua o le Ekalesia i le Iunaite Setete, o nisi taimi e fetaiai ai le Au Paia Amerika i Saute ma le le talitonuina ma le ita.
O le toatele o tagata o le vasega a Delia sa talanoa e uiga i lo latou lagolagoina o le faakominisi. Ina ia aloese mai le fefinauaiga, sa faaalia e Delia lona avea ai ma tagata o le Ekalesia ma talitonuga i na o ni nai tagata o le vasega. Afai e talanoa tele faaaliali o ia, e lamatia o ia i le tauemuina.
I se tasi afiafi, na asiasi atu ai faifeautalai i le fale o Delia. Sa saunia o ia e malaga ese atu mo le MIA, o lea na faatasi atu ai faifeautalai ma ia. Sa matagafie le tau, ae a o latou agai atu i le nofoaga o faatauga, sa iloa e Delia le mea o le a oo mai. O le toatele o lana tupulaga sa fiafia e faapotopoto i le nofoaga o faatauga. Afai latou te vaai ia te ia o faatasi ma faifeautalai Amerika i Matu, o le a latou iloa ai o ia o se Tagata o le Au Paia o Aso e Gata Ai.
Sa tilotilo atu Delia i faifeautalai, ma sa tonu ia te ia e le mafai ona ia faailoa atu faapea e maasiasi ia i latou. “Ou te iloa o au o se Mamona,” sa ia fai ifo ai ia te ia lava, “ae o le a le tele o se Mamona ua ou i ai?”
I le tuufaatasia o lona lototele, sa ia sopoia ai le nofoaga o faatauga faatasi ma faifeautalai. Sa ia iloa o le a feagai o ia ma le faaesea i le aoga, ae sa le mafai ona ia liliuese mai ona talitonuga. Sa malosi tele lana molimau i le talalelei toefuataiina.
Faapei o Iosefa Samita, sa ia iloaina e moni lava. Sa le mafai ona ia faafitia.
Ia Fepuari 1966, sa auina atu ai e le peresitene o le Misiona a Pasila o Wayne Beck se talosaga i taitai o le Ekalesia i le Aai o Sate Leki e fautuaina atu ai le faatulagaina o se siteki i São Paulo.
O le aai sa i ai ni itu se tolu sa faagaoioia, luasefulu paranesi, ma e tusa ma le limaafe-limaselau le Au Paia, ma sa manatu Peresitene Beck ma isi taitai i le lotoifale e talosagaina le sili atu ma le tasi le siteki. Peitai, sa leai nisi siteki i Amerika i Saute, ma sa latou malilie o le a sili atu le faatulagaina muamua se siteki tutotonu e maua mai iunite sili ona malolosi mai itu taitasi o São Paulo. Ona mafai lea e le Ekalesia ona fatuina ni siteki faaopoopo i São Paulo ma isi aai o Pasila i nai tausaga e sosoo ai.
“Ou te manatu ua tutusa lava le lelei o le taitaiga ua ia i tatou ma tagata e tulimatai atu i luma i lenei eria e pei ona tatou maua i soo se mea i le lalolagi,” sa ta’ua ai e Peresitene Beck i lana talosaga. “Ua latou saunia, ua ou talitonu ai, e talia tiutetauave ma faia la latou vaega.”
O le masina na sosoo ai, na tuuina atu ai e Elder Spencer W. Kimball, o le aposetolo na vaaia misiona e fitu a le Ekalesia i Amerika i Saute, le talosaga i le Korama a le Toasefululua. O le toatele o aposetolo sa naunau e uiga i le manatu. Sa latou faimalaga atu i le Ekalesia atoa ma iloa le tele o le faamanuiaina o le Au Paia mai tiutetauave faalesiteki. I lalo o le taitaiga a le perofeta, e i ai ni aposetolo ua uma ona fatuina ni siteki i fafo atu o Amerika i Matu, ma sa latou molimau atu e uiga i le lagonaina o le Agaga a o faia lenei galuega.
Ina ua uma ona manatunatu i le talosaga a Peresitene Beck, sa faamaonia e le Au Peresitene Sili ma le Korama a Aposetolo e Toasefululua le faatuina o le siteki. I le tasi le vaiaso mulimuli ane, na auina atu ai e Peresitene MaKei ma ona fesoasoani se tusi ia Peresitene Beck e faasilasila atu ai le talafou.
“O le lagona autasi o le aufono le faavaeina o se faalapotopotoga a le siteki i Pasila ma le laumua i São Paulo,” sa latou faailoa atu ai ia te ia. “O loo matou tatalo ina ia faamanuia pea oe e le Alii i au galuega.”
I Palermo, Italia, sa faaauau pea ona faasoa atu e Giuseppa Oliva le talalelei i uo ma tuaoi. Mai tagata sa ia aoaoina, sa i ai se tasi e sefuluvalu tausaga le matua e igoa ia Salvatore Ferrante. Sa ia galue i le fale gaosi mea lava e tasi e pei o lona tuagane o Antonino, ma sa faagaeetia o ia i aoaoga o le Tusi a Mamona.
Ina ua uma ona tuuina atu ia Salvatore se kopi o le tusi, sa tusi atu Giuseppa ia Peresitene Mabey e talosaga ai mo nisi anomea. Sa malie o ia e auina atu ia te ia se isi Tusi a Mamona, faapea foi ma se kopi o le Mataupu Faavae ma Feagaiga, lea e lei leva ona faaliliuina i le faa-Italia. Sa ta’ua foi e Peresitene Mabey sa ia mauaina se tusi mai ia Salvatore e faaalia ai le fiafia i le papatisoga.
“O le a papatisoina o ia,” na folafola atu ai e Peresitene Mabey ia Giuseppa. “Seia oo i lena taimi, faamolemole ia faaauau pea ona aoao o ia ma saunia o ia mo le papatisoga.”
I ni nai masina mulimuli ane, sa feiloai ai Giuseppa ma Peresitene Mabey, Antonino, ma Salvatore i le fale o Antonino e fuaina le saunia o Salvatore mo le papatisoga. Sa latou talanoaina le Upu o le Poto, sefuluai, ma isi mataupu faavae o le talalelei, e faaaoga ai le Mataupu Faavae ma Feagaiga o se faasinomaga. Sa lelei le talanoaga, e ui sa faigata fesootaiga ona e eseese a la gagana faaaogaina, ae ona sa nofo Salvatore i le fale, o lea na manaomia ai le faatagaga a ona matua ia mafai ai ona papatiso, o le saunoaga lea a Peresitene Mabey.
Sa pu’e e le vaega se pasi i le fale o Salvatore. Sa o se auala vaapiapi ma ni uaea tautau lavalava sa tautau mai fale. E lei umi, ae latou vaaia le tama o Salvatore, o Girolamo, o loo taamilo mai le tulimanu o le auala. Sa alu atu Peresitene Mabey ia te ia ma faafeiloai o ia i le faaSiamani, na o le pau lea o le gagana na ia iloa e ese mai le Igilisi. Sa tali atu Girolamo i le faaSiamani, ma faamalamalama atu sa ia faaaluina le lua tausaga o se pagota o le taua i Viena i le taimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi.
O le taimi lava na iloa ai e Girolamo sa i ai Peresitene Mabey iina e papatiso lona atalii, sa televave lana tautala i le gagana Italia, sa iloa lona le fiafia i lona leo ma le felafoai o lima. Sa toe feei atu Giuseppa ma lona tuagane, o o latou leo na laulogo uma i le aualatele.
“Ou te manao ia e iloa,” na faasalavei atu ai Peresitene Mabey i le faaSiamani, “o le mea o loo manao lou atalii e fai e sa’o ma tonu.”
Faatasi ai ma na upu, na foia ai le vevesi. Sa valaaulia e Girolamo le vaega e o atu i lona fale, lea na tauanau ai o ia e Giuseppa e tuuina atu lana faatagaga mo le papatisoga. Sa ia tuuina atu lana molimau ma aioi atu ia te ia e faamamalu le manaoga amiotonu o lona atalii.
“Ia, afai e te manao e papatiso o ia ma afai e manao o ia e papatiso,” na iu lava ina ia fai mai ai, “ua ia te ia la’u faatagaga i le aiaiga e tasi—ia mafai ona ou vaai i ai.”
Sa papatisoina mulimuli ane Salvatore i lena aso i le matafaga lava lea na faia ai le papatisoga o Antonino i le ono masina na muamua atu.
E lei leva ona uma le faamauga o Salvatore, ae faapotopoto le Au Paia i le fale o Antonino. O Peresitene Mabey, faatasi ai ma le fesoasoani a Girolamo o se faaliliu upu, na aoao atu ai e uiga i le pule o le perisitua ma faaee atu le Perisitua Arona i luga o Antonino ma Salvatore. Ona ia faatulagaina aloaia lea o le Paranesi a Palermo ma avea Antonino e fai ma ona taitai. Ina ua maea le sauniga, sa fai mai le tamā o Salvatore, “O se aso lenei o le a le galo lava ia te au.”
O le vaiaso na sosoo ai, na feiloai ai le paranesi i le fale o Giuseppa ma taumamafa ai i le faamanatuga. I se taimi puupuu mulimuli ane, sa ia maua ai se tala mai ia Peresitene Mabey e faapea o loo faatulagaina e le Ekalesia se Misiona a Italia. E le o toe mamao ae taunuu mai faifeautalai i Sicily.
“Ou te mautinoa lava,” na ia tusia ai, “o lau miti i se paranesi i Palermo e pei lava o le telē o le paranesi i Atenitina o le a faataunuuina moni.”
I le aso na tatala aloaia ai e Hélio da Rocha Camargo ma lana aufaigaluega le ofisa faatonutonu tutotonu o le Ekalesia i Pasila, sa latou tootutuli faatasi i le tatalo. E leai se tasi na foliga mai na iloa tonu le mea e fai iina, ae sa lei popole ai Hélio. O le mea na faapopoleina ai o ia e faapea, o tagata uma sa i ai iina na foliga mai na manatu ua ia iloa le mea e fai.
Ina ua toe foi mai mai le Aai o Sate Leki, sa ia faia se suesuega auiliili o tusitusiga uma a le Ekalesia i ofisa o le Misiona a Pasila ma Pasila i Saute. Sa ia faamautotogi i se fale o ofisa i São Paulo, faatu se laumua, ma faafaigaluega se vaega toalaiti e faatulaga ma faaliliu ia tusitusiga. Mai tagata sa ia faafaigaluegaina sa i ai Walter Guedes de Queiroz, o le sa tuua le seminare Metotisi ma auai faatasi ma ia i le Ekalesia.
E oo atu i le faaiuga o Aperila 1966, ina ua mavae le masina muamua o le faagaoioiina, sa taulimaina e le ofisa o le faatonu le tufatufaga o tusitusiga uma a le Ekalesia i Pasila. Ua okaina sa’o mai e Au Paia taitoatasi ma taitai o le Ekalesia i le atunuu anomea mai le ofisa nai lo le misiona. Sa siitia atu foi e Hélio le gaosiga o le A Liahona, o le mekasini o le gagana Potukale a le Ekalesia mo le Au Paia Pasila, mai le misiona i le ofisa o le faatonu.
I le aoauli o le Aso Lua, 26 Aperila, na taunuu ai Elder Spencer W. Kimball i São Paulo e faatulaga se siteki. Talu ai sa i ai sana au peresitene o le siteki e valaau, faatasi ai ma se au fautua maualuga a le siteki ma nisi o au epikopo e valaauina, sa tau le mafai ona moe o ia i nai aso na sosoo ai a o ia faatalanoaina ni sui faamoemoeina i le aai. E le tautala faaPotukale o ia, o lea sa avea ai Peresitene Beck ma ana faaliliu upu.
I le tele o faatalanoaga, sa fesili ai Elder Kimball, “O e fiafia i le Ekalesia?” Sa tali atu tamaloloa ma le faamaoni lea na maligi ai ona loimata. “O lo’u ola lea,” sa fai mai ai nisi o i latou. “E le mafai lava ona ou ola e aunoa ma lena mea.” O isi na molimau mai, “O le mea aupito silisili lea i le lalolagi” ma “Ou te lei ola lava seia oo ina ou auai i le Ekalesia.” Sa ta’u atu e nisi alii ia Elder Kimball e uiga i le ala na suia ai e le talalelei o latou olaga, ua fesoasoani ia i latou e faatoilalo le ava malosi, tapaa, po o feusuaiga le mama.
O Hélio o se tasi o uluai tagata na faatalanoaina e Elder Kimball, ma e toatele tagata sa talitonu o le a fai o ia ma se peresitene lelei o le siteki. O le mea moni, mai lea faatalanoaga i lea faatalanoaga, sa faalogo ai Elder Kimball a o viia e tagata le taitaiga a Hélio ma fautuaina atu o ia mo le tofiga. Ae ina ua mavae le toe faatalanoaina o Hélio, sa talitonu Elder Kimball o loo i ai se isi galuega a le Alii mo ia e fai.
I le Aso Sa, 1 Me, sa faapotopoto ai Hélio ma Nair, le la fanau, ma le silia ma le afe lima selau o le Au Paia i se falelotu tele o São Paulo e molimauina ai le faatulagaina o le siteki. Ina ia maua se avanoa mo nisi tagata, sa tatalaina pupuni e vavae ai le falesa mai le fale faafiafia. Ma ina ua uma ona nofoia nofoa uma, sa faatutu e nisi tagata nofoa i alasavali a o nonofo isi i fafo, ma faalogologo i le konafesi e ala i se masini faaleotele leo.
Sa tumu Peresitene Beck i lagona ootia a o ia amataina le sauniga. Ina ua uma ona ia faafeiloai atu i le Au Paia, sa ia tuuina atu le taimi ia Elder Kimball, lea na saunoa mai, “O se fiafiaga tele mo au le i ai iinei, i se tofiga mai le Au Peresitene Sili o le Ekalesia, i lenei aso ofoofogia, e faatuina le uluai siteki o Amerika i Saute i le laueleele tele o São Paulo.”
Sa ia saunoa puupuu e uiga i le amataga o le Ekalesia i Amerika i Saute. O Elder Melvin J. Ballard, o lē sa faapaiaina Amerika i Saute mo le talaiina o le talalelei toefuataiina i le 1925, sa ia valoia o le a tuputupu ae lemu le Ekalesia i Amerika i Saute, e pei o se tamai fatu ua avea ma se akone maoae, ma iu ai ina avea ma se tasi o itulagi sili ona malosi i le Ekalesia.
“Ua tatou vaai i lona tuputupu ae i Amerika i Saute atoa,” na saunoa ai Elder Kimball, “i Atenitina, i Iurukuei, i Chile, i Peru, i Parakuei, ma i Pasila maoae, faatasi ai ma ona tagata agamalu, ma agamalie, o e na taliaina le valaau a Keriso ma tuuto atu le mea sili o o latou olaga i le tuputupu ae o Lana Ekalesia.”
O le faitauina mai se faamatalaga ua saunia i le faaPotukale, na ia faatuina ai loa le Siteki a São Paulo faatasi ma uarota fou e fitu ma le paranesi e tasi. Sa ia valaauina Walter Spat, o se tagata fau meaafale, e avea ma peresitene o le siteki. Na auai Walter i le Ekalesia i le 1950 ma sa avea o se peresitene o le paranesi ma le itu a o lei auauna atu o se fesoasoani i le au peresitene o le misiona.
Ina ua uma ona faatulaga e Elder Kimball le au peresitene o le siteki ma valaauina isi taitai o le siteki, o i latou uma o le Au Paia i le lotoifale, sa ia faasilasila atu i ai au epikopo fou ma le au peresitene o le paranesi. O se tasi o i latou o Hélio, o lē sa valaauina e avea ma epikopo o le Uarota Lua a São Paulo.
O le mamafa o le valaauga na i luga o Hélio. E ui ina sa tele lona poto masani faaletaitai i le Ekalesia, ae e lei avea lava o ia ma se peresitene o se paranesi po o se itu, ma o le tiutetauave o le auauna atu i se aulotu toatele sa foliga mai sa matua tele naua. Ae, sa ia iloaina sa faamanuiaina e le Alii Ana auauna ma fesoasoani ia i latou ia manuia.
“Sa manatu Isaia e le mafai ona avea o ia ma se perofeta, ae sa ia taliaina le valaauga ma alu atu,” sa ia ta’u atu talu ai nei i se vaega o taitai perisitua. “Pe a valaauina i tatou i se galuega, tatou te tali atu tatou te le gafatia. Afai tatou te mafaufau faapena, o le a le mafai lava ona tatou gafatia. E tatau ona tatou manatua o le Alii o loo valaau mai ia i tatou, ma e le tatau ona tatou faafitia.”
Ina ua maea le konafesi, sa faatalofa Elder Kimball ma le Au Paia. Sa tu latalata ane Hélio, ma ataata ma faafeiloai atu i e sa faamanuia atu ia te ia. O le aso na sosoo ai, o le a ia toe foi ai e faigaluega i le ofisa tutotonu o le faatonu, ma i le afiafi, o le a ia faia ai se fonotaga a le au epikopo, atonu o le ituaiga muamua lea i le konetineta.
Sa faailogaina ai se aso fou mo Hélio—ma se aso fou mo le Ekalesia.