Tylko wersja elektroniczna
Rozpoznać przemoc emocjonalną
„Mój mąż nie stosuje przemocy. Krzyczy na mnie i wyzywa, ale to chyba nie jest przemoc, prawda?”.
Wiemy, że „Pan potępia każdą formę znęcania się”1. Niektóre formy znęcania się, takie jak przemoc fizyczna, są łatwo zauważalne. Przemoc emocjonalna może być trudna do wychwycenia. Szkody, które ona wyrządza, to dezorientacja, strach, wstyd, desperacja i niska samoocena.
Przemoc emocjonalna oznacza próbę odebrania wolnej woli drugiemu człowiekowi i przejęcia kontroli nad nim poprzez słowa lub postępowanie, które oddziałują na emocje lub decyzje. Przemoc emocjonalna może mieć miejsce w relacji każdego rodzaju: między małżonkami, rodzicami i dziećmi, przyjaciółmi, parą zakochanych lub kolegami z pracy.
Jakie są przykłady przemocy emocjonalnej?
Gdy znasz przejawy przemocy emocjonalnej, możesz chronić siebie i bliskie ci osoby. Niektóre formy przemocy obejmują:
-
Obrzucanie cię wyzwiskami lub odnoszenie się do ciebie w poniżający sposób.
-
Zawstydzanie cię w obecności innych.
-
Krytykowanie i umniejszanie wartości twoich osiągnięć i tego, co robisz.
-
Obwinianie cię za czyny agresora i ucieczka od odpowiedzialności.
-
Obarczanie cię poczuciem winy, że powinieneś zrobić coś dla agresora, bo on zrobił coś dla ciebie.
-
Izolowanie cię od innych ludzi i kontrolowanie, jak spędzasz czas.
-
Grożenie ci, jeśli nie robisz czegoś w określony sposób lub nie robisz określonych rzeczy.
-
Brak okazywania uczuć do czasu, aż zrobisz dla agresora określone rzeczy.
-
Manipulacja tobą przy użyciu przekonań religijnych, mająca na celu kontrolowanie ciebie.
Jak mogę rozpoznać przemoc emocjonalną?
Równie ważne, jak znajomość form przemocy, jest poznanie swoich wewnętrznych sygnałów ostrzegawczych. Oto typowe schematy myślowe oraz decyzje, które mogą sprawić, że będziesz pozostawał w związku pełnym przemocy emocjonalnej:
-
Usprawiedliwianie zachowań twojego agresora:
-
Usprawiedliwianie zachowania oprawcy: „Ona by normalnie tego nie zrobiła — teraz jest po prostu pod dużą presją”.
-
Umniejszanie znaczenia tego zachowania: „To naprawdę nic wielkiego”.
-
Obwinianie siebie za zachowanie agresora: „Gdybym przygotowała obiad na czas, nie byłby taki zły i nie krzyczałby na mnie”.
-
Ignorowanie dyskomfortu emocjonalnego. Na początku, gdy jesteś ofiarą przemocy emocjonalnej, możesz chcieć unikać agresora, bo czujesz się niekomfortowo lub źle z samym sobą, przebywając w jego obecności. By utrzymać związek, możesz bagatelizować te uczucia zakłopotania. Z czasem ten dyskomfort może zaniknąć jako efekt wyuczonej reakcji na czyjeś zachowanie.
-
Wykorzystywanie wierzeń religijnych do usprawiedliwiania sytuacji. Jest to bardzo powszechne w naszym społeczeństwie, w tym nawet pośród członków Kościoła. Osoba, która jest ofiarą przemocy, może myśleć na przykład: „Pan przykazał nam, byśmy wybaczali. Grzeszę, jeśli nie wybaczam”. Przebaczanie jest przykazaniem, ale Zbawiciel „nie powiedział: ‘Nie wolno ci odczuwać prawdziwego bólu ani prawdziwego smutku z powodu wstrząsających doświadczeń, których doświadczyłeś z ręki bliźniego’”, o czym uczył Starszy Jeffrey R. Holland. „Nie powiedział też: ‘Aby w pełni przebaczyć, musisz ponownie nawiązać toksyczną relację lub powrócić do uwłaczającej, destrukcyjnej sytuacji’”2.
-
Zaniedbywanie własnych potrzeb. Spełniasz potrzeby innych osób kosztem troski o siebie. Na przykład: cierpisz emocjonalnie, nie chcąc zranić czyichś uczuć, lub dajesz pieniądze przyjacielowi, choć nie stać cię na to.
-
Poczucie braku wartości. Przemoc emocjonalna może zakłócać twoje poczucie własnej wartości. Ale wciąż jesteś synem lub córką Boga i masz boską naturę i przeznaczenie. Twoja wartość, która jest wielka, nie podlega zmianie (zob. Doktryna i Przymierza 18:10).
Co mogę zrobić, jeśli jestem wykorzystywany emocjonalnie?
Czasami związek niosący w sobie przemoc emocjonalną może być tak destrukcyjny, że konieczne może być zakończenie go. Jednakże, zakończenie związku nie jest jedynym rozwiązaniem w każdej sytuacji. Zmiana jest możliwa i związek można uzdrowić przy włożeniu w to pracy, a często przy skorzystaniu z profesjonalnej pomocy. Jeśli uważasz, że być może jesteś w związku o cechach przemocy emocjonalnej, skorzystaj z następujących rad:
-
Szukaj wsparcia i pomocy zaufanej osoby, z którą możesz porozmawiać o swoich przeżyciach. Może to być przyjaciel, przywódca kościelny lub profesjonalista w organizacji społecznej. Ta osoba wesprze cię emocjonalnie, pokaże pozytywy dotyczące tego, kim jesteś, i spędzi z tobą wartościowy czas z dala od środowiska przemocy. (Zob. stronę internetową: abuse.ChurchofJesusChrist.org. Kliknij „In Crisis”, by zobaczyć spis telefonów zaufania).
-
Ustal granice i ich pilnuj w relacjach z osobą, której zachowanie przejawia cechy przemocy. Wskaż zachowania przemocowe i ustal granice w dalszych kontaktach. Możesz powiedzieć: „Czuję, że mnie teraz lekceważysz. Chcę rozmawiać z tobą, ale nie będę, dopóki nie będziesz traktował mnie z szacunkiem i uprzejmością”.
-
Zwróć się po pomoc do profesjonalnego doradcy, który zna problem przemocy emocjonalnej i jej skutki. Czasami agresorzy nawet nie wiedzą, że stosują przemoc. Mogą dowiedzieć się, jak się zmienić, jeśli chcą uzyskać pomoc. Jeżeli związek się zakończył, profesjonalna pomoc, a z nią pomoc Pana, przybliży twoje uzdrowienie.
-
Znajdź więcej pomocnych informacji i materiałów na stronie internetowej: abuse.ChurchofJesusChrist.org.
Wiedz, że niezależnie od twojej sytuacji, są ludzie, którzy cię kochają i chcą ci pomóc. Nadzieja i uzdrowienie są możliwe poprzez zwrócenie się do twojego Ojca Niebieskiego, Zbawiciela i Ducha Świętego.