ITULAU I LE LOTOIFALE
O le Poloketi Tane Vai a le Vanu o Bega Ua Toe Aumaia le Ola i le mavae ai o le ‘Taumafanafana Uliuli’
O ai e mafai ona faagaloina afi matautia i togāvao o Ausetalia o le 2019-2020, e ta’ua o le Taumafanafana Uliuli, lea na mu ai le silia ma le 48 miliona eka o laufanua, faatama’ia le silia ma le 3,000 fale, 33 tagata na maliliu ai ma fasiotia pe aveesea le tusa ma le tolu piliona manu?
Mo tagata e nonofo i le Bega Shire i saute i sasae o New South Wales (NSW), Ausetalia, o loo mafai pea ona vaaia le faatafunaga i le mavae ai o le lua tausaga. E limasefulu valu pasene o le Vanu o Bega sa faaleagaina e le afi, lea foi na faatama’ia ai fale e 448 ma soifua o tagata e toafa.
I le ogatotonu o le 2020, sa auina mai ai e le taitaifono a le Komiti Toefaaleleia o le Bega Shire se talosaga i Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai, ma ina ua mae’a ona iloiloina lea tulaga, sa fausiaina ai loa se faiga faapaaga.
Sa galulue faatasi le Aufono a le Bega Shire, Vaega o Galuega Alofa a le Au Paia o Aso e Gata Ai (o le vaega o fesoasoani a le Ekalesia) ma le Kalapu Roteri a Pambula/Merimbula e tuuina atu tane vai e 66 i tagata filifilia o le nuu o Bega Shire.
E taua le suavai mo le ola ma le tumamā ma o se tasi o manaoga sili ona taua mo aiga i Bega Shire e amata ai ona toe fausia o latou olaga. O i latou o ē ana fanua i nofoaga mamao i tua e le’i maua se suavai mai le taulaga ma sa faalagolago muamua i vaitimu po o vaitafe laiti mo a latou sapalai o le suavai. Ina ua maea ona aveesea e le afi matautia toetoe lava o a latou mea uma, e aofia ai a latou tane vai, sa faalagolago loa ia tagata o le lotoifale i tamai tane vai faatafafā taugata e 1000L ia sa manaomia ona faatutumuina e loli vai. E lē umi ona faaaoga le afe lita e tusa lava pe faaaoga mo na o le inu, kuka ma tulaga tumamā faavae masani.
Sa faamaopoopoina le poloketi e Mark ma Denise Hamstead (o sui faapitoa o Galuega Alofa ma Sauniuniga Faafuasei mo le Ekalesia i NSW ma Canberra) faatasi ai ma Lynne Koerbin, ma Daryl ma Angie Dobsons (faatonu o auaunaga lautele a le Kalapu Roteri) e faailoa mai aiga e sili ona i ai tulaga manaomia.
O tane muamua na oka mai i aufaipisinisi o le lotoifale ma tuuina atu i tagata muamua na mauaina i le amataga o le 2021. O le oka mulimuli sa faia i le ogatotonu o le 2021 ae talu ai ona o tapulaa o le Koviti, e le’i mafai ai ona tuuina atu se numera o tane seia oo i le faaiuga o le 2021.
Sa asiasi atu Brother ma Sister Hamstead, sa fesoasoani i ai Brother ma Sister Cummins (o sui o le Au Peresitene o le Siteki o Canberra) ma le Fitugafulu Eria o Elder Robert Simpson ma lona faletua i ni sui na mauaina tane vai i le amataga o Tesema 2021.
E tele naua tala faamomoi loto i tua atu o lenei poloketi. O ni faataitaiga nei e tolu o loo faaalia ai le maufetuuna’i o le toatele.
O Gordon ma Susie o se ulugalii e galulue faamaoni, e nonofo i se tamai fale i le la fanua ina ua uma ona faaumatia lo la fale i le faaiuga o le 2019. Sa le maua e i la’ua se suavai paipa ma sa matuā talisapaia le foai o le tane vai.
“E sili atu nai lo seisi lava mea, sa la’ua talisapaia le mea moni e faapea e i ai seisi sa manatu mamafa mai,” na lipotia mai e Brother Cummins.
O se alii nofofua, o Jamie, sa ia mauaina foi se tane vai, na le’i umi lava ona siitia atu i le Vanu mai Canberra ae tupu loa le mu. Sa faaumatia lona fale. E pei o le toatele, e le’i toe atoatoa lava lona malosi faalelagona mai le afi ma lagona lava o le tuua toatasi. O le mea moni o le lava o le alofa i ai o tagata ua foai atu ai se tane vai sa ia matuā manaomia lava, ma asiasi i ai e vaai poo a mai lona alualu i luma, sa oo ai se aafiaga lelei ia te ia.
O loo fausia nei e Jamie lona lava fale i luga o lona fanua i soo se mea faufale lava na te mauaina. Mai lea taimi i lea taimi e foai atu ai e ni uo ni mea faufale, ae o se faiga e telegese lava—e tele lava ina faia e ia lava, faatasi ai ma se fesoasoani mai lea taimi i lea taimi a ana uo faufale faapolofesa. O loo ia fuafua e faatu le tane vai i talaane o lona fale fou pe a maea.
O Zoe ma Michael o se ulugalii e i ai se la fanau laiti e toalua. A o le’i tupu le afi, sa nonofo i latou i se tamai taulaga i le Vanu o Bega e ta’ua o Cobargo. Sa la faatauina se fanua i nuu mamao i tua e i ai uma le fale ma se togalaau aina ma sa sauni e siitia atu i ai ae faaumatia uma loa e le afi lo la fanua i se nuu mamao i tua ma le la fale i Cobargo. Talu mai nei afi, sa faigata lo latou nonofo, e ‘tolauapi’ i se taavale nonō i se fanua mamao i tua. Sa maua e i la’ua se tane vai, o se tamai fale e tuu ai meafaigaluega (na foai mai e se isi vaega) ma le tamai faleta’ele na fau i totonu o lea tamai fale ma faapipii i le tane vai (lea o le a faaopoopo i lo latou fale pe a toe fausia).
E ui lava e mamao le tulaga o le tamai fale ma le tane mai le latou ‘tolauapiga’ o loo i ai nei, ae ua matuā talisapaia e i laua auā ua mafai nei ona faataeele lelei si a la fanau—o le tasi o tamaiti sa fai lava ma ma’i, ae o le isi sa gau le vae. Fai mai i laua o atina’e fou uma ua foai atu ua fesoasoani e faaitiitia ai o latou tulaga popolevale.
Sa faapea mai Mark ma Denise, “I le taimi o le asiasiga i le faaiuga o le vaiaso sa faaali mai ai ia i matou ni fanua totino, e pei o le fanua o Zoe ma Michael, lea sa le gata ina mauaina se tasi o a matou tane, ae sa maua foi e aiga ia se tamai faletaele ma se tamai fale e teu ai meafaigaluega sa foai atu e nisi faalapotopotoga o e sa naunau e tuuina atu ia tamai faletaele feavea’i ona ua matou saunia tane vai.”
E lē tau fai atu, e leai se galuega lelei e lē mātauina ma e masani ona faaosofia ai le fesoasoani faaopoopo mai o isi.