Alma 59–61

Pagpiling Huwag Magdamdam

Namali ka na ba ng pagkaunawa sa mga ginawa ng isang tao? Nasaktan ka na ba ng iba dahil sa kanilang mga pagkakamali? Hinarap ni Pahoran, punong hukom ng mga Nephita, ang hamong ito at kinailangan niyang pumili kung paano tutugon. Ang lesson na ito ay makahihikayat sa iyo na maging higit na katulad ni Jesucristo sa pagtugon mo sa mga pagkakamali ng iba nang may ibayong pagmamahal at pagtitiyaga.

Tulungan ang mga mag-aaral na matukoy ang mga katangiang tulad ng kay Cristo. Ang mga banal na kasulatan ay naglalaman ng maraming salaysay tungkol sa matatapat na kalalakihan at kababaihan na nagpakita ng mga katangian ni Jesucristo sa paraan ng kanilang pamumuhay. Tulungan ang mga estudyante na malaman ang tungkol sa Tagapagligtas sa pamamagitan ng pagtukoy kung paano tinularan ng iba ang Kanyang halimbawa at kung paano sila nagkaroon ng ganitong mga katangian. Hikayatin ang mga estudyante na maghanap ng mga paraan na mapag-iibayo nila ang mga katangiang tulad ng kay Cristo sa kanilang sariling buhay.

Paghahanda ng estudyante: Sabihin sa mga estudyante na pumasok sa klase na handang ibahagi kung bakit mahirap ipamuhay ang mga turo ng Tagapagligtas na matatagpuan sa 3 Nephi 11:29–30 ngunit bakit sulit na ipamuhay ang mga turong iyon.

Mga Posibleng Aktibidad sa Pag-aaral

Kailan ka natuksong magdamdam?

Maaari mong isulat sa pisara ang salitang nagdaramdam.

Kung minsan, maaari tayong matuksong magdamdam. Inilahad ni Elder David A. Bednar ng Korum ng Labindalawang Apostol ang ilang dahilan na sinabi sa kanya ng mga miyembro kung bakit sila nagdaramdam:

“May sinabi ang isang lalaki sa Sunday School na ikinasama ng loob ko. …”

““Wala ni isang bumabati o tumutulong sa akin sa branch na ito. Para akong tagalabas. …”

“Hindi ako sang-ayon sa payo na ibinigay sa akin ng bishop. …”

Marami pang ibang dahilang binanggit na nakasasama ng loob—mula sa mga pagkakaiba ng matatanda sa doktrina hanggang sa panunuya, panunukso, at pagpupuwera sa mga kabataan. (David A. Bednar, “At Sila’y Walang Kadahilanang Ikatitisod,” Liahona, Nob. 2006, 89)

• Ano ang ilan pang ibang dahilan kung bakit maaari tayong matuksong magdamdam?

• Paano nakakaapekto sa atin ang pagdaramdam?

Pag-isipan ang mga sumusunod na tanong:

• Kailan ka natuksong magdamdam? Ano ang naging reaksyon mo? Bakit?

• Paano nakaapekto ang nadama at ginawa mo sa mga pakikipag-ugnayan mo sa iba at sa Panginoon?

Sa iyong patuloy na pag-aaral, maghangad ng inspirasyon na makahanap ng mga ideya at katotohanan na maaaring makatulong sa iyo sa mga ganitong sitwasyon.

Mga liham ni Moroni

Matapos malaman na ang hukbo ni Helaman ay kulang sa mga kawal at suplay upang ipagtanggol ang mga Nephita laban sa isang malaking hukbo ng mga Lamanita, nagpadala si Kapitan Moroni ng liham kay Pahoran, ang punong hukom ng mga Nephita. Hiniling ni Moroni kay Pahoran na magpadala ng mga tauhan para palakasin ang hukbo ni Helaman. Walang dumating na tulong, at patuloy na nagdusa ang hukbo ni Helaman. Samantala, nasakop ng isang hukbo ng mga Lamanita ang Nefihas, isa pang lunsod na inasahan ni Moroni na makatatanggap ng mga tauhan (tingnan sa Alma 59:9).

Sabihin sa mga estudyante na ibahagi kung ano kaya ang madarama nila o kung ano ang maaari nilang gawin kung sila ang nasa katayuan ni Moroni.

Nagalit si Moroni at sumulat siya ng isa pang liham kay Pahoran. Basahin ang Alma 60:5–11, 30 para makita ang isang bahagi ng mensahe ni Moroni.

• Ano ang nakikita mo sa liham ni Moroni na maaaring maging dahilan para magdamdam si Pahoran?

Pagpili ni Pahoran

Sa halip na basahin ang sumusunod na talata, maaari mong hilingin sa isang estudyanteng pamilyar sa salaysay na ibahagi kung bakit hindi nagpadala si Pahoran ng mga karagdagang tauhan sa hukbo ni Moroni.

Ang hindi alam ni Moroni ay isang grupo ng masasamang Nephita na kasabwat ng mga Lamanita ang naghimagsik laban kay Pahoran, na naging dahilan para tumakas siya para iligtas ang kanyang buhay. Nakontrol ng mga rebelde ang kabiserang lunsod ng Zarahemla. Si Pahoran ay isang matwid na tao na nagsisikap na mangalap ng mga tauhan upang mabawi ang Zarahemla (tingnan sa Alma 61:1–8).

• Kung ikaw si Pahoran, paano ka kaya matutuksong tumugon sa liham ni Moroni?

• Paano nakaapekto sa sitwasyon ang reaksyon ni Pahoran?

Ang Alma 61 ay naglalaman ng tugon ni Pahoran kay Moroni. Basahin ang Alma 61:9, 17–21 upang malaman kung paano siya tumugon.

• Ano ang hinahangaan mo sa tugon ni Pahoran?

• Anong mga katangian ang nakikita mo kay Pahoran na nagpapaalala sa iyo tungkol kay Jesucristo?

Nagbahagi si Elder Bednar ng isang mahalagang katotohanan na matututuhan natin mula sa salaysay na ito. (Maaari mong isulat ang isang bahagi ng pahayag na ito sa iyong mga banal na kasulatan sa tabi ng Alma 61:9.)

Ang pagdaramdam ay pagpiling ginagawa natin; hindi ito isang kundisyon na sinadya o ipinilit sa atin ng isang tao o ng isang bagay. …

… Maaaring makasama ng loob ang isang bagay, isang kaganapan, o isang salita, ngunit kapwa natin mapipiling huwag magdamdam—at sabihin tulad ni Pahoran, “hindi ito mahalaga.” (David A. Bednar, “At Sila’y Walang Kadahilanang Ikatitisod,” Liahona, Nob. 2006, 90–91)

• Paano mo ipaliliwanag ang sumusunod na katotohanan sa isang tao? Maaari nating piliing huwag magdamdam sa mga salita at ginawa ng iba.

• Sa palagay mo, bakit nais ng Ama sa Langit at ni Jesucristo na maunawaan natin ang katotohanang ito?

Ang mga turo at halimbawa ni Jesucristo

Ang Tagapagligtas ang perpektong halimbawa ng katotohanang ito.

Upang matulungan ang mga estudyante na pagnilayan ang mga turo at halimbawa ni Jesus, maaari mong sabihin sa kanila na talakayin ang sumusunod kasama ang isang ka-partner o sa maliit na grupo:

1. Basahin ang mga turo ni Jesucristo sa 3 Nephi 11:29–30 at Mateo 5:43–48. Ano ang natutuhan mo sa Kanyang mga turo?

2. Mag-isip ng isang halimbawa ng pagtugon ng Tagapagligtas nang may tiyaga at pagmamahal sa mga pagkakamali at kahinaan ng iba. Bakit mahalagang malaman ninyo na ang Tagapagligtas ay matiyaga at mapagmahal at hindi madaling magdamdam?

Anyayahan ang ilang grupo na ibahagi ang isang pinakamahalaga sa tinalakay nila. Kapag nagbahagi sila, pasalamatan sila sa kanilang mga ideya. Pag-isipang itanong kung bakit mahalaga ang natutuhan nila at kung bakit makatutulong ito sa kanilang buhay. Kung kapaki-pakinabang, maaari mo ring sabihin sa mga estudyante na mag-isip ng isang halimbawa ng isang taong kilala nila na tulad ng Tagapagligtas at ni Pahoran ay matiyaga at mapagmahal sa iba sa halip na magdamdam. Maaaring ibahagi ng mga estudyante kung sino ang naisip nila at kung ano ang natutuhan nila mula sa kanilang mga halimbawa.

Maaari mong sabihin sa mga estudyante na tahimik na pag-isipan o isulat ang kanilang mga naiisip tungkol sa sumusunod na tanong:

• Paano makatutulong sa iyo ang mga halimbawa ni Pahoran at ng Tagapagligtas sa isang sitwasyon kung saan may nagsabi o gumawa ng isang bagay na nakasakit sa iyo o sa isang mahal sa buhay?

Ang tulong ng Panginoon

Ang pagsunod sa halimbawa ng Tagapagligtas na huwag magdamdam ay maaaring mahirap. Ipinaliwanag ni Elder Bednar ang tulong na makukuha natin kapag wala tayong sapat na lakas para madaig ang nadaramang pagdaramdam.

Sa pamamagitan ng nakapagpapalakas na kapangyarihan ng Pagbabayad-sala ni Jesucristo, ikaw at ako ay pagpapalain upang maiwasan at mapagtagumpayan ang pagdaramdam. …

Maaaring tila hindi natin kayang magpigil ng sama ng loob. … Ang pinakadiwa ng Pagbabayad-sala ng Manunubos at layunin ng ipinanumbalik na ebanghelyo ay tulungan tayong matanggap ang mismong espirituwal na lakas na ito. (David A. Bednar, “At Sila’y Walang Kadahilanang Ikatitisod,” Liahona, Nob. 2006, 90–91)

• Ano ang natutuhan mo sa mga sinabi ni Elder Bednar?

• Ano ang maaaring gawin ng isang tao para humingi ng tulong sa Tagapagligtas kapag natutukso siyang magdamdam?

Mag-ukol ng ilang minuto para sumulat ng liham sa iyong sarili sa hinaharap. Anong payo ang ibibigay mo sa iyong sarili kung paano ka tutugon kapag may sinabi o ginawa ang isang tao na nakasasakit o nakakasama ng loob? Isama ang natutuhan mo mula sa Tagapagligtas at kay Pahoran na magagamit mo sa sitwasyong iyon. Isama rin kung paano mo hihingin ang tulong ng Panginoon.

Maaari mong ipabahagi sa ilang boluntaryo ang ilang bahagi ng isinulat nila. Magpatotoo na matutulungan tayo ng Tagapagligtas kapag nadarama natin na hindi sapat ang ating lakas para tumugon nang may pagtitiis at pagmamahal.

Komentaryo at Impormasyon ng Konteksto

Paano nakakaapekto sa atin ang pagpili nating huwag magdamdam?

Ibinahagi ni Elder Neil L. Andersen ng Korum ng Labindalawang Apostol ang sumusunod na pangako:

Ipinapangako ko sa inyo, kapag pinili ninyong huwag maghinanakit … , madarama ninyo ang pagmamahal at pagsang-ayon [ni Cristo]. Malalaman ninyo na kayo ay nagiging higit na katulad Niya. (Neil L. Andersen, “Kailanma’y Huwag Siyang Iwan,” Liahona, Nob. 2010, 41)

Dapat ko bang pahintulutan ang isang tao na patuloy akong saktan upang maging mapagpatawad at huwag magdamdam?

Ipinaliwanag ni Elder Jeffrey R. Holland ng Korum ng Labindalawang Apostol:

Gayunman, mahalaga para sa sinuman sa inyo na tunay na nagdadalamhati na pansinin ang hindi sinabi [ni Cristo]. Hindi Niya sinabing, “Hindi ka puwedeng makadama ng totoong sakit o kalungkutan sa masasakit na karanasan mo sa kamay ng iba.” Hindi rin Niya sinabing, “Para magpatawad nang lubusan kailangan mong magpatuloy sa di-kanais-nais na relasyon o bumalik sa mapang-abuso, at mapaminsalang kalagayan.” (Jeffrey R. Holland, “Ang Ministeryo ng Pakikipagkasundo,” Liahona, Nob. 2018, 79)

Paano kung pakiramdam ko ay hindi sapat ang aking lakas para kalimutan ang isang bagay na nakakasama ng loob?

Ipinaliwanag ni Elder Jeffrey R. Holland ng Korum ng Labindalawang Apostol ang pangangailangan natin ng tulong ng Tagapagligtas:

Mga Karagdagang Aktibidad sa Pag-aaral

Alternatibong paraan upang simulan ang lesson

Pag-isipang simulan ang klase sa pagbabasa ng ikinuwento ni Pangulong Thomas S. Monson (1927–2018) tungkol sa isang amang Aleman na pumanaw ang anak (tingnan sa “Hidden Wedges,” Ensign, Mayo 2002, 19).

Sabihin sa mga estudyante na magbahagi ng iba’t ibang paraan na maaaring tumugon ang ama sa kuwento sa pagkakamali ng bishop. Sabihin sa kanila na ibahagi kung ano sa palagay nila ang mga resulta ng bawat tugon na iyon.

Pagtukoy at pagsasabuhay ng mga karagdagang alituntunin

Kung makatutulong, sabihin sa mga estudyante na tumukoy ng isang katotohanan sa Alma 60:23. Tulungan ang mga estudyante na maunawaan na “linisin muna ang panloob na sisidlan, at sa gayon ay malilinis din ang panlabas na sisidlan” (Alma 60:23). Sa konteksto ng kabanatang ito, ang ibig sabihin ni Moroni ay kailangang itama ng mga Nephita ang kanilang mga problema sa sarili at sa sariling bayan bago nila madaig ang sumasalakay na mga Lamanita.

Sabihin sa mga estudyante na mag-isip ng mga makabagong sitwasyon kung saan maipamumuhay nila ang alituntuning iyon. Halimbawa, maaaring angkop ito sa isang taong naghahandang magmisyon o sa isang taong nagnanais na magkaroon nang higit na pagkakaisa sa kanilang klase o korum.

Sabihin sa mga estudyante na tumukoy ng mga karagdagang alituntunin sa mga sumusunod na talata (o sa iba pang mga talatang pipiliin mo) at ibahagi kung paano nila ipamumuhay ang mga ito sa iba’t ibang sitwasyon sa panahong ito.

• Alma 60:21

• Alma 60:36

• Alma 62:40

• Alma 62:49

Alma 62:41. Sa panahon ng paghihirap, may mga taong nagpapakumbaba sa harapan ng Diyos habang ang iba naman ay nagiging matigas ang puso

Gumawa ng isang landas sa sahig na nahahati sa dalawang magkaibang direksyon. Sabihin sa mga estudyante na magbahagi ng kahit dalawang paraan ng pagtugon natin (o mga landas na maaari nating tahakin) kapag nahaharap tayo sa pagsubok o paghihirap. Basahin ang Alma 62:39–41, at tukuyin ang mga paghihirap na dinanas ng mga Nephita at ang dalawang magkaibang paraan ng pagtugon ng mga tao. Maaari mong ibahagi ang sumusunod na pahayag ni Pangulong Dallin H. Oaks ng Unang Panguluhan: “Ang kaloob na kalayaang moral ay nagbibigay sa bawat isa sa atin ng kakayahang pumili kung paano tayo kikilos kapag dumaranas tayo ng paghihirap” (“Adversity,” Ensign, Hulyo 1998, 8). Sabihin sa mga estudyante na talakayin kung paano nila ipamumuhay ang mga turo sa talatang ito sa mga sitwasyong kinakaharap nila sa kanilang buhay.