Ether 8

“Ang Ginoo Dili Mohimo diha sa Tinago nga mga Kalihokan”

Ang tinago nga mga kalihokan mihampak sa pipila ka mga grupo sa mga tawo sa tibuok Basahon ni Mormon. Kini nga sumbanan mitungha taliwala sa mga Jaredite ug gani misangpot ngadto sa ilang kalaglagan. Samtang nagsulat siya mahitungod sa mga Jaredite, si propeta Moroni midugang og importante nga mga kamatuoran nga atong makat-onan gikan niining makadaot nga mga panghitabo. Kini nga leksiyon makatabang kanimo nga makasabot sa panginahanglan sa pagsalikway sa tinago nga mga kalihokan pinaagi sa pagsunod ni Jesukristo.

Tabangi ang mga estudyante nga magtinguha og kalambigitan. Kon ang mga estudyante makakita og koneksiyon sa unsay ilang gitun-an diha sa mga kasulatan ngadto sa ilang kaugalingong mga sitwasyon ug mga sirkumstansiya, sila sa kasagaran mas madasig sa pagkat-on ug sa paggamit sa mga pagtulun-an sa ebanghelyo. Dapita ang mga estudyante sa pagpangita og kalambigitan pinaagi sa pagpangutana kanila og mga pangutana sama sa “Sa unsang paagi kini nga panghitabo o pagtulun-an susama sa imong mga kasinatian?” o “Sa unsang paagi kini nga kamatuoran magamit sa imong kinabuhi?”

Pagpangandam sa estudyante: Dapita ang mga estudyante sa pagbasa sa “Tinago nga mga Kalihokan” diha sa Giya ngadto sa mga Kasulatan sa scriptures.ChurchofJesusChrist.org.

Mga Posibleng Kalihokan sa Pagkat-on

Mga buhat nga tinago

Isulat ang pulong nga patago diha sa pisara, dayon ipangutana ang mosunod nga mga pangutana:

• Unsa ang pipila ka mga paagi nga gigamit ni Satanas ang patago aron matuman ang iyang daotan nga mga katuyoan?

• Sa unsang paagi ang maong patago makaapekto sa relasyon sa usa ka tawo ngadto ni Jesukristo? Ngano man?

• Unsa ang gusto nimo nga mahibaloan sa usa ka tawo nga mibati nga makalingkawas siya sa gibuhat nga daotan tungod kay gitago niya kini?

Karong adlawa makakat-on ka bahin sa usa ka grupo sa mga tawo nga miapil sa tinago nga mga buhat sa pagkadaotan nga nailhan isip ang tinago nga kalihokan. Samtang magtuon ka, pangitaa ang mga pagtulun-an nga makatabang kanimo nga masabtan ang kakuyaw sa tinago nga mga kalihokan.

Pagkadaotan taliwala sa mga Jaredite

Mahimong imong nahinumdoman nga human miabot ang mga Jaredite sa gisaad nga yuta, sila mitudlo og usa ka hari nga modumala kanila bisan pa sa mga pasidaan sa igsoon nga lalaki ni Jared nga ang pagbuhat sa ingon mosangpot ngadto sa pagkabihag (tan-awa sa Ether 6:22–23). Sa misunod nga mga henerasyon, ang daotang mga hari maoy hinungdan sa pagkabahinbahin ug pag-antos taliwala sa katawhan.

Mahimo nimong dapiton ang pipila ka andam nga mga estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa mosunod nga mga bersikulo ngadto sa klase samtang ang ubang mga estudyante mosubay sa ilang mga kasulatan.

Basaha ang Ether 8:1–10, mangita sa unsay nahitabo sa dihang ang usa ka tawo nga ginganlan og Omer nahimong hari.

Si Jared miuyon sa daotan nga plano sa iyang anak nga babaye. Sa dihang gihangyo ni Akish nga minyoan ang anak nga babaye ni Jared, si Akish, Jared, iyang anak nga babaye, ug ubang mga sakop sa pamilya misulod sa tinago nga kalihokan aron patyon si Omer (tan-awa sa Ether 8:11–15).

Ang mga kapeligro sa tinago nga mga kalihokan

Ang tinago nga kalihokan mao “ang kapunongan sa mga katawhan nga nagkahiusa pinaagi sa mga panumpa aron sa pagpalihok sa daotan nga mga katuyoan sa pundok” (“Tinago nga mga Kalihokan,” Giya ngadto sa mga Kasulatan, scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Si Satanas mao ang sinugdanan sa tinago nga mga kalihokan (tan-awa sa Helaman 6:25–30).

Isip tigsaysay niini nga istorya, si propeta Moroni mipakigbahin og pipila ka importante nga mga pagtulun-an ug mga pasidaan mahitungod sa tinago nga mga kalihokan. Basaha ang Ether 8:18–25, mangita kon unsay gibati sa Ginoo mahitungod sa tinago nga mga kalihokan.

Dapita ang mga estudyante sa paghisgot kon unsay ilang nakat-onan gikan niini nga mga bersikulo. Agi og dugang sa mosunod nga mga pangutana, mahimo usab nimong ikonsiderar ang pagpangutana sa, “Unsa nga mga pasidaan ang gihatag ni Moroni niadtong miapil sa tinago nga mga kalihokan?”

• Unsa ang imong nakat-onan mahitungod sa tinago nga mga kalihokan gikan niini nga mga bersikulo?

Usa ka kamatuoran nga atong makat-onan gikan niini nga mga bersikulo mao nga ang tinago nga mga kalihokan salawayon sa panan-aw sa Dios (Ether 8:18).

Aron matabangan ka nga mas makasabot kon nganong ang tinago nga mga kalihokan salawayon ngadto sa Ginoo, basaha ang mosunod nga mga kasulatan, mangita sa unsay imong nakat-onan mahitungod ni Jesukristo:

• 2 Nephi 26:22–24

• Alma 39:8

Dapita ang mga estudyante sa paghisgot kon unsay ilang nakat-onan gikan niini nga mga bersikulo. Ang mosunod nga mga pangutana mahimong magamit.

• Unsa ang imong nakat-onan gikan niini nga mga bersikulo nga makatabang unta sa mga tawo nga imong gitun-an diha sa Ether 8?

• Unsa ang gitudlo niini nga mga bersikulo diha kanimo mahitungod sa Ginoo?

• Sa unsang paagi kini nga mga pagtulun-an makatabang sa mga tin-edyer karon?

Gitapos ni Moroni ang iyang mga pagtulun-an mahitungod sa tinago nga mga kalihokan pinaagi sa pagpasabot kon nganong gilakip niya kini nga mga pasidaan. Basaha ang Ether 8:26, mangita sa unsay gusto ni Moroni nga atong mahibaloan.

• Unsa ang imong nakat-onan kon nganong gilakip ni Moroni kini nga mga pagtulun-an diha sa Basahon ni Mormon?

• Unsa ang imong nakat-onan karon nga makadani kanimo sa pagsunod ni Jesukristo sa mas hingpit?

Ikonsiderar ang pagpakigbahin sa imong pagpamatuod kon sa unsang paagi ang mga kamatuoran nga gitudlo niini nga leksiyon makadasig kanimo sa pagsalig ug pagsunod ni Jesukristo.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Unsa ang mga paagi nga atong makita ang tinago nga mga kalihokan karon?

Si Presidente M. Russell Ballard sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles miingon:

Ang Basahon ni Mormon nagtudlo nga ang tinago nga mga kalihokan nga mihimo sa krimen nagpresentar og seryoso nga hagit, dili lamang sa mga indibidwal ug mga pamilya apan sa tibuok sibilisasyon. Ang pipila sa tinago nga mga kalihokan karon mao ang mga gang, pagpayuhot og mga drugas, ug organisadong krimen sa mga pamilya. Ang tinago nga mga kalihokan sa atong panahon naglihok sama gayod sa mga tulisan ni Gadianton sa panahon sa Basahon ni Mormon. Sila adunay tinago nga mga ilhanan ug sekreto nga mga pulong. Sila moapil diha sa tinago nga mga ritwal ug mga seremonyas sa inisasyon. Usa sa ilang mga katuyoan mao ang “makabuno, ug makapanglungkab, ug makapangawat, ug makabuhat sa malaw-ay nga mga buhat ug sa tanan nga matang sa pagkadaotan, supak sa mga balaod sa ilang nasod ug usab sa mga balaod sa ilang Dios” (Helaman 6:23).

Kon kita dili magbantay, ang tinago nga mga kalihokan karon makaangkon og gahom ug impluwensiya sa ingon ka dali ug ingon ka hingpit sama sa nahitabo sa kapanahonan sa Basahon ni Mormon. (M. Russell Ballard, “Standing for Truth and Right,” Ensign, Nob. 1997, 38)

Ngano nga kinahanglan kita nga magmatinud-anon sa atong mga kaugalingon ug sa Ginoo mahitungod sa atong mga sala?

Si Elder Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mipakigbahin:

Sa atong tinguha sa paghinulsol, ang pagkamatinuoron nahimong importante kaayo. Una ug labaw sa tanan, kinahanglan nga magmatinuoron kita sa atong Langitnong Amahan ug sa atong kaugalingon. Ang pagkadili matinuoron ug paglimbong mao ang pundasyon ug gamot sa halos tanang sala. Usahay kon ang usa ka tawo magsugod sa paghinulsol, siya magsugod pinaagi sa pagbutyag lamang sa usa ka bahin sa mas dako nga isyu. Usahay atong limbongan ang atong kaugalingon sa paghunahuna nga ang tibuok nga hulagway sa panghitabo dili kinahanglang isulti, o kana nga bahin sa nahitabo kay sayop sa uban. Ang maayong mga tawo makalingla sa ilang kaugalingon ug malingla. Ang bisan unsang paglimbong makapalangan sa proseso sa paghinulsol. (Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness [Ang Balaan nga Gasa sa Pagpasaylo] [2019], 194)

Sa mosunod nga bidyo, “Being Honest in Our Repentance” (4:05), si Elder Neil L. Andersen sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles naghisgot sa mga panabot kalabot sa iyang basahon The Divine Gift of Forgiveness [Ang Balaan nga Gasa sa Pagpasaylo] (2019). Siya mipakigbahin mahitungod sa duha ka tawo nga miatubang sa susama nga sala apan sa managlahi nga mga paagi: ang usa matinuoron ug ang lain dili matinuoron.

Dugang nga mga Kalihokan sa Pagkat-on

Alternatibong pagsugod

Si Presidente Ezra Taft Benson (1899–1994) mitudlo nga ang Basahon ni Mormon “gisulat alang kanato” (“The Book of Mormon—The Keystone of Our Religion,” Ensign, Nob. 1986, 6).

Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante sa paghisgot sa pipila ka mga mensahe o mga pasidaan gikan sa Basahon ni Mormon nga makatabang sa mga tawo sa atong panahon.

Human mopakigbahin ang mga estudyante sa ilang mga tubag, ipasabot nga usa sa mga pasidaan nga gipakigbahin sa mga propeta sa Basahon ni Mormon ngadto sa mga magbabasa sa ulahing mga adlaw mao ang mahitungod sa kakuyaw sa tinago nga mga kalihokan. Dasiga ang mga estudyante sa paghatag og pagtagad samtang magtuon sila sa unsay gusto sa Ginoo nga ilang mahibaloan mahitungod sa tinago nga mga kalihokan ug kon unsaon nila sa paglikay niini.

Ang sumpay sa sugilanon

Mahimo nimong ipamubo ang Ether 9:1–13 pinaagi sa pagpasabot nga isip resulta sa ilang tinago nga kalihokan, si Akish ug ang iyang mga higala nakahimo sa pagpukan sa gingharian ni Omer. Apan, ang Dios mipahimangno ni Omer nga kinahanglan siyang molayas uban sa iyang pamilya, sa ingon naluwas ang ilang mga kinabuhi. Ang daotang anak nga lalaki ni Omer, si Jared, nahimong hari ug mihatag sa iyang anak nga babaye ngadto kang Akish sa kaminyoon. Si Akish ug ang iyang mga higala mipadayon sa ilang daotang mga plano, mipatay kang Jared ug bisan sa usa sa mga anak nga lalaki ni Akish. Kini nga mga buhat misangpot ngadto sa gubat tali ni Akish ug sa iyang mga anak nga lalaki nga sa kataposan milaglag sa hapit tanang mga Jaredite ug mipahiuli ni Omer ngadto sa trono.

Tinago nga mga kalihokan sa Basahon ni Mormon

Mahimo nimong idirekta ang pagtagad ngadto sa Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Tinago nga mga Kalihokan,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org, alang sa ubang mga ehemplo sa Basahon ni Mormon nga nagpakita og dugang nga mga pasidaan ug mga kakuyaw sa tinago nga mga kalihokan.