Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au 2024
11–17 Māʻasi: “[Ko] ha Ngāue Fakaofo mo Fakaʻulia.” 2 Nīfai 26–30


“11–17 Māʻasi: ‘[Ko] ha Ngāue Fakaofo mo Fakaʻulia.’ 2 Nīfai 26–30,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: Tohi ʻa Molomoná 2024 (2024)

“11–17 Māʻasi. 2 Nīfai 26–30,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: 2024 (2024)

ʻĪmisi
ko e tokoni ʻa Sīsū ki ha fefine

Te Ne Tataki Nima Koe, tā fakatātaaʻi ʻe Sandra Rast

11–17 Māʻasi: “[Ko] ha Ngāue Fakaofo mo Fakaʻulia”

2 Nīfai 26–30

Naʻe tohi ʻe Nifai ʻo pehē, “ʻOku ou kikite kiate kimoutolu ʻo kau ki he ngaahi ʻaho fakaʻosí” (2 Nīfai 26:14). Ko hono fakalea ʻe tahá, naʻá ne tohi ʻo kau ki hotau kuongá ni. Pea ʻoku ʻi ai ha ʻuhinga ke tau hohaʻa ai ki he meʻa naʻá ne mamata ki aí: ko hono fakaʻikaiʻi ʻe he kakaí ʻa e mālohi mo e ngaahi mana ʻa e ʻOtuá; ko e mafola ʻa e meheká mo e fekeʻikeʻí. Kae makehe mei he “ngaahi ngāue ʻo e fakapoʻuli” (2 Nīfai 26:10, 22) ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní ʻoku taki ʻe he filí, naʻe toe lea ʻa Nīfai ki “ha ngāue fakaofo mo fakaʻulia” ʻe taki ʻe he ʻOtuá Tonu (2 Nīfai 27:26). Ko e uho ʻo e ngāue ko iá ko ha tohi—ko ha tohi ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e ngaahi loi ʻa Sētané pea tānaki fakataha ʻa e kakai māʻoniʻoní. Ko e tohi ko iá ko e Tohi ʻa Molomoná, ko e ngāue fakaofó ko e ngāue ia ʻa e Siasi ʻo e ʻEikí ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní, pea ko e fakaʻuliá—ʻa ia ko ha konga pē—ko e fakaafeʻi ia ʻe he ʻOtuá ʻa kitautolu kotoa ke tau kau ki he tānakí, neongo hotau ngaahi vaivaí.

Ngaahi Fakakaukau ki he Ako ʻi ʻApí mo e Lotú

2 Nīfai 26–27; 29–30

Naʻe teuteu ʻe he ʻOtuá ʻa e Tohi ʻa Molomoná maʻa hotau kuongá.

ʻI he 2 Nīfai 26–27, naʻe lea ʻaki ʻe Nīfai ha kikite kimuʻa ʻa ʻĪsaia (vakai, ʻĪsaia 29) pea fakaʻaongaʻi ia ki hono kakaí mo ʻenau lekōtí—ʻa e Tohi ʻa Molomoná. Naʻá ne ʻilo ʻi he fakahā, kimuʻa ʻaupito pea toki hiki kakato ʻa e Tohi ʻa Molomoná, ʻe hoko ʻi ha ʻaho ʻo “ʻaonga lahi ia ki he fānau ʻa e tangatá” (2 Nīfai 28:2). Ko e hā ‘oku mahuʻinga lahi ai kiate koe ‘a e Tohi ‘a Molomoná? Fakakaukau ki he fehuʻi ko ʻení ʻi hoʻo lau ‘a e 2 Nīfai 29–30. Ko e hā ʻa e “ngāue fakaofo” (2 Nīfai 27:26) ʻoku fakahoko ʻe he ʻOtuá ʻi māmani pea ʻi hoʻo moʻuí ʻo fakafou ʻi he Tohi ʻa Molomoná?

Vakai foki, Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:62–65.

ʻĪmisi
fakaʻilonga seminelí

2 Nīfai 26:23–33

ʻOku fakaafeʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa kitautolu kotoa ke tau haʻu kiate Ia.

ʻOku lahi ha ngaahi moʻoni fakaʻofoʻofa ke fakakaukau ki ai ʻi he 2 Nīfai 26:23–24. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fakakaukau ki he meʻa kuo fai ʻe Sīsū Kalaisi ke “ʻaonga ki he kakai ‘o e māmaní”—pea mo koé. ʻOku founga fēfē nai ʻEne “tohoakiʻi kiate ia—ʻa e kakai fulipē”—pea mo koé? Ko e hā ha meʻa ʻokú ke ongoʻi ʻoku ueʻi koe ke ke fai tuʻunga ʻi Heʻene fakahaaʻi ʻEne ʻofá?

Hokohoko atu hono lau mo kumi ʻa e ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻi he veesi 25–33. Fakatefito hoʻo tokangá ʻi Heʻene ngaahi fakaafé. Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē nai ʻa e pōpoaki ʻa Sīsū Kalaisi kiate koé ʻi ha foʻi sētesi pē ʻe taha? ʻE lava ke hoko ʻa e himi hangē ko e “Haʻu kia Sīsū” (Ngaahi Himí, fika 53) ke ne fakaʻataʻatā ho ʻatamaí ki ha ngaahi ongo lahi ange.

Fakakaukau ki he founga ʻe ala tākiekina ai ʻe he ngaahi veesi ko ʻení ʻa e anga hoʻo fengāueʻaki mo e niʻihi kehé pea fakaafeʻi kinautolu ke nau haʻu kia Kalaisí. Te ke lava ʻo maʻu ha ngaahi fakakaukau ʻi he pōpoaki ʻa ʻEletā D. Todd Christofferson “Ko e Tokāteline ʻo e Kau Maí” (Liahona, Nōvema 2022, 53–56).

Vakai foki, 3 Nīfai 18:30–32; Dallin H. Oaks, “Ko e Hā Kuo Fai ʻe Hotau Fakamoʻuí Maʻatautolú?,” Liahona, Mē 2021, 75–77.

ʻOua te ke manavasiʻi ʻi he fakalongolongó. ʻOku fiemaʻu ha kiʻi taimi kae toki tali ʻa e ngaahi fehuʻi leleí. ʻOku fiemaʻu ke fai ki ai ha fekumi, fakakaukau mo ha ueʻi fakalaumālie. ʻE lava ke hoko ʻa e taimi ʻokú ke fakaʻaongaʻi ke tatali ki he ngaahi tali ʻo ha fehuʻí, ko ha taimi toputapu ia ʻo e fakalaulaulotó. Fakaʻehiʻehi mei he ‘ahiʻahi ko ia ke fakangata vave leva ʻa e taimi ko iá ʻaki haʻo hiki ki ha meʻa ʻe tahá.

2 Nīfai 28

ʻOku feinga ʻa Sētane ke kākaaʻi.

ʻOku fakahaaʻi ha konga lahi ʻo e ngaahi loi mo e founga ʻa Sētané ʻi he 2 Nīfai 28. Kumi kinautolu ʻi he veesi 6, 8, 21–23, 29. Ko e hā ʻoku fiemaʻu ai ke ke ʻilo fekauʻaki mo e ngaahi loi ʻa Sētané? Ko e hā te ke fai ʻi he taimi ʻe feinga ai ʻa e filí ke kākaaʻi koé?

ʻOku hiki atu ʻi lalo ha ngaahi potufolofola ʻoku nau fakasītuʻaʻi ʻa e ngaahi loi ʻa Sētané. Vakai angé pe te ke lava ʻo fakatauhoa ʻa e tokāteline moʻoni ʻi he ngaahi veesi ko ʻení mo e tokāteline hala ʻoku fakatokanga mai ki ai ʻa Nīfai ʻi he 2 Nīfai 28:

Vakai foki, Gary E. Stevenson, “ʻOua Naʻá Ke Kākaaʻi Au,” Liahona, Nōvema 2019, 93–96.

2 Nīfai 28:27–3129

ʻOku hokohoko atu ke foaki mai ʻe he ʻOtuá ʻa e fakahaá ke tataki ʻEne fānaú.

ʻI heʻetau hoko ko e Kāingalotu ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, ʻoku tau monūʻia ke maʻu ʻo lahi ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá. Kae hangē ko e fakatokanga ʻa Nīfaí, kuo pau ke ʻoua naʻa tau teitei ongoʻi “kuo [tau] maʻu ʻo feʻunga!” ʻI hoʻo lau ʻa e ngaahi fakatokanga ʻi he 2 Nīfai 28:27–31 mo e 2 Nīfai 29, fakakaukau ki ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení:

  • Ko e hā ʻa e ongo ʻoku finangalo ʻa e ʻOtuá ke u maʻu mo tali ʻaki ʻEne folofolá?

  • Ko e hā ʻoku faʻa “ʻita” ai ʻa e kakaí ʻi he taimi ʻe niʻihi fekauʻaki mo hono maʻu ha moʻoni lahi ange mei he ʻOtuá? (2 Nīfai 28:28). ʻOku ou ongoʻi pehé ni nai? Kapau ko ia, ʻe founga fēfē nai haʻaku liliu?

  • ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e pehē ke tali ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá? Te u fakahaaʻi fēfē nai kiate Ia ʻoku ou fakaʻamu ke maʻu lahi ange ʻa ʻEne folofolá?

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange, vakai ki he makasini Liahona mo e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ʻi he māhina ní.

Ngaahi Fakakaukau ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú

2 Nīfai 26:23–28, 33

ʻOku finangalo ʻa Sīsū Kalaisi ke haʻu ʻa e tokotaha kotoa pē kiate Ia.

  • Ke akoʻi hoʻo fānaú fekauʻaki mo e ngaahi fakaafe ʻa e Fakamoʻuí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení, te ke lava ʻo talanoa mo kinautolu fekauʻaki mo e ngaahi taimi naʻa nau fakaafeʻi ai ʻa e kakaí ki ha meʻa makehe naʻe hoko, hangē ko ha faiʻaho. Hili iá te mou lava leva ʻo lau fakataha ʻa e 2 Nīfai 26:23–28 pea fekumi pe ko e hā ʻa e meʻa ʻoku fakaafeʻi mai ʻe Sīsū ke tau fakahokó. Mahalo naʻa fie faʻu ʻe hoʻo fānaú ha kaati ke fakaafeʻi ha taha ke haʻu kia Sīsū Kalaisi. Poupouʻi ke nau fakaʻaongaʻi ha kupuʻi lea mei he ngaahi veesi ko ʻení ʻi heʻenau fakaafé.

  • ʻOku fakahaaʻi ʻe he tā valivali ʻi he fakaʻosinga ʻo e lēsoni ko ʻení ha kakai mei ha ngaahi puipuituʻa lahi. Mahalo ʻe lava ke sio hoʻo fānaú ki he fakatātā ko ʻení ʻi hoʻo lau ʻa e 2 Nīfai 26:33. Te ke lava ʻo toe lau ʻa e kupuʻi lea “ʻOku fakaafeʻi ʻe Sīsū ʻa e kakai kotoa pē ke haʻu kiate Ia” lolotonga ʻa e tuhu hoʻo fānaú ki he tokotaha kotoa pē ʻi he fakatātaá—pea kiate kinautolu foki. ʻOku tau haʻu fēfē nai kia Sīsuú?

  • ʻE ala tokoni ha foʻi hiva fekauʻaki mo e ʻofa ki he kakai kotoa pē, hangē ko e “Te u ʻAʻeva Pea mo Koe” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 78), ke ke akoʻi ʻaki ʻa e pōpoaki ʻi he 2 Nīfai 26:33.

2 Nīfai 28:2; 29:7–11; 30:3–6

Ko e Tohi ʻa Molomoná ko ha tāpuaki.

  • Ke tokoniʻi hoʻo fānaú ke nau ongoʻi ʻoku “ʻaonga lahi” (2 Nīfai 28:2) ʻa e Tohi ʻa Molomoná, te ke lava ʻo kofukofuʻi ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná ko ha meʻaʻofa pea tuku ke nau mateʻi ʻa e meʻa ʻi lotó. Te nau lava ʻo kumi ha fanga kiʻi tokoni ʻi he 2 Nīfai 30:3–6. Talaange ki hoʻo fānaú ʻa e ʻuhinga ʻoku ʻaonga lahi ai ʻa e Tohi ʻa Molomoná kiate koé, pea tuku ke nau vahevahe foki mo ʻenau ngaahi ongó.

  • Fakakaukau ke kole ki hoʻo fānaú ke nau fakakaukauloto ʻoku pehē ange ʻe ha kaungāmeʻa, “ʻOku ʻikai fiemaʻu ke u lau ʻa e Tohi ʻa Molomoná. Kuó u ʻosi lau ʻe au ʻa e Tohi Tapú.” Ko e hā ha meʻa te tau talaange ki hotau kaungāmeʻá? Lau fakataha ʻa e 2 Nīfai 29:7–11 ke ʻiloʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku finangalo ai ʻa e ʻOtuá ke tau maʻu fakatouʻosi ʻa e ongo tohí.

2 Nīfai 28:30–31

ʻOku akoʻi māmālie au ʻe he Tamai Hēvaní.

  • Mahalo te ke lava ʻo fakakaukau ki ha lēsoni fakatātā ʻe tokoni ke mahino ki hoʻo fānaú ʻa e ʻuhinga ke ako ʻi he “ʻotu lea ki he ʻotu lea.” Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo fokotuʻutuʻu ha pāsolo pe faʻu ha meʻa ʻaki ha fanga kiʻi poloka, ʻo fokotuʻutuʻu tahataha ia. Pe te ke lava ʻo akoʻi ange ha pōtoʻi ngāue, ʻi he sitepu ki he sitepu, hangē ko hono haʻi ha līpine pe tā ha fakatātā. Hili iá te mou lava leva ʻo lau ʻa e 2 Nīfai 28:30 pea aleaʻi ʻa e founga ʻoku akoʻi mai ai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e foʻi moʻoni ʻe taha ʻi he taimi takitaha.

  • Ko ha fakakaukau ʻe taha ko hano fili ha kupuʻi lea mei he 2 Nīfai 28:30 pea taufetongi ʻi hono tohi iá, ko ha foʻi lea ʻe taha ʻi he taimi. ʻOku faitatau fēfē nai ʻeni mo e founga ʻoku ʻomi ai ʻe he ʻOtuá ʻa e moʻoní? Ko e hā ʻoku fakahā mai ai ʻe he ʻOtuá ʻa e moʻoní “ʻi he ʻotu lea ki he ʻotu lea, ʻi he akonaki ki he akonaki, ʻo siʻi ʻi heni pea siʻi ʻi hena,” kae ʻikai fakaʻangataha mai peé? Te tau fakahaaʻi fēfē nai ki he ʻOtuá ʻoku tau fiemaʻu ke maʻu ha moʻoni lahi ange meiate Iá?

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange, vakai ki he tatau ʻo e māhiná ni ʻo e makasini Ko e Kaumeʻá.

ʻĪmisi
Sīsū Kalaisi ʻi he lotolotonga ʻo ha haʻofanga kakai

Ko Kalaisi ʻi he Lotolotongá, tā fakatātā ʻa Judith A. Mehr.