Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au 2024
25–31 Māʻasi: “Te Ne Toe Tuʻu … mo e Fakamoʻui ʻi Hono Kapakaú.” Toetuʻu


“25–31 Māʻasi: ʻTe Ne Toe Tuʻu … mo e Fakamoʻui ʻi Hono Kapakaú” Toetuʻú,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: Tohi ʻa Molomoná 2024 (2023)

“25–31 Māʻasi. Toetuʻú,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: 2024 (2023)

ʻĪmisi
Kalaisi kuo toetuʻú mo ʻEne Kau ʻAposetoló

Kalaisi mo e Kau ʻAposetoló, tā fakatātā ʻa Del Parson

25–31 Māʻasi: “Te Ne Toe Tuʻu … mo e Fakamoʻui ʻi Hono Kapakaú”

Toetuʻu

Naʻe ʻikai toe ufi ʻa e Kau ʻAposetolo ʻo e kuonga muʻá ʻi heʻenau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Toetuʻú (vakai, Ngāue 4:33). ʻOku tui ha lauimiliona kia Sīsū Kalaisi mo feinga ke muimui kiate Ia koeʻuhí ko ʻenau ngaahi lea kuo lekooti ʻi he Tohi Tapú. Ka ʻe ala fifili ha kakai ʻe niʻihi: kapau ko Sīsū Kalaisí ko e Fakamoʻui ia ʻo e māmaní kotoa, ko e hā naʻe fakangatangata ai hono kau fakamoʻoní ki ha kakai tokosiʻi pē ʻi ha kiʻi potu-fonua pē ʻe tahá?

ʻOku hoko ʻa e Tohi ʻa Molomoná ko ha toe fakamoʻoni, mahino ko Sīsū Kalaisí ko e Fakamoʻui ia ʻo e māmaní, “ʻokú ne fakahā ia ʻe ia ki he ngaahi puleʻanga kotoa pē” (peesi talateu ʻo e Tohi ʻa Molomoná) mo foaki ʻa e fakamoʻuí kiate kinautolu kotoa ʻoku haʻu kiate Iá. ʻIkai ngata ai, ʻoku toe fakamahinoʻi foki ʻe he fakamoʻoni fika ua ko ʻení ʻa e ʻuhinga ʻo e fakamoʻuí. Ko e ʻuhinga ʻeni naʻe ngāue “faivelenga ai [ʻa Nīfai, Sēkope, Molomona, pea mo e kau palōfita kotoa pē] ke tohitongi ʻa e ngaahi leá ni ʻi he ʻū lauʻi peletí”—ke fakahā ki he ngaahi toʻu tangata ʻo e kahaʻú naʻa nau “ʻilo mo kinautolu kia Kalaisi, mo … maʻu ha ʻamanaki lelei ki hono nāunaú” (Sēkope 4:3–4). ʻI he taimi Toetuʻú ni, fakakaukau ki he ngaahi fakamoʻoni ʻi he Tohi ʻa Molomoná ko e mālohi ʻo e Fakamoʻuí ʻoku fakatou fakaemāmani lahi pea mo fakataautaha—ʻo ne huhuʻi ʻa māmani kotoa mo huhuʻi koe.

Ngaahi Fakakaukau ki he Ako ʻi ʻApí mo e Lotú

ʻĪmisi
fakaʻilonga seminelí
Koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi, te u toetuʻu.

ʻOku tukufakaholo ʻaki ʻi he Toetuʻú ke fakalaulauloto ki he Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí, ka ko e hā hono ʻuhinga moʻoni ʻo e malava ke toetuʻú? Ko e hā ha ngaahi fakakaukau ʻoku ʻomai ʻe he Tohi ʻa Molomoná fekauʻaki mo e toetuʻú? Mahalo ʻi he faʻahitaʻu Toetuʻu ko ʻení te ke lava ai ʻo lisi ha ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e toetuʻú ʻokú ke maʻu ʻi he 2 Nīfai 9:6–15, 22; ʻAlamā 11:42–45; 40:21–25; 3 Nīfai 26:4–5.

Te ke toe lava foki ke lekooti e founga ʻoku tākiekina ai ʻe he ngaahi moʻoni ko ʻení hoʻo ngaahi tōʻongá mo e anga ʻo hoʻo moʻuí. Hangē ko ʻení, fakakaukau pe te ke fakakakato fēfē ʻa e ongo sētesi ko ʻení: Kapau naʻe ʻikai ke u ʻilo ʻa e ngaahi meʻá ni … mo e Koeʻuhí ʻoku ou ʻilo ʻa e ngaahi meʻá ni …

ʻE lava ʻo tokoni ha himi hangē ko e “ʻOku Moʻui Hoku Huhuʻí” (Ngaahi Himí, fika 68) ke ke fakakaukau ki he ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai kiate koe ʻa e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí. ʻI hoʻomou hiva, fanongo, pe lau ʻa e himí, te ke ala fehuʻi pē kiate koe, “ʻOku kehe fēfē ʻeku moʻuí koeʻuhí naʻe toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi?”

ʻOku ʻi he Gospel Library ha ngaahi vitiō ʻo e Toetuʻú ʻe lava ke hoko ko ha konga mahuʻinga ʻo hoʻomou akó. Mahalo te mou lava ʻo mamata ʻi ha foʻi vitiō ʻe taha pe lahi ange mo fakalaulauloto ki he meʻa ʻoku nau tānaki atu ki hoʻo mahino pe fakahoungaʻi e Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí.

Vakai foki, Luke 24:36–43; Ngāue 24:15; 1 Kolinitō 15:12–23; Reyna I. Aburto, “ʻOku ʻIkai ha Mālohi ʻo e Faʻitoká,” Liahona, Mē 2021, 85–86; Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí, “Toetuʻú.”

Naʻe toʻo ʻe Sīsū Kalaisi kiate Ia ʻeku ngaahi angahalá, mamahí, mo e ngaahi vaivaí.

ʻOku akoʻi mahino ʻe he Tohi Tapú naʻe totongi huhuʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa ʻetau ngaahi angahalá. ʻOku fakalahi ʻe he Tohi ʻa Molomoná ʻetau mahino ki he feilaulau mo e mamahi ʻa Kalaisí ʻi ha ngaahi founga mahuʻinga. Te ke lava ʻo maʻu ha niʻihi ʻo e ngaahi akonaki ko ʻení ʻi he Mōsaia 3:7; 15:5–9; ʻAlamā 7:11–13. Hili hoʻo lau e ngaahi potufolofola ko ʻení, fakakaukau ke lekooti ʻa e meʻa naʻá ke ʻiló ʻi ha saati hangē ko ʻení:

Ko e hā naʻe mamahi ai ʻa e Fakamoʻuí ?

Ko e hā naʻá Ne faingataʻaʻia aí?

Ko e hā hono ʻuhinga ʻeni kiate aú?

Ko ha founga ʻeni ʻe taha ke ako ai e ngaahi potufolofola ko ʻení: Kumi ha ngaahi himi ʻokú ke ongoʻi ʻoku fenāpasi mo e ngaahi pōpoaki ʻoku nau akoʻí. ʻE lava ke tokoni ʻa e fakahokohoko fakamotuʻalea ʻo e “Folofolá” ʻi mui ʻi he tohi himí. Ko e hā ha ngaahi kupuʻi lea mei he ngaahi himi ko ʻení mo e folofolá ʻoku tokoni ke ke fakahoungaʻi moʻoni ange ai e feilaulau ʻa e Fakamoʻuí?

Vakai foki, ʻĪsaia 53; Hepelū 4:14–16; Gérald Caussé, “Ko ha Fakamoʻoni Moʻui ʻo e Kalaisi Moʻuí,” Liahona, Mē 2020, 38–40.

ʻE lava ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakamaʻa mo tokoni ke fakahaohaoaʻi au.

ʻE lava ke pehē ko e Tohi ʻa Molomoná ko ha fakamatala ʻo e kakai naʻe liliu koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Te ke lava ʻo lau ha niʻihi ʻo e ngaahi aʻusiá ni ʻi he Mōsaia 5:1–2; 27:8–28; ʻAlamā 15:3–12; 24:7–19. Te ala fakakaukauʻi foki mo ha ngaahi sīpinga kehe ke ako. Ko e hā ʻokú ke fakatokangaʻi ʻoku faitatau ai ʻa e ngaahi aʻusia ko ʻení? Ko e hā ha ngaahi faikehekehe ʻokú ke fakatokangaʻi? Ko e hā ʻoku akoʻi atu ‘e he ngaahi aʻusia ko ʻení fekauʻaki mo e founga ʻe lava ai e Fakamoʻuí liliu koé?

Vakai foki, ʻAlamā 5:6–14; 13:11–12; 19:1–16; 22:1–26; 36:16–21; ʻEta 12:27; Molonai 10:32–33.

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange, vakai ki he makasini Liahona mo e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ʻi he māhina ní.

ʻĪmisi
2024 Book of Mormon Easter Study Plan Gospel Library Banner

Ngaahi Fakakaukau ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú

Koeʻuhí ko e Sāpate nima ʻeni ʻo e māhiná, ʻoku poupouʻi atu ai ʻa e kau faiako Palaimelí ke nau fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi ʻekitivitī ako ʻi he “Fakamatala Fakalahi E: Ko Hono Teuteuʻi ʻo e Fānaú ki ha Moʻui Kakato ʻi he Hala ʻo e Fuakava ʻa e ʻOtuá.”

Koeʻuhí naʻe toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi, te u toetuʻu foki mo au.

  • Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e “Vahe 53: Ko Hono Tutuki ʻo Sīsuú” mo e “Vahe 54: Kuo Toetuʻu ʻa Sīsuú” (ʻi he Ngaahi Talanoa ʻo e Fuakava Foʻoú, 136–38, 139–44) ke fakamatala ki hoʻo fānaú fekauʻaki mo e Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí. Pe tuku ke fakamatala atu ʻe hoʻo fānaú ʻa e talanoá, ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ʻū fakatātā ʻi he ngaahi vahe ko ʻení.

  • Ko e ʻaʻahi ʻa e Fakamoʻui kuo Toetuʻú ki he Ongo ʻAmeliká ko ha fakamoʻoni mālohi ia ʻo ʻEne Toetuʻú. Fakakaukau ke fakamatala ia ki hoʻo fānaú, ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e 3 Nīfai 1117; foʻi hiva ko e Ngaahi Talanoa ʻo e Tohi ʻa Molomoná” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 62). Poupouʻi hoʻo fānaú ke nau fakakaukau pe naʻe mei fēfē kapau naʻá te ala ki he ngaahi kafo ʻo Sīsuú (vakai, 3 Nīfai 11:14–15) pe taha ʻo e fānau naʻá Ne tāpuakiʻí (vakai, 3 Nīfai 17:21). Fevahevaheʻaki hoʻomou ngaahi ongo kau kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Toetuʻú.

  • Ke tokoniʻi hoʻo fānaú ke nau ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Tohi ʻa Molomoná fekauʻaki mo e toetuʻú, te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau ʻai ke pehē ʻoku ʻikai ke ke ʻilo ha meʻa kau ki ai pea kole ange ke nau fakamatalaʻi atu ia kiate koe. Tokoniʻi kinautolu ke nau vakai ki he 2 Nīfai 9:10–15; ʻAlamā 11:41–45; mo e ʻAlamā 40:21–23 ki he tali ki he ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: ʻOku ʻuhinga ki he hā ke toetuʻú? Ko hai ʻe toetuʻú? To e fakaafeʻi foki kinautolu ke fai ʻenau fakamoʻoni ki he Toetuʻu ʻa e Fakamoʻuí ko ha konga ia ʻo ʻenau talí.

ʻOku ʻafioʻi ʻe Sīsū Kalaisi e founga ke fakafiemālieʻi ai aú.

  • ʻOku fakamatalaʻi ʻe heMōsaia 3:7 mo e ʻAlamā 7:11 ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa naʻe foua ʻe he Fakamoʻuí ko e konga ʻo ʻEne Fakaleleí. Te ke ala lau ha taha ʻo e ngaahi veesi ko ʻení ki hoʻo fānaú mo kole ange ke nau fakafanongo ki he ngaahi foʻi lea te ne talaange ʻa e meʻa naʻe kātekina ʻe Sīsū maʻatautolú. Hili ia pea te mou lava ʻo lau ʻa e ʻAlamā 7:12 ke ʻiloʻi ʻa e ʻuhinga naʻá Ne kātekina ai iá. Fakamoʻoni ange naʻe ongoʻi kotoa ʻe Sīsū Kalaisi ʻetau ngaahi mamahí mo e mahakí koeʻuhí ke ne lava ʻo fakafiemālieʻi kitautolu.

  • ʻOku ʻi ai nai ha himi pe foʻi hiva manako hoʻo fānaú fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí? Te mou lava ʻo hivaʻi fakataha ia—pe ako ha foʻi hiva foʻou. Talanoa ki ha ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻi hono fakaleá ʻokú ne akoʻi koe fekauʻaki mo e fakafiemālie mo e nonga ʻoku foaki mai ʻe he Fakamoʻuí kiate kitautolú.

ʻĪmisi
Ko Kalaisi ʻoku lotu ʻi he Ngoue ko Ketisemaní

Ketisemani, tā fakatātā ʻa Michael T. Malm

ʻE lava ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakamaʻa mo tokoniʻi au ke u liliu.

  • ʻOku ʻomi ʻe he Tohi ʻa Molomoná ha ngaahi sīpinga ʻo ha kakai naʻe liliu koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí. Mahalo ʻe lava ke fili ʻe hoʻo fānaú ha taha ke ako fekauʻaki mo ia, hangē ko ʻĪnosí (vakai, ʻĪnosi 1:2–8), ʻAlamā ko e Siʻí (vakai, Mōsaia 27:8–24, pe ko e kau ʻAnitai-Nīfai-Līhaí (vakai, ʻAlamā 24:7–19). Naʻe liliu fēfē ʻa e tokotaha ko ʻení pe kulupú koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? Te tau lava fēfē ʻo muimui ki heʻenau sīpingá?

  • Te ke lava foki mo hoʻo fānaú ʻo fakafehoanaki ha meʻa ʻoku maʻa mo ʻuli pea talanoa ki he founga ʻoku ʻai ai ke maʻa ʻa e ngaahi meʻa ʻoku ʻulí. Lau fakataha ʻa e ʻAlamā 13:11–13. Ko e hā naʻe fai ʻe Sīsū kae lava ke fakamaʻa kitautolu mei heʻetau ngaahi angahalá? ʻOku anga fēfē hono ʻai ʻe he meʻá ni ke tau ongoʻi fekauʻaki mo e angahalá? ʻOku anga fēfē hono ʻai ʻe he meʻá ni ke tau ongoʻi fekauʻaki mo e Fakamoʻuí?

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange, vakai ki he makasini ko e Kaumeʻa ʻo e māhina ní.

Moʻui taau mo e fakahinohino ʻa e Laumālié. Ko e faiako moʻoní ʻa e Laumālié. ʻI hoʻo kolea ʻa ʻEne fakahinohinó mo moʻui tāú, te Ne ʻoatu ha ngaahi fakakaukau mo ha ngaahi ongo fekauʻaki mo e founga ke feau ai e ngaahi fiemaʻu ʻa e kakai ʻokú ke akoʻí.

ʻĪmisi
Ko e fetapa ʻa Kalaisi ki he kakai Nīfaí

Tā Fakatātā ʻo Kalaisi mo e kakai Nīfaí, naʻe tā ʻe Ben Sowards