Refuge [Te ha’apūra’a], nā Shaelynn Abel

7–13 nō Tiurai : « E rahi roa tā rātou utu’a maita’i, ’e tō rātou ra hanahana e vai ā te reira ē a muri noa atu »

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76

« E aha te mea e tupu nō’u ’ia pohe au ? » E rave rahi mau ta’ata e ui nei i teie uira’a nā roto ānei i te tahi huru fa’anahora’a ’e ’aore rā te tahi atu ā huru. I te roara’a o te mau tenetere, e rave rahi peu keretetiano, ha’amauhia i ni’a i te mau ha’api’ira’a o te Bibilia, tei ha’api’i i te parau nō te ra’i ’e nō hāte, te pārasaido nō te feiā parauti’a ’e te mamae nō te feiā ’ī’ino. Terā rā, e nehenehe ānei te ’utuāfare feti’i ’ia fa’ata’a-pāpū-hia i roto i te maita’i ’e te ’ino ? I te ’āva’e Fepuare 1832, ’ua uiui ’o Iosepha Semita rāua ’o Sidney Rigdon ē, ’aita ānei te tahi atu ā mau mea e vai nei i ni’a i te reira tumu parau (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76, upo’o tufa’a).

’Oia, tē vai mau nei te reira. ’A feruri noa ai rāua i teie mau mea, « ’ua tāpe’a mai ra te Fatu i te mata o tō [rāua] ’ite ’e ’ua ’ara’ara a’era » (’īrava 19). ’Ua fāri’i rāua i te heheura’a māere, ’e te rahi ’e te ’ana’ana, i pi’i ai te feiā mo’a i taua mea ra, « te ’Ōrama ». ’Ua ’īriti te reira i te mau ha’amāramarama o te ra’i ’e ’ua hōro’a te mau tamari’i a te Atua i te tahi hi’ora’a ’ā’ano o te ao mure ’ore. ’Ua fa’a’ite mai te ’ōrama ē, i te rahi ’ū’ana, ’e te ’ā’ano, ’e e hau atu i roto i te ra’i, i tā te ta’ata i mana’o noa na. E aroha rahi atu ā ’e te parauti’a tō te Atua i te mea tā tātou e māramarama. ’E e hope’a mure ’ore hanahana atu ā tō te mau tamari’i a te Atua i tā tātou e nehenehe e feruri.

Hi’o te Feiā Mo’a, 1:147–50 ; « Te ’ōrama », i roto i Revelations in Context, 148–54.

Mana’o nō te ’apo i te ha’api’ira’a i te ’utuāfare ’e i te fare purera’a

Te Ha’api’ira’a Tumu ʼe te mau Fafaura’a 76

E tae mau ā te fa’aorara’a nā roto ia Iesu Mesia, te Tamaiti a te Atua.

Tē fa’a’ite nei te tufa’a 76 i te mau parau faufa’a roa i ni’a i tō tātou hope’ara’a mure ore, ’aita rā i hope roa ’ia parau ē, teie heheura’a, nō ni’a ïa i nā bāsileia hanahana e toru ’e ’aore rā, nō ni’a noa i te ’ōpuara’a nō te fa’aorara’a. Hau atu i te tano, te tufa’a 76 e parau ïa nō Iesu Mesia, tei fa’ariro i te fa’anahora’a a te Atua nō tō tātou fa’aorara’a ’e tō tātou hanahana mure ore e ti’a ai. ’Ia tai’o ana’e ’oe, e nehenehe ’oe e ’imi i te mau ta’o ’e ’aore rā te mau pereota e fa’ata’a ra i te aura’a i rotopū ia Iesu Mesia ’e te mau nuna’a e ha’afatuhia i te mau bāsileia hanahana ta’a ’ē. Pēnei a’e e nehenehe te hō’ē tāpura mai teie i muri nei e tauturu ia ’outou ’ia pāpa’i i te mea tei noa’a mai ia ’outou.

Bāsileia hanahana	Tā’amura’a ’e ’o Iesu Mesia	Mau ha’amaita’ira’a mure ore
Bāsileia hanahana Tiretiera (mau ’īrava 50–70, 92–96)	Tā’amura’a ’e ’o Iesu Mesia Tō’u ’itera’a pāpū nō Iesu E rave ’e e ha’apa’o tātou i te mau fafaura’a ’e ’o ’oia	Mau ha’amaita’ira’a mure ore Te tamāra’ahia i tā tātou hara ’Ia upo’oti’a nā roto i te fa’aro’o
Bāsileia hanahana Teretetiera (mau ’īrava 71–79, 97)	Tā’amura’a ’e ’o Iesu Mesia	Mau ha’amaita’ira’a mure ore
Bāsileia hanahana Tiretia (mau ’īrava 81–90, 98–106, 109–12)	Tā’amura’a ’e ’o Iesu Mesia	Mau ha’amaita’ira’a mure ore

E aha te fa’aurura’a tā ’oe e rave nō te ha’apūai i tō ’oe aura’a ’e te Fa’aora ?

’A tai’o ai ’o Wilford Woodruff i teie ’ōrama ’ua parau ’oia, « ’Ua mana’o atu vau ē, e hau atu ā tō’u here i te Fatu i roto i tō’u orara’a » (hi’o « Mau reo nō te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a-hia mai : Te mau ’itera’a pāpū nō ‘te ’ōrama’ »). E aha tā ’oe i ’apo mai nō ni’a ia Iesu Mesia i roto i teie mau ’īrava1–5, 20–24, 39–43, 107–8 tēi tūra’i ia ’oe i te fa’au’ana i tō ’oe here iāna ?

Hi’o ato’a 1 Petero 3:18–19 ; 4:6 ; Dallin H. Oaks, « E aha tā tō tātou Fa’aora i rave nō tātou ? », Liahona, Mē 2021, 75–77 ; « Te māere nei au », Te mau hīmene, N°111.

Rōtahi i ni’a i te Metua i te ao ra, ia Iesu Mesia ’e tā rāua ha’api’ira’a tumu. Nō te mau mea ato’a e nehenehe tātou e tāmau māite i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a, e tauturu te parau mau faufa’a roa ia tātou i te patu te fa’aro’o i roto i te Metua i te ao ra ’e ia Iesu Mesia, ’ia tātarahapa, ’ia fa’a’ohipa ’e ’ia ha’apa’o i te mau fafaura’a ’e ’o rāua, ’e ’ia fāri’i i te Vārua Maita’i. Noa atu ē, e mea au ’ia fa’aauhia ’e ’aore rā ’ia hi’opo’a i te peu ’e ’aore rā i te huru o te ta’ata o te fāri’i i te mau bāsileia hanahana ta’a ’ē, e mea faufa’a roa atu ā ’ia ha’atumu i ni’a i te Metua i te ao ra ’e i ni’a i te Fa’aora. Te mau mea ato’a tā Rāua e rave nō te fa’aineine ’ia tātou nō taua hanahana ra, e fa’afāriu ïa ’ia tātou i ni’a ’ia rāua.

Tei roto i teie piha, Tō Iosepha Semita ’itera’a i te ’ōrama tei pāpa’ihia i roto i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76.

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:5–10, 114–18

E ti’a iā’u ’ia māramarama i te hina’aro o te Atua « nā roto i te mana o te Vārua Maita’i. »

’Ua pāto’i te tahi mau melo mātāmua o te ’Ēkālesia, i te heheura’a i roto i te tufa’a 76, nō te mea tē ha’api’i nei te reira ē, fātata te ta’ato’ara’a o te ta’ata e fa’aorahia ’e e fāri’i i te tahi tēteri o te hanahana. ’Ei hi’ora’a, ’ua parau Brigham Young : « Mai teie te huru o tā’u parau tu’utu’u maori te taera’a mai te ’ōrama iā’u nei, e mea ta’a-’ē-roa te reira ’e ’ua pāto’ihia e tā’u mau ha’api’ira’a tahito. ’Ua parau vau, e tīa’i ri’i na. ’Aita vau i ha’apae i te reira, terā rā ’aita ra iā’u e nehenehe e māramarama i te reira ». ’Ua fa’ata’a mai ’oia ē, e tītauhia iāna ’ia « feruri ’e ’ia pure, ’ia tai’o ’e ’ia feruri e ’ia roa’a iāna i te ’ite ma te ta’a maita’i te reira iā’u nei » (i roto « The vision », i roto Revelations in Context, 150). E aha tā ’outou i ha’api’i mai roto mai i tōna ’itera’a tei nehenehe e tauturu ia ’outou ’ia heheu ana’e te Atua i te mau mea ta’a ’ē i tō ’outou hāro’aro’ara’a i teie taime ? E aha tā ’oe i ’apo mai i ni’a i te Atua i roto i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:5–10, 114–18 ? E aha tā teie mau ’īrava e ha’api’i nei nō ni’a i te huru e nehenehe ai ia ’outou ’ia māramarama i « te ’oa’oa maita’i [nō te hina’aro o te Atua] » ? (’īrava 7).

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:39–44, 50–70

’O te fa’ateiteira’a te hōho’a teitei roa a’e nō te fa’aorara’a.

Tē fa’ata’a nei Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:39–44 i te huru nō te fa’aorara’a. Tē fa’ata’a nei te mau ’īrava 50–70 i te fa’ateiteira’a, te tahi huru fa’aorara’a ta’a ’ē mau. Nāhea ’outou ’ia fa’ata’a i te ta’a-’ē-ra’a i rotopū i te fa’aorara’a ’e te fa’ateiteira’a ? E aha te ’ohipa a te Fa’aora i roto i teie nā fa’anahora’a ? E aha tā ’outou e ’ite ra i roto i teie mau ’īrava tei fa’auru ia ’outou i te imi i te fa’ateiteira’a ?

Hi’o ato’a Ioane 3:16–17 ; Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 132:20–25.

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:50–70, 92–95

Tē hinaʼaro nei tō’u Metua i te ao ra ’ia fāri’i au i te ora mure ’ore i roto i te bāsileia tiretiera.

’Ua uiui a’enei ’outou—’e ’aore rā e ha’ape’ape’a—nō ni’a i te huru e nehenehe ’outou e riro mai ’ei ta’ata tei fāri’i i te hanahana tiretiera, mai tei fa’a’itehia i roto i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:50–70, 92–95 ? Noa atu e mea faufa’a i te ’ite e aha tā te Atua e tīa’i nei ia tātou, e nehenehe ato’a tātou e hi’o i roto i teie mau ’īrava nō te mea tā te Atua i rave nō tātou—’e tē fa’a’ohipa nei—nō te tauturu ’ia tātou ’ia riro mai iāna ra te huru. Nō te aha e mea faufa’a tā ’outou mau tauto’ora’a nōna ?

E aha tā teie ’ōrama nō te hanahana tiretiera e fa’atupu i roto ia ’outou nō ni’a i te huru orara’a e ora i te mahana tāta’itahi ?

Hi’o ato’a Mose 1:39 ; J. Devn Cornish, « ’Ua nava’i ānei tō’u maita’i ? E manuia ānei au ? », Liahona, Novema 2016, 32–34.

Nō te tahi atu ā mana’o, ’a hi’o i te ve’a Liahona ’e Nō te pūai o te feiā ’āpī nō teie ’āva’e.

Mana’o nō te ha’api’i i te tamari’i

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:24

E mau tamari’i ato’a tātou nā te Atua.

• Nō te tauturu i tā ’outou mau tamari’i ’ia māramarama i tō rātou fāito pūai atuara’a, e nehenehe ’outou e fa’a’ite ’ia rātou i te mau hōho’a o te mau tamari’i ’e tō rātou mau metua. I muri iho, e nehenehe ’outou e tai’o i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:24 ’e ’ia fa’a’ite te tahi i te tahi nō te aha ’outou e ’oa’oa ai ’ia ’ite ’outou ē, e mau « tamāroa ’e e mau tamāhine pā’āto’a tātou nā te Atua. »

• E nehenehe ato’a ’outou e hīmene ’āmui « E tamari’i au nā te Atua » (Hīmene nā te mau tamari’i, 185) ’e ’a ani i tā ’outou mau tamari’i ’ia fa’atoro i ni’a ia rātou iho ’ia fa’ahiti rātou i teie ta’o « au ». ’A hīmene fa’ahou ā i te hīmene, ma te mono i te hīmene « au » ’e « ’oe » ’a fa’atoro ai i ni’a ia vetahi ’ē atu.

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:5, 41–42, 69

’O Iesu Mesia tō’u Fa’aora.

• ’A ha’uti ta’ata ora ’e tā ’outou mau tamari’i i te tahi fa’anahora’a i reira te vetahi e ui ai ē, « E aha tā Iesu Mesia i rave nō’u ? » E nehenehe ’outou ’e tā ’outou mau tamari’i e imi i te mau pāhonora’a i roto i te mau ’īrava 5, 41–42, ’e ’aore rā 69 i roto i te tufa’a 76. E nehenehe ato’a ’outou e hīmene « Il envoya son Fils aimé », Chants pour les enfants, 20. Nāhea tātou e fa’a’ite ai i tō tātou māuruuru nō te ’ohipa tā te Fa’aora i rave nō tātou ?

Tuha’a nō Suffer the Children [Vaiiho i te mau tamari’i], nā J Kirk Richards

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:62

Tē hina’aro nei te Metua i te ao ra ’ia ho’i au e ora i pīha’i iho iāna ē a muri noa atu.

• E nehenehe ’outou ’e tā ’outou mau tamari’i e tai’o ’e ’aore rā, e māta’ita’i i te tahi tuha’a ’e ’aore rā i te tā’āto’ara’a o te « Pene 26 : Nā bāsileia e toru o te ra’i » (i roto i Te mau ’ā’amu nō roto mai i te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau, 97–103, ’e ’aore rā, te video tano noa i roto i te Vaira’a buka ’evanelia) ’e ’ia fa’a’ite te tahi i te tahi i te mea tā ’outou i au nō ni’a i te ’ōrama a Iosepha Semita. ’A vaiiho i tā ’outou mau tamari’i ’ia fa’a’ite i tō rātou mau mana’o ’e tō rātou mau nīoa i ni’a te huru ’ia ora i pīha’i iho i te Metua i te ao ra i roto i te bāsileia tiretiera.

  Chapter 26: The Three Kingdoms of Heaven: 16•February 1832

• E nehenehe ato’a ’outou e tai’o i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:62 ’e e ani i te mau tamari’i ’ia pāpa’i i tō rātou iho hōho’a i pīha’i iho i te Metua i te ao ra ’e ia Iesu Mesia i roto i te bāsileia tiretiera (’a hi’o i teie hebedoma te ’api fa’a’ana’anataera’a nā).

Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76:12, 15–19, 114–16

E nehenehe te tuatāpapara’a i te mau pāpa’ira’a mo’a e tauturu iā’u « ’ia ’ite pāpū ho’i i te mau mea a te Atua ra. »

• E nehenehe ’outou e ani i tā ’outou mau tamari’i ’ia tai’o i te mau ’īrava 15–19 nō te ’ite mai e aha tā Iosepha Semita ’e ’o Sidney Rigdon i rave ’a ’ite ai rāua i te ’ōrama i roto i Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 76. ’A parau i tā ’outou mau tamari’i i tō ’outou fāri’ira’a i te tahi taime i te fa’aurura’a ’a tai’o ai ’outou i te mau pāpa’ira’a mo’a, ’e ’a ani ai i tā ’outou mau tamari’i ē, ’ua fāri’i ato’a ānei rātou i te reira.

Nō te tahi atu ā mana’o, ’a hi’o i te ve’a Hoa nō teie ’āva’e.

Glory in Degrees [Hanahana ’ia au i te tēteri], nā Annie Henrie Nader