15–21 diciembre: “Li junkab’al q’axal aajel ru sa’ lix k’uub’anb’il na’leb laj Yo’ob’tesinel”

Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’

Rub’elaj naq kooyo’la, koowan chaq sa’ junkab’al—lix junkab’al li qachoxahil na’ qayuwa’. Toj jo’kan ajwi’ a’an sa’ li ruchich’och’ anajwan. Eb’ li junkab’al arin, wi us wankeb’, tento naq te’xk’utb’esi lix na’leb’il li choxa li tz’aqal re ru.

Yaal naq maajun wa kiyeeman naq tz’aqal re ru malaj chaab’il taak’anjelaq li junkab’al sa’ ruchich’och’. A’ut, jo’ kixye li Awa’b’ej Henry B. Eyring, eb’ li junkab’al “neke’xk’e xna’ajeb’ li ralal xk’ajol li Dios b’ar wi’ jwal nim wi’chik li wankilal re te’ruuq raj chireek’ankil li k’a’ru xqeek’a chaq sa’ choxa—a’an xrahom li na’b’ej yuwa’b’ej” (“Xch’utub’ankil lix junkab’al li Dios,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2017). Li Dios kixnaw naq moko tz’aqalaqeb’ ta re ru li junkab’al ut te’wanq chi pleetinb’il xb’aan laj tza, jo’kan naq kixtaqla li Ralal raaro xb’aan chixtojb’al qix ut chixk’irtesinkil li qajunkab’al. Kixtaqlaheb’ ajwi’ li profeet sa’ roso’jikeb’ li kutan rik’in jun jek’inb’il aatin li tixkol rix ut tixkawob’resi li junkab’al. Wi taqataaqeheb’ li profeet ut taqapaab’ li Kolonel, us ta moko tz’aqaleb’ ta re ru li junkab’al sa’ ruchich’och’, toj taaruuq te’wanq li junkab’al sa’ chaab’ilal—sa’ ruchich’och’ ut sa’ choxa.

Li na’leb’ re tzolok sa’ li ochoch ut sa’ li iglees

“Li junkab’al q’axal aajel ru sa’ lix k’uub’anb’il na’leb laj Yo’ob’tesinel.”

“Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’” na’aatinak chirix li junkab’al. A’b’an na’aatinak ajwi’ chirix lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re li kolb’a-ib’. Jun chaab’il na’leb’ re xtzolb’al li jek’inb’il aatin a’an xtz’iib’ankileb’ li ch’ol aatin li yu’am naq maji’ nokoyo’la, li yu’am a’in, ut li yu’am chirix li kamk chiru jun perel li hu ut taatz’iib’a k’a’ru naxye li jek’inb’il aatin chirix li junjunq chi na’leb’. K’a’ru li na’leb’ nakatzol naq nakawil li jek’inb’il aatin chi jo’ka’in? Chan ru nakatxtenq’a chixtawb’al ru k’a’ut naq aajel ru li sumlaak ut li junkab’al sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios? Chan ru naq li yaal wankeb’ sa’ li jek’inb’il aatin nakate’xtenq’a sa’ li k’a’ru nakasik’ ru?

Wan naab’aleb’ li kristiaan li maare neke’xxuwa li sumlaak malaj xk’iiresinkileb’ li ralal xk’ajoleb’. Wi junaq aawamiiw tixye raj aawe, “Maajun wa nawaj sumlaak chi moko xk’uub’ankil junaq injunkab’al,” k’a’ raj ru taaye re? Maare naru nakasik’ junaq na’leb’ sa’ li jek’inb’il aatin li naru naxtenq’a laa wamiiw chixtawb’al royb’enihom rik’in lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios.

Jun chik na’leb’ li naru neke’xpatz’— malaj li naru ajwi’ nakapatz’ laa’at—a’an: “K’a’ru nak’ulman wi lin junkab’al moko wan ta jo’ li naxye li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al?” Arin wankeb’ wiib’ na’ajej b’ar wi’ naru nakasik’ profeetil na’leb’: li raqal “Jun nimla jalok” sa’ li raatin li Elder Dieter F. Uchtdorf, “Li Jesukristo a’an lix kawilaleb’ li na’b’ej yuwa’b’ej” (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2023) ut li kaahib’ chi raqal sa’ xraqik li raatin li Elder D. Todd Christofferson, “K’a’ru aj-e li sumlaak, k’a’ru aj-e li junkab’al” (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2015).

K’a’ru nakatmusiq’aak chixb’aanunkil xb’aan li k’a’ru nakatzol?

Chi’ilmanq ajwi’ Dallin H. Oaks “Li k’uub’anb’il na’leb’ ut li jek’inb’il aatin,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2017; Temas y preguntas, “Familia,” Biblioteca del Evangelio.

“Chixjunjunqal [li kristiaan a’an] jun “raab’il musiq’ejil alalb’ej malaj rab’inb’ej chiru choxahil na’b’ej yuwa’b’ej.”

Wan naq naqak’oxla naq li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al a’an jun aj k’amol b’e re li yu’am sa’ junkab’al. A’b’an naxk’ut ajwi’ aajelil ru yaal chirix li qachoxahil junkab’al ut li qachoxahilal laa’o. K’a’ut naq aajel ru choq’ aawe xnawb’al naq laa’o xcha’al li junkab’al a’in? Chan ru naq li yaal a’in nakatxtenq’a sa’ li k’a’ru nakasik’ ru?

Chi’ilmanq ajwi’ “Laa’in jun Ralal li Dios,” Eb’ li B’ich, 196.

“Li sahil ch’oolejil sa’ li junkab’al, k’a’jo’ wi’chik naq taatawmanq naq k’ojob’anb’il sa’ xb’een li na’leb’ k’utb’il xb’aan li Qaawa’ Jesukristo.”

K’oxlan chirix li xwaq ut li xwuq raqal re li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al jo’ li na’leb’ re xtawb’al “li sahil ch’oolejil sa’ li junkab’al.” Naq nakawileb’ li raqal a’in, sik’eb’ li na’leb’ chirixeb’ “li sumsu ut li junkab’al li neke’usaak.” Naru nakak’oxlaheb’ reetalileb’ li na’leb’ a’in li aawilom sa’ laa junkab’al malaj jalaneb’ chik junkab’al. Chan ru naq eb’ li na’leb’ a’in neke’tenq’an chixk’eeb’al li Jesukristo jo’ xk’ub’elal li junkab’al?

Chirix a’an, naru nakak’oxla junaq komon sa’ laa junkab’al li nakawaj raj xkawob’resinkil. K’uub’ aana’leb’, rik’in xtenq’ li Kolonel, re naq taab’aanu li k’a’ru taaweek’a naq us.

Chi’ilmanq ajwi’ L. Whitney Clayton, “Eb’ li tz’aqal chaab’il ochoch,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2020.

Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej tento te’xk’iiresiheb’ li ralal xk’ajol rik’in rahok ut tiikilal.

“Naqak’e xb’oqb’aleb’ li komonil … chixk’uulankil ut chixkawresinkil li junkab’al.”

Li xraqik raqal sa’ li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al naxk’am chaq jun b’oqom. Naq taak’oxla chan ru taak’ulub’a li b’oqom a’an, naru nakatzol li xjolomil li jek’inb’il aatin. Qayehaq, k’a’ru naraj naxye jek’inb’il aatin? K’a’ru naxye aawe li aatin a’an chirix li k’a’ru wan chi sa’ li hu a’an? K’a’ru xk’ehok reheb’ xliceens li Xb’eenil Awa’b’ejil ut lix Chʼutamebʼ li Kab’laju chi Apostol re xpuktesinkil junaq jek’inb’il aatin choq’ re li ruchich’och’ chirix li junkab’al? Naru ajwi’ nakatz’iib’a li nakak’oxla naq a’aneb’ li na’leb’ ninqeb’ xwankil sa’ li jek’inb’il aatin. Chan ru naru nakawoksiheb’ li na’leb’ a’in sa’ laa yu’am, sa’ laa junkab’al, malaj sa’ li na’ajej wankat wi’?

Chi’ilmanq ajwi’ Bonnie L. Oscarson, “Eb’ aj kolol re li Jek’inb’il Aatin chirix li Junk’ab’al,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2015; “Defensores de la Fe” (video), Biblioteca del Evangelio.

Defenders of the Faith

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Liahona ut li hu Para la Fortaleza de la Juventud re li po a’in.

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li kok’al

Eb’ li junkab’al aajeleb’ ru sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’.

• Tenq’aheb’ laa kok’al chixk’oxlankileb’ k’a’aq re ru aajeleb’ ru li neke’raj raj xyeeb’al reheb’ chixjunil li kristiaan. K’ut chiruheb’ a’an “Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’,” ut ch’olob’ naq eb’ li profeet ut eb’ li apostol ke’xtz’iib’a a’an, re xyeeb’al re chixjunil li ruchich’och’ x’aajelil ru li junkab’al choq’ re li qaChoxahil Yuwa’. K’a’ut naq jwal aajeleb’ ru li junkab’al choq’ re a’an? (chi’ilmanq ajwi’ li video “Cuál es el propósito de la familia?” [ChurchofJesusChrist.org]).

  What Is the Purpose of Family?

• Wotz rik’ineb’ laa kok’al junaq na’leb’ nakataw sa’ li jek’inb’il aatin li nakak’oxla naq aajel ru te’xnaw chixjunileb’. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz k’a’ru neke’reek’a chirixeb’ li yaal a’an. Chan raj ru naq jalanaq raj li qayu’am wi maak’a’eb’ raj li k’a’aq re ru a’an qik’in? Naru nekeb’icha junaq li b’ich li wan rilom rik’ineb’ li yaal neke’tawman sa’ li jek’inb’il aatin, jo’ “Tintaaqe li kixkʼuubʼ choqʼ we” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 86–87).

• Sa’ li raqal IV re li raatin, “Li k’uub’anb’il na’leb’ ut li jek’inb’il aatin” (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2017), li Awa’b’ej Dallin H. Oaks kixch’olob’ chan ru naq kitz’iib’aman li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al. Maare laa’at ut laa kok’al teeraj rilb’al lix ch’olob’ahom ut teeye k’a’ru nekeb’antioxi chirix naq li Qaawa’ kixmusiq’aheb’ lix moox chixk’utb’aleb’ chiqu li yaal a’an chirixeb’ li junkab’al.

• Naru ajwi’ nakak’ut chiruheb’ laa kok’al jalam-uuch (malaj te’xyiib’ jalam-uuch) li te’reetali li yaal neke’tawman sa’ li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al. Naru neke’xyiib’ xjalam-uuch li santil ochoch, jun junkab’al yookeb’ chi tijok malaj chi b’atz’unk, malaj jun sumal li yookeb’ chi sumlaak. Chirix a’an, laa kok’al naru neke’xtaw ch’ol aatin sa’ li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al li wankeb’ rilom rik’ineb’ li jalam-uuch. K’a’ru naxk’ut chiqu li Qaawa’ chirix li na’leb’ li wan sa’ li jek’inb’il aatin?

Li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq sahaqeb’ xch’ool li junkab’al.

Taak’e reetal li taaye. Naq nakak’uteb’ li yaal wankeb’ sa’ li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al, b’aanu usilal jultikaq aawe naq naab’aleb’ reheb’ li kok’al neke’k’i sa’eb’ junkab’al li moko mas juntaq’eeteb’ ta rik’in li na’leb’ neke’ch’olob’aman chi sa’. K’oxla chan ru naru nakawaklesiheb’ xch’ool ut nakamusiq’aheb’.

Laa’in jun “raab’il musiq’ejil alalb’ej malaj rab’inb’ej chiru choxahil na’b’ej yuwa’b’ej.”

• Naq teeb’icha “Laa’in jun Ralal li Dios” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 2–3), naru nakakut junaq b’olotz’ re junaq ch’ina al malaj ch’ina ixqa’al naq taaye: “Ninnaw ru jun ralal xk’ajol li Dios aj/x [xk’ab’a’ li ch’ina al malaj ch’ina ixqa’al] xk’ab’a’.” Chirix a’an, li xk’uluk re li b’olotz’ tixkut re jun chik kristiaan ut tixye ajwi’ li ch’ol aatin a’an ut tixye xk’ab’a’. Tenq’aheb’ laa kok’al chixtawb’al li ch’ol aatin “raab’ileb’ musiq’ejil alalb’ej malaj rab’inb’ej chiru choxahil na’b’ej yuwa’b’ej” sa’ li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al, ut wotz xnawom aach’ool chirix li yaal a’an.

Eb’ li junkab’al mas saheb’ wi’chik xch’ool wi neke’xtaaqe li Jesukristo.

• Re xtikib’ankil aatinak chirix chan ru naru naqakawob’resi li qajunkab’al, laa’at ut eb’ laa kok’al naru nekeye k’a’ru naqab’aanu re xkawob’resinkil jalan chik k’a’aq re ru—jo’ li ruuch qe, li qajunxaqalil, malaj junaq najt xteramil kab’l. Naru ut nakajuntaq’eeta a’an rik’in xk’ojob’ankil jun kawil junkab’al. Tenq’aheb’ laa kok’al chixtawb’aleb’ li na’leb’ neke’k’amok sa’ li sahil ch’oolejil sa’ li junkab’al, li neke’tawman sa’ li xwuq raqal li jek’inb’il aatin chirix li junkab’al (chi’ilmanq ajwi’ li perel re kok’ k’anjel re li xamaan a’in).

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Amigos re li po a’in.