“Okitobwa 18–24. Reirei ao Berita aika Tabu 121–123: ‘O te Atua, Ko Mena Iaa?’” Nakomai, Iriirai—Ibukiia Aomata n Tatabemaniia ao Utu: Reirei ao Berita aika Tabu 2021 (2020)
“Okitobwa 18–24. Reirei ao Berita aika Tabu 121–123,” Nakomai, Iriirai—Ibukiia Aomata n Tatabemaniia ao Utu: 2021
Liberty Jail Spring, iroun Al Rounds
Okitobwa 18–24
Reirei ao Berita aika Tabu 121–123
“O te Atua, Ko Mena Iaa?”
Am taneiai ni kamatebwai booki aika tabu e na nakoraoi riki ngkana am kouru bon ukoukoran te koaua. Moanna ma te tataro, kakauongo nakon te Tamnei, ao korei am namakin.
Korea Am Namakin
Te tabo are te kabanea mai inano n te umwa ni kaikain i Liberty, Missouri, e kinaki bwa te karabuti. A matenten oona, atibun ana burooa e mwaitorotoro ao ni barekareka, te amwarake—are e rangi ni uarereke—e bwebwe, ao te ota e tii roko man uoua winto aika wariki ake a mwaneaki n te kaibiti, irarikin te tiiring. Te karabuti aei bon te tabo are a kabanea aia tai ni kabureaki iai Iotebwa Timiti ma tabeman tarina—aua te namwakaina ae kamwaitorotoro n tain te kamwaitoro n 1838–39—n tataninga aia kabowi ibukin tiaatinakiia n ekanako te tua ni kaitara te tautaeka n Missouri. N te tai aei, e teimatoa Iotebwa ni karekei rongorongo ibukin korakaia Aika Itiaki. Te rau ao te kabwaia n te Far West e kabanea ti tabeua namwakaina, ao ngkai aomata Aika Itiaki ai manga akea naba maekaia, a kairoroaki bwa a na nakon te rereua n ukoukora aia tabo ae a na manga moanna mai iai—n te tai aei are aia Burabeti e kabureaki.
E maroaka e a tang n takarua Iotebwa Timiti, “O te Atua, Ko Mena Iaa?” Kaeka aika e karekei, te “atatai mai i karawa” ae roko “man nurakinana” inanon te umwanikaikain ae kananokawaki, e katerea bwa e boni ngae ngke e kangaanga namakinana, te Atua e aki raroanako. Akea te mwaaka ae kona ni “katoka karawa,” e reirei te Burabeti. “Te Atua e na mena irouia ana aomata [Aika Itiaki aika Kakaonimaki] n aki totoki.” (Reirei ao Berita aika Tabu 121:1, 33; 122:9.)
Taraa Aika Itiaki, 1:323–96; “Within the Walls of Liberty Jail,” Revelations in Context, 256–63.
Iango ibukin te Kamatebwai i bon Iroum ni Koroboki aika a Tabu
Reirei ao Berita aika Tabu 121:1–10, 23–33; 122
Te kakaitara e kona n “riki ibukin [kabwaiau].”
Ngkana ti ke naake ti tangiriia a rinanon te karawawataaki, bon arona ae ko na titiraki bwa e ataa anne te Atua. Ngkae ko wareka Reirei ao Berita aika Tabu 121:1–6, iangoi taai ngke iai am titiraki ke am namakin n aron are iroun Iotebwa Timiti. Tera ae ko kunea n ana kaeka te Uea ae e na kona ni buokiko ngkana iai iroun titiraki ke namakin aikanne? Te katooto, inanon kiibu 7–10, 26–33, tarai kakabwaia ake E beritan nakoia ake a “a teimatoa ni kaitara [te karawawataaki].” Ngkana ko wareka te mwakoro 122, iangoia bwa e kanga te Uea n tangiriko n taraia am kairiribai.
Taraa naba Henry B. Eyring, “Where Is the Pavilion?” Ensign ke Riaona, Nobembwa 2012, 72–75.
Reirei ao Berita aika Tabu 121:34–46
Ti kona ni kareka “mwaakan karawa.”
N te tai are kanga ai aron ae akea te korakora n te Onikaikain i Liberty, Iotebwa e anganaki te kaotioti ibukin te mwaaka—tiaki te mwaaka n tautaeka ke n te taanga ni buaka are e a tia ni kabonganaki nakoia Aika Itiaki ma “mwaakan karawa.” Ngkae ko wareka Reirei ao Berita aika Tabu 121:34–46, tera ae ko reiakinna ibukin mwaakan te Atua? Tera okorona ma mwaakan bwain te aonaaba? Te katooto, tarai taeka aika e kabonganai te Uea inanon kiibu 41–43 ni kabwarabwara te “mwaaka ke te anainano.” Tera ae a angareirei iaon aron te Atua ni kateimatoa “Mwaakana ke ana anainano”? Tao a kona kiibu aikai ni kaungako ni kanakoraoa maium ao tera ae ko kona ni karaoia n riki bwa te banna ni katooto ibukin karaoan te raoiroi n am reitaki ma tabeman.
Reirei ao Berita aika Tabu 122
E a tia Iesu Kristo n rinanon bwaai aikanne ni kabane.
Iotebwa Timiti e a tia n aki eti kamatawarikana n te maan ae raka iaon aua te namwakaina ngke raoraona ma ana utu a kanakoaki ma te matoa man mwengaia. Te mwakuri are e a tia ni katabua maiuna nako iai e a taraa n urubekebeke. Tera ae ko reiakinna ibukin Iesu Kristo man Ana taeka nakon Iotebwa inanon te mwakoro 122? Tera ae ko reiakinna ibukin Iotebwa? Tera ae ko reiakinna bon ibukim?
Taraa naba Aramwa 7:11–13; 36:3; Reirei ao Berita aika Tabu 88:6.
Akea au Taeka, Ma e Na Tauaki Am Taeka, iroun Walter Rane.
Reirei ao Berita aika Tabu 123
“Ti riai ni kukurei ni karaoi bwaai ni kabane aika a wene ni mwaakara.”
Ni Maati 1839, e taraa n ae akea te bwai ae a kona ni karaoia Aika Itiaki ni buoka aia kaangaanga aika moan te kaangaanga. Ma man ana reta ae koreaki man te Umwanikaikain i Liberty, Iotebwa e tuangiia te bwai ae a kona ni karaoia: “[ikotan] atatai ni baike a riki” ao “n tei naba, ma te koaua ae korakora, n noora ana kamaiu te Atua” (Reirei ao Berita aika Tabu 123:1, 17). Ngkae ko iangoa te kewe ao “aia kamwane aomata” n te taeka n te bong aei, iangoia bwa tera bwaai “aika wene [ni] mwaakam” bwa ko na karaoi (kiibu 12, 17). Bukin tera e kakawaki karaoakin bwaai aikai ma te “kukurei”? (kibu 17). Antai ae ko kinaa ae e “kararoaki man te koaua” (kibu 12), ao ko na kanga ni buoka te aomata aei bwa e na kunea?
A mwaiti rongorongo aika e bubuti Iotebwa ibukina n te reta aei a kanakoaki nakon te tautaeka ao ni boretiaki bwa te ka 11-ni mwakoro n ana beeba ni kaongora Nauvoo, te Taai ao Kanoaniboong (taraa “A History, of the Persecution, of the Ekaretia of Iesu Kristo, of Latter Day Saints in Missouri, Ritembwa 1839–Okitobwa 1840,” [josephsmithpapers.org]).
Iango ibukin Kamatebwai ni Koroboki aika Tabu n te Utu ao te Bootaki n Utu n te Tairiki
-
Reirei ao Berita aika Tabu 121:1–10.Te “auti ni kaikain” i Liberty Jail ti 14 ma 14.5 te buuti (4.2 ma 4.4 miita). Ko na kanga ni buokiia am utu n iangoia bwa e na kanga arom ni kainaki inanon te tabo n te bubura anne inanon aua namwakaina aika mwaitorotoro? Ko kona ni kunei riki rongorongon te kaangaanga n te Auti ni Kaikain i Liberty inanon “Mwakoro 46: Iotebwa Timiti n te Auti ni Kaikain in Liberty” (Karaki man Reirei ao Berita aika Tabu, 172–74). Ko kona naba ni wareka “Bwanaa man Kaokan Bwaai: Liberty Jail” n tokin te kamataata aei ke ni mataku n te witeo n ana tai Iotebwa i Liberty n te witeo Iotebwa Timiti: Te Burabeti ni Kaokan Bwaai (ChurchofJesusChrist.org, moanaki ngke 43:00). E kanga te rongorongo aei n rota aron ara namakin n taekan reirei inanon Reirei ao Berita aika Tabu 121:1–10?
-
Reirei ao Berita aika Tabu 121:34–36, 41–45.Tao e na ibuobuoki te kabotau ni kamataataia am utu ni “mwaakan karawa.” Te katooto, ko kona ni kabotaua mwaakan te Atua nakon korakoran te iti; tera ae e na kona n totokoa te bwai ae maiu man te iti man karekean te korakora? Tera ae e reirei te kabotau aei, n raonaki kiibu 34–36, 41–45, nakoira n aron karikirakean mwaakara n tamnei? Tao a kona kaain te utu n tibwauai karaki man maiun te Tia Kamaiu are kaoti aron katei aikai.
-
Reirei ao Berita aika Tabu 122:7–9.Tao a na kimwareirei kaain te utu ni karaoi kanikina aika uarereke are e katerei mwakoron taeka man kiibu aikai are e kaungaiia. A kona kanikina aikai ni katekeaki ni mwengam. Bukin tera e kakaawaki ataakina are “Natin te Aomta e rinanon” bwaai ni kabane?
-
Reirei ao Berita aika Tabu 123:12.Ti na kanga ni buokiia aomata “n ataia … bwa a na kunea ia” te koaua?
Ibukin iango riki tabeua ibukin reiakinaia ataei, taraa te kamataata n te wiiki aei inanon Nakomai, Iriirai—Ibukin te Moanrinan.
Anene ae katauaki: “Where Can I Turn for Peace?” Boki n Anene, nambwa. 129.
Bwanaa aika a Manga Kaokaki
Karabuti i Liberty
Ngke e kabureaki i Liberty, Missouri, Iotebwa Timiti e karekei reeta ni kaongoa taekan te kaangaanga ae korakora irouia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira ake a tia ni kanakoaki ma te matoa man te titeite man ana oota te koowana. Te reta ae kananokawaki e roko mairoun kainabana ae Emma. Ana taeka, ao ana reta Iotebwa ni kaekaana, a kaoti uoua bwaai are korakaia ao aia onimaki n tain te kaangaanga aei n rongorongon te Ekaretia.
Te reta mairoun Emma Smith nakon Iotebwa Timiti, Maati 7, 1839
“Nakon Buu ae Moan te Tangiraki
“N reken au tai ni kona ni kanakoa au reta nakoim rinanon raoraou, I korea au reta, ma n na aki kataia ni kabwarabwarai au namakin ni kabane, ibukin te bwai ae ko mena inanona ngkai, oon te auti ni kaikain, kaibiti, taian roka, karaanga aika marebu, nei aika buti, tabuki aika ririeta, kamwanono, aaba aika uteute are e kamaenakoira,te motibuaka ae iowaawa are e uotiko nako nanon te matawariki man katikuko inanona, n raonaki ma waaki riki tabeua, e aki kona ni kabwarabwara au namakin.
“Ngke arona bwa I aki ataia ae akea ara bure, ao ngke arona bwa akea te akoi mai ieta, akea au nanokokoraki bwa N na bon aki kona ni kaitara waaki ni karawawataa are I rinanona …; ma I teimatoa ni maiu ao n teimatoa n tauraoi ni korakai riki ngkana anne ana kantaninga te Atua ae tangira bwa N na riai ibukim.
“Ti bane ni marurung n te tai aei, ma tii Fredrick ae bon aoraki.
“ Alexander ae uarereke are mena ngkai inanon baiu bon temanna te ataei ae kakateke. E rangi ni korakora n te aro are ngkana e taua te kaintekateka ao e na biribiri ni katobibia te ru. …
“Akea ae ataia ma ti te Atua ae ataa kanoan au iango ao ana namakin nanou ngke I kitana ara auti ao mwengara, ao a kuri ni bane ara bwai ma tii natira aika uarereke, ao ni karaoa kawaiu ni kitana te State of Missouri, ni katikuko n rokanaki inanon te auti ni kaikain ae kamaroa anne. Ma manga ururingan e riaon ae kona n uotia ana kona te rabwata. …
“… Au kantaninga bwa iai boong aika raraoi aika a na roko nakoira. … [Ngai] raom ae tangiriko.
“Emma Smith”1
Te reta mairoun Iotebwa Timiti nakon Emma Smith, Eberi 4, 1839
“Nakon—Buu—ae moan te tangiraki.
“N tairikin te Kaabong I tekateka ngke e nang bon bung taai, ngke ti tarataraira rinanon kaibitin te auti ni kaikain ae kamaroa aei, ni koroboki nakoim, bwa I aonga ni kaota nakoim au kaangaanga. I kakoaua bwa ngkai e a kaan nimaua te namwakaina ao onoua te bong2 man te tai are I tararuaki n tainako iroun te tia tararua ae unun, ao inanon taian oo, kaibiti, ao tangitangin mataroan te auti ni kaikain ae te biti ae kamaroa, e roo, ao e barekareka. Ma namakin aika a tii ataaki iroun te Atua ngaia ae I a korea iai te reta aei. Iango ake a reke irou inanon te kaangaanga aei e riaon ana kona te been, te newe, ke Anera, ni kabwarabwara, ke ni katamaneia, nakon te aomata are e tuai rinanon te bwai ae ti rinanona. … Ti onimakina korakoran Iehova, ao akea riki, ibukin kainaomatakira, ao ngkana e aki karaoia, ao e na bon aki karaoaki, ko kona n ataa anne, ibukina bwa e rawata te aomata n te tabo aei ae a tangiria n tiringiira; tiaki ibukina bwa ti kairaua n te bwai teuana. … Emma ae tangiraki irou I teimatoa n iangoiko ao ataei. … I tangiria n noora Frederick te ataei, Joseph, Julia, Alexander, Joana, ao kain ara utu ae a kara [te kamea]. … N na tangiria n nakonako mai ikai nakoim n akea nangoan waeu, ao akea nangoan atu, ao ni karabanai teutana, n noriko ao n taraia bwa te mwananga ae kakukurei, ao n aki taraia bwa te karawawata. … I kariaia ma nanou ae korakora bwainikirinau, n reitaki ma naake a raonai ikai; akea mai ibuakora ae a tia ni bwara nanona. I tangiriko bwa [ko] na aki kariaia [au ataei] bwa a na aki mwaninga taekau. Tuangiia bwa e tangiriia Tamaia ma te tangira ae kororaoi, ao e karaoa ana kabanea ni kona ni kainaomataaki mairouia taan iowawa n nakoia. … Tuangiia bwa e taku Tamaia bwa a riai n riki bwa ataei aika raoiroi, ao n ongotaeka nakon tinaia. …
“Ngai,
“Iotebwa Timiti Jr.”3
Ngke e karawawataaki Iotebwa Timiti n te Auti ni Kaiain i Liberty, te Uea e kamwengaraoia ao ni kaoti koaua aika mwaiti nakoina.