Sa Yaco Mai na Tagane sa Qai Vakawati, mai vei Elizabeth Gibbons

15–21 ni Noveba

Vunau kei na Veiyalayalati 133–134

“Mo Dou Vakarautaki Kemudou Ena Nona Lako Mai na Tagane sa Qai Vakawati”

A vakavulica o Peresitedi Henry B. Eyring: “Na Vakalesuimai ni kosipeli a tekivutaki ena dua na taro yalomalua e vakasamataki vagumatau ena dua na vuvale yalomalumalumu, ka sa rawa me tomani tiko ena noda veivale yadua” (“Na iTikotiko e Vakaicili kina na Yalo ni Turaga,” Ensign se Liaona, Me 2019, 25).

Vola na Veika o Uqeti Kina

Ena gauna se qai vula 19 walega kina na Lotu, e a tuvanaka na Parofita o Josefa Simici kei na iliuliu tale eso ni Lotu e dua na ituvatuva qaqa me cokoti vata kina na ivakatakila ni Kalou edaidai ki na dua na ivola ka tabaka e 10,000 na ilavelave—vakaruataki na imatai ni kena taba na iVola i Momani. Ka ni rarawa, ni vakataotaka na ituvatuva oqo na levu ni kena isau, ka ra vakacacana na dauvakacaca na misini ni tabaivola ni Lotu ena gauna a taba tiko kina na ivola. Era a ceburaka laivi na draunipepa yadua, dina ga ni ra maroroya na Yalododonu qaqa eso na pepa, e sega ni dua na ilavelave taucoko ni iVola ni Vakaro a vakabulai.

Na kena eda sa kila tu oqo me wase 133 ni Vunau kei na Veiyalayalati a nakiti me ikuri ni ivakamacala ni iVola ni Vakaro, me vaka na ivakatakilakila veivakurabuitaki ena mua ni vakatakila tabaki ni Turaga. E sa vakasalataka tiko na roro mai ni siga ni veilewai ka voqataka tale na veikacivi e kune ena ivakatakila ni gauna oqo: dro mai na veika vakavuravura, me vaka e vakatakilakilataki mai Papiloni; tarai cake o Saioni; vakavakarau ki na iKarua ni Lako Mai; ka vakatetea yani na itukutuku oqo “ki na veimatanitu, veimataqali, duivosavosa, kei ira na tamata” (tikina e 37). Me vaka ni a sega ni yaco na ituvatuva taumada me baleta na iVola ni Vakaro, na ivakatakila oqo sa veivakananumi tiko ka sa ivakadinadina ni cakacaka ni Turaga ni na sega ni rawa ni vakasesei, “ni na vakaraitaka mai ko koya na ligana tabu … , ka na raica na iyalayala kecega kei vuravura na veivakabulai ni nodra Kalou” (tikina e 3).

Vakasama ni Vuli iVolanikalou ni Tamata Yadua

Vunau kei na Veiyalayalati 133

Na dina era tiko ena Vunau kei na Veiyalayalati e rawa ni vakarautaki au ni cakava na cakacaka ni Kalou.

So na gauna era cava na ivola ena dua na itinitini e tukuna tale se vakalekalekataka na inaki bibi ni ivola. NaWase 133 a nakiti taumada me itinitini ni iVola ni Vakaro, ka na rawa ni yaga sara me wiliki na wase oqo ena vakasama oya. Na vakasama cava so e vakabibitaka na Turaga me baleta na Nona cakacaka? Na cava so e vakavulica vei iko na tikina e 57–62 me baleta na itavi e vinakata na Turaga mo cakava ena Nona cakacaka?

Vunau kei na Veiyalayalati 133:1–19

E vinakata na Turaga meu vakavakarau ki na Nona iKarua ni Lesu Mai.

Na wase 1, o ya na ivakamacala taumada ni Turaga ki na Vunau kei na Veiyalayalati, kei na wase 133, na ikuri ni vakamacala taumada ki na ivola, e rau tekivu ena kerekere vata ga ni Turaga: “Dou rogoca, oi kemudou na lewe ni noqu lotu” (Vunau kei na Veiyalayalati 1:1; 133:1). Na cava na ibalebale ni rogoca? (raica na iDusidusi ki na iVolanikalou, “Hearken,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org). Na veisureti se ivakaro cava e vinakata na Turaga mo rogoca e tiko ena Vunau kei na Veiyalayalati 133:1–19? Na cava o sa vakauqeti ni cakava mo vakavakarau vinaka kina ki na Nona lako mai? O na vukei ira vakacava na wavoliti iko tu me ra vakavakarau?

Raica talega na Maciu 25:1–13; D. Todd Christofferson, “Vakavakarau Ki na Lesu Mai ni Turaga,” Ensign se Liaona, Me 2019, 81–84.

Vunau kei na Veiyalayalati 133:19–56

Na iKarua ni Lesu Mai ena gauna rekitaki vei ira na yalododonu.

Ni ko wilika ena Vunau kei na Veiyalayalati 133:19–32 na veika ena salavata mai kei na iKarua ni Lako Mai ni iVakabula, o na via vakasamataka vakatitobu na ka era vakatura tiko vei iko na ivakamacala ni veika oqo me baleta na iVakabula kei na Nona cakacaka. Na veika cava e rawa ni vakayalo o rawa ni kunea ena ivakamacala eso oqo?

Ni o wilika na ivakamacala ni lesu mai ni iVakabula ena tikina e 32–56, na cava e vakavuna vei iko mo vakanamata ki na siga cecere o ya? Na veivosa se malanivosa cava e vakamacalataka tiko na loloma ni Turaga vei ira na Nona tamata? Sa rawa mo vola na veika o sa sotava ena “yalololoma levu ni [nomu] Turaga, kei na veika kece sa solia vei [iko] me vaka na nona vinaka” (tikina e 52.).

Vunau kei na Veiyalayalati 134

“A tauyavutaka na Kalou na veimatanitu me yaga vua na tamata.”

A vereverea na nodra veimaliwai na Yalododonu eliu vata kei na matanitu. Ena gauna era a vakasavitani kina na Yalododonu mai Jackson County, Missouri, ena 1833, era a sega ni tokoni se saumilesu mai na yasana se matanitu levu dina ga ni ra a vakamamasu mera vukei. Ena gauna vata oqo, eso na tamata ena taudaku ni Lotu era a vakadewataka na ivakavuvuli eso baleti Saioni me vakaibalebaletaka ni ra sa besetaka na Yalododonu na lewa ni matanitu vakavuravura. Na Vunau kei na Veiyalayalati 134 a volai, vakatikina, me vakamatatataka na itutu ni Lotu ki na matanitu.

Na cava sa dodonu me nodra nanuma na lewe ni Lotu me baleta na matanitu? Ni ko vulica na wase 134, navuca ni cakava e rua na lisi: dua na lisi ni vakavuvuli o sa vulica me baleta na matanitu kei na dua tale ena itavi ni lewenivanua. A veivuke beka vakacava na vakasama oqo vei ira na Yalododonu taumada? Era na vakayacori vakacava oqo ena nomu itikotiko?

Raica talega na Yavu ni Vakabauta 1:11–12; Gospel Topics, “Religious Freedom,” topics.ChurchofJesusChrist.org.

Vakasama baleta na Vuli iVolanikalou Vakamatavuvale kei na Lotu Vakamatavuvale

Vunau kei na Veiyalayalati 133:4–14.Na veibasai vakayalo ni Saioni o Papiloni—e dua na siti makawa ka tukuni raraba tu ena ivolanikalou ni sa vakatakarakarataka tiko na caka ca kei na vesuki vakayalo (raica na D. Todd Christofferson, “Lako Mai ki Saioni,” Ensign se Liaona, Nove. 2008, 37; Guide to the Scriptures, “Babel, Babylon,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org). E tiko beka e dua na ka o gadreva tu ni cakava vakamatavuvale mo dou, ena kena vakasama vakayalo, “lako … tani kina mai Papiloni” (tikina e 5) ka “lako tu … yani ki … Saioni”? (tikina e 9).

Vunau kei na Veiyalayalati 133:20–33.Ni dou wilika vata na veitikina oqo, sa rawa ni droinitaka na nomu matavuvale na yaloyalo eso ni ka era nanuma ni na vakataka na iKarua ni Lako Mai. Sa rawa talega mo dou vakatagitaka se lagata e dua na sere baleta na iKarua ni Lesu Mai, me vaka na “Ena Lesu Tale Beka Mai” (Nodra iVolanisere na Lalai, 46.), ka veivosakitaka na cava e rawa ni cakava na nomu matavuvale me vakavakarau kina ki na Nona Lako Mai.

Vunau kei na Veiyalayalati 133:37–39.Ena marautaka beka na nomu matavuvale ni wiliki na veitikina oqo “ena domoilevu”? (tikina 38). Na cava na kena ibalebale meda wasea na kosipeli ena domoilevu? Na dina cava so eda rawa ni wasea?

Vunau kei na Veiyalayalati 134:1–2.Me vukea na nomu matavuvale ni kila deivaki na bibi ni matanitu, sa rawa ni dou veivosakitaki na taro vakaoqo: Sa vakalougatataki vakacava na neitou matavuvale ena vakatikori ni lawa eso? Sa vakalougatataki vakacava na noda vanua ena vakatikori ni lawa eso? Sa rawa ni caka se rokataki talega e dua na yaloyalo ni kuila ni nomu vanua se wiligusutaka nai katinikadua kei nai katinikarua ni yavu ni vakabauta.

Me baleta eso tale na vakasama ni nodra vakavulici na gone, raica na ituvatuva ena macawa oqo ena Lako Mai, Mo Muri Au—Baleta na Lalai.

Na sere sa vakaturi: “Meda Lako ki Vua,” Sere ni Lotu, naba 29.

Vakatorocaketaki ni Vuli ni Tamata Yadua

Vakavulica na ivunau e matata ka rawarawa. Na Turaga esa dau vakamacalataka na Nona kosipeli ena veivosa e “matata” ka “rawarawa” (Vunau kei na Veiyalayalati 133:57). Na cava era vakatura tiko vei iko na veivosa oqo me baleta na vakavulici ni kosipeli ki na nomu matavuvale?

O Karisito ena Nona Kote Balavu Damudamu, mai vei Minerva Teichert.