“8–14 julio. Hechos 6–9: “K’a’ru taawaj tinb’aanu?” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Ak’ Chaq’rab’ 2019 (2019)
“8–14 julio. Hechos 6–9,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2019
Jo’kan choowanq laa’o, xb’aan laj Sam Lawlor
8–14 julio
Hechos 6–9
“K’a’ru taawaj tinb’aanu?”
Tiklan rik’in rilb’al ru Hechos 6–9. Eb’ li na’leb’ sa’ li tusleb’ aatin a’in te’ruuq chatenq’ankil chixtawb’al junjunq li xninqal ru na’leb’ sa’eb’ li ch’ol a’in, ut taaruuq taataw chik xkomon rik’in tzolok aajunes.
Xtz’iib’ankil li nakak’oxla
Wi wan junaq li chanchan maajo’q’e taajale’q xch’ool, a’an tana’ laj Sawlo—jun aj Fariseo li na’no ru rik’in naq naxrahob’tesiheb’ laj Kristiano. Chi jo’kan, naq li Qaawa’ kixye re jun li tzolom, laj Ananias xk’ab’a’, naq tixsik’ laj Sawlo ut taarosob’tesi, kisach b’ayaq xch’ool laj Ananias. “At Qaawa’,” chan, “naab’aleb’ wab’ihom chi aatinak chirix li winq a’an, ninnaw naq maaka’ch’in li rahilal ak xb’aanu reheb’ laa santil paab’anel” (Hechos 9:13). A’b’anan li Qaawa’ kixnaw ru lix ch’ool laj Sawlo, ut li k’a’ru taaruuq chixb’aanunkil, ut ak kixk’oxla jun k’anjel choq’ re laj Sawlo: “A’an sik’b’il ru inb’aan choq’ aj k’anjel re tixk’am resil lin k’ab’a’ rik’ineb’ li maak’a’eb’ xpaab’aal, rik’ineb’ li awa’b’ej ut eb’ li ralal xk’ajol laj Israel” (Hechos 9:15). Chi jo’kan, laj Ananias ki’ab’in chiru, ut naq kixtaw li winq a’in li kiwan chaq choq’ aj rahob’tesinel, kixye re, “Sawlo, at wiitz’in” (Hechos 9:17). Wi laj Sawlo kiru chixjalb’al rib’ chi jo’kan, ut wi laj Ananias kiru chixk’ulub’ankil chi anchal xch’ool, ma us naq taqak’oxla chirix anihaq naq ink’a’ naru chixjalb’al rib’—maare ajwi’ chiqix laa’o?
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Tento taawanq inch’ool chi “tiik chiru li Dios.”
Naq yoo chaq chi k’iik li Iglees, k’a’jo’ wi’chik naq ke’ajman ru li tzolom re k’anjelak sa’ li awa’b’ejihom. Jo’ yeeb’il resil sa’ Hechos 6:1–15, k’a’ruheb’ li chaab’ilal li tento te’wanq sa’ xch’ooleb’ li ani te’sik’e’q ru xb’aaneb’ li kab’laju chi apostol re te’k’anjelaq rochb’eeneb’? Naq nakawil ru Hechos 6–8, k’e reetal chan ru naq ke’k’utman li chaab’ilal a’in, ut xkomoneb’ chik, rik’ineb’ li tzolom jo’ laj Esteban ut laj Felipe. K’a’ru kipalto’ rik’in laj Simon, ut k’a’ru naru naqatzol rik’in a’an chirix wank qach’ool chi jalaak?
Ma wan k’a’ru nakaweek’a naq tento taajal, re taanaw naq “tiik aach’ool chiru li Dios”? (Hechos 8:21–22). Chan ru naq nakatru chi osob’tesiik rik’in li jalaak a’an naq yookat chi k’anjelak chiru li Dios?
Wi ink’a’ naqab’i li Santil Musiq’ej, naru ajwi’ taqatz’eqtaana li Kolonel ut eb’ lix profeet.
Eb’ laj b’eresinel aj Judio, us ta teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ xkawresinkileb’ li tenamit choq’ re lix k’ulunik li Mesias, ke’xtz’eqtaana li Jesukristo ut ke’relaji naq taakamsiiq chiru krus sa’ xk’ab’a’ lix q’etq’etileb’, ut xb’aan naq ke’xra ru li wankilal. Chan ru naq kik’ulman a’in? Laj Esteban kixye reheb’, “Laa’ex junelik nekeq’etq’eti eerib’ chiru li Santil Musiq’ej” (Hechos 7:51). Kʼaʼru nakakʼoxla laaʼat naq naraj naxye xq’etq’etinkil qib’ chiru li Santil Musiq’ej? Chan ru naq xq’etq’etinkil qib’ chiru li Santil Musiq’ej naxk’am sa’ xtz’eqtaanankil li Kolonel ut eb’ lix profeet?
Naq nakawil ru Hechos 6–7, sik’eb’ chik xkomon li na’leb’ kixk’ut laj Esteban chiruheb’ laj Judio. K’a’ruheb’ li na’leb’ kixye naq ink’a’ us? Ma nakawil xkomon li na’leb’ a’an aawik’in laa’at? K’a’ru naxk’ut li raatin laj Esteban chawu chirix li na’ux rik’in xq’etq’etinkil qib’ chiru li Santil Musiq’ej? K’a’ru naru taab’aanu re naq mas wi’chik taaweek’a ut tat-ab’inq chiru li raatin li Santil Musiq’ej sa’ laa yu’am?
Chi’ilmanq ajwi’ li video “El martirio de Esteban” (LDS.org).
Rochb’een laj Esteban, ani chik kikamsiik xb’aan xyeeb’al xyaalal li Jesukristo.
Laj Esteban a’an li xb’een aj Kristiano li kikamsiik xb’aan xpaab’aal chirix naq kiwakli li Jesus chi yo’yo. Wankeb’ naab’al chik aj santil paab’anel li ke’kamsiik xb’aan naq ink’a’ ke’xkanab’ lix paab’aaleb’ chirix li Jesukristo. Wankeb’ li yeeb’ileb’ resil sa’ 2 Kronikas 24:20–21; Markos 6:17–29; Hechos 12:1–2; Apokalipsis 6:9–11; Mosiah 17:20; Alma 14:8–11; Helaman 13:24–26; Tzol’leb’ ut Sumwank 109:47–49; 135:1–7; ut Abraham 1:11. Yeeb’il resil naq chirix naq li Kolonel kiwakli wi’chik chi yo’yo, chixjunileb’ li apostol ke’kamsiik xb’aan xpaab’aaleb’, ka’ajwi’ laj Jwan ink’a’.
Li Santil Musiq’ej tinixtenq’a chixk’amb’aleb’ xb’e jalan rik’in li Jesukristo.
K’a’ru nakatzol chirix xwotzb’al li evangelio rik’in li esilal sa’ Hechos 8:26–39? Chan ru naq li Santil Musiq’ej kixtenq’a laj Felipe? Chan ru naq xwotzb’al li evangelio rik’ineb’ li qas qiitz’in chanchan li wank choq’ aj k’amol b’e? (chi’ilmanq Hechos 8:31).
Naq ninq’axtesi wib’ chiru li rajom xch’ool li Qaawa’, naru nin’ok choq’ k’anjeleb’aal sa’ ruq’.
Chanchan q’axal sa’ junpaat kijale’ xch’ool laj Sawlo; “Chi junpaat” kixkanab’ xtz’apb’aleb’ laj Kristiano sa’ tz’alam ut ki’ok chixjultikankil li Kristo sa’eb’ li ch’utleb’aal kab’l (Hechos 9:21). Naq nakawil resil a’an, k’oxla k’a’ut naq kiwan xch’ool chixjalb’al rib’. (Re rilb’al li raatin laj Sawlo chirix lix jalajik xch’ool, chi’ilmanq Hechos 22:1–16 ut 26:9–18. Chik’eemanq reetal naq sa’ xtz’iib’ankil li esil a’in, xjalman lix k’ab’a’ laj Sawlo choq’ Pablo.)
Us ta jalan li kixk’ul laj Sawlo chiru li neke’xk’ul lix k’ihaleb’ li kristiaan, li neke’xjal xch’ool chi timil timil, ma wan k’a’ru naru nakatzol rik’in laj Sawlo chirix li jalok ch’oolej? K’a’ru nakatzol rik’in li k’a’ru ke’xb’aanu laj Ananias ut xkomoneb’ chik li tzolom chirix naq laj Sawlo kixjal xch’ool? K’a’ru taab’aanu re xk’anjelankil li na’leb’ a’in sa’ laa yu’am? Naru nakatikib’ rik’in xpatz’b’al sa’ laa tij, jo’ kixb’aanu laj Sawlo, “K’a’ru taawaj tinb’aanu?” Malaj taaruuq ajwi’ taatz’iib’a li patz’om a’in sa’ jun laa hu, ut taatz’iib’a li na’leb’ li nachal aawik’in chiru jarub’aq kutan.
Chi’ilmanq ajwi’ Dieter F. Uchtdorf, “A la espera en el camino a Damasco,” Liahona, mayo 2011, 70–77; “El camino a Damasco” (video, LDS.org).
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li Q’ojyin re Junkab’al
Naq nakawileb’ xsa’ li loq’laj hu rik’in laa junkab’al, li Musiq’ej naru nakatxtenq’a chixnawb’al k’a’ru li na’leb’ taak’e xwankil ut tex’aatinaq wi’ re taak’anjelaq choq’ re laa junkab’al. Aʼin junjunq li naʼlebʼ naru taabʼaanu:
Juntaq’eeta li resil laj Esteban sa’ Hechos 6:8 ut sa’ Hechos 7:51–60 rik’in li resil li Kolonel sa’ Lukas 23:1–46. Chan ru naq laj Esteban kixb’aanu li kixb’aanu li Kolonel?
Chan ru naq li Santil Musiq’ej kirosob’tesi laj Esteban naq yoo chi rahob’tesiik? Jo’q’e xqak’ul qametz’ew rik’in li Santil Musiq’ej naq yooko chixnumsinkil li ch’a’ajkilal?
Li Qaawa’ kixye re laj Sawlo, “ch’a’aj choq’ aawe xlapb’al chawoq’ li topleb’ ” (Hechos 26:14). Ma neke’xnaw laa junkab’al k’a’ru xyaalal “xlapb’al chawoq’ li topleb’ ”? Jun topleb’ a’an jun jutz’juukil che’ li ki’oksiman re xtikisinkil jun xul chi uub’ej. Wan naq eb’ li xul neke’t’i’ok chi ixej naq neke’reek’a li topleb’, ut neke’lape’ chiroq. Chan ru naru nak’anjelak li jaljookil ru aatin choq’ qe laa’o?
At Tabita, waklin, xb’aan xSandy Freckleton Gagon
Naru taab’oqeb’ li komon sa’ laa junkab’al re te’xyiib’ jalam-uuch reheb’ li esilal sa’ Hechos 9:32–43. K’a’ru naru neke’xtzol chirix li wank choq’ tzolom rik’in laj Eneas, li xTabita, ut eb’ li xmalka’an sa’ Jope? Chan ru naq jun kristiaan li “naxb’aanu naab’al li usilal” naru chixtenq’ankileb’ li ras riitz’in chixpaab’ankil li Qaawa’? (chi’ilmanq Hechos 9:36, 42; “Ch’ol 60: Laj Pedro naxwaklesi wi’chik chi yo’yo li xTabita,” Eb’ li Esilal sa’ li Ak’ Chaq’rab’ 156–57, malaj li video sa’ LDS.org).
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Xchaab’ilob’resinkil li tzolok aajunes
Juntaq’eetaheb’ li loq’laj hu rik’in laa yu’am. Naq nakawil ru li hu, k’oxla chan ru naq eb’ li esilal ut li na’leb’ sa’eb’ li loq’laj hu neke’k’anjelak sa’ laa yu’am. Jo’ jun eetalil, jo’q’e xaweek’a naq “nujenaqat chi Santil Musiq’ej” sa’ xq’ehil li ch’a’ajkilal malaj li rahob’tesiik? (Hechos 7:55).
Yookin chirilb’al li K’ajolb’ej xaqxo sa’ xnim uq’ li Dios, xb’aan laj Walter Rane