li Kristo ut eb’ lix tzolom sa’ Getsemani

Li awimq Getsemani, xb’aan laj Derek Hegsted

12–18 junio

Lukas 22; Jwan 18

“Ink’a’ chi’uxmanq li nawaj laa’in, a’ b’an laa wajom laa’at”

K’e laa hoonal re rilb’al Lukas 22 ut Jwan 18 chiru li xamaan a’in. Tz’il rix ut tijon chirix li nakawil ru. Wi taab’aanu a’an, li Musiq’ej naru tixk’e chixnaw laa waam naq eb’ li loq’laj hu a’an tz’aqal yaal.

Tz’iib’a li nakak’oxla

Ka’ajwi’ oxib’eb’ li winq ke’ilok re li rahilal kixk’ul li Jesukristo sa’ li Awimq Getsemani—ut chiru lix k’ihal a’an ke’wan chi warenaq. Sa’ li awimq a’an, ut moqon chik chiru li krus, li Jesus kixk’ul sa’ xb’een a’an lix maakeb’, lix rahileb’, ut lix yot’ikeb’ xch’ool chixjunileb’ li wanjenaqeb’ chaq chi yo’yo, us ta maajun li yo’yo sa’ li kutan a’an kixk’e reetal li yoo chi k’ulmank. A’b’anan naab’al sut li k’a’ru q’axal nim xwankil sa’ li junelik q’e kutan nak’ulman chi ink’a’ ilb’il xb’aan li ruchich’och’. A’b’anan li Dios Yuwa’b’ej kixnaw. A’an kirab’i li raatin lix chaab’il alal: “At inYuwa’, wi taawaj, chawisi wik’in li sek’ a’in, a’b’an ink’a’ chi’uxmanq li nawaj laa’in, a’b’an laa wajom laa’at. Toja’ naq jun li anjel kichalk chaq sa’ choxa ut kixk’ut rib’ chiru li Jesus, yoo chixk’eeb’al xkawub’ xch’ool” (Lukas 22:42–43). Us ta ink’a’ xoowan aran re rilb’al naq kib’aanuman li q’axtesink-ib’ ut kub’sink-ib’ a’in, chiqajunil naru nokowan choq’ aj yehol nawom chirix lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo. Rajlal sut naq naqajal qak’a’uxl ut nakuyman li qamaak, ut rajlal sut naqeek’a lix wankil li Kolonel chiqakawob’resinkil, naru naqach’olob’ xyaalal li k’a’ru kik’ulman sa’ li Awimq Getsemani.

reetalil li tzolok aajunes

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes

Lukas 22:31–34, 54–62; Jwan 18:17–27

Li jalok ch’oolej a’an jun li k’anjel li toj yoo chi b’aanumank.

K’oxla li k’a’ru kixk’ul laj Pedro rik’in li Kolonel—eb’ li sachb’a-ch’oolej kiril ut eb’ li na’leb’ kixtzol. K’a’ut naq li Kolonel kixye re laj Pedro, “Naq tatsutq’iiq chaq wik’in, chakawub’resi xch’ooleb’ laa was aawiitz’in”? (Lukas 22:32; tiqb’il xkawil li aatin). Naq yooqat chixtz’ilb’al rix a’an, maare tatxtenq’a li raatin li Elder David A. Bednar chirix lix jalanil li nawom xch’oolej ut li tz’aqal jalaak (chi’ilmanq “Convertidos al Señor,” Liahona, noviembre 2012, 106–109).

Sa’ rilb’al lix k’ulum laj Pedro sa’ Lukas 22:31–34, 54–62 (chi’ilmanq ajwi’ Jwan 18:17–27), k’oxla laa jalajik laa’at. Ma aaweek’ahom naq q’axtesinb’ilat tz’aqal jo’ laj Pedro, chi wank tz’aqal “xch’ool chi xik chirix [li Kolonel], sa’ tz’alam, ut sa’ li kamk”? (Lukas 22:33). K’a’ut naq li eek’ahom a’an nasach? Rajlal kutan wan hoonal re xtz’eqtaanankil malaj aatinak chirix li Kolonel, k’a’ru taab’aanu re naq tatwanq jo’ aj yehol nawom chirix a’an rajlal? K’a’ chik ru nakatzol rik’in lix k’ulum laj Pedro?

Naq yooqat chirilb’al li Ak’ Chaq’rab’, sik’eb’ li eetalil chirix lix jalajik laj Pedro. K’e ajwi’ reetal chan ru naq xk’ulub’a lix taqlahom li Qaawa’ re “xkawob’resinkil xch’ooleb’ li ras riitz’in” (Lukas 22:32; chi’ilmanq Hechos 3–4).

Chi’ilmanq ajwi’ Markos 14:27–31.

Lukas 22:39–46

Li Kolonel kixk’ul rahilal choq’ we sa’ Getsemani.

Li Awa’b’ej Russell M. Nelson xye qe naq us wi “naqoksi li qahoonal chi tzolok chirix li Kolonel ut lix mayej aj tojol-ix” (“Roksinkil lix wankil li Jesukristo sa’ li qayu’am,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2017).

K’oxla k’a’ru taab’aanu re xk’ulub’ankil lix yehom li Awa’b’ej Nelson. Naru taatikib’ rik’in tijok chirix ut xk’oxlankil li rahilal kixk’ul li Kolonel sa’ Getsemani, jo’ yeeb’il resil sa’eb’ li raqal a’in, ut taatz’iib’a li na’leb’ ut li patz’om li neke’chal aawik’in.

Re xtawb’al chik aana’leb’ chirix li Kolonel ut lix tojb’al rix li maak xb’aan, naru taasik’ sa’ jalaneb’ chik raqal reheb’ li loq’laj hu lix sumenkil li patz’om jo’ a’in:

• K’a’ut naq ki’ajman ru naq li Kolonel kixtoj rix li maak? (Chi’ilmanq 2 Nefi 2:5–10, 17–26; 9:5–26; Alma 34:8–16; 42:9–26.)

• K’a’ru kixk’ul li Kolonel naq yoo chixk’ulb’al rahilal? (Chi’ilmanq Isaias 53:3–5; Mosiah 3:7; Alma 7:11–13; Tzol’leb’ ut Sumwank 19:16–19.)

• Chan ru naq wan xwankil sa’ lin yu’am li rahilal kixk’ul li Kristo? (Chi’ilmanq Jwan 10:10–11; Hebreos 4:14–16; 1 Jwan 1:7; Alma 34:31; Moroni 10:32–33; Dallin H. Oaks, “K’eeb’il qametz’ew xb’aan lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2015.

• Xkomoneb’ chik lin patz’om:

Naq nakattzolok chirix li k’a’ru kik’ulman sa’ Getsemani, maare us xnawb’al naq Getsemani a’an jun awimq wankeb’ wi’ lix toonal li olivo, ut aran wan jun yatz’leb’aal olivo, li na’oksiman re xpitz’b’aleb’ li olivo re risinkil chaq li aseeyt li na’oksiman choq’ re li xam ut li tzakemq, ut re ajwi’ k’irtesink (chi’ilmanq Lukas 10:34). Chan ru naq xpitz’b’aleb’ li olivo re risinkil chaq li aseeyt nareetali li kixb’aanu li Kolonel choq’ qe sa’ Getsemani? Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li kixk’ut li Elder D. Todd Christofferson sa’ “Texkanaaq sa’ lin rahom” (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2016).

Chi’ilmanq ajwi’ Mateo 26:36–46; Markos 14:32–42.

Jwan 18:28–38

Lix awa’b’ejihom li Kolonel “maawa’ re li ruchich’och’ a’in.”

Jo’ aj k’amol b’e sa’ ruchich’och’, laj Poncio Pilato wan xnawom chirix li wankilal ut awa’b’ejihom re li ruchich’och’ a’in. A’b’anan li Jesus ki’aatinak chirix jalanil awa’b’ejihom. Chirix xk’oxlankil laa wilom ru chirix lix yu’am li Kolonel, k’a’ru eetalil nakataw naq lix “awa’b’ejihom li Kolonel maawa’ re li ruchich’och’ a’in”? (Jwan 18:36). K’a’ut naq nim xwankil li na’leb’ a’in choq’ aawe? K’a’ chik ru nawulak chawu sa’ li raatin li Kolonel kixye re laj Pilato?

reetalil li tzolok jo’ junkab’al

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al

Lukas 22:31–32.Chan ru kireek’a rib’ laj Pedro rik’in xnawb’al naq li Jesus kitijok chirix a’an ut chirix lix paab’aal? Ani chi aj-ix naru nokotijok re “naq ink’a’ taapaalto’q lix paab’aal”? (raqal 32).

Lukas 22:39–46.Li tzolok chirix lix rahilal li Kolonel sa’ Getsemani naru wulak jo’ jun loq’laj na’leb’ choq’ re laa junkab’al. K’oxla li nakatru chixb’aanunkil re naq taawanq jun li Musiq’ej re tuqtuukilal ut re loq’onink naq nakawil Lukas 22:39–46. Naru nekerab’i malaj nekeb’icha junqaq reheb’ li b’ich neke’wulak chiru laa junkab’al malaj eb’ li b’ich reheb’ li kok’al chirix li Kolonel. Naru ajwi’ nekerileb’ li yiib’anb’il jalam-uuch malaj junaq li video jo’ “El Salvador sufre en Getsemani” (ChurchofJesusChrist.org). Naq yooqex chirilb’aleb’ li raqal, eb’ li junkab’al naru neke’xwotz li raqal li neke’wulak chiruheb’ a’an—maare junaq li naxk’e chireek’ankil lix rahom li Kolonel (chi’ilmanq ajwi’ Mateo 26:36–46; Markos 14:32–42). Naru nakab’oqeb’ chixwotzb’al lix nawomeb’ chirix li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu.

Lukas 22:42.Eb’ li komon sa’ laa junkab’al naru neke’xwotz lix k’ulumeb’ b’ar wi’ xe’ruuk chixyeeb’al, “Ink’a’ chi’uxmanq li nawaj laa’in, a’ b’an laa wajom laa’at.”

Lukas 22:50–51; Jwan 18:10–11.K’a’ru naqatzol chirix li Jesus sa’eb’ li raqal a’in?

li Kristo naq yoo chixk’irtesinkil lix xik li moos

Tz’aqalaq a’in, kanab’omaq, xb’aan laj Walter Rane

Jwan 18:37–38.Chan raj ru taqasume lix patz’om laj Pilato: “K’a’ru li yaal?” (raqal 38). Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq Jwan 8:32; Tzol’leb’ ut Sumwank 84:45; 93:23–28; ut “K’a’ru pe’ li yaal?,” Eb’ li B’ich, 175.

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.

Jun b’ich naru xb’ichankil: “Sachso ninkana,” Eb’ li B’ich,, 118.

Xkawresinkil aawib’ chi tzolok

Tzol li raatineb’ li profeet ut li apostol re roso’jikeb’ li kutan. Il ru li k’a’ru xe’xk’ut li profeet ut apostol re roso’jikeb’ li kutan chirixeb’ li na’leb’ nakataw sa’eb’ li loq’laj hu. Jo’ jun eetalil, sa’ li Liahona wan wi’ resilal li jolomil ch’utub’aj-ib’ li toja’ xnume’, tatsik’ok sa’ li tusleb’aal aatin rub’el li aatin “expiación” (chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 21).

li Kristo sa’ Getsemani

Ink’a’ chi’uxmanq li nawaj laa’in, xb’aan laj Walter Rane