eb’ li saaj neke’xch’aj li xaqxookil tz’ak

13–19 noviembre

Santiago

“B’aanuhomaq li naxye li aatin, ut ink’a’ chik’ojlaaq eech’ool ka’ajwi’ rik’in rab’inkil”

Naq nakawil ru lix hu laj Santiago, k’e reetaleb’ li ch’ol aatin li wankeb’ xwankil choq’ aawe. Chan ru musiq’anb’ilat chi wank jo’ “aj b’aanunel” re li aatin? (Santiago 1:22).

Tz’iib’a li nakak’oxla

Wan naq yal jun raqal reheb’ li loq’laj hu naru chixjalb’al li ruchich’och’. Li raqal Santiago 1:5 chanchan yal jun ch’ina aatin—wi taawaj aana’leb’, patz’ re li Dios. A’ut naq laj Jose Smith kiril ru li raqal a’an naq kaalaju chihab’ xyu’am, “Chanchan ki’ok rik’in nimla metz’ew sa’ chixjunil li reek’ahom inch’ool” (Jose Smith—Resilal 1:12). Naq musiq’anb’il chi jo’kan, laj Jose kixb’aanu li kixye laj Santiago, ut kixsik’ xna’leb’ rik’in li Dios sa’ jun li tij. Li Dios kik’ehok chi anchal ajwi’ xch’ool, ut kixk’e re laj Jose jun reheb’ li k’utb’esink q’axal nim chalen chaq xtiklajikeb’ li winq—a’an li xb’een k’utb’esink. Li k’utb’esink a’an kixjal lix yu’am laj Jose, ut kixtikib’ lix k’ojob’ankil wi’chik lix Iglees li Jesukristo sa’ li ruchich’och’. Chiqajunilo osob’tesinb’ilo anajwan xb’aan naq laj Jose Smith kiril ru ut kixb’aanu li naxye sa’ Santiago 1:5.

K’a’ru taataw laa’at naq nakatzol lix hu laj Santiago? Maare junaq malaj wiib’aq raqal tixjal aayu’am, malaj lix yu’am jun komon raab’il aab’aan. Maare taataw aab’eresinkil sa’ xyalb’al aaq’e chixb’aanunkil laa k’anjel sa’ li yu’am a’in. Maare taawaklesiiq aach’ool chi aatinak rik’in chaab’ilal, malaj re taawanq chik aakuyum. Maare eek’asinb’ilat xkanab’ankil naq laa b’aanuhom tixk’am rib’ rik’in laa paab’aal. Maak’a’ naxye k’a’ru li aatin tixtoch’ aach’ool, kanab’ chi ok “rik’in nimla metz’ew sa’ chixjunil li reek’ahom aach’ool.” Jo’kan b’i’, naq “taak’ul chi tuulan aach’ool li … aatin,” jo’ kixtz’iib’a laj Santiago, laa’aqat aj b’aanunel re li aatin ut ink’a’ ka’ajwi’ aj ab’inel (chi’ilmanq Santiago 1:21–22).

reetalil li tzolok aajunes

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes

Ani laj Santiago?

K’oxlanb’il naq li winq li kitz’iib’ank re lix hu laj Santiago a’an li ralal li xMaria, lix na’ li Jesukristo, ut chi jo’kan a’an riitz’in li Kolonel. Yeeb’il resil laj Santiago sa’ Mateo 13:55; Markos 6:3; Hechos 12:17; 15:13; 21:18; ut Galatas 1:19; 2:9. Sa’eb’ li raqal a’in, nak’utun naq laj Santiago kiwan choq’ aj b’eresinel sa’ li Iglees sa’ Jerusalen, ut kib’oqe’ chaq jo’ apostol (chi’ilmanq Galatas 1:19).

Santiago 1:2–4; 5:7–11

Li oyb’enink rik’in kuyuk naxk’am sa’ li tz’aqalil qe qu.

Chirix rilb’al Santiago 1:2–4; 5:7–11, k’a’ru nakaye laa’at naq yoo chixyeeb’al laj Santiago chirix li kuyuk? Maare us na’leb’ak chirix li ke’xtzol lix junkab’al li Elder Jeremy R. Jaggi chirix li kuyuk sa’eb’ li raqal a’an (chi’ilmanq “Chexkuyuq chi tz’aqal re ru, ut chek’ehaq anchal choq’ xsahil eech’ool!,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2020). K’a’ru lix “chaab’il k’anjel” li kuyuk? (Santiago 1:4). Chan ru naru taak’ut chiru li Qaawa’ naq wan aach’ool chixtzolb’al li kuyuk?

Santiago 1:3–8, 21–25; 2:14–26; 4:17

Re taawanq li paab’aal, aajel ru naq taawanq li b’aanuhom.

Chan ru nakanaw ma wan aapaab’aal chirix li Jesukristo? Chan ru naq laa b’aanuhom naxk’ut laa paab’aal chirix li Dios? K’oxlaheb’ li patz’om a’in naq nakatzol li raatin laj Santiago chirix li paab’aal. Maare us raj rilb’al resil laj Abraham ut li xRahab, wiib’ li yeeb’ileb’ resil xb’aan laj Santiago (chi’ilmanq Genesis 22:1–12; Josue 2). Chan ru naq ke’xk’ut naq wankeb’ xpaab’aal chirix li Dios?

Rik’in rilb’al ru Santiago 1:3–8, 21–25; 2:14–26; 4:17 maare taataw chik aana’leb’ re naq tatruuq chi wank choq’ aj b’aanuhom re li aatin. Tz’iib’aheb’ li musiq’anb’il na’leb’ nakak’ul, ut k’e aach’ool chixb’aanunkil.

Chi’ilmanq ajwi’ Alma 34:27–29; 3 Nefi 27:21.

laj Abraham natijok chirix lix muheb’aal t’ikr

“Laj Abraham kixpaabʼ li Dios, ut kikʼeheʼ saʼ ajl choqʼ tiikilal” (Santiago 2:23). Laj Abraham sa’ li helhookil ch’och’ Mamre, xb’aan laj Grant Romney Clawson

Santiago 1:26; 3:1–18

Li aatin ninye wan xwankil chi rahob’tesink malaj chi osob’tesink.

Sa’ xyanqeb’ li k’iila eetalil oksinb’il xb’aan laj Santiago sa’ lix hu, junjunq li raatin li k’a’jo’ wan xmetz’ew natawman sa’ li raatin chirix ajwi’ li aatinak. K’oxla xtz’iib’ankil chi tzoltzo chan ru naq laj Santiago ki’aatinak chirix li ru’uj aq’ej ut li ehej. K’a’ru naxk’ut li eetalil a’in chirix li aatin li naqaye? K’oxla k’a’ru naru nakab’aanu re rosob’tesinkil junaq rik’in laa waatin (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 108:7).

Santiago 2:1–9

Jo’ xtzolom li Jesukristo, tento tinraheb’ chixjunileb’ li was wiitz’in, maak’a’ naxye chan ru naq wankeb’.

Laj Santiago kixtijeb’ laj santil paab’anel chirix xk’ulb’aleb’ li b’ihom ut xtz’eqtaanankileb’ li neb’a’, a’ut lix tijom na’aatinak chirix yalaq paay chi tihok naqab’aanu reheb’ li qas qiitz’in. Naq nakatzol rik’in tijok Santiago 2:1–9, tz’il rix laa ch’ool ut k’e aaxik chirab’inkil li Santil Musiq’ej. Maare us xjalb’al junqaq li ch’ol aatin sa’eb’ li raqal a’an jo’ “jun winq neb’a’ rik’in tz’ajnil t’ikr” (raqal 2), rik’in junaq chik li aatin malaj ch’ol aatin li tixtz’iib’a junaq li taareek’a naq taaraj raqok aatin chi ink’a’ tz’aqal re ru. Ma nakaweek’a naq wan li tento taab’aanu re xjalb’al k’a’ru nakab’aanu reheb’ laa was aawiitz’in, malaj chan ru naq nakak’oxlaheb’?

reetalil li tzolok jo’ junkab’al

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al

Santiago 1:5.Chirix rilb’al ru Santiago 1:5, laa junkab’al naru naxk’os ru resil li xb’een k’utb’esink (chi’ilmanq Jose Smith—Resilal 1:8–20) malaj naru teeril li video “Pide a Dios: La Primera Visión de José Smith” (ChurchofJesusChrist.org). B’oqeb’ li komon naq te’xwotz lix nawomeb’ xch’ool chirix li profeet aj Jose Smith, ut chan ru naq li qaChoxahil Yuwa’ xsume lix tijeb’ a’an.

Santiago 1:26–27.Naru teeril li video “El cristianismo verdadero” (ChurchofJesusChrist.org). Chirix a’an, ilomaq ru k’a’ru xyaalalil li “tz’aqal paab’ank” jo’ kixye laj Santiago, sa’ Santiago 1:26–27, ut tz’ilomaq rix chan ru naq texruuq chixyu’aminkil li tz’aqal paab’ank.

Santiago 3.Sa’ Santiago 3 wankeb’ k’iila jaljookil ru aatin, ut maare rik’in kok’ k’anjeleb’aal tatruuq chixtenq’ankileb’ li komon sa’ laa junkab’al re te’aatinaq rik’in xchaab’ilaleb’ xch’ool. Jo’ eetalil, naru nekeloch’ junaq li ch’ina xam ut naru teetz’il rix chan ru naq jun li ch’ina aatin naru naxk’am chaq jun li nimla ch’a’ajkilal (che’ilmanq li raqal 5–6). Maare naru taak’e k’a’ru raare malaj li k’a’ru k’a sa’ jun k’uleb’aal li na’oksiman choq’ re li k’a’ru ki’—jo’ xya’al li lamuux sa’ xna’aj li xya’al kab’. Rik’in a’in naru taa’uxq aatinak chirix xk’eeb’al reetal naq sahaq ut chaab’ilaq li qaatin (che’ilmanq li raqal 9–14).

Santiago 4:5–8.K’a’ut naq tento “toojiloq chixk’atq li Dios” (Santiago 4:8) naq naqak’ul li aaleek?

Santiago 5:14–16.Li Awa’b’ej Dallin H. Oaks kixye naq “li yuwa’b’ej ut li na’b’ej tento te’xk’ut naq aajel ru naq taak’emanq li osob’tesink rik’in li tijonelil sa’ li junkab’alej” (“Eb’ lix wankil li tijonelil,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2018). Maare rilb’al ru Santiago 5:14–16 ut xwotzb’al chirix li osob’tesink qak’ulum rik’in li tijonelil naru naxtenq’aheb’ li komon re naq te’xpatz’ junaq li rosob’tesinkil naq wanqeb’ lix yajel malaj te’raj xtenq’ sa’ musiq’ej.

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.

Jun b’ich naru xb’ichankil: “Ma chaab’il anajwan xinb’aanu arin?,” Eb’ li B’ich, 143.

Xkawresinkil aawib’ chi tzolok

K’anjela li k’a’ru nakatzol. Naq yookat chi tzolok, k’e aaxik chirab’inkil lix yaab’ xkux li Musiq’ej chirix xk’anjelankil sa’ laa yu’am li k’a’ru yookat chixtzolb’al. K’e aach’ool chi ab’ink chiru li eek’ahom a’an, ut chixyu’aminkil li evangelio chi q’axal wi’chik. (Chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 35.)

laj Jose Smith naril ru li Santil Hu

Lix yehom laj Santiago naq us “patz’ok chiru li Dios” (Santiago 1:5) kixtoch’ xch’ool laj Jose Smith re xsik’b’al li chaab’il na’leb’ rik’in li Dios. Jalam-uuch xb’aan li xChristina Smith.