reetalil li k’oxlak

Na’leb’ re xk’oxlankil

Li sumwank

Sa’ li Najter Chaq’rab’ taawil li aatin sumwank k’iila sut. Sa’ li qakutan, naqanaw naq li ok sa’ sumwank a’an jun santil yeechi’ink rik’in li Dios, a’b’an sa’ najter q’e kutan, jwal ninqeb’ xwankil li sumwank ke’ok wi’ li kristiaan chirib’ileb’ rib’. Re xtawb’al xkolb’aleb’ rix, aajel ru naq ke’xpaab’ li raatin chirib’ileb’ rib’, jo’kan naq ke’ok sa’ sumwank.

Chi jo’kan, naq li Dios kiraatina laj Noe, laj Abraham, ut laj Moises chirix li sumwank, yoo chaq chixb’oqb’aleb’ re te’xpaab’ li raatin. Jun sumwank li jwal nawb’il ru sa’ li Najter Chaq’rab’, a’an li sumwank kixk’uub’ li Dios rik’in laj Abraham ut xSara—li moqon x’ak’ob’resi rik’ineb’ li ralal xk’ajol, laj Isaak ut laj Jakob (a’an ajwi’ aj Israel xk’ab’a’). Li sumwank re laj Abraham naqaye re, us ta nawb’il ru sa’ li Najter Chaq’rab’ yal jo’ “li sumwank.” Taak’e reetal naq li Najter Chaq’rab’, a’an li resil jun tenamit li ke’xk’oxla rib’ jo’ aj eechal re li sumwank a’in—li tenamit re li sumwank.

Li sumwank re laj Abraham aajel ru sa’ li kutan a’in ajwi’, jwal wi’chik choq’ reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. K’a’ut? Xb’aan naq laa’o ajwi’ li tenamit re li sumwank, maak’a’ naxye ma laa’o tz’aqal ralal xk’ajol laj Abraham, laj Isaak, ut laj Jakob malaj ink’a’ (chi’ilmanq Galatas 3:27–29). Jo’kan ut, aajel ru naq taqataw ru k’a’ru li sumwank re laj Abraham ut chan ru nak’anjelak choq’ qe anajwan.

Kʼaʼru li sumwank re laj Abraham?

Laj Abraham kiraj “wank choq’ aj taaqenel re li tiikilal” (Abraham 1:2), jo’kan naq li Dios ki’ok sa’ sumwank rik’in. Laj Abraham maawa’ li xb’een li ki’ajok re a’an, ut maawa’ li xb’een li ki’ok sa’ sumwank. A’an kixsik’eb’ “li jar osob’tesink reheb’ li yuwa’b’ej” (Abraham 1:2)—li jar osob’tesink li ke’k’ehe’ sa’ sumwank re laj Adan ut li xEva, ut reheb’ chixjunil li te’xsik’eb’ ru li osob’tesink a’an chi anchaleb’ xch’ool.

Sa’ lix sumwank, li Dios kixyeechi’i xninqal ru osob’tesiik re laj Abraham: li ch’och’ choq’ reechanihomeb’, maak’a’jo’ xk’ihaleb’ li alalb’ej k’ajolb’ej, li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil, ut jun li k’ab’a’ej li nimanb’ilaq ru chiru k’iila chihab’. A’b’an lix ch’oolil li sumwank maawa’ ka’ajwi’ li osob’tesink li tixk’ul laj Abraham ut lix junkab’al, a’an b’an naq eb’ a’an ajwi’ te’wanq choq’ osob’tesink chiru chixjunileb’ li ralal xk’ajol li Dios. “Tatkanaaq choq’ xyo’leb’aal li usilal,” chan li Dios, ut “osob’tesinb’ilaqeb’ sa’ laa k’ab’a’ chixjunil li tenamit sa’ ruchich’och’ ” (Genesis 12:2–3).

Ma naraj naxye a’in naq osob’tesinb’ileb’ laj Abraham, li xSara, ut eb’ li ralal xk’ajol sa’ xb’eeneb’ li jun siir chik chi ralal xk’ajol li Dios? Ka’ajwi’ ke’osob’tesiik chixtenq’ankileb’ li ras riitz’in. Lix junkab’al laj Abraham “te’xk’am li k’anjel ut li Tijonelil a’in rik’ineb’ chixjunil li tenamit,” ut te’xwotz “li osob’tesink re li Evangelio, a’an li osob’tesink re li kolb’a-ib’, re ajwi’ li junelik yu’am” (Abraham 2:9, 11).

Li sumwank a’in, a’an li osob’tesink kirataw laj Abraham. Chirix naq kixk’ul, laj Abraham kixye sa’ xch’ool, “Laa moos xatxsik’ chi anchal xch’ool; anajwan ut xatintaw” (Abraham 2:12).

K’iila mil chihab’ chaq naq kik’ulman a’an, a’b’an k’ojob’anb’il wi’chik li sumwank a’in sa’ li qakutankil (chi’ilmanq 1 Nefi 22:8–12). Toj yoo chi tz’aqob’resiik ru anajwan sa’ xyu’ameb’ lix tenamit li Dios. Relik chi yaal, yoo chixseeb’ankil rib’ lix tz’aqob’resinkil ru li sumwank sa’ li kutan a’in naq naxik chi uub’ej lix k’anjel li Dios, ut yoo chirosob’tesinkileb’ li junkab’al chiru li ruchich’och’. Yalaq ani li naraj wank choq’ aj taaqenel re li tiikilal, jo’ kiraj laj Abraham, yalaq ani li naxsik’ li Qaawa’ chi anchal xch’ool, a’an ajwi’ naru taatz’aqonq.

jun junkab’al chiru li santil ochoch

Kʼaʼru naraj naxye choq’ we li sumwank re laj Abraham?

Laa’at jun alalb’ej malaj rab’inb’ej re li sumwank. Naq xkub’e aaha’, xat-ok sa’ sumwank rik’in li Dios. Ak’ob’resinb’il li sumwank a’an naq nakak’ul li loq’laj wa’ak. Ut nakat-ok sa’ loq’laj sumwank sa’ li santil ochoch. Sa’ xk’ab’a’eb’ li sumwank a’in nakattz’aqon ajwi’ sa’ li sumwank re laj Abraham, li naxtaw xtz’aqalil sa’eb’ li sumwank re li santil ochoch. Jo’ kixye li Awa’b’ej Russell M. Nelson, “Sa’ li santil ochoch noko’ok choq’ sum aj eechanihom re li junelikil junkab’al, jo’ yeechi’inb’il chaq reheb’ laj Abraham, laj Isaak, laj Jakob, ut li ralal xk’ajoleb’.”¹

Rik’ineb’ li sumwank ut k’ojob’anb’il k’anjel a’in, noko’ok choq’ xtenamit li Dios (chi’ilmanq Exodo 6:7; Deuteronomio 7:6; 26:18; Esekiel 11:20). Naqanajtob’resi qib’ rik’in li ruchich’och’ wanko wi’. B’antiox reheb’ li qasumwank, noko’ok choq’ tz’aqal xtzolom li Jesukristo. “Li qasumwank,” chan li Awa’b’ej Nelson, “nokohe’xlaq’ab’ rik’in a’an ut neke’xk’e qe choxahil wankilal.”² Naq li Dios narosob’tesiheb’ lix tenamit rik’in lix wankilal, naxb’oqeb’ ajwi’ chirosob’tesinkileb’ li ras riitz’in—re naq “te’wanq choq’ osob’tesink” choq’ re “chixjunil li junkab’al re li ruchich’och’ ” (Abraham 2:9, 11).

Naqanaw li xnimal ru na’leb’ a’in b’antiox re lix k’ojob’ankil wi’chik li sumwank re laj Abraham rik’in li profeet aj Jose Smith. Chi jo’kan, naq nakawileb’ li sumwank sa’ li Najter Chaq’rab’, maak’oxla ka’ajwi’ li sumwank ki’ok wi’ li Dios rik’in laj Abraham, laj Isaak, ut laj Jakob. K’oxla aj b’an wi’ lix sumwank aawik’in laa’at. Naq nakawil naq kiyeechi’iman re laj Abraham naq te’wanq ralal xk’ajol chi ink’a’ taaruuq rajlankil xk’ihaleb’ (chi’ilmanq Genesis 28:14), maak’oxla ka’ajwi’ li k’iila millon li ralal xk’ajol anajwan. K’oxla aj b’an wi’ li junkab’al ut li k’iik chi junelik li naxyeechi’i li Dios aawe laa’at (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 131:1–4; 132:20–24). Naq nakawil naq kiyeechi’iman li ch’och’ choq’ reechanihom, maak’oxla ka’ajwi’ li ch’och’ yeechi’inb’il re laj Abraham. K’oxla aj b’an wi’ li choxahil loq’alil tixk’ul li ruchich’och’—jun eechanihom yeechi’inb’il reheb’ li “tuulaneb’ ” li “k’ojk’ookeb’ xch’ool rik’in li Qaawa’ ” (Mateo 5:5; Salmos 37:9, 11; chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 88:17–20). Ut naq nakawil naq kiyeechi’iman naq lix tenamit li Dios re li sumwank te’rosob’tesi “chixjunil li junkab’al re li ruchich’och’ ” (Abraham 2:11), maak’oxla ka’ajwi’ lix k’anjel laj Abrahama malaj xk’anjeleb’ li profeet li ke’chal chirix. K’oxla aj b’an wi’ k’a’ru taab’aanu laa’at—jo’ aj taaqenel re li Jesukristo sa’ li sumwank—re tatwanq choq’ osob’tesink choq’ reheb’ li junkab’al wankeb’ chasutam.

Eb’ li raqalil

1. Russell M. Nelson, “Convenios,” Liahona, noviembre 2011, 88.

2. Russell M. Nelson, “Roksinkil lix wankil li Jesukristo sa’ li qayu’am,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2017. Li Awa’b’ej Linda K. Burton kixye: “Li ok sa’ sumwank ut xpaab’ankil li sumwank a’an naraj naxye naq naqalaq’ab’ qib’ rik’in li qaYuwa’ sa’ Choxa ut rik’in li Jesukristo. Naraj naxye naq naqak’e qach’ool chixtaaqenkil li Kolonel (“El poder, gozo y amor que provienen de guardar convenios,” Liahona, noviembre 2013, 111).