Li Najter Chaq’rab’ 2022
Na’leb’ re xk’oxlankil: Eb’ li profeet ut li profeetil aatin

“Na’leb’ re xk’oxlankil: Eb’ li profeet ut li profeetil aatin,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Najter Chaq’rab’ 2022 (2021)

“Na’leb’ re xk’oxlankil: Eb’ li profeet ut li profeetil aatin,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2022

reetalil li k’oxlak

Na’leb’ re xk’oxlankil

Eb’ li profeet ut li profeetil aatin

Jo’ jachb’il ru li Najter Chaq’rab’ xb’aaneb’ aj Kristiano, “eb’ li Profeet”1 nayeeman re lix raqik li jachal (Isaias toj Malakias). Sa’ li jachal a’in, jun xkaa jachal re li Najter Chaq’rab’, wan li raatineb’ lix moos li Dios, li ke’aatinak rik’in li Qaawa’ toja’ naq ke’aatinak sa’ xk’ab’a’ a’an naq ke’xjultika li raatin chiruheb’ li tenamit chalen 900 toj 500 chihab’ ma nayo’la li Kristo.2

Nim xwankil lix k’anjeleb’ li profeet ut li profeetil aatin sa’ li Najter Chaq’rab’. Eb’ li najteril yuwa’b’ej, laj Abraham, laj Isaak, ut laj Jakob ke’ril li k’utb’esinb’il matk’ ut ke’aatinak rik’in choxahil aj k’amol esil. Laj Moises ki’aatinak rik’in li Dios ut kixye resil li rajom chiru li ralal xk’ajoleb’ laj Israel. 1 ut 2 Reyes neke’xye resil li xninqal ru xk’anjel ut raatin li profeet aj Elias ut li profeet aj Eliseo. Li Najter Chaq’rab’ naxye ajwi’ resileb’ li profeet ixq, jo’ xMiriam (chi’ilmanq Exodo 15:20) ut xDebora (chi’ilmanq Jueces 4), jo’ ajwi’ xkomoneb’ chik li ixq li osob’tesinb’ileb’ rik’in li musiq’ej re profeetil aatin, jo’ xRebeka (chi’ilmanq Genesis 25:21–23) ut xAna (chi’ilmanq 1 Samuel 1:20–2:10). Ut us ta li hu Salmos moko tz’iib’anb’il ta xb’aan tz’aqal profeet, nujenaq ajwi’ rik’in li musiq’ej re profeetil aatin, tz’aqal wi’chik naq nayeeman resil lix k’ulunik li Mesias.

Moko sachol ch’oolej ta li na’leb’ a’in choq’ reheb’ laj santil paab’anel. Relik chi yaal, lix evangelio li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik naxk’ut chiqu naq eb’ li profeet maawa’eb’ yal jun chaab’ilal re najter kutan, aajeleb’ b’an ru sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Wankeb’ li maare neke’xk’oxla naq yal ke’wan li profeet sa’ xkutankil li Najter Chaq’rab’, a’b’an laa’o naqanaw naq toj wankeb’ qik’in jo’ sa’ xkutankil li Najter Chaq’rab’.

A’b’an, rilb’al ru jun ch’ol sa’ Isaias malaj Esekiel maare jalan b’ayaq rik’in rilb’al ru li naxye li Awa’b’ej re li Iglees anajwan sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’. Wan naq ch’a’aj xk’eeb’al reetal naq li k’a’ru tz’iib’anb’il xb’aaneb’ li najter profeet wan xyaalal sa’ qayu’am. Relik chi yaal, li qakutan anajwan jwal jalan rik’in li kutan ke’xjultika wi’ li profeetil aatin. Wan jun li qayo’yookil profeet anajwan, jo’kan ut naq maare taqapatz’: k’a’ru aj-e xyalb’al qaq’e—ut xyalb’al qaq’e naraj chi yaal—chirilb’al li raatineb’ li najter profeet?

Wan li k’a’ru naru te’xye qe

Yaal naq eb’ li profeet sa’ li Najter Chaq’rab’ ink’a’ ke’xkawresi xna’leb’eb’ tz’aqal choq’ reheb’ li kristiaan sa’ li kutan a’in. Eb’ li profeet a’in ke’wan xk’a’uxl chirix li yoo chi k’ulmank sa’ xkutankileb’ ut lix tenamiteb’ a’an—jo’ naq eb’ li qaprofeet re li kutan a’in neke’aatinak chirix li qach’a’ajkilal anajwan.

A’b’anan, eb’ li profeet naru ajwi’ te’xk’e reetal jalan chik li na’leb’. Neke’xk’uteb’ li junelikil na’leb’, li wankeb’ xyaalal sa’ yalaq kutan. Ut, chi osob’tesinb’ileb’ rik’in k’utb’esinb’il na’leb’, neke’ril lix najtil ut lix nimal ru lix k’anjel li Dios. Laj Isaias ink’a’ ka’ajwi’ kiru chixtijb’aleb’ li tenamit re lix kutan a’an chirix lix maakeb’—kiru aj b’an wi’ chi tz’iib’ak chirix lix kolb’aleb’ laj Israel 200 chihab’ chirix a’an, jo’kan ajwi’ kiru chi k’utuk chirix li kolb’a-ib’ neke’xsik’ chixjunil li ralal xk’ajol li Dios. Kiru chixtz’iib’ankil li profeetil aatin li toj maji’ neke’tz’aqlo ru sa’ li kutankil a’in—li yeechi’ihom re jun “ak’ ruchich’och’ ” (Isaias 65:17) b’ar wi’ “chixjunileb’ te’xnaw chik ru li Qaawa’ ” (Isaias 11:9), b’ar wi’ te’ch’utub’aaq lix teepal laj Israel li sachenaqeb’, ut b’ar wi’ “eb’ li tenamit” ink’a’ chik “te’xkawresi rib’ re yalok” (Isaias 2:4). Rik’in li sahil ch’oolejil ut li musiq’anb’il na’leb’ li nachal rik’in rilb’al ru li raatineb’ li profeet sa’ li Najter Chaq’rab’ jo’ laj Isaias, naru naqak’e reetal naq wan qak’anjel sa’ li xnimal ru kutan li ke’aatinak wi’.3

Chi jo’kan, naq nakawil ru li najter profeetil aatin, us naq tattzoloq chirix li kutan kitz’iib’aak wi’. A’ut tento ajwi’ taajuntaq’eeta aawib’ rik’ineb’, jo’ kixye laj Nefi (chi’ilmanq 1 Nefi 19:23–24). Wan naq a’an naraj naxye xk’eeb’al reetal naq Babilonia maawa’ ka’ajwi’ jun li najter tenamit, a’an aj b’an wi’ reetalil li ruchich’och’il na’leb’ ut li q’etq’etil. Maare naraj naxye xk’eeb’al reetal naq Israel, a’an lix tenamit li Dios sa’ yalaq kutan ut xk’eeb’al reetal naq Sion maawa’ ka’ajwi’ jalan chik aatin choq’ re li tenamit Jerusalen, a’an aj b’an wi’ li k’anjel re roso’jikeb’ li kutan li b’aanunb’il xb’aan lix tenamit li Dios.

Naru naqajuntaq’eeta qib’ rik’ineb’ li loq’laj hu xb’aan naq naqataw ru naq li profeetil aatin naru taatz’aqloq ru chi k’iila paay ru.4 Jun chaab’il reetalil li na’leb’ a’in, a’an li profeetil aatin sa’ Isaias 40:3: “Jun xyaab’ kuxej yoo chixyeeb’al: “Tuqub’omaq ru junaq b’e choq’ re li Qaawa’.” Choq’ reheb’ laj Judeo sa’ preexil aran Babilonia, li raqal a’in maare yoo chixyeeb’al naq li Qaawa’ taarach’ab’eb’ ut tixk’ameb’ wi’chik Jerusalen. Choq’ re laj Mateo, laj Markos, ut laj Lukas, li profeetil aatin a’in kitz’aqlok ru rik’in laj Jwan aj Kub’sihom Ha’, li kixkawresi li b’e choq’ re lix ruchich’och’il k’anjel li Kolonel.5 Ut kik’utb’esiik chiru laj Jose Smith naq li profeetil aatin a’in toj yoo chi tz’aqlok ru sa’ li kutan a’in re xkawresinkil xb’e lix k’anjel li Kristo sa’ li jun mil chihab’.6 Chi k’iila paay chan ru li toj yooko chixtawb’al, eb’ li najter profeet ke’aatinak qik’in chi yaal. Ut ke’xk’ut k’iila na’leb’ li yaaleb’ li toj wankeb’ xyaalal choq’ qe, jo’ naq ke’wan xyaalal choq’ re najter Israel.

jun najter profeet natz’iib’ak

Lix tz’aqalil ru li kutan, xb’aan laj Greg K. Olsen

Ke’xch’olob’ xyaalal li Jesukristo

Us rilb’al aawib’ sa’ li profeetil aatin re li Najter Chaq’rab’, a’b’an aajel ru rilb’al li Jesukristo chi sa’. Wi taasik’ a’an, taataw, us ta moko nak’utun ta xk’ab’a’. Chiwanq sa’ aach’ool naq li Dios re li Najter Chaq’rab’, li Qaawa’ Jehova, a’an ajwi’ li Jesukristo. Naq eb’ li profeet neke’xch’olob’ k’a’ru yoo chixb’aanunkil malaj k’a’ru tixb’aanu li Qaawa’, yookeb’ chi aatinak chirix li Kolonel.

Taataw ajwi’ li aatin chirix li Yulb’il (chi’ilmanq Isaias 61:1), laj Tojol-ix (chi’ilmanq Oseas 13:14), ut jun li Rey sa’ xyanqeb’ li ralal xk’ajol laj David (chi’ilmanq Isaias 9:6–7; Sakarias 9:9). Chixjunileb’ a’in neke’aatinak chirix li Jesukristo. Taataw ajwi’ li na’leb’ chirix li kolok, li kuyuk maak, li tojok-ix, ut li k’ojob’ank wi’chik. Rik’in li Kolonel sa’ laa k’a’uxl ut sa’ laa ch’ool, eb’ li profeetil aatin tate’xjayali rik’in li Ralal li Dios. Relik chi yaal, re xtawb’al ru li profeetil aatin chi us, na’ajman li “musiq’ej re profeetil aatin,” a’an ajwi’ li “lix ch’olob’ahom li Jesus” jo’ naxye laj Jwan (Apokalipsis 19:10).

Eb’ li raqalil

  1. Wan naq nayeeman naq laj Isaias, laj Jeremias, laj Esekiel, ut laj Daniel, a’aneb’ li Ninqi Profeet xb’aan naq ninqeb’ lix hu. Lix komoneb’ chik li profeet (laj Oseas, laj Joel, laj Mikeas, laj Nahum, laj Habakuk, laj Sofonias, laj Hageo, laj Sakarias, ut laj Malakias) ink’a’ nayeeman a’in reheb’ xb’aan naq k’osb’ileb’ wi’chik xnimaleb’ lix hu a’an. Li hu Lamentaciones wan ajl sa’ jalan chik jachal, a’aneb’ li Tz’iib’ahom, ink’a’ eb’ li Profeet.

  2. Ink’a’ naqanaw chan ru ke’k’uub’aman lix huheb’ li profeet. Wan naq, maare jun li profeet kijolomin re xch’utub’ankileb’ lix tz’iib’ahom ut lix profeetil aatin. Wan naq, maare ke’tz’iib’aman ut ke’ch’utub’aman chirix xkamik.

  3. “K’oxlahomaq li sahil ch’oolej ut lix seeb’ankil chixjunil: li junjunq chi profeet, chalen chaq rik’in laj Adan, neke’ril li qakutankil. Ut li junjunq chi profeet na’aatinak chirixeb’ li qakutankil b’ar wi’ taach’utub’amanq Israel ut li ruchich’och’ kawresinb’ilaq choq’ re li xkab’ xk’ulunik li Kolonel. K’oxlahomaq a’an! Sa’ xyanqeb’ chixjunileb’ li wanjenaqeb’ sa’ xb’een li ruchich’och’ a’in chalen chaq xtiklajik, osob’tesinb’ilo laa’o chi tz’aqonk sa’ li roso’jikil ut xnimal ru ch’utub’ank a’in. K’a’jo’ xchaab’ilal a’an!” (Russell M. Nelson, “Juventud de Israel,” [ch’utam choq’ reheb’ li saaj sa’ chixjunil li ruchich’och’, 3 junio, 2018], aatin sa’ li New Era ut li Ensign, 8, ChurchofJesusChrist.org). Chi’ilmanq ajwi’ Ronald A. Rasband, “El cumplimiento de la profecía,” Liahona, mayo 2020, 75–78.

  4. Li Kolonel kixye a’in chirix laj Isaias, “Ut chixjunil li k’a’aq re ru li kixye, kiwan ut toj taawanq, jo’ chanru ajwi’ li aatin li kixye” (3 Nefi 23:3; tiqb’il xkawil li aatin).

  5. Chi’ilmanq Mateo 3:1–3; Markos 1:2–4; Lukas 3:2–6.

  6. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 33:10; 65:3; 88:66.