“29 agosto–4 septiembre. Proverbios 1–4; 15–16; 22; 31; Eklesiastes 1–3; 11–12: “Li roxloq’inkil li Qaawa’ a’an xtiklajik li chaab’il k’a’uxl,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Najter Chaq’rab’ 2022 (2021)
“29 agosto–4 septiembre. Proverbios 1–4; 15–16; 22; 31; Eklesiastes 1–3; 11–12,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2022
29 agosto–4 septiembre
Proverbios 1–4; 15–16; 22; 31; Eklesiastes 1–3; 11–12
“Li roxloq’inkil li Qaawa’ a’an xtiklajik li chaab’il k’a’uxl”
K’oxla chan ru naq xtzolb’al li hu Proverbios ut li hu Eklesiastes naru tatxtenq’a “chixk’eeb’al aach’ool chirab’inkil li choxahil na’leb’ ut xtawb’al ru li chaab’il k’a’uxl” (Proverbios 2:2).
Tz’iib’a li nakak’oxla
Sa’ li xb’een ch’ol re li hu Proverbios, naqataw li aatin a’in: “At walal ink’ajol, ab’i laa q’usb’al xb’aan laa yuwa’, ut maatz’eq chirix laa ch’ool laa tijb’al xb’aan laa na’ ” (Proverbios 1:8). Li hu Proverbios chanchan jun ch’uut li chaab’il k’a’uxl re jun na’b’ej yuwa’b’ej, li naxch’olob’ naq li tuqtuukilal ut li usaak nak’eeman reheb’ li neke’xsik’ li chaab’il k’a’uxl—a’ li chaab’il k’a’uxl naxk’e li Dios. A’b’an chirix li hu Proverbios nachal li hu Eklesiastes, li chanchan naq naxye, “Oyb’eni wan, b’ayaq chik naraj.” Laj ch’olob’anel sa’ Eklesiates kixye naq “xk’e xch’ool re xnawb’al b’ar wan li choxahil na’leb’,” a’b’an toj kireek’a naq “nachapok iq’ ” ut “numtajenaq ajwi’ lix rahilal” (Eklesiastes 1:17–18). Li hu naxpatz’ k’iila sut, “Ma naru natawman li yaal sa’ jun ruchich’och’ b’ar wi’ chanchan naq chixjunil maak’a’ xyaalal, yal aj numel, ut ink’a’ nawb’il?”
A’b’anan, us ta li wiib’ chi hu a’in jalan jalanq xna’leb’eb’ chirix li yu’am, juntaq’eet li yaal neke’xk’ut. Naxye sa’ Eklesiastes: “Tz’aqalaq li aatin. Ak xinye chixjunil. Chawoxloq’i li Dios ut paab’ lix chaq’rab’, xb’aan naq a’in naxk’ul wi’ rib’ chixjunil laa tzolb’al” (Eklesiastes 12:13). A’an a’in ajwi’ li na’leb’ natawman sa’ Provebios: “K’ojk’ooq aach’ool rik’in li Dios chi junelik. … Maaye aawib’ naq k’a’jo’ aana’leb’; chawoxloq’i li Qaawa’ ” (Proverbios 3:5,7). Maak’a’ naxye k’a’ru naqak’ul, us ta ch’a’aj li yu’am, junelik too’usaaq naq naqapaab’ li Qaawa’ Jesukristo.
Re xtzolb’al k’a’ru wan sa’eb’ li hu a’in, chi’ilmanq “Proverbios” ut “Eklesiastes” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
“Xtawb’al ru li chaab’il k’a’uxl.”
Nujenaq li hu Proverbios rik’in li na’leb’ chirix li chaab’il k’a’uxl. Naru taajuch’ li aatin “chaab’il k’a’uxl” ut xkomoneb’ chik li aatin, maare “chaab’il na’leb’ ” ut “xtawb’al xyaalal,” naq nakataweb’ sa’eb’ li ch’ol 1–4 ut 15–16. Chan ru naq eb’ li ch’ol a’in neke’xjal li nakak’oxla chirix li chaab’il k’a’uxl? A’ yaal li nakataw, chan raj ru taach’olob’ li chaab’il k’a’uxl “naxk’e li Qaawa’ ”? (Proverbios 2:6). K’oxla chan ru yookat chixsik’b’al lix tenq’ li Qaawa’ re naq “taanaw k’oxlak” (Proverbios 16:21). Chan ru nokorosob’tesi lix chaab’il k’a’uxl li Dios?
Chi’ilmanq ajwi’ Proverbios 8–9; Mateo 7:24–27; 25:1–13.
Proverbios 1:7; 2:5; 16:6; 31:30; Eklesiastes 12:13
K’a’ru naraj naxye “roxloq’inkil li Qaawa’ ”?
Li Elder David A. Bednar kixye: “Li ruchich’och’il xiw naxwaklesi li k’a’uxlej ut xsachik qach’ool, a’b’anan li diosil xiw naxk’am chaq li tuqtuukilal, xk’ojlajik qak’a’uxl ut xkawil qach’ool. … A’an xchamal li loq’onink, li oxloq’ink, ut xsachik qach’ool chirix li Qaawa’ Jesukristo; xpaab’ankileb’ lix taqlahom; ut royb’eninkil li roso’jikil raqb’a-aatin ut li tiikilal li wan sa’ ruq’. … Li diosil xiw, a’an xraab’al a’an ut xk’eeb’al qib’ chiru” (“Jo’kan naq ke’xch’anab’ lix xiweb’,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2015).
Chi’ilmanq ajwi’ Proverbios 8:13.
“Chatiikob’resi ru laa b’e.”
Proverbios 4 naxch’olob’ naq li chaab’il k’a’uxl ut li tiikilal, a’an jun li “b’e” (chi’ilmanq ajwi’ Proverbios 3:5–6). Naq nakawil li ch’ol a’in, maare taataweb’ li raqal li nakate’xtenq’a chixk’oxlankil “laa b’e” (raqal 26), ut chan ru naq yookat chi nach’ok rik’in li Qaawa’. K’a’ru neke’xk’ut li raqal 11–12 ut 18–19 chirix li osob’tesiik rik’in xk’amb’al li tiikil b’e? K’a’ru neke’xye aawe li raqal 26 ut 27?
Chi’ilmanq ajwi’ 2 Nefi 31:18–21.
Proverbios 15:1–2, 4, 18,28; 16:24–32
“Li nasumenk rik’in q’unil aatin, naxkotz li josq’il.”
Wankeb’ li proverbio sa’ li ch’ol 15 ut 16 li maare tate’xtenq’a chixsumenkileb’ chi chaab’il laa was aawiitz’in, ut eb’ laa raarookil komon. K’oxla jo’q’e xatsumen raj rik’in “q’unil aatin” ruuchil li “josq’il” (Proverbios 15:1). Chan ru nakatxtenq’a li na’leb’ sa’ Proverbios 16:24–32 chixk’oxlankileb’ li aatin nakawoksi?
K’oxla li kixye li Elder W. Craig Zwick: “Li nasumenk rik’in q’unil aatin” a’an naraj naxye naq naqak’oxla li k’a’ru naqasume; li aatin ch’olanihom re jun ch’oolej kub’enaq. Ink’a’ naraj naxye naq maajo’q’e too’aatinaq chi tiik ut naq ink’a’ tooch’a’ajko’q rik’in junaq xyaalal tzol’leb’. Li xaqxookil aatin chiru li k’a’ru naxye naru naq taawanq xq’unil sa’ musiq’ej” (“Ut laa’at k’a’ru nakak’oxla?” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2014).
“Li ixq li naroxloq’i li Qaawa’, a’an xk’ulub’ xk’eeb’al xloq’al.”
Proverbios 31:10–31 na’aatinak chirix jun “ixq chaab’il xna’leb’,” malaj jun ixq li kaw xmetz’ew sa’ musiq’ej, seeb’ xch’ool, ut kaw rib’. Maare taayal xch’olob’ankil rik’in laa waatin k’a’ru neke’xye li raqal a’in chirix li ixq a’an. Ma wan wiib’ oxib’ reheb’ lix chaab’ilal a’an li naru taayu’ami?
Wan roso’jik li yu’am sa’ ruchich’och’.
K’a’ut naq us xnawb’al naq naab’al li k’a’aq re ru re li ruchich’och’ a’in, jo’ naxye sa’ Eklesiastes 1–2, “maak’a’ rajb’al” (malaj yal aj numel ut maak’a’ na’ok wi’)? K’a’ru nakataw sa’ li ch’ol 12 li naxk’e xloq’al li yu’am chi junelik?
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
-
Proverbios.Maare taawulaq chiru laa junkab’al xyiib’ankil jun “hu re Proverbios”—b’ar wi’ teetz’iib’a li chaab’il na’leb’ naxk’e li loq’laj hu ut eb’ li profeet sa’ li qakutan.
-
Proverbios 1:7; 2:5; 16:6; Eklesiastes 12:13–14.Re xtenq’ankil laa junkab’al chixtawb’al ru Proverbios 1:7; 2:5; 16:6; Eklesiastes 12:13, ruuchil li aatin roxloq’inkil naru taaye xraab’al malaj xpaab’ankil (chi’ilmanq ajwi’ Hebreos 12:28). Ma naxjal a’an li naqak’oxla chirixeb’ li raqal a’in? Chan ru taqak’ut naq naqoxloq’i li Qaawa’?
-
Proverbios 3:5–7.Re xtenq’ankil laa junkab’al chixtawb’al ru li k’utb’il sa’eb’ li raqal a’in, naru taaye reheb’ naq te’ranab’ rib’ chiru li k’a’ru ink’a’ na’eek’an, maare jun xaqxookil tz’ak. Toja’ naq te’xyal ranab’ankil rib’ chiru k’a’ruhaq li na’eek’an, maare jun li mesleb’. K’a’ut naq ink’a’ “taqak’ojob’ qach’ool rik’in li qak’a’uxl qana’leb’ ”? Chan ru taqak’ut naq naqapaab’ li Jesukristo chi anchal qach’ool?
-
Proverbios 15:1–2,18; 16:24,32.K’a’ru xwankil li aatin naqaye sa’ xb’een li musiq’ej sa’ li qochoch? Jo’ junkab’al naru teeyal xsumenkil “li josq’il” rik’in “q’unil aatin”,” ut teeyal roksinkil li xetzol naq nekeraatina eerib’. Li b’ich “Wik’in laa’in natikla li chaab’ilal” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 83) naru texxtenq’a.
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Jun b’ich naru xb’ichankil: “B’ar wi’ rahok nawan,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 76–77.